Psalm 57 – Van vrees na versekering

Dawid in die grot

Psalm 57 word weereens met ’n noodsituasie uit Dawid se lewe verbind, dié keer met die gebeure toe hy vir Saul in die grot ingevlug het.  Ons lees in Samuel van twee sulke geleenthede, waarvan hierdie Psalm waarskynlik na die eerste verwys, die verhaal in 1 Sam 22, veral omdat Psalm 56, die vorige Psalm, met dieselfde tyd in sy lewe te make het (1 Sam 21) en daar “leeus”  (moeilikheidmakers – vgl. vers 5) by hom was.

Ter wille van agtergrond: net na Dawid van die Filistynse koning Akis van Gat ontsnap het, is Dawid na die Adullamgrot toe, alles in ‘n poging om van Saul af weg te kom. Sy broers en sy hele familie het dit gehoor en daarheen gegaan na hom toe.  In hierdie tyd het ‘n klomp mense wat in die moeilikheid was, byvoorbeeld mense wat baie skuld gehad het, en ander wat doodgewoon verbitterd was oor een of ander saak, hulle by hom aangesluit.  En Dawid het hulle leier geword. Hulle was ongeveer vier honderd man sterk.

Dit is ook in dié tyd dat Dawid sy ouers in die sorg van koning Moab in Mispe gelaat het, terwyl hy in die bergskuiling, die grot, gebly het.  Op aandrang van die profeet Gad het Dawid egter uiteindelik sy selfopgelegde ballingskap opgesê en weer terug getrek na Juda.    Iets van die verandering in sy gesindheid sien ‘n mens ook in die wyse waarop die Psalm van vrees na versekering skuif.

Die ander verhaal van Dawid in die grot – met Dawid wat ’n stukkie van Saul se mantel afgesny het – word in 1 Sam 24 vertel en kan ook goed hiermee verbind word, veral in die lig van Ps. 57:7: “Hulle het ’n gat vir my gegrawe, maar self daarin geval” wat ’n digterlike verwysing na hierdie gebeure in die grot kan wees.

Moenie verwoes nie

Die aanwysing vir die koorleier om die Psalm uit te voer op die wysie van “Moenie verwoes nie!” (OAV) is een wat ook vir die volgende twee Psalms gebruik word (Ps 58 en 59 – Ps 75 verwys ook daarna).  Dit is nogal ‘n veelseggende titel – aan die een kant vra Dawid in die Psalm om God se genade te ervaar, en nie verwoes te word nie, maar vra wel aan die ander kant vir verwoesting vir sy vyande.

Dié wraakgedagtes is deel van die sin vir regverdigheid wat die OT openbaar, en in Dawid se gebede geëggo word.  “’n Oog vir ‘n oog, en ‘n tand vir ‘n tand.” (Eks 21:24; Deut 19:21 – vgl ook Lev 24:20). Die kwaad móét vergeld word aan dié wat dit gepleeg het, en God word ingeroep as die een wat dit moet uitdeel.

Vir ons wat die NT ken, klink dit vreemd, maar ons moet onthou dat ons die voordeel het dat ons die volle openbaring van Jesus Christus ontvang het, en by Hom gehoor en gesien het hoe vyandsliefde werk: “Julle het gehoor dat daar gesê is: ‘’n Oog vir ’n oog en ’n tand vir ’n tand.’ Maar Ek sê vir julle: Julle moet julle nie teen ’n kwaadwillige mens verset nie.” (Matt 5:38-39).

Ons volg daarom vir Paulus na wat op grond van die openbaring van Jesus Christus ons as volg geleer het: “Moenie kwaad met kwaad vergeld nie.  Wees goedgesind teenoor alle mense.  As dit moontlik is, sover dit van julle afhang, leef in vrede met alle mense.  Moenie self wraak neem nie, geliefdes, maar laat dit oor aan die oordeel van God.  Daar staan immers geskrywe: ‘Dit is mý reg om te straf; Ek sal vergeld,’ sê die Here. (Rom 12:17-19 – Paulus haal uit Deut 32:35 aan).

Die wraakPsalms het egter ‘n plek, enersyds as ‘n perspektief op die pad wat Dawid met God gestap het ten spyte van die onvolledigheid daarvan, en andersyds as ‘n verwoording van ons eie geregverdige woede oor onreg en vervolging.  Soms het ons nodig om “woorde aan ons woede te gee” (Bybel vir die Lewe), en die wraakPsalms kan ons daarmee help.

Ooreenkomste met ander Psalms

Dit is ook interessant dat hierdie Psalm ooreenkomste met ’n hele klomp ander Psalms het: Vers 8–12 word met kleiner verskille teruggevind in Ps. 108:2–6; Vers 11 kom ooreen met Ps. 36:6; Vers 7–14 het ook sterk ooreenkomste met Ps. 60:7–14 van dieselfde Psalmboek.  Dit kan beteken dat Psalm 57 ’n bron van formulerings vir ander Psalms was, hoewel dit natuurlik spekulasie is.

Uitleg

Die Psalm het twee verse wat as herhalende refreine gebruik word, vers 6 en 12: “Toon u grootheid, o God, hoog bo die hemel, u mag hoog bo die aarde.”  Treffende woorde as ’n mens wegkruip in ’n grot!  Dit gee ’n natuurlike verdeling van die Psalm in twee gedeeltes:

  1. By U soek ek skuiling – vers 2-6: Let op hoe die grot vir Dawid eintlik ’n metafoor word van sy behoefte aan skuiling by God – vers 2.  Hy wil by God skuil tot die bedreiging verby is.  Sy fokus is op God wat sal antwoord in sy liefde en trou en dié wat hom jaag (Saul) die stryd sal laat verloor – vers 4.  Hy bevind hom tussen mense wat hom wil verskeur, soos leeus met spiese en pyle vir tande en swaarde vir tonge – vers 5.  Daarom beroep hy hom in sy vrees op God se grootheid en mag wat nie deur die aardse struwelinge ontmagtig word nie – vers 6.
  2. Ek voel weer veilig – vers 7-12.  Die situasie is omgekeer, die gat wat vir hom gegrawe is, het tot hulle eie ondergang gelei – vers 7.  Daarom voel Dawid weer veilig en verseker, iets wat hy twee keer herhaal om dit te beklemtoon – vers 8.  Hy wil daarom in die oopte buite die grot gaan sing, die rooidag wakker maak, omdat God sy situasie verander het – vers 9.  Die rol van die profeet Gad kan moontlik hier verreken word wat hom moed ingepraat het om weer terug te keer na Juda.  Let op hoe hierdie boodskap ook van universele betekenis geag word, iets waarvan die nasies kennis moet neem.  God se liefde reik tot in die hemel, sy trou tot in die wolke – vers 11.
View all posts in this series

Psalms


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Numeri 36Ja, alles het eintlik met alles te make in die Skrif. Dit onderstreep die waarde van elke enkele deel daarvan vir alle tye.
  • Chris van Wyk on Numeri 36My voorreg!
  • Ansie Lessing on Numeri 36Dankie. Ek mis die stukkies vir niks nie. Groete, Ansie
  • Chris van Zyl on Numeri 36Baie dankie vir jou bydraes, Chris, en betekenisse wat vir my soveel beter insig verskaf het. Die kruisverwysings tussen OT en NT het my laat besef dat die OT se verhale konteks verskaf vir die Jesus se oorwinning in die NT. Baie dankie, ek sien uit na Deut.
  • Chris van Wyk on JeremiaHi Petro, my bydraes oor Jeremia is net op die Internet by hierdie skakel beskikbaar.
  • Petro on JeremiaMiddag Waar kan ek net die boek Jeremia aflaai Dankie
  • Chris van Wyk on Jesaja 21-23 – God se oordeel bereik alle nasiesDie boodskap van die drie hoofstukke is dat God se oordeel werklik is en dat sy waarskuwings nie in die wind geslaan moet word nie. Dit geld ook sy volk om hulle te bekeer van hulle verkeerde weë. Hulle status as God se uitverkore volk moet nie ligtelik opgeneem word nie. Groter kennis van die waarh…
  • Marizanne Louw on Jesaja 21-23 – God se oordeel bereik alle nasiesHi ek is besig met bybelstudie..en ek kry va oggend Jesaja 21..maar ek kry nie n vers op toepassing van my nie..ek kan nie opsevasie maak nie..ook nie hoe dit op toepassing van my is nie. Kan u dalk dit vir my uiteensit?/verduidelik asb??
  • Chris van Wyk on LukasHi Susanna, Lukas skryf daarvan in Lukas 24:50-53 JESUS SE HEMELVAART (Mark 16:15,19; Hand 1:4-11) 50Daarna het Jesus hulle uit die stad gelei, tot by Betanië. Hy het sy hande opgehef en hulle geseën. 51Terwyl Hy hulle seën, het Hy van hulle af weggegaan, en is in die hemel opgeneem. 52Hulle het Hom…
  • Susanna Ellis on LukasWaar in Lukas en in Markus verskyn die woord Hemelvaart in die verse.
  • Chris van Wyk on Numeri 13Hi, daar is baie teorieë oor die Nefilîm (reuse - soos die Griekse vertaling van die Hebreeuse teks dit interpreteer). Die Joodse boek 1 Henog open die moontlikheid dat van Noag se skoondogters Nefilîm gebaar het om die voorkoms na die sondvloed te verklaar. Maar, die Bybelse weergawe is stil daaroo…
  • Jerimy on Numeri 13Baie dankie vir die Skrif en bemoeding dat ons nie 45 jaar moet wag soos Kaleb om genoeg geloof bymerkaar te skraap en sdan nie eers ons erf porsie in besit wil neem nie.Is dit nie moontlik dat Noag se seuns se vroue die Nefilîm gene gedra het nie,daarom die melding van reuse na die vloed ?
  • Chris van Wyk on Openbaring 7 – God beskerm en versorg die kerk as geloofsgemeenskapHi Rudi, ja, jy is reg, maar Dan word daar net genoem as "seun" van Jakob, maar anders as met die ander stamme, word die geslagsregister van Dan nie in die res van 1 Kronieke 1-9 gegee nie. Ek het dit nou helderder gestel: "Dit korreleer onder andere met die Kronis wat die stam van Dan ook in die ge…
  • Rudi van Tonder on Openbaring 7 – God beskerm en versorg die kerk as geloofsgemeenskapDan is in 1 Kronieke 2 vers 1?
  • Chris van Wyk on Levitikus 27Menseoffers is in verskeie antieke kulture en selfs in meer onlangse kulture beoefen. Green het sy omvattende studie van menslike offerandes in die antieke Nabye Ooste opgesom met die algemene stelling dat “menslike offerande dwarsdeur hierdie streek opgespoor kan word,” d.w.s. dwarsdeur Mesopotamië…
%d bloggers like this: