Genesis 13 – God herhaal sy belofte van die land en ‘n groot nageslag aan Abram

4782847Hierdie hoofstuk vertel vir ons van die feit dat Abram as ‘n geseënde man terugkom uit Egipte – 13:1-4 – maar dan in die uitdaging wat sy rykdom en ‘n botsing van belange met sy broerskind inhou, vasloop – 13:5-7.  Dié uitdaging word aan die een kant in ‘n gesprek tussen Abram en Lot beslis waarin Lot die beste deel van die land kies – 13:8-13 – maar dan ook aan die ander kant tot ‘n verdere bepalende belofte van die Here lei in terme van land en nageslag – 13:14-18.  Abram erf eintlik die hele aarde, en sy nageslag verwerf ‘n unieke status as die geseëndes van die Here.

Abram trek terug na Kanaän – 13:1-4

Abram trek terug uit Egipte na Kanaän om die roeping wat die Here vir hom het, opnuut op te neem.  Ten spyte van sy liederlike lafhartige leuens in die krisis van hongersnood leer hy dat God vertrou kan word selfs wanneer dit broekskeur gaan.

Hy kom as ‘n ryk man terug uit Egipte!  Hoeveel besittings hy reeds gehad het, en hoeveel farao vir hom gegee het, kan ‘n mens nie sê nie, maar dit is duidelik dat sy rykdom uiteindelik substansieel was.  Hy was ryk aan vee, silwer en goud.

Abram trek weer van plek tot plek en roep die Naam van die Here aan in die land.

Abram word uitgedaag deur rykdom en ‘n botsing van belange – 13:5-7

Gou word Abram egter voor ‘n volgende toets gestel, hoe om ‘n vreedsame naasbestaan te verseker met sy nefie Lot wat ook self ‘n groot rykdom opgebou het.  Hulle rykdom het ‘n botsing van belange teweeg gebring.  Die katalisator vir die krisis was ‘n getwis tussen hulle veewagters.

Hierdie konflik laat ’n mens diep nadink oor die wedywering oor grond, soos ons in ons land nou alreeds ’n paar eeue ervaar.  Trouens, grond is iets wat regdeur die wêreld ’n kritiese rol speel in die handhawing van goeie onderlinge verhoudinge, al dan nie.  Sonder ‘n tuiste in die land waar jy woon, kan niemand ’n gelukkige naasbestaan met ander hê nie.

Twee belangrike gesprekke beslis die uitkoms van dié krisis tussen hulle.  Die eerste is die gesprek tussen Abram en Lot waarin Lot die beste deel van die breër landstreek van Kanaän kies in die Jordaanvallei – 13:8-13.  Die tweede is die gesprek tussen die Here en Abram waarin die Here sy belofte van seën herhaal in terme van ‘n tuiste in die land en ‘n toekoms vir sy nageslag – 13:14-18.

Die gesprek tussen Abram en Lot – 13:8-13

‘n Mens leer uit Lot se keuse dat wat op die oog af na ‘n: “tuin van die Here” lyk (let op die parallel met die tuin van Eden!), en boonop vir Lot herinner aan die plek waarvandaan hulle so pas gekom het, “soos Egipte”, dat dit nie altyd die beste keuse is nie.  Die skrywer se kort opmerking oor Sodom laat ‘n rilling by jou ruggraat afgaan:  “Die inwoners van Sodom was sleg: hulle het baie gesondig teen die Here.” En, ‘n mens weet wat kom met die verhaal van Lot se ontvoering (Gen. 14) en sy uiteindelike verlossing uit die ramp wat Sodom en Gomorra tref (Gen. 19).

Die gesprek van die Here met Abram – 13:14-18

Wanneer Abraham beteuterd agterbly met die droër dele, is dit asof ’n mens die idioom hoor: “Nice guys come second”.  Dit is egter presies hoe God baie keer werk deur dié een wat in die skadu gestel word, van ‘n blywende oplossing te voorsien.

Die Here nooi Abram uit om ‘n “bird’s eye view” te neem, want die Here gee vir hom die land rondom hom, vir sover as wat hy kan sien: “Die hele land (aarde?) wat jy sien, gee Ek vir altyd aan jou en jou nageslag.” (onthou dat die woord vir land en aarde presies dieselfde is …).

Aan die belofte van land word ook die belofte van ‘n nageslag gekoppel.  Al sou Lot, sy broerskind, nou nie meer noodwendig sy erfgenaam wees nie, het die Here nog nie sy plan laat vaar nie om ‘n nageslag vir Abram te voorsien waarin die hele aarde geseën sal word: “Trek nou deur die land, deur se lengte en breedte, want Ek gee dit vir jou.

Hierdie keer gehoorsaam Abram die Here en gaan woon by die groot bome van Mamre by Hebron waar hy ‘n altaar vir die Here bou om Hom te aanbid. Die Amoriet Mamre, saam met sy twee broers, sou vir Abram ondersteun om Lot te gaan red in die volgende hoofstuk.  Hy het dus ook goeie buurmanskap in Mamre gevind.

Boodskap

Een van die wonderlike aspekte van hierdie verhaal in Genesis 13 is die interessante ooreenkomste wat daar met ander Bybelse verhale is.  Daar is bv. ooreenkomste met die verhaal van die slawerny in Egipte en die Uittog terug na die land Kanaän sowel as met dele van die verhaal van die koms van die koninkryk in die NT.

  • Dink aan die swaar plae van Genesis 12 wat die farao oortuig het om Sarai vir Abram terug te gee, en die soortgelyke plae in Eksodus 7-12 wat die farao oortuig het om die volk van Israel te laat trek na die beloofde land. ‘n Mens sien dieselfde proses in die plae van die eindtyd in Openbaring – vgl. veral die inhoud van die trompette – wat die finale koms van die koninkryk van God voorafgaan (Openb. 6-16).  Dit is waarom Jesus ook vir ons geleer het om nie net negatief te kyk na allerhande “plae” wat die wêreld tref nie: “Al hierdie dinge is geboortepyne, die begin van die nuwe tyd.” (Matt. 24”8).
  • Dink aan die rykdom waarmee Abram terugkeer na Kanaän en dieselfde gebeure in die Uittog, soos in Eksodus 12:35-36. ‘n Mens sien dieselfde proses in die terugkeer uit ballingskap, hoewel dit daar as ‘n vrywillige gawe geteken word wat deur koning Kores as ‘n proklamasie uitgereik is (Esra 1:2-11).  Geen wonder dat Jesus ons aanraai om eerder op God en die koms van sy koninkryk te fokus, want: “dan sal Hy julle ook al hierdie dinge gee.” (Matt. 6:33).

Die verhaal nooi ons dus uit om hierdie verhaal nie net te sien as ‘n beskrywing van God en die pad wat Hy met mense stap in die verlede op spesifieke geleenthede nie, maar as voorbeeldverhale van die pad wat Hy met alle gelowiges stap.

Jy kan dit self van toepassing maak op die konflikte wat jy tans beleef, sowel as die uitdagings wat ons in ons land het.

View all posts in this series

Genesis


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Comments (2)

  • Chris, waar trek ons die lyn as dit kom by die term “Antieke Israel?” Dit moet verseker na Gen 12 wees, want Israel was nog nie daar nie. Sou mens Patriargale tydperk ongeveer 2500 vC tot 1000 vC (Verenigde Koninkryk ) kon afbaken? Ek weet dat datering problematies is!

    • Hi Herman, ja, Israel as ‘n antieke nasie neem eers vorm aan met die Uittog uit Egipte. Volgens my datering rondom 1450 vC. Dit is dus nie net ná Genesis 12 nie, maar ná Eksodus 12. Ek noem ‘n hele aantal bewyse daarvoor https://bybelskool.com/inleiding-eksodus-die-hoop-op-verlossing/ . Dit is dus ná die tyd van die aartsvaders: Abraham, Isak en Jakob, en die twaalf seuns wat na Egipte toe trek.

      Die datering van die aartsvadertydperk wat vir my die meeste sin maak (op grond van die interne gegewens van die Bybel self) is in die sogenaamde Middel Brons tydperk van ongeveer twee millenia v.C. Dit word ondersteun deur die argeologiese gegewens van stede en plekke wat in die loop van Genesis 12 en verder genoem word. Die name van die patriarge en van hulle gebruike kom ooreen met inligting wat in buite-Bybelse data beskikbaar is. Selfs die feit dat hulle gebruike gehandhaaf het wat in latere wette verbied is – soos Abraham wat met sy half-suster Sarai trou (Gen. 20:12), iets wat in Lev. 18:9,11; 20:17 verbied word, en Jakob wat met twee bloedsusters trou (Gen. 29:21 vv.), iets wat in Lev. 18:18 verbied word – getuig van die oudheid van dié tradisies van die aartsvaders.

      Die feit dat die verhale dus uiteindelik neergepen is net soos dit oorgelewer is, sonder om dit te verander en in lyn te bring met die wet wat eers later gekom het, getuig van die oudheid van dié tradisies. Soos De Vaux hieroor sê: “One is bound to conclude that these traditions have a firm historical basis” (Early History).

      ‘n Mens kan die datering van die vorming van die volk van Israel uitwerk op grond van die vaste punt wat 1 Konings 6:1 gee vir die datum van die Eksodus. Daar staan: “Vier honderd en tagtig jaar nadat die Israeliete uit Egipte getrek het, vier jaar nadat Salomo koning van Israel geword het, het hy begin bou aan die tempel van die Here. Dit was in die maand Sif, die tweede maand.” Die datum van hierdie vierde jaar van Salomo is 966 v.C. wat met inligting uit buiteBybelse Assiriese lyste ooreenkom. Die begin van die Eksodus wat 480 jaar tevore was, kan dus op grond van hierdie inligting op 1446 v.C. vasgestel word.

      Dit word verder ondersteun deur van die nuutste argeologiese ontdekkings, onder andere deur die voorkoms van die naam “Israel” op die Merneptah Stele uit die 13de eeu sowel as die soortgelyke naam “Israel” op die voetstuk van ‘n standbeeld uit die 15de eeu v.C. wat onlangs ontdek is. Ek brei in my skrywe in Eksodus by bogenoemde skakel meer uitvoerig daarop uit.

      Hierby moet ‘n mens dan die tyd in Egipte tel (430 jaar volgens Eks. 12:40) wat beteken dat Jakob na Egipte is ongeveer in 1876 v.C., tien jaar ná Isak se dood. Jakob is op daardie stadium 130 jaar oud soos hy vir die farao te kenne gee (Gen. 47:9), wat beteken hy is in 2006 v.C. gebore (Gen. 25:26). Abraham was weer 100 jaar oud toe Isak vir hom gebore is wat beteken dat Abraham in 2166 v.C. gebore is.

      Dit beteken ‘n mens kan die verhale in Genesis 12-50 as volg dateer as jy die verdere gegewens in die boek in ag neem:

      Abaham 2166-1991 v.C.
      Isak 2066-1886 v.C.
      Jakob 2006-1859 v.C.
      Josef 1915-1805 v.C.

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Inleiding op OpenbaringHou moed Amanda! Lees wat ek geskryf het vir Yvonne oor Psalm 103:5: https://bybelskool.com/psalm-1031-5-loof-die-here-wat-al-jou-siektes-genees/comment-page-1/#comment-29597
  • Chris van Wyk on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesHi Yvonne Vers 5 moet in die konteks van die Psalm uitgelê word. Die eerste vyf verse vorm 'n eenheid: 1 Van Dawid. Loof die Here, o my siel, ja, alles wat in my is, sy heilige Naam! 2 Loof die Here, o my siel, en moenie enige van sy weldade vergeet nie – 3 Hy wat al jou sondeskuld vergewe, wat al j…
  • amanda on Inleiding op Openbaringhoe ( op aarde ) gaan God se koninkryk op aarde so gevestig word, dat Hy uiteindelik deur almal as Alleenheerser erken gaan word. Elkeen is so besig om sy eie ding te doen, dat dit byna onmoontlik klink. Dis vir my n moedelose gedagte.
  • Yvonne on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesEk wil graag meer weet oor psalm 103vers 5
  • Chris van Wyk on 1 Samuel 28Hi Elsa, die doderyk is in twee gedeel. Kyk in Lukas 16 vir 'n beskrywing daarvan.
  • Elsa Steyn on 1 Samuel 28Hi Chris 1 Sam 28 vers 19 Saul en Samuel is saam in dieselfde plek, die doderyk. Saul het volhard in die afskakeling van sy verhouding met God, en het nie tot inkeer en berou gekom nie. Hoekom is hulle twee na dieselfde plek? Samuel is dan in die hemel?
  • Chris van Wyk on Genesis 12 – God roep vir Abraham na die land wat Hy vir hom sal aanwysEk het al heelwat hieroor geskrywe op bybelskool.com. Jy kan in die soekenjin verder kyk. Hier is die skakel na wat die belydenisskrifte daaroor sê wat 'n goeie vertrekpunt is: https://bybelskool.com/wat-is-die-drie-eenheid-die-getuienis-van-die-belydenisskrifte/?highlight=drie-eenheid
  • Petrus on Genesis 12 – God roep vir Abraham na die land wat Hy vir hom sal aanwysBeste Chris "Ons" Gen 1: 26 -"Toe het God gese: Kom Ons maak...." Gen 11: 7 - "Kom laat Ons afgaan..." Ons praat v/d die Drie-eenhied en Jesus as God. Verstaanbaar. Wanner God na "Ons" verwys, is dit nie dat Jesus Sy Seun Die Woord is soos Johannes dit ook noem en Jesus fisies die Seun van God is so…
  • Chris van Wyk on AmosDankie Katrien, dit is my voorreg. Chris.
  • Katrien on AmosSo maklik verval ons ook in dieselfde gemaksone van ouds! Ons moet waak teen selfgenoegsaamheid in ons verhouding met God. Met die Heilige Gees binne my is daar nie wegkom kans vir God se kinders wat lou en koud word, in hul verhouding nie. Ek wil bid Heer bewaar my van gemaksugtigheid in my verhoud…
  • Chris van Wyk on Openbaring 13 – God gee insig in die Bose se planne sodat gelowiges kan volhard in geloofHi Petrus, 'n mens kan die 666 simbolies verbind aan enige godsdiens wat Christene vervolg, ook dié tye en plekke deur die eeue waar Christene vervolg is in die naam van Islam. My gedagtes oor die 666 is soos volg: Die dier uit die aarde – die vals profeet (Openb 16:13 word die dier só genoem) – opp…
  • Chris van Wyk on 1 Samuel 17Dankie Sarie, dit is 'n tikfout. Dit is vers 9 van 1 Samuel 21.
  • Sarie Cronje on 1 Samuel 171 Sam 21 het net 15 verse - Filistyn se wapens het hy in sy eie tent neergesit wat later in sy verhaal weer ‘n rol sou speel (1 Sam 21:19).
  • Petrus on Openbaring 13 – God gee insig in die Bose se planne sodat gelowiges kan volhard in geloofGoeie Dag Chris Ivm die nommer 666. Ek het 'n interessante video gesien oor iemand wat selfs 'n boek daaroor geskryf het en die nommer met Mohammad/Allah verbind. Denkend aan die Openbaring 13 skrywe waar die wat nie die merk dra nie van ekonomiese welvaart afgesny word kilnk dit vir my reg. Soos jy…
  • Chris van Wyk on Lukas 10:38-42 – Kies om na Jesus te luister, want dit sal nie van jou af weggeneem word nieMy voorreg, Reinette.
%d bloggers like this: