Markus 1
Die begin van die evangelie van Jesus Christus, die Seun van God
Markus, ook bekend as Johannes Markus, het die Evangelie van Markus geskryf volgens vroeë kerkvaders soos Papias en Irenaeus. Hy was die seun van Maria, in wie se huis die vroeë Christene vergader het (Hand. 12:12). Barnabas, moontlik sy oom, het Markus as mentor gelei nadat Paulus hom tydelik verwerp het oor sy vertrek van ‘n sendingreis (Hand. 13:13; 15:37-39). Later het Petrus hom ook geestelik gevorm (1 Pet. 5:13).
Markus het waarskynlik in Egipte bedien, waar hy as stigter van die Koptiese kerk beskou word. Hy en Paulus het uiteindelik versoen geraak (Kol. 4:10; 2 Tim. 4:11), en Paulus het hom as ‘n waardevolle medewerker beskou (Filem. 24). Markus het sy Evangelie in Rome geskryf, moontlik gebaseer op Petrus se prediking, gerig aan ‘n nie-Joodse gehoor. Sy werk beklemtoon dissipelskap, met die dissipels as kerngetuies van Jesus se bediening.
Die Evangelie van Markus fokus op Jesus se bediening van sy doop tot sy opstanding, met ‘n struktuur in drie dele: sy bediening in Galilea (1:9-8:26), reis na Jerusalem (8:27-10:52), en sy laaste week in Jerusalem (11:1-15:47). Sy kort en kragtige styl bied ‘n dinamiese beeld van Jesus as die Seun van God. Matteus en Lukas het groot dele van Markus gebruik, wat daarop dui dat Markus die eerste Evangelie geskryf het.
Teks en konteks
Johannes die Doper kondig die doop van bekering aan (Markus 1:1-5)
Markus open sy evangelie direk met die aankondiging van die “goeie nuus” oor Jesus Christus, die Seun van God. Hy benadruk die goddelike en menslike natuur van Jesus: Jesus is van Nasaret, maar word ook as Seun van God verklaar deur die stem van God en die neerdaal van die Gees. Hierdie dubbele natuur van Jesus is sentraal tot die Christelike geloof, en Markus plaas dit van meet af aan voorop.
Alle evangelies bevestig hierdie tweeledigheid, maar met verskillende klemme:
- Matteus: Begin met Jesus se geslagsregister (menslikheid) en verbind sy geboorte aan die Heilige Gees (Goddelikheid).
- Lukas: Beklemtoon die werking van die Gees (Goddelikheid) in Maria se swangerskap (menslikheid).
- Johannes: Koppel die Woord (Goddelikheid) se menswording aan Jesus as lig vir die wêreld (menslikheid).
Markus verbind Johannes die Doper aan profesieë uit Jesaja (40:3) en implisiet aan Maleagi (3:1). Johannes se woestynbediening vervul hierdie verwagtinge, en sy doop van bekering berei mense voor vir die koms van die Messias.
Johannes bedien ‘n doop wat herinner aan die reinigingsrituele in die Ou Testament. Sy oproep tot bekering vir die vergifnis van sondes trek groot skares, selfs van Jerusalem en die hele Judea. Die doop was ‘n uiterlike teken van innerlike bekering en ‘n voorbereiding vir die Messias se koms.
Boodskap en betekenis
- Oordink die wonder van Jesus as God en mens.
- Dink na oor hoe die boodskap van bekering en voorbereiding jou eie lewe beïnvloed.
Johannes verkondig dat Jesus met die Heilige Gees en vuur doop (Markus 1:6-8)
Johannes maak dit duidelik dat hy net ‘n voorloper is. Hy voel nie eens waardig om die sandale van die Een wat ná hom kom los te maak nie. Terwyl Johannes slegs met water doop, sal Jesus met die Heilige Gees doop.
Jesus se doop met die Heilige Gees is fundamenteel tot die evangelie. Dit transformeer bekering in ‘n lewe van vrugte dra deur die krag van die Gees. Hierdie krag maak ware geestelike groei en heiligmaking moontlik.
In Handelinge 19 sien ons hoe Paulus twaalf dissipels wat net Johannes se doop geken het, herdoop in die Naam van Jesus. Hulle ontvang dan die Heilige Gees, wat hulle toerus vir bediening. Hierdie gebeurtenis beklemtoon dat bekering en die ontvangs van die Gees onlosmaaklik verbind is.
Boodskap en betekenis
Bekering is net die begin. Die gawe van die Heilige Gees is noodsaaklik om werklik in die lig van die evangelie te leef. Dit is deur die Gees dat gelowiges die werke van die vlees kan doodmaak en in gelykvormigheid aan Christus kan groei.
Jesus word gedoop en met die Gees vervul (Markus 1:9-10)
Jesus word deur Johannes in die Jordaan gedoop en direk daarna vervul met die Heilige Gees, wat sigbaar op Hom neerdaal soos ‘n duif. Hierdie gebeurtenis toon hoe Jesus as mens geïdentifiseer word met sondaars wat bekering nodig het, terwyl sy vervulling met die Gees sy verbinding aan die Vader bevestig.
Markus se weergawe is bondig, maar tog betekenisvol. Hy wil die kern van Johannes se bediening weergee as voorbereiding vir Jesus se rol as Verlosser.
By Jesus se doop plaas God sy seël op Hom deur Hom as sy geliefde Seun te verklaar. Hierdie moment bevestig Jesus se unieke identiteit en sy roeping om die Messias te wees.
Boodskap en betekenis
Jesus se doop is ‘n model vir ons:
- Deur bekering en doop ontvang ons vergifnis en word ons deel van God se volk.
- Deur die Heilige Gees word ons toegerus vir ‘n lewe van vrugbare dissipelskap.
Petrus benadruk op Pinksterdag dat die gawe van die Gees aan almal beloof is wat hulle bekeer en in Jesus glo (Hand 2:38-39).
Die Heilige Gees word gegee aan alle gelowiges, ongeag hul omstandighede of agtergrond:
- Johannes se doop alleen was nie voldoende nie (bv. Paulus se twaalf dissipels in Hand 19).
- Die Gees is ook aan huisgesinne gegee wat deur die apostels gedoop is (bv. Kornelius in Hand 10, Lidia in Hand 16).
- Selfs wanneer die Gees vooraf ontvang is, het die doop daarna gevolg (bv. Kornelius en sy huisgesin).
Hierdie belofte geld ook vir jou. Deur die Heilige Gees word jy toegerus om die vrugte van bekering te dra en Christus se beeld te reflekteer in jou lewe. Gee jou opnuut oor aan die Gees en leef met die verwagting van sy werk in jou lewe.
Jesus word deur die Satan versoek in die woestyn (Markus 1:12-13)
Markus vertel kortliks hoe die Gees Jesus die woestyn indryf, waar Hy deur die Satan versoek word, te midde van gevaarlike diere. Dit is simbolies van God se beskerming te midde van gevaar, ‘n tema wat deur Jesus se bediening sou voortduur. Markus gee egter net die essensie van hierdie gebeurtenis, aangesien sy doel is om so vinnig moontlik by die kern van Jesus se bediening uit te kom.
Boodskap en betekenis
Ons kan vertroue hê dat God ons ook beskerm en versorg, selfs te midde van ons eie uitdagings.
Jesus begin preek in Galilea dat die koninkryk van God naby gekom het (Markus 1:14-15)
Markus wys direk daarop dat die koms van die koninkryk van God die kern van Jesus se bediening is. Nadat Johannes die Doper gevange geneem is, begin Jesus sy openbare bediening in Galilea met die aankondiging dat die verwagte koninkryk van God nou naby gekom het.
In Markus 1:15 beklemtoon Jesus dat die “tyd” (kairos) aangebreek het, wat verwys na die vervulling van die Ou Testamentiese verwagting dat God sy koningsheerskappy op aarde sou vestig. Die boodskap herinner aan Jesaja 52:7, waar die aankondiging van God se heerskappy ‘n oproep was tot bevryding en terugkeer. Nou, deur Jesus, word die oproep tot bekering en geloof in die evangelie gerig.
Boodskap en betekenis
Jesus roep mense op tot ‘n lewensverandering deur bekering en geloof in die goeie nuus. Die koninkryk van God is nie net ‘n toekomstige werklikheid nie, maar ‘n hede waar Hy in elke aspek van ons lewe regeer. Geloof beteken om volkome op God se wil en leiding staat te maak – ‘n voorreg en ‘n uitdaging wat nuwe lewe bring.
Jesus roep sy dissipels as vissers van mense (Markus 1:16-20)
Markus beskryf die roeping van die eerste dissipels met eenvoud en beklemtoon die onmiddellike reaksie op Jesus se gesag. Simon en Andreas word geroep om Jesus te volg en “vissers van mense” te word. Hulle laat onmiddellik hul nette agter, ‘n daad wat simbolies is van totale oorgawe. Dieselfde gebeur met Jakobus en Johannes, wat ook hulle vader en besigheid verlaat om dissipels te word.
Daar is ooreenkomste met Elisa se roeping deur Elia in 1 Konings 19:15-21, waar Elisa sy roeping as profeet aanvaar. Net so is daar ‘n sterk fokus op die gewigtigheid van Jesus se roeping, wat alle ander verantwoordelikhede en roepings oortref.
Boodskap en betekenis
Die dissipels se onmiddellike reaksie op Jesus se roeping onderstreep die gesag van sy woorde en die omvang van dissipelskap. Hulle nuwe doel in die lewe word om mense na Jesus te bring. Hierdie oproep is ook ‘n uitdaging vir ons: om bereid te wees om alles prys te gee en onverdeeld aan Jesus toegewyd te wees. Dissipelskap beteken gehoorsaamheid aan God en toewyding aan sy missie om ander tot geloof te lei.
Markus se beskrywings bied ‘n helder en betekenisvolle insig in die vroeë stadiums van Jesus se bediening. Dit laat ons nadink oor ons eie roeping en toewyding aan God se koninkryk in ons lewens.
Jesus beveel ‘n demoon uit ‘n man in Kapernaum (Markus 1:21-28)
Markus vertel vinnig en doelgerig dat Jesus dadelik na die sinagoge gegaan het om die mense te onderrig. Jesus se lering was gesagvol en het die mense verstom. Anders as die skrifkenners, wat staatgemaak het op ander se interpretasies, het Jesus direk die Skrif uitgelê. Sy onderrig het verdeling gebring omdat dit die onreinheid en gebondenheid van mense ontbloot het.
Hier is die eerste van vier bevrydings in Markus se evangelie. Die man met ‘n onrein gees het ongestoord in die gemeente aanbid totdat Jesus opdaag. Die ontmoeting (v. 23) lei tot die onrein gees se verdediging (v. 24) en Jesus se bevel om stil te bly en uit te gaan (v. 25). Jesus beveel met volle gesag, sonder rituele of besweringsformules. Die bevryding vind plaas (v. 26), en die mense reageer verbaas oor Jesus se gesag (v. 27-28). Gerugte oor Jesus versprei vinnig, wat sy bediening later sou bemoeilik.
Boodskap en betekenis
Jesus se onderrig bring waarheid en bevryding, maar ook konflik. Die gemeente in Kapernaum het so verdraagsaam geword dat die onrein gees ongestoord teenwoordig was. Jesus dryf egter nie die man uit nie, maar die gees, en bring sodoende bevryding. Dit herinner ons om onreinheid en sonde aan te spreek en nie verdraagsaamheid te verwar met liefde nie.
Jesus genees Simon se skoonmoeder en maak baie mense gesond (Markus 1:29-34)
Jesus genees Simon se skoonmoeder nadat sy dissipels Hom van haar koors vertel het. Sy genesing word beskryf met dieselfde Griekse woord (“opwek”) wat later gebruik word vir Jesus se opstanding. Die genesing beklemtoon Jesus se gesag oor siekte en dood. Simon se skoonmoeder, volledig herstel, begin dadelik hulle bedien.
Teen die aand, na die sabbat, het siekes en besetenes by Simon se huis saamgedrom. Jesus het almal genees, ongeag hul toestand. Demone het Jesus se identiteit geken, maar Hy het keer dat hulle dit openbaar, aangesien Hy wou hê sy lering moes sentraal bly.
Boodskap en betekenis
Jesus se genesings wys sy bereidheid om die gevolge van die sondeval – siekte en demoniese besetenheid – te herstel. Tog wou Hy nie net as ‘n wonderwerker bekend staan nie, aangesien genesing van die hart belangriker is as fisiese genesing. God se doel is dikwels dieper as net fisiese gesondheid; dit sluit in die verlossing en groei van die innerlike mens.
Jesus preek in die sinagoges van Galilea en Judea en dryf demone uit (Markus 1:35-39)
Markus beklemtoon Jesus se gebedslewe. Vroeg in die oggend, in ‘n verlate plek, soek Jesus gemeenskap met God. Wanneer die dissipels Hom soek, fokus hulle op die skares, maar Jesus verklaar dat Hy ook na ander dorpe moet gaan om die evangelie te verkondig. Hy sê: “Daarvoor het Ek gekom.” Sy gehoorsaamheid aan God se roeping lei Hom na die hele Galilea waar Hy preek en demone uitdryf.
Boodskap en betekenis
Jesus se afsondering in gebed was noodsaaklik vir sy bediening. Markus wys hoe gebed rigting en sterkte aan Jesus gegee het. Hierdie afsondering stel ook ‘n balans tussen die plaaslike vestiging van die evangelie en die verspreiding daarvan na nuwe gemeenskappe. Gemeentes en gelowiges moet beide hierdie fasette beoefen: plaaslike opbou en globale uitbreiding van God se koninkryk.
Jesus genees ‘n man met ‘n ernstige velsiekte (Markus 1:40-45)
‘n Man met ‘n ernstige velsiekte smeek Jesus op sy knieë om hom rein te maak. Deur Jesus se deernis en aanraking verdwyn die siekte onmiddellik. Jesus beveel die man om stil te bly en die offers volgens Moses se wet te bring as getuienis van sy genesing. Die man versprei egter die nuus oral, wat veroorsaak dat Jesus na verlate plekke moes gaan weens die groeiende skares.
Boodskap en betekenis
Die man se geloof in Jesus se gesag om te genees is ‘n voorbeeld vir ons. Hy het nie aan Jesus se vermoë getwyfel nie, maar aan sy wil. Hierdie verhaal herinner ons dat God steeds genees, maar soms kies Hy om nie fisiese genesing te bring nie, soos in die geval van die bekende Joni Eareckson Tada. Haar getuienis wys dat lyding ook deur God gebruik kan word om geestelike groei en geloof te verdiep.
Hierdie episodes in Markus beklemtoon Jesus se gesag in sy lering, sy mag oor siekte en demone, en in die uitleg van die wil van God. Sy bediening was gegrond in gebed en gehoorsaamheid aan sy roeping. Markus herinner ons dat Jesus se wonders sy woorde ondersteun, en dat geloof en gehoorsaamheid sentraal is vir geestelike groei en bevryding.
Onlangse kommentaar