Psalm 52 – God is goed en sorg vir my

Daarom eers ietsie meer oor die stryd tussen Dawid en Doëg, voor die inhoud van die Psalm aan die orde kom.

Die stryd tussen Dawid en Doëg

Vers 1-2 plaas dié Psalm in die konteks van die tragiese gebeure by die tempel in Nob, toe Dawid daarheen gevlug het van Saul af (1 Sam 21).  Een van Saul se slawe, Doëg, die hoof van Saul se veewagters, was egter ook daar en het gesien dat die priester Agimelek, ’n afstammeling van Eli (afstammeling van Aäron se jongste seun, Itamar), vir Dawid en sy manne hulp aanbied in die vorm van gewyde brood en ook die swaard van Goliat, die Filistyn, wat Dawid verslaan het.  Agimelek het ook die Here vir Dawid geraadpleeg en hom daarmee geestelik ondersteun (1 Sam 22:10).

Doëg het vir Saul daarvan laat weet wat op sy beurt beveel het dat die priesters na hom gebring en uitgewis moet word.  Nadat die soldate van Saul nie hulle hand aan die priesters se lewe wou slaan nie, het Doëg eiehandig vir Agimelek en al sy priesters om die lewe gebring, ’n hele familie van 85 priesters.  Net Abjatar, een van die seuns van Agimelek, het ontsnap en na Dawid toe gevlug.  Geen wonder dat Dawid hom oor Abjatar ontferm het en as priester gebruik het nie uit simpatie met die tragiese gebeure en in erkenning van die hulp wat hulle verleen het.

Doëg en Dawid was dus lewenslange vyande as gevolg van dié afgryslike optrede.  Daar sit ook waarskynlik meer agter dié persoonlike stryd, want Doëg was ’n Edomiet, afstammeling van Esau.  Die konflik tussen Esau en Jakob (Dawid se voorvader) wreek hom dus ook op ’n manier in die stryd tussen Doëg en Dawid.

Die verhaal van Abjatar is verder vervleg met die Dawidgeslag met ’n hele paar verdere interessante en ook tragiese intriges.  Hy en Dawid het baie saam deurgemaak, onder andere die opstand van Absalom en hy was een van Dawid se vertrouelinge.  Aan die einde van Dawid se lewe het dié verhouding ongelukkig versuur, toe Abjatar eerder vir Adonia as koning gesteun het en nie vir Salomo nie (1 Kon 1:7).  Salomo het Abjatar daarom ontslaan as priester en na sy grond in Anatot verban (1 Kon 2:26-27), interessant genoeg juis die dorpie waarvandaan Jeremia later as priester en profeet sou optree.  Sommige geleerdes dink dat dit beteken dat Jeremia van Abjatar afstam, maar ons weet nie genoeg om dit te bewys nie.  Daarmee is die oordeel oor Eli se geslag ironies genoeg ook voltrek (1 Sam. 2:27–36) wat net wys hoe God se oordeel en mense se optrede op misterieuse wyse saamwerk.

Uitleg

Die Psalm kan in drie dele verdeel word:

1. Die slegte dade van Doëg word veroordeel – vers 3-6.  Dawid kontrasteer die aksies van Doëg om homself en sy invloed- en magsfeer uit te brei deur ander se ondergang te bewerk en met bedrog en leuens om te gaan, met dié van God wat sorg vir dié wat Hom daarvoor vertrou.  Doëg word nie net veroordeel daarvoor nie, maar ook herinner daaraan dat sy pogings uiteindelik verniet is.
2. Die vernietiging wat God oor hom gaan bring, word verwelkom – vers 7-9.  In baie skerp taal word God se optrede geskets.  Basies word die ruimte wat God vir Doëg gegee het om te woon, weggeneem en sy lewe beëindig.  Dié aksie sal dien as hoopgewende getuienis aan die regverdiges wat hulle uitnooi om God te bly vertrou.  Die poging om onafhanklik van God ryk en sterk te word, slaag nie in die finale instansie nie.
3. Die sorg en goedheid van God word verheerlik – vers 10-11.  Dawid kontrasteer ook sy eie lewe met dié van Doëg.  Dawid kan altyd op God se sorg en goedheid staatmaak.  Daarvoor sal hy God altyd bly loof op die vergadering van gelowiges.

Die Psalm herinner dus elkeen van ons wat onder die gemeenheid van ander moes deurloop, dat die laaste sê oor enigiemand se lewe van God af kom.  God se sorg en goedheid hou ’n mens in stand selfs wanneer dit lyk asof die boosheid wil-wil seëvier.