Genesis 21 – Die Here het aan Sara gedink soos Hy beloof het

Genesis 21 bring die kwarteeu van konflik rondom die belofte van ‘n nageslag tot ‘n vreugdevolle einde.  Isak word vir Abraham en Sara gebore – Gen. 21:1-7.  Die vervulling bederf egter ook die verhouding met Hagar en Ismael wat tot ‘n tragiese skeiding van die weë lei – Gen. 21:8-21.  Dit alles gebeur steeds teen die agtergrond van die konflik wat Abraham regdeur sy lewe met die mense van Kanaän sou hê, hoewel hy dit hier probeer besweer met ‘n ooreenkoms met Abimelek rondom die diefstal van ‘n waterput by Berseba – Gen. 21:22-34.

Isak word vir Abram en Sara gebore – 21:1-7

“Die Here het aan Sara gedink soos Hy beloof het.”  Watter wonderlike woord!  God kom sy belofte aan haar na, en begin daarmee met die vervulling van sy belofte aan Abraham dat hy ‘n groot nasie sal word, trouens dat daar talle nasies uit hom sal voortspruit.

Sara weet nie of sy moet lag vir haarself – soos ander na ander na haar sal kyk nie – of moet lag van blydskap dat die onmoontlike moontlik geword het: “Wie sou vir Abraham kon sê dat Sara seuns aan haar bors sal voed?  Ek het in sy ouderdom ‘n seun in die wêreld gebring.”

God sien vir Hagar en Ismael raak en seën en beskerm hulle – 21:8-21

Die vreugde is egter van korte duur, want Isak se geboorte bring konflik tussen Sara en Hagar.  Soos Hagar vroeër vir Sara geminag het (Gen. 16:4) spotlag/terg – soos die Hebreeuse woord m^eṣǎ·ḥēq eerder vertaal moet word – Ismael vir Isak by die fees van sy spening, op ongeveer driejarige ouderdom (Gen. 21:9).  Sara kon dit net nie verdra nie en tree onmiddellik en skerp op.

Haar woorde is aan die een kant onverbiddelik tragies, maar aan die ander kant ook profeties: “Jaag hierdie slavin en haar seun weg.  Die seun van die slavin mag nie saam met my seun Isak erf nie.” Ek sê dit omdat dit tragies is op ‘n menslike vlak, maar profeties is in die weerklank wat dit in Paulus se teologie vind waar hy hieroor teologiseer in sy brief aan die Galasiërs.  Ek het daaroor vroeër die volgende kwyt geraak:

“Paulus gebruik (moontlik gebaseer op ’n soortgelyke allegorie van die Jode) Hagar en Sara as figuurlike simbole van twee verbonde wat teenoor mekaar staan:

• Hagar, die slavin, staan vir die verbond van die wet; Sara, die vrygeborene, staan vir die verbond van die belofte.
• Hagar het ’n kind gehad volgens hulle eie besluit.  Sara het ’n kind gehad volgens God se belofte.
• Hagar staan (volgens Paulus se allegoriese verstaan) vir Sinaiberg wat ’n beeld is van die huidige Jerusalem (as geestelike sentrum); Sara, by implikasie, staan vir die hemelse Jerusalem.

Gelowiges is volgens dié beeld kinders van Sara, kinders van die belofte, kinders wat vrygeborenes is, en wat hulle nie weer onder ’n slawejuk moet begeef nie.  Anders sou hulle slawekinders van Hagar wees.”  Jy kan meer daaroor lees in my vroeëre skrywes in Galasiërs 3:1-4:20 – Dié wat glo, is kinders van Abraham en Galasiërs 4:21-5:12 – geloof wat deur dade tot liefde oorgaan.

Dit is waarskynlik dan ook hoe ons die verhaal moet lees en waarom selfs die Here vir Abraham aanmoedig om na Sara te luister.  God se verbond is met die geloofsgemeenskap wat uit Isak sou kom, en nie met die nageslag van Ismael nie, hoewel die Messias wat uit die nageslag van Israk gebore sou word, ook die Verlosser van die nageslag van Ismael, trouens van al die nasies van die wêreld sou word.

Dat die Here Hagar en Ismael nie aan hulle lot oorlaat nie is egter ook duidelik uit die verhaal.  Soos God aan Sara gedink het, hoor God die kind juis en troos hulle nie net met water nie, maar met die belofte van ‘n eie identiteit as nasie.

Dat Hagar Ismael laat trou met ‘n vrou uit Egipte gee ‘n mens die idee dat sy haar weer met haar eie mense assossieer wat die kort maar konflikterende kontak met die geloofsgemeenskap binne die verbond waarskynlik mettertyd sou uitdoof.  ‘n Mens sou dit so anders wou hê, dat Abraham ook ‘n seën vir hulle op dié stadium sou wees.  Maar die realiteit was anders.

Abraham sluit ‘n ooreenkoms met Abimelek oor ‘n waterput – 21:22-34

Ná die onverkwiklike gebeure rondom Hagar en Ismael, tref dit jou net weer hoe alles in die verhaal van Abram steeds teen die agtergrond van konflik met die mense van Kanaän gebeur.  Dit sou Abraham regdeur sy lewe beleef, hoewel hy dit hier probeer besweer met ‘n ooreenkoms met Abimelek rondom die diefstal van ‘n waterput by Berseba.

Die positiewe van die verhaal is dat Abraham steeds tot ‘n seën vir die nasies bly, al kon hy dit nie regkry met sy eie seun Ismael nie. Dit wil ook lyk asof Abimelek nie net in ontsag bly lewe het vir die Here wat aan hom in twee drome verskyn het nie, maar inderdaad selfs waar sy mense oortree in diefstal, dinge regmaak.  Waar Hagar en Ismael negatief teenoor beide Sara (Gen. 16:4 – Hagar het Sara geminag) en Isak (Gen. 21 – Ismael het Isak gespot) opgetree het, tree Abimelek met baie respek teenoor beide Abraham en sy God op.

Boodskap

Ek wil vandag meer aandag gee aan twee betekenisse wat hierdie gedeelte in terme van die Bybelse boodskap self het.  Jy kan in jou oorweging hiervan gevolgtrekkings vir jou eie lewe trek in terme van jou eie ervaring van “vreemdelingskap” en “aanbidding” van die Here wat bó alles moet wees.

1.  Abraham sou altyd ‘n vreemdeling bly in die land wat die Here aan hom belowe het, totdat sy nageslag dit onder Josua in besit sou neem. Die enigste fisiese aanspraak wat hy op die land in sy lewe sou hê, sou:

• hierdie waterput wees,
• die stuk grond van Efron in Makpela wat Abraham gekoop het, waarop die grot was waarin Sara uiteindelik begrawe is en wat oos van Mamre geleë was, sowel as
• die boom wat hy self geplant het (‘n tamarisk by Berseba in die suide – Gen. 21:33), en
• die vier altare wat hy opgerig het regdeur die land:
  • by Sigem se aanbiddingsplek by die groot waarsêerboom – Gen. 12:6;
  • tussen Bet-El en Ai waar hy verskeie kere die Naam van die Here aangeroep het – Gen. 12:8; 13:4;
  • by Mamre by Hebron, die plek wat later aan Kaleb sou behoort (Jos. 14:14), en waar Dawid sou bly met die eerste sewe jaar van sy koningskap oor Juda en hy uiteindelik gesalf is oor die hele Israel (2 Sam. 2:11; 2 Sam. 5:3) – Gen. 13:18;
  • op die berg in die landstreek Moria – Gen. 22:9.

2.  Die betekenis van dié altare waar hy die Here aangeroep het, is uiters belangrik vir die ontvouing van die geskiedenis van die volk van God. Daarmee word nie net ‘n band met die aanbiddende nageslag van Set, seun van Adam, en Set se seun Enos gesluit nie: “In daardie tyd het die mense begin om die Naam van die Here aan te roep” (Gen. 4:26).  Maar, op ‘n manier het Abraham se aanbidding van die Here op dié plekke die vervulling van God se belofte dat dié land aan Abraham se nageslag sou behoort, voorafgegaan:

• Die slawerny in Egipte sou begin met Josef se besoek aan sy broers in die landstreek van Sigem – waar Abraham ‘n altaar gebou het – en uiteindelike ontvoering vanaf nabygeleë Dotan (Gen. 37:12-36).
• Die Intog uit Egipte sou plaasvind vanaf Gilgal (Jos. 4:19) uit die noord-ooste naby Bet-El en Ai – waar Abraham ‘n altaar gebou het.
• Dawid sou koning word in Hebron, suid van Jerusalem – waar Abraham ‘n altaar gebou het – en
• die tempel van Salomo sou op die berg Moria in Jerusalem gebou word – waar Abraham ‘n altaar gebou het: “Salomo het begin bou aan die huis van die Here in Jerusalem. Dit was op Moriaberg waar die Here aan Dawid, sy pa, verskyn het, op die plek wat Dawid laat regmaak het, waar die dorsvloer van Arauna die Jebusiet was.” (2 Kron. 3:1).

TOEPASSING: Daar is dus besondere uitkomste regdeur die Bybel gekoppel aan ons omhelsing van nie net ons vreemdelingskap nie, maar ook om die Here bó alles te aanbid en vir Hom te leef.  So kom ons dit in die lewe van Abraham agter.  So sal ons dit ook in ons eie lewe agterkom.  Die gevolge van jou gehoorsaamheid ten spyte van jou vreemdelingskap sal ‘n impak hê tot in die verre toekoms.

Lees maar net Hebreërs 11:8-19 se refleksie oor Abraham om ‘n idee te kry van hoe fundamenteel die impak van ons getrouheid is.  Daarom moet ons Petrus se raad volg, wat sê:

“Geliefdes, in die wêreld is julle vreemdelinge en bywoners. Daarom dring ek by julle daarop aan om nie aan sinlike begeertes toe te gee nie. Dit verwoes net ’n mens se lewe.  Gedra julle altyd goed onder die heidene sodat, al praat hulle kwaad van julle asof julle misdadigers is, hulle julle voorbeeldige lewe kan sien en God kan verheerlik op die dag van afrekening.” (1 Pet. 2:11-12).