14 Oct2018

God bestaan en God praat – Psalm 19

Written by Chris van Wyk. Posted in Wie is God?

SKEPPINGSPSALM

Psalm 19 is een van die skeppingspsalms (soos ook 29, 33, 65, 74, 104, 136, 147 en 148). Dit roep die verloop van die skeppingsverhaal van Genesis 1-3 in herinnering. Die Psalmis het gehoop dat dié Psalm mense in vervoering sou laat oor God, sodat hulle later as hulle van die tempel af huis toe gaan, met ‘n groter bewussyn van die heerlikheid van God sou lewe, sodat elke keer wat hulle weer kyk na die hemel en na die son en die normale gang van die dag en die nag ervaar, hulle van God bewus sou bly.

PSALM VAN DIE WOORD

Maar dié Psalm gaan nie net oor die heerlikheid van die skepping nie. Dit beweeg van ‘n loflied oor die skepping na ‘n loflied oor die wet van God wat vir die mens doen wat die son doen vir die skepping. Dit bring lig en krag en die teenwoordigheid van God self tot in die dieptes van die menslike hart (NT Wright). En hierdie wet is natuurlik die spilpunt van die verbond wat Israel aan God verbind het, die hart van Sy Woord aan hulle. Met die wet as hulle wegwyser, was Israel die uitverkore volk van die SkepperGod.

En die Psalmis het gehoop dat dié skets van die Woord, soos druppels heuning uit ‘n heuningkoek, hulle sou inspireer, sou laat begeer om in die Woord te lewe, dit hulle huis te maak, sodat God nie net ‘n veraf en van-bo-af God sou bly nie, maar die persoonlike God, dié een wat in die lewe deur sy Woord betrokke is, en hulle Hom sou ontmoet in die Woord en met sy Woord aan hulle sy en in hulle hart met Hom ‘n pad sou stap. Kortom, dat hulle Hom sal ken.

EIE VERTALING

Ek gee vandag my eie vertaling van hierdie gedeelte. Ek doen dit 1) omdat daar nuanses is wat verlore gaan in die huidige vertaling, 2) omdat ek graag die gedagte-eenhede van die Psalm wil onderstreep, en 3) sodat jy in die lees daarvan geïnspireer kan word om elke oomblik van jou lewe bewustelik met dié God te lewe:

1 Vir die koorleier.

’n Psalm van Dawid.

2 Die hemel getuig van die heerlikheid van God,

die uitspansel maak die werk van sy hande bekend.

3 Die een dag gee die berig deur aan die ander

en die een nag deel die kennis aan die volgende mee.

4 Sonder spraak en sonder woorde,

onhoorbaar is hulle stem.

5 Tog gaan daarvan ’n boodskap uit oor die hele wêreld

en hulle taal bereik die uithoeke van die aarde.

Vir die son is daar in die hemel ’n tent opgeslaan.

6 As hy stralend begin om sy baan te volg,

is hy soos ’n bruidegom wat uit sy slaapkamer kom,

soos ‘n krygsman wat sy ere-rondte hardloop.

7 Aan die een kant van die hemel kom hy op

en aan die ander kant gaan hy onder,

en niks ontkom aan sy gloed nie.

8 Die woord van die Here is volmaak:

dit gee lewe.

Die onderwysing van die Here is betroubaar:

dit gee wysheid aan dié wat nog onervare is.

9 Die bevele van die Here dui die regte koers aan:

dit maak die hart bly.

Die gebod van die Here is helder:

dit gee insig.

10 Die ontsag vir die Here is goed:

dit staan altyd vas.

Die bepalings van die Here is reg:

elkeen van hulle is regverdig.

11 Hulle is kosbaarder as goud, selfs as fyngoud,

soeter as heuning, as druppels uit ’n heuningkoek.

12 U dienaar laat hom daardeur leer.

Wie dit alles onderhou, groot is sy beloning.

13 Wie sien sy eie dwalinge raak?

Reinig my van dié wat ek onwetend gedoen het.

14 Weerhou my van arrogante mense,

laat hulle nie oor my heers nie.

Dan sal ek onberispelik wees en vry van groot sonde.

15 Mag wat ek sê en wat ek dink tog vir U aanneemlik wees,

Here, my Rots en my Verlosser.

STRUKTUUR

GOD BESTAAN – Die heerlikheid van God in die skepping

In vers 2 word die sigbare heerlikheid van God in die heelal geskets
In vers 3-5a word die onsigbare teenwoordigheid van God wat dag na dag en nag na nag op ‘n woordelose maar ervaarbare manier oorgedra word besing.
In vers 5b-7 word die son as sigbare verteenwoordiger van God geskets wat van die een kant van die aarde af tot die ander kant die wêreld verlig en verwarm met sy gloed.

GOD PRAAT – Die heerlikheid van God binne ons

In vers 8-10 word die waarde van die Woord beskrywe in terme van die impak wat dit in ‘n mens se lewe kan hê, nie as ‘n paaiboelie nie, maar as ‘n inspirasie.
In vers 11 word die waarde vergelyk met dié van goud en heuning
In vers 12-13a word dié waarde uitgespel as ‘n leerervaring wat uitmond en afsluit …
In vers 13b-15 met die gebed dat God van binne-af sal verander, sal reinig deur sy Woord en ‘n vastigheid sal gee wat die toets van die tyd sal kan deurstaan.

OPGESOM:

God bestaan. God is teenwoordig. Jy ervaar dit in die ritme van die dag en nag. Jy voel dit brand op jou vel in die dag.
God praat. Jy kan dit ervaar in die effek wat die Woord op jou kan hê. Dit is soos druppels heuning uit ‘n heuningkoek. Dit inspireer en gee vastigheid.

NADENKE:

Dink ná oor wat jy al van God in jou lewe geleer het.
Hoe laat dit jou voel?
Hoe help dit jou in jou lewe?
Loof Hom daarvoor.

Lees ook hieronder hoe die NGB en Paulus oor die kennis van God praat. Hulle vertrekpunt was ook Psalm 19.

NEDERLANDSE GELOOFSBELYDENIS

Hierdie Psalm het artikel twee van die Nederlandse Geloofsbelydenis geïnspireer. Die middele waardeur ons God ken word só uitgespel:

Ons ken Hom deur twee middele: Ten eerste deur middel van die skepping, onderhouding en regering van die hele wêreld. Dit is onsigbare dinge van God, naamlik sy ewige krag en goddelikheid, duidelik laat sien, soos die apostel Paulus sê (Rom. 1:20). Al die dinge is genoegsaam om die mense te oortuig en hulle alle verontskuldiging te ontneem.

Ten tweede maak Hy Hom deur sy heilige en Goddelike Woord nog duideliker en meer volkome aan ons bekend, en wel so veel as wat vir ons in hierdie lewe nodig is tot sy eer en tot die saligheid van hulle wat aan Hom behoort. Skrifverwysings: Ps. 19:2; Ef. 4:6; 1 Tim. 2:5; Deut. 6:4; Mal. 2:10; 1 Kor. 8:4, 6; 1 Kor. 12; 1 Kor. 1.

KOLOSSENSE 1:15-20

In Kolossense 1:15-20 werk Paulus met ‘n herinterpretasie van hierdie Psalm, en noem hy Jesus die vervulling van die skepping (1:15-16) sowel as van die verbond (1:18b-20). Die SkepperGod is ook die verlossende VerbondsGod. Die verskil tussen Psalm 19 en Kolossense 1 is natuurlik dat die teologie van Jesus, die Messias, die een deur wie beide die skepping as die verlossing te weeg gebring is, die verhaal van Psalm 19 herskrywe. Let ook op hoe daar in Kolossense klem gelê word op Jesus as die beeld van God, met woorde wat aan die skeppingsverhaal ontleen is (Gen 1:26).

View all posts in this series

Tags: Wie is God?

Trackback from your site.

Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Comments (1)

Jan Louw

Oct 14, 2018 at 21:39 | #

Die gedagte dat God praat, praat met my.

Reply

Chris van Wyk

Apr 12, 2019 | #

Hi Tap, dit is ‘n gedeelte wat regtig moeilik is om te interpreteer. Kommentare verbind hierdie uitspraak van Jesus oor die koms van die koninkryk basies aan ses moontlikhede:

1 – die verheerliking op die berg wat in al drie evangelies net ná hierdie uitspraak volg;
2 – die opstanding van Jesus ná sy kruisiging wat Judas nie meemaak nie;
3 – die uitstorting van die Heilige Gees met Pinksterdag;
4 – die groei van die kerk met die verkondiging van die koninkryk van God;
5 – die verwoesting van Jerusalem in 70 nC;
6 – die tweede koms van Jesus, waarvan die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing was.

Ek kies vir ‘n kombinasie van almal, behalwe nommer 5, veral na aanleiding van R T France se uitstekende kommentaar op Matteus. My interpretasie is soos volg:

1 – die verheerliking op die berg volg in al drie evangelies direk ná hierdie uitspraak en is in wese ‘n openbaring van die heerlikheid wat Jesus gehad het, en ‘n voorafskaduwing van die heerlikheid wat Hy ná sy kruis en opstanding weer sou ontvang (Matteus 16:21-17:8; Lukas 9:23-36; Markus 8:34-9:8).

Die verheerliking op die berg was dus ‘n bevestiging vir die dissipels van die heerlikheid van Jesus wat na sy dood aan die kruis bevestig word deur die opstanding, die uitstorting van die Heilige Gees, die groei van die kerk en die lewende hoop op die wederkoms.

2 – die uitspraak is deel van die oproep van Jesus dat die dissipels die kruis moet opneem en Jesus moet volg. Die verheerliking op die berg was dus ‘n aanmoediging en bemoediging dat hulle dissipelskap die moeite werd sou wees, want hulle sou deel in die heerlikheid van Jesus.

3 – die opstanding van Jesus uit die dood was ‘n uitsonderlike demonstrasie van die koms van die koninkryk, maar belangrik, wat Judas nie meegemaak het nie. Hy is dood vóór Jesus opgestaan het. Dit verklaar die opmerking dat sommige nie die dood sou smaak vóór hulle die koms van die koninkryk sou sien nie.

4 – die deurslaggewende element in hierdie interpretasie is egter Petrus wat in sy tweede brief duidelik die verheerliking op die berg aan die koms van die koninkryk verbind:

“Toe ons aan julle die krag van ons Here Jesus Christus en sy wederkoms bekend gemaak het, het ons ons nie op versinsels of legendes verlaat nie. Nee, met ons eie oë het ons Hom in al sy majesteit gesien. Hy het van God die Vader eer en heerlikheid ontvang toe die Allerhoogste Majesteit gesê het: ‘Dit is my geliefde Seun oor wie Ek My verheug.’ Die stem uit die hemel het ons self gehoor toe ons saam met Hom op die heilige berg was. En dit het vir ons die boodskap van die profete nog meer bevestig. Hierdie boodskap is soos ’n lamp wat in ’n donker plek skyn. Julle sal goed doen as julle in sy lig bly totdat die dag aanbreek en die môrester opkom in julle harte.” (2 Pet 1:16-18).

Onthou ook dat die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing van die vervulling van die profesie van Daniël 7:13-14 is:

“My nagtelike visioen het voortgeduur: daar het in die wolke iemand aangekom, iemand soos ’n menslike wese. Hy het na Hom toe gegaan wat ewig lewe en is voor Hom gebring. Aan dié menslike wese is die heerskappy en eer en koningskap gegee sodat al die volke, nasies en taalgroepe hom sou dien. Sy heerskappy is ’n ewige heerskappy, dit sal nie tot niet gaan nie; sy koningskap sal nie ophou nie.”

Onlangse kommentaar

Estella Steenkamp

Apr 20, 2019 | #

Baie dankie vir die bostaande inligting ek het alreeds kennis gemaak met u skrywe oor homoseksualiteit. Ek moet se ek dink nie dit moet gaan oor homoseksualiteit as sulks nie maar oor die geweldige sonde dat gewone mense wat dink hulle is so slim die woorde wat God duidelik se dit is sonde wil verander na nie sonde. Dat hulle self werktuie van satan is want God se in sy woord dat Hy hulle wat enige iets verander aan sy woord gaan straf. Ek vind mens kan romeine 1 oor en oor lees. Ons is natuurlik almal tot die dood toe skuldig maar ons neem God se vergifnis aan en Hy begin n werk in ons en ons begin vrugte dra baie klein en min aan die begin vir sommiges van ons maar Sy genade is so groot
Chris van Wyk

Apr 16, 2019 | #

Hi Elizabeth, ja, dit is ‘n komplekse onderwerp. Ek het redelik uitvoerig daaroor geskryf in my hantering van Numeri: Ekskursie – geweld in die OT. Jy sal daar genoeg stof kry tot nadenke.

Vandag is ons egter in die genadetyd van die Here waarin die geestelike oorlog geveg word teen die bose magte in die lug om mense uit die duisternis te wen vir die koninkryk van God se lig (Ef 6). Die wapens van ons stryd is dus geestelik.

Maar, ons moet ook nie vergeet dat die beeld van God as ‘n Oorlogvoerder in die apokaliptiese dele van die NT, veral in die Openbaring aan Johannes, weer na vore kom waarin God se verlossende oordeel oor die wêreld deur die Lam aan die kruis wat ook die Leeu van Juda is, voltrek word. Die plae wat só ‘n belangrike rol gespeel het in God se oordeel oor farao en sy mense keer in Openbaring terug in die vorm van die seëls, trompette en bakke wat verskriklike ontwrigting en lyding regoor die wêreld veroorsaak het.

Hierdie beeld van God pas dus naatloos by dié van Eksodus in waar God se volk uit hulle slawerny bevry is asook dié van Numeri en Josua waar Israel in ‘n “Heilige Oorlog” die land van sy afvallige inwoners gereinig het. Dit kom weer aan die einde van die tyd.
Johan

Apr 15, 2019 | #

Baie dankie Chris vir al die woord uitleg en e-pose
Ontspan en geniet die rus.
Johan Swanepoel
Louisa C

Apr 15, 2019 | #

Goeie more, baie dankie. Groot waardering vir hierdie artikels.
Louis

Apr 14, 2019 | #

Dankie Chris
Jan Louw

Apr 12, 2019 | #

Chris,
Ek wil weereens vir jou baie dankie sê vir die groot werk waarmee jy besig is in diens van die gelowiges.
Ek kan egter steeds nie lekker vrede maak met die gedagte om van God as “wat” te praat nie. God is tog ‘n persoon en nie ‘n “iets”, soos by die heidene nie. Alles wat jy aanhaal en sê oor God, bevestig dat Hy “Iemand”is wat bv kinders het en en wat liefhet en dinge doen. God is ‘n Wie en nie ‘n Wat nie.
In Ps 8 sê Dawid wel, “Wat is die mens!”, maar in daardie omstandighede is dit kollektief bedoel en nie die mens as ‘n persoon nie.
Ag ek kry dit maar net van my hart af juis omdat ek soveel waardering vir jou en jou werk het.
Elizabeth Maartens

Apr 12, 2019 | #

More

Ek het ‘n vraaag. Een van die die basiese Christelike waardes is liefde. In die lig hiervan is dit nodig vir Christene om eerder te kies vir vrede as vir oorlog. Tog is die Bybel gevul met geskiedenis wat daarop dui dat oorlog tog regverdig is. Hoe oordeel ‘n mens hieroor?
Chris van Wyk

Apr 12, 2019 | #

Hi Tap, dit is ‘n gedeelte wat regtig moeilik is om te interpreteer. Kommentare verbind hierdie uitspraak van Jesus oor die koms van die koninkryk basies aan ses moontlikhede:

1 – die verheerliking op die berg wat in al drie evangelies net ná hierdie uitspraak volg;
2 – die opstanding van Jesus ná sy kruisiging wat Judas nie meemaak nie;
3 – die uitstorting van die Heilige Gees met Pinksterdag;
4 – die groei van die kerk met die verkondiging van die koninkryk van God;
5 – die verwoesting van Jerusalem in 70 nC;
6 – die tweede koms van Jesus, waarvan die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing was.

Ek kies vir ‘n kombinasie van almal, behalwe nommer 5, veral na aanleiding van R T France se uitstekende kommentaar op Matteus. My interpretasie is soos volg:

1 – die verheerliking op die berg volg in al drie evangelies direk ná hierdie uitspraak en is in wese ‘n openbaring van die heerlikheid wat Jesus gehad het, en ‘n voorafskaduwing van die heerlikheid wat Hy ná sy kruis en opstanding weer sou ontvang (Matteus 16:21-17:8; Lukas 9:23-36; Markus 8:34-9:8).

Die verheerliking op die berg was dus ‘n bevestiging vir die dissipels van die heerlikheid van Jesus wat na sy dood aan die kruis bevestig word deur die opstanding, die uitstorting van die Heilige Gees, die groei van die kerk en die lewende hoop op die wederkoms.

2 – die uitspraak is deel van die oproep van Jesus dat die dissipels die kruis moet opneem en Jesus moet volg. Die verheerliking op die berg was dus ‘n aanmoediging en bemoediging dat hulle dissipelskap die moeite werd sou wees, want hulle sou deel in die heerlikheid van Jesus.

3 – die opstanding van Jesus uit die dood was ‘n uitsonderlike demonstrasie van die koms van die koninkryk, maar belangrik, wat Judas nie meegemaak het nie. Hy is dood vóór Jesus opgestaan het. Dit verklaar die opmerking dat sommige nie die dood sou smaak vóór hulle die koms van die koninkryk sou sien nie.

4 – die deurslaggewende element in hierdie interpretasie is egter Petrus wat in sy tweede brief duidelik die verheerliking op die berg aan die koms van die koninkryk verbind:

“Toe ons aan julle die krag van ons Here Jesus Christus en sy wederkoms bekend gemaak het, het ons ons nie op versinsels of legendes verlaat nie. Nee, met ons eie oë het ons Hom in al sy majesteit gesien. Hy het van God die Vader eer en heerlikheid ontvang toe die Allerhoogste Majesteit gesê het: ‘Dit is my geliefde Seun oor wie Ek My verheug.’ Die stem uit die hemel het ons self gehoor toe ons saam met Hom op die heilige berg was. En dit het vir ons die boodskap van die profete nog meer bevestig. Hierdie boodskap is soos ’n lamp wat in ’n donker plek skyn. Julle sal goed doen as julle in sy lig bly totdat die dag aanbreek en die môrester opkom in julle harte.” (2 Pet 1:16-18).

Onthou ook dat die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing van die vervulling van die profesie van Daniël 7:13-14 is:

“My nagtelike visioen het voortgeduur: daar het in die wolke iemand aangekom, iemand soos ’n menslike wese. Hy het na Hom toe gegaan wat ewig lewe en is voor Hom gebring. Aan dié menslike wese is die heerskappy en eer en koningskap gegee sodat al die volke, nasies en taalgroepe hom sou dien. Sy heerskappy is ’n ewige heerskappy, dit sal nie tot niet gaan nie; sy koningskap sal nie ophou nie.”
Chris van Wyk

Apr 12, 2019 | #

Hi William, die evangelie (euangelion) is die “goeie nuus” dat elkeen wat in Jesus Christus glo, nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê (Joh 3:16). Soos dit ook in vers 1 van 2 Timoteus 1 verklaar word: “die belofte van die lewe wat in Christus Jesus is.” Dit is ‘n woord wat in die NT nét vir die boodskap van Jesus gebruik word. Omdat die eerste vier boeke van die NT uitsluitlik fokus op die lewe wat daar in Christus Jesus is, word hulle daarom Evangelies genoem.
William Phillips

Apr 11, 2019 | #

Wat is die evangelie?