Psalm 49 – Dis dwaas om op rykdom te vertrou

Rykes wat net vertrou op hulle rykdom en nie op God nie, gaan immers ook dood soos die res van die mensdom (vers 14-15).  “Die dood is hulle wagter.”  Die enigste hoop vir die lewe lê in God opgesluit wat ’n mens van die mag van die dood kan verlos (vers 16).  Daarom hoef, trouens mag gelowiges nie vir rykes bang wees of hulle rykdom beny nie (vers 17).

Die lewe moet dus in ’n noue verhouding met God geleef word, deur Hom te erken en in ag te neem in alles, die eerste beginsel van die wysheid soos dit so duidelik in Spreuke uitgespel is.  Rykdom en veral die vertroue op rykdom is nie ’n plaasvervanging daarvoor nie.

Soortgelyke gedagtes word in Job 21 uitgespreek oor hierdie verskynsel van die rykes wat God nie wil ken nie en moet uitvind, “hulle voorspoed is nie in hulle eie hande nie” (vers 16).  Ook Psalm 73 lei die 3de Psalmboek in met soortgelyke gedagtes.

Die Psalm word as volg opgedeel:

1. Die doelwit van die Psalm word aangegee:  die verklaring van ‘n raaisel – vers 2-5.  Let op hoe in vers 5 van twee aksies gepraat word: eers die luister – waarskynlik na God – en dan die verklaring: “want ek hoor ’n woord wat my wysheid gee en terwyl ek op die lier speel, wil ek ’n geheimenis verklaar.”  Dit gee ons ‘n handige manier om oor ons eie raaisels na te dink.  Hoor by God, en verklaar dit dan.
2. Die bedreiging van ryk bedrieërs word as absurd afgewys omdat hulle soos almal uiteindelik doodgaan – vers 6-14.  Die agtergrond vir die uitsprake oor die onmoontlikheid om iemand van die dood los te koop (vers 8), kom van die bewussyn dat God die lewe gegee het, en absolute mag daaroor het, en dat niemand genoeg kan betaal om dié mag oor te neem nie.
3. Daarteenoor sal God die Psalmis wat op Hom vertrou, loskoop uit die mag van die dood – vers 15-16.  Vers 16 kan verstaan word as ‘n opstanding uit die dood, hoewel dit meer sin maak dat die Psalmis van ‘n redding van die dood praat, dit wil sê ‘n voortydige dood aan die hand van die rykes. Die idee van die opstanding uit die dood kom nie wyd verspreid in die OT voor nie.
4. Daarom moet jy jou nie kwel oor ryk mense nie, want sonder God sal hulle vergaan – vers 17-21.

Jesus hanteer dié Psalm se perspektief op rykdom op ‘n hele paar plekke.  Dink aan die gelykenis van die ryk dwaas waar die ryk man nie ook ryk in God was nie en in sy dwaasheid rykdom opgegaar het vir die toekoms en uiteindelik niks daarvan kon geniet nie (Luk 12:13-21). Ook die ontstellende en tragiese verhaal van die ryk jongman wat die kans van sy lewe mis om ‘n dissipel van Jesus te word, omdat hy te verknog was aan sy besittings (Matt 19:16-30).  Sowel as die bekende verhaal van Lasarus en die ryk man, waar die ryk man nie tyd gemaak het om na God se wil te luister nie, en ook nie tyd gemaak het om deernis met die arm Lasarus te betoon nie, en dit suur bekom in die hiernamaals (Luk 16:19-31).