JOHANNES 3:1-17

LEES

Raak stil voor die Here in gebed.

Lees die teksgedeelte deeglik deur, selfs 2 of 3 keer, hardop as dit kan. Wat tref jou? Let op vir temas in die gedeelte. Wat sê dit van God? Wat sê dit van mense? Wat sê dit van die wêreld? Skryf dit in jou joernaal neer.

JOHANNES 3:1-17

Jesus se gesprek met Nikodemus

¹ Daar was ‘n man uit die geledere van die Fariseërs met die naam Nikodemus, ‘n leier van die Jode. ² Hy het in die nag na Jesus gekom en vir Hom gesê: “Rabbi, ons weet dat u ‘n leermeester is wat van God gekom het, want niemand kan hierdie tekens verrig wat u verrig as God nie met hom is nie.” ³ Jesus het hom geantwoord: “Amen, amen, Ek sê vir jou: As iemand nie van bo gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie.” ⁴ Nikodemus sê vir Hom: “Hoe kan ‘n mens weer gebore word as hy reeds oud is? Hy kan tog nie ‘n tweede keer in die moederskoot ingaan en gebore word nie?” ⁵ Jesus antwoord: “Amen, amen, Ek sê vir jou: As iemand nie uit water én Gees gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie binnegaan nie. ⁶ Wat uit die vlees gebore is, is vlees, en wat uit die Gees gebore is, is gees. ⁷ Moenie daaroor verbaas wees dat Ek vir jou gesê het, ‘Julle moet van bo gebore word’ nie. ⁸ Die wind waai waar hy wil en jy hoor sy geluid, maar jy weet nie waarvandaan hy kom en waarheen hy gaan nie. So is elkeen wat uit die Gees gebore is.” ⁹ Hierop vra Nikodemus Hom: “Hoe kan hierdie dinge gebeur?” ¹⁰ En Jesus het hom geantwoord: “Jy is dié leermeester van Israel en jy begryp hierdie dinge nie? ¹¹ Amen, amen, Ek sê vir jou: Ons praat oor wat ons weet, en ons getuig oor wat ons gesien het, en tog aanvaar julle ons getuienis nie! ¹² As Ek julle van die aardse dinge vertel en julle glo nie, hoe sal julle dan glo as Ek julle van die hemelse vertel? ¹³ En niemand het na die hemel opgevaar nie behalwe Hy wat uit die hemel neergedaal het, dit is die Seun van die Mens. ¹⁴ En net soos Moses die slang in die woestyn verhoog het, so moet die Seun van die Mens verhoog word, ¹⁵ sodat elkeen wat in Hom glo, die ewige lewe sal hê.” ¹⁶ Want so lief het God die wêreld gehad dat Hy sy unieke (enigste) Seun gegee het, sodat elkeen wat in Hom glo, nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê. ¹⁷ God het immers nie sy Seun na die wêreld gestuur om die wêreld te veroordeel nie, maar sodat die wêreld deur Hom verlos kan word.

¹⁸ Wie in Hom glo, word nie veroordeel nie, maar wie nie glo nie, staan reeds veroordeel omdat hy nie in die Naam van die unieke Seun van God geglo het nie. ¹⁹ En dit is die oordeel: Die lig het in die wêreld gekom, maar die mense het die duisternis liefgehad bo die lig, omdat hulle dade boos was. ²⁰ Want elkeen wat kwaad doen, haat die lig en kom nie na die lig nie, sodat sy dade nie aan die kaak gestel kan word nie. ²¹ Maar wie volgens die waarheid leef, kom na die lig, sodat sy dade bekend kan word, dat hulle in God gedoen is. (2020-vertaling)

Teks en konteks

3:1-2 Nikodemus, ‘n leier onder die Joodse Fariseërs, kom in dié tyd gedurende die nag om met Jesus gesprek te voer. Dit kan wees om uit die oog van die Joodse Raad te bly of net bloot om ’n ononderbroke gesprek te hê.

Interessant genoeg, praat hy spesifiek oor die wondertekens wat Jesus doen. Nikodemus sit sy kaarte op die tafel, en sê, God moet by Jesus wees, anders sal Hy nie hierdie wondertekens kan doen nie.

3:3-4 Jesus se antwoord is dat niemand die koninkryk van God kan sien, dit wil sê die regte betekenis aan die wondertekens kan heg nie, as hy of sy nie “van bo” (anothen) gebore word nie. Nikodemus is egter verward met Jesus se antwoord, en vra hoe ’n mens ‘n “tweede keer” gebore kan word?

Nikodemus se misverstand berus op die feit dat die Griekse woord, anothen, wat Jesus hier gebruik, twee betekenisse kan hê: “opnuut” of “van bo”.

• Dit is uit Nikodemus se antwoord duidelik dat hy die woord anothen in die betekenis van “opnuut” verstaan.
• Soos uit Jesus se antwoord hierna in vers 5 -8 duidelik sal word, gebruik Jesus die woord anothen in die betekenis “van bo”.

Nikodemus verstaan Jesus se uitspraak dus letterlik, soos die Jode ook Jesus se uitspraak oor die tempel letterlik verstaan het. Jesus wil egter ‘n geestelike betekenis oordra. Jesus se gebruik van anothen wil dus sê, jy kan God en sy koninkryk net sien as jy deur God aangeraak word, as geloof in jou hart deur Hom aangesteek word, as jy kindskap as ’n gawe van Hom ontvang. As jy “van bo” gebore word.

3:5 Jesus antwoord Nikodemus dat sy uitspraak oor die noodsaak van ‘n geboorte “van bo” vir seker beteken dat benewens die natuurlike geboorte daar ook ’n geestelike geboorte moet wees. Anders kan jy die koninkryk van God nie sien nie.

3:6 Die eerste geboorte is uit water – menslik (sommige interpreteer dit as die doop, maar vers 6 wys dat die natuurlike geboorte is wat met die water bedoel word). Die tweede geboorte is uit Gees – geestelik.

3:7-8 Nikodemus moet dus nie verbaas wees hieroor nie, want dit is hoe die Gees in ’n mens se lewe werk. Die wedergeboorte is volledig op die inisiatief van die Gees, en hoe Hy by ‘n mens betrokke wil raak. Dit impliseer ‘n terugkeer na ‘n vorige volmaakte staat van menswees. Louw en Nida beskryf die betekenis as volg:

“to experience a complete change in one’s way of life to what it should be, with the implication of return to a former state or relation—‘to be born again, to experience new birth, rebirth.’”

3:9-10 Nikodemus se volgende vraag: “Hoe is dit moontlik?” dek dan die tafel vir ’n uitgebreide antwoord van Jesus waarin hy uitbrei oor die raakvlakke tussen God se wêreld en die aardse wêreld wat met mekaar in stryd is. Nikodemus, ‘n leermeester van Israel, sou moes leer om nie langer “van onder” af oor dinge te dink nie, maar “van bo” af. Ietwat ironies bedoel, want dié Goddelike Leermeester is besig om die menslike leermeester in te lei in die dinge van die koninkryk van God.

3:11 In ‘n diepsinnige gesprek, met talle toespelings op OT gedeeltes, verduidelik Jesus die evangelie vir Nikodemus. Hy weet waarvan Hy praat, al is dit ook só dat die Jode sy getuienis nie aanvaar nie.

3:12 Eerstens wys Jesus Nikodemus daarop dat hulle alreeds verskil oor aardse dinge. Jesus verwys hier na hulle verskil oor die woord anothen wat Nikodemus as “opnuut” en Jesus as “van bo” verstaan. Dit beteken dat dit byna onmoontlik raak vir Jesus om oor hemelse dinge te praat.

3:13 Tweedens wys Jesus Nikodemus daarop dat Hy uniek gekwalifiseer is om oor die hemel te praat, want niemand anders ken beide die hemel en die aarde so goed soos juis Hy nie. Dit is wat die metafoor beteken:

“Niemand het opgevaar in die hemel nie behalwe Hy wat uit die hemel afgekom het, die Seun van die mens.”

Teen die agtergrond van Moses se derde preek in Deuteronomium, verklaar Jesus dat soos die wet van God uit die hemel aan Moses gegee is, só het Hy gekom om God se wil aan mense oor te dra (vgl Deut 30:11-14). Iets wat Jesus al op verskuilde manier aan Natanael van Homself gesê het met die verwysing na engele en die leer van Jakob (Joh 1:52).

3:14-15 Derdens gebruik Jesus die metafoor van die koperslang op die paal in die woestyn (Num 21:9) om die noodsaak van geloof te illustreer. Net soos die Israeliete gesond geword het van die slanggif as hulle na die koperslang op die paal van Moses gekyk het, so kry gelowiges die ewige lewe as hulle glo in Jesus as die Seun van die mens.

3:16-18 Dit alles word vierdens begrond in die liefde van God. God gee sy enigste Seun, doen afstand van sy innige verhouding met Hom, gee Hom oor aan die dood aan ’n kruis (“opgelig” aan die kruis), omdat Hy ’n passie het vir verlorenes. Hy kan dit nie oor sy hart kry dat mense verlore sal gaan nie, en gee liewer sy eie Seun aan die verlorenheid oor, sodat Hy die ewige lewe kan gee aan dié wat in Sy Seun glo.

3:19-21 God is dus nie op die pad van veroordeling nie, maar op die pad van die liefde. Dat daar dan nog mense is wat verlore gaan, is te wyte aan hulle eie voorliefde vir die duisternis, en hulle weiering om na die lig te kom.

Die einde van hierdie gesprek word nie vir ons vertel nie. Ons lees egter later dat Nikodemus hierna vir Jesus opkom in die Joodse Raad (Joh 7:50), en die mengsel van mirre en aalwyn voorsien om Jesus se lyk mee te balsem (Joh 19:39). Dit maak dit waarskynlik dat hy ’n gelowige word, een van die weiniges uit die skare van wondergelowiges.

Boodskap en betekenis

Die goeie nuus in die NT is dat God verlossing gee van die komende oordeel vir dié wat in Jesus Christus glo. God het die wêreld só lief gehad: “dat Hy die unieke Seun gegee het, sodat elkeen wat in Hom glo, nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe kan hê” (Joh 3:16).

Hierdie verlossing word alles begrond in die liefde van God. God gee sy enigste Seun, doen afstand van sy innige verhouding met Hom, gee Hom oor aan die dood aan ’n kruis, omdat Hy ’n passie het vir verlorenes. Hy kan dit nie oor sy hart kry dat mense verlore sal gaan nie, en gee liewer sy eie Seun aan verlorenheid oor, sodat Hy die ewige lewe kan gee aan dié wat in Sy Seun glo.

Dit is daarom duidelik dat God nie in die eerste plek op die pad van veroordeling is nie, maar op die pad van die liefde. Dat daar dan nog mense is wat verlore gaan – die afgryslike grusame werklikheid van sy oordeel, sy woede oor die sonde, sal belewe, soos Johannes die Doper dit net hierna beskryf (Joh 3:36) – is te wyte aan hulle eie voorliefde vir die duisternis, en hulle weiering om na die lig te kom.

Jesus nooi ons dus uit om in Hom te glo, om Hom alleen te aanbid en vir Hom alleen te lewe. Paulus sê daaroor: “Ek leef nie meer nie, maar Christus lewe in my.” (Gal 2:19). Dit is wat geloof beteken. Dit is nie net om die Here aan te neem en jou hart vir Hom te gee nie. Dit is uiteraard belangrike keuses.

Maar, dit hou veel meer in. Geloof laat Jesus toe om deur sy Gees jou hele lewe oor te neem en op sy bevel te leef. Om vanuit ‘n diep persoonlike verhouding met die Here sy leiding te volg in alles wat jy doen, saam met dié gelowiges wat die Here vir jou as ‘n geloofsgemeenskap gee.

LUISTER

Dink na oor wat God vir jou hiermee wil sê. Waar raak hierdie gedagtes jou lewe in die praktyk? Wat vra dit van jou? Wat belowe dit vir jou? Wat moet jy dink of doen daarmee? Wat is die kern van die boodskap van dié teks vir jou dag en lewe? Dit help jou sin maak van jou eie ervarings in die lig van God se Woord.

LEEF

Besluit hoe jy daarop gaan reageer. Sê dit vir die Here in gebed. Skryf dit in jou joernaal. Geniet Sy teenwoordigheid. Laat die boodskap wat God jou gee met jou saamgaan deur die dag. Leef dit uit.