Die krag van die kruis

Ons maak moeilik vrede met lyding

Ons maak baie moeilik vrede met lyding. Veral ons eie lyding of die lyding van mense na aan ons.

Tog is daar iets fassinerend in die lyding van ‘n besondere mens of ‘n leier.

Hoekom?

Want ons weet uit die geskiedenis dat daar ongelooflike krag sit in die lyding van iemand wat nie vir die opoffering van die lyding terugdeins nie, en selfs bereid is om sy of haar lewe vir ‘n saak op te offer, ten spyte van die koste daarvan.

Lydensverhale inspireer

Sulke verhale van vasberadenheid onder lyding het baie keer die potensiaal om mense tot groter hoogtes te inspireer as wat verhale van voorspoed en suksesse het.

Dink maar net aan die talle en talle verhale uit die Hervorming.

Mense wat hulle met groot persoonlike opoffering aan God se roeping in die Skrif gewy het.

Johannes Hus

Johannes Hus, die Boheemse Hervormer is net meer as 600 jaar gelede, op 6 Julie 1415, finaal gevonnis tot die dood. Sy kettery was dat hy die Skrif se gesag bó dié van die kerk geag het en geleer het dat ’n mens nie iets ander as Christus nodig het vir sondevergifnis nie. Hy het sterk teen die aflaatstelsel (indulgences) en die verering van heilige objekte (relics) in opstand gekom.

Op pad na die brandstapel het Hus verby ’n “bonfire” van sy boeke gestap. Hy het gestop, gelag, en vir die omstanders gesê, moenie al die leuens glo wat oor my vertel word nie.

Toe hy by die brandstapel kom, het hy gekniel en gebid. Vir ‘n laaste keer is hy gevra of hy sy besware teen die kerk terugtrek. Hy het geantwoord: “God is my getuie dat die getuienis teen my vals is. Ek het nooit iets gedink of gepreek wat nie gemik was daarop om mense te red, indien enigsins moontlik, van hulle sondes nie. Ek het die waarheid van die evangelie geskryf, geleer en gepreek; vandag sal ek met vreugde sterf.”

Hulle het sy kleed uitgetrek, sy hande agter sy rug vasgebind, en sy nek met ’n geroeste ketting aan die brandstapel vasgemaak. Hy het daarop kommentaar gelewer met ’n glimlag dat sy Redder met ’n swaarder ketting geboei was. Toe die vuur aangesteek is, het Hus begin sing: “Christus, Seun van die lewende God, wees ons genadig.” en toe: “Christus, Seun van die lewende God, wees my genadig.” Hy het met ’n gebed begin wat hy nie klaar gemaak het nie, want die wind het die vlamme in sy gesig gewaai – Lutzer, Rescuing the Gospel, in die hoofstuk A Morning Star (John Knox) and a Goose and Swan (Hus en Luther).

Hellen Stirke

En dit is nie net die groot leiers wat só ‘n inspirasie is nie; ook die gewone mense wat geduldig volhard het onder groot lyding dié inspireer ons.

Hellen was ‘n gewone Skotse Christen in die stad Perth. ‘n Vrou vir haar man, en ‘n ma vir haar kinders. Sy was onder die radar tot met die geboorte van haar laaste kind in 1544, 450 jaar gelede.

Toe die tyd vir die geboorte aanbreek, wou die vroedvroue haar dwing om tot moeder Maria te bid. Sy het geweier. Sy het op die Here self vertrou om haar deur die geboorte te ondersteun. Begrond op die duidelike Skrifwoord dat God alleen aanbid moet word.

Gou het Hellen se weiering die ore van die geestelike leiers bereik. Sy is in hegtenis geneem en aan “dwaalleer” skuldig bevind en tot die dood veroordeel. Haar man ook.

Hellen het gevra om langs haar man, James Finlason, te sterf, maar haar versoek is geweier. Mans is opgehang. Vroue verdrink. Hellen het haar man in haar arms vasgehou, en met hierdie woorde afskeid geneem:

“My man, wees bly, want ons het baie vreugde saam beleef. Vandag, waar ons moet sterf, sal die beste van almal wees, want hierna sal ons vir ewig vreugde hê. Daarom sal ek nie vir jou goeienag sê nie, want binnekort sal ons in die koninkryk van die hemele ontmoet.”

James is voor haar oë opgehang. Hellen moes haar pasgebore baba afgee. Hulle het haar na ‘n nabygeleë dam geneem, haar hande en voete vasgebind, in ‘n groot sak gestop, saam met ‘n paar klippe, en haar in die water gegooi soos ‘n sak vullis.

Haar misdaad? Dat sy nie moeder Maria vir beskerming wou vra nie. Dat sy God alleen wou aanbid – verhaal geskryf deur Tony Reinke by Desiring God.

Die krag van die verhaal van die Lydende Dienaar van die Here

Die vraag is egter hoe hulle dit reggekry het om getrou te bly ten spyte van onreg, verguising, veroordeling en die dood?

Daar is net een antwoord. Die krag wat hulle gehad het, het van God af gekom. Dit is wat God reeds 8 eeue vC geïllustreer het in die profesie van die Dienskneg van die Here – Jesaja 52:13 – 53:12. Die inspirasie lê in die krag van hierdie verhaal van die Lydende Dienaar van die Here.

Sy krag is vir baie mense verborge

Die lied herinner ons aan die krag wat onder die oppervlak lê. Wat vir baie mense verborge is. Min mense sien die krag van die kruis raak.

Só vertel Jesaja die verhaal van die Dienskneg van die Here. Die wonder van hierdie dienaar se lyding, sê Jesaja, sal vir baie mense verborge wees. Hulle sal nie die hand van die Here daarin raaksien nie.

Ons teks sê in Jesaja 52:14:

Baie mense was ontsteld oor hom, hy was só misvormd dat hy nie meer soos ’n mens gelyk het nie, nie meer die voorkoms van ’n mens gehad het nie.

Mense sal eerder ontsteld wees, sê Jesaja. Trouens, ‘n soort afsku hê in Hom, omdat dit só anders is as wat ‘n mens verwag van mense wat in aansien is, wat besondere dinge doen, wat met eerbewyse oorlaai word. Die helde van ons dag.

God se krag word in die Lydende Dienskneg sigbaar

Maar, sê Jesaja, in die volgende gedeelte, dit is juis in hierdie onaansienlike, veragte en verstote, Lydende Dienskneg wat God sy krag ten toon sal stel. Dit is deur Hom wat daar verandering kan kom in lyding, van siektes, vir oortredings en sondes. Deur die Lydende Dienskneg sal God vrede vir ons bring en ons van ons eie pad bekeer na Sy pad toe.

Soos Jesaja 52:15 – 53:1 sê:

Maar hy gaan baie nasies laat opspring van verbasing. Konings sal sprakeloos wees oor hom, want hulle sal iets sien wat nie aan hulle vertel is nie, hulle sal iets te wete kom wat hulle nog nooit gehoor het nie. Wie sal ons glo as ons hiervan vertel? Wie sal die mag van die Here hierin kan raaksien?

Lewe spruit voort uit dood

Wat spesifiek besonders van hierdie Lydende Dienskneg is, waarin sy verborge krag lê, is dat hy enersyds die hoogste prys betaal (let op die vetgedrukte dele)  – Jesaja 53:8-10a:

Terwyl hy gely het en gestraf is, is hy weggeneem, en wie van sy mense het dit ter harte geneem dat hy afgesny is uit die land van die lewendes? Hy is gestraf oor die sonde van my volk. Hy het ’n graf gekry by goddeloses, hy was by sondaars in sy dood al het hy geen misdaad gepleeg nie en al was hy nooit vals nie. Dit was die wil van die Here om hom te verbrysel, om hom die pyn te laat ly.

En andersyds daarna nog lank sal lewe – Jesaja 53:10b-11:

As hy sy lewe as skuldoffer gee, sal hy ’n nageslag hê en nog lank lewe, deur hom sal die wil van die Here sy doel bereik. Ná sy bitter lyding sal hy weer die lig sien en hy sal die Here ken.

Op ‘n verskuilde manier voorspel dit die opstanding uit die dood van hierdie Dienskneg van die Here. En God aanvaar sy skuldoffer (53:10) as ‘n losprys vir baie.

Dit is die onverwagte. Die krag van die kruis. Dat daar ‘n opstanding plaasvind. Dat daar lewe kom uit die dood. Omdat iemand ter wille van God getrou gebly het tot die einde toe, tot die einde toe gehoorsaam gebly het.

So was dit met Jesus. So was dit met elke martelaar deur die eeue.

• ‘n Johannes Hus was die voorloper van Maarten Luther wat die Westerse wêreld op die grondslag van die Woord gebring het. ‘n Honderd jaar later het Maarten op die grondslag van Johannes Hus voortgebou.
• ‘n Hellen Stirke was die voorloper van elke gewone gelowige wat sterk staan teen ‘n kerk wat haar wil dwing om die Skrif se boodskap agter te laat. Elkeen van ons kan op haar grondslag voortbou.

Maar, sonder die Lydende Dienskneg van die Here se offer en opstanding sou hulle heldedade, ‘n Johannes Hus, ‘n Hellen Stirke, ‘n Maarten Luther, nie ‘n krag van hulle eie kon hê nie.

Ly in vertroue

Dit is wanneer ‘n mens die krag van sy boodskap verstaan, dat jy begin om waardering te kry vir die feit dat die Dienskneg van die Here geduldig kon bly, dat Hy nie gekla jet nie, dat Hy sy hele lewe aan God toevertrou het. Soos ons lees in Jesaja 53:7:

Hy is mishandel, maar hy het geduldig gebly, hy het nie gekla nie. Soos ’n lam wat na die slagplek toe gelei word en soos ’n skaap wat stil is as hy geskeer word, het hy nie gekla nie.

Dit is dan wat ons agterkom dat hierdie stilte nie ‘n stilstuipe is of ‘n onvermoë om te reageer nie. Nee, allermins. Dit is omdat die Dienskneg van die Here vir oortreders bid, omdat sy gesprek met God self is – Jesaja 53:12:

Daarom gee Ek hom ’n ereplek onder die grotes. Hy sal saam met magtiges oorwinning vier, omdat hy hom in die dood oorgegee het en as misdadiger beskou is, omdat hy die sondes van baie op hom geneem het en vir oortreders gebid het.

Geen wonder dat die Here hierdie offer so hoog aanslaan, trouens aan Hom die ereplek gee onder die grotes en magtiges (Jes 53:12). Want die geduld in lyding dra groot vrug.

Dit is wat ons daarom ook raaksien in die lewe van ‘n Johannes Hus en ‘n Hellen Stirke. Hulle gaan hulle dood gelate tegemoet, sonder klag of kritiek, terwyl hulle bid vir dié wat hulle teregstel.R

Weereens, hulle krag het gelê in die een wat hulle deur sy voorbeeld geïnspireer het. Daarom kon hulle hulle dood aanvaar. Kom ons aanbid die Here ook vir dié krag.

Jesus betrek Jesaja 53 op Homself

Die Nuwe Testament maak daarom hierdie woorde van Jesaja op vele plekke van toepassing.

Dié teks was bedoel vir Jesus

Die skrywers van die NT het in Jesus se lewe die vervulling van hierdie gedeelte gesien. In die eerste plek. Inderdaad, Jesus self het ‘n vers uit Jesaja 53 op Homself van toepassing gemaak toe Hy op pad was na Getsemane. Hy haal ‘n deel uit Jesaja 53:12 in Luk 22:37 aan en betrek dit op Homself (die vetgedrukte gedeelte).

Daarom gee Ek hom ’n ereplek onder die grotes. Hy sal saam met magtiges oorwinning vier omdat hy hom in die dood oorgegee het en as misdadiger beskou is, omdat hy die sondes van baie op hom geneem het en vir oortreders gebid het. (Jesaja 53:12)

---

“Ek sê vir julle: Die Skrifwoord wat sê: ‘En Hy is as misdadiger beskou,’ moet aan My bewaarheid word, want wat op My betrekking het, gaan nou in vervulling.” (Lukas 22:37)

Daarmee sê Jesus dat Hy die Dienskneg van die Here is waarvan Jesaja praat.

Jesaja 53 was bedoel vir siekes

Maar die teks was ook vir ons geskrywe.

Jesus genees Petrus se skoonmoeder van koors, en talle ander wat van duiwels besete was en allerlei ander ongesteldhede gehad het, soos Matteus sê,

sodat vervul sou word wat gespreek is deur Jesaja, die profeet, toe hy gesê het: Hy het ons krankhede op Hom geneem en ons siektes gedra. (Matt 8:17)

Jesaja 53 was bedoel vir eunugs

’n Engel van die Here het vir Filippus gestuur op die pad na Gasa om die man van Ethiopië, ‘n eunug en staatsamptenaar, met die evangelie uit die boek Jesaja te bedien.

Die eunug is juis besig om uit Jesaja 53 te lees, en Filippus bevestig aan hom dat Jesaja praat oor Jesus en verkondig aan hom dat Jesus die Christus is, die Seun van God, die Een van wie Jesaja gepraat het.

Daarom word die eunug gedoop as deel van die liggaam van Christus, omdat hy tot geloof gekom het in Jesus, die Lydende Dienskneg van die Here (Hand 8:26-35)

Jesaja 53 was bedoel vir sondaars

So spel Petrus dit uit in sy eerste brief aan gelowiges, en ek haal dit meer volledig aan, sodat jy kan raaksien die vier keer wat Petrus uit Jesaja 53 aanhaal (vetgedrukte gedeeltes):

¹⁹Want dit is genade as iemand, ter wille van die gewete voor God, leed verdra deur onregverdig te ly. ²⁰Want watter roem is daar as julle verdra wanneer julle sonde doen en geslaan word? Maar as julle verdra wanneer julle goed doen en ly—dit is genade by God. ²¹Want hiertoe is julle geroep, omdat Christus ook vir julle gely het en julle ’n voorbeeld nagelaat het, sodat julle sy voetstappe kan navolg; ²²Hy wat geen sonde gedoen het nie, en in wie se mond geen bedrog gevind is nie; ²³wat, toe Hy uitgeskel is, nie terug uitgeskel het nie; toe Hy gely het, nie gedreig het nie, maar dit oorgegee het aan Hom wat regverdig oordeel; ²⁴wat self ons sondes in sy liggaam op die kruishout gedra het, sodat ons die sondes kan afsterwe en vir die geregtigheid lewe; deur wie se wonde julle genees is. ²⁵Want julle was soos dwalende skape, maar nou het julle teruggekeer na die Herder en Opsiener van julle siele.” (1 Pet 2:19-25)

Jesaja 53 was bedoel vir dié wat ly vir die evangelie

Dit is duidelik uit die vorige aanhaling dat die teks ook bedoel is vir diegene wat ter wille van hulle gewete voor God leed verdra deur onregverdig te ly. Want, as ‘n mens goed doen en ly – dit is genade by God.

En ons is hiertoe geroep, almal van ons, om Jesus as ‘n voorbeeld te volg, om in sy voetstappe te volg, om nie bedrog te pleeg nie, om nie uit te skel nie, om nie te dreig nie, om alle oor te gee aan God wat regverdig oordeel.

Dit is waartoe Jesus ons roep, om ons kruis op te neem en Hom te volg in selfverloëning ter wille van ons gewete voor God.

Mag jy die krag van die kruis in jou eie lewe ondervind tot seën van baie.