2 Kronieke 13 – Abia bevestig Juda se steun op die Here se leierskap

Die verhaal van koning Abia word meer uitgebreid en met ‘n baie meer positiewe perspektief vertel as dieselfde verhaal oor hom in 1 Kon. 15:1-6.

Twee tradisies

  • Volgens Konings was Abia ‘n slegte koning wat dieselfde sondes as sy pa Rehabeam begaan het en net deur die Here verdra is ter wille van sy beloftes aan Dawid.  Die skrywer van Konings het onder andere die annale van die konings van Juda gebruik vir sy perspektief.
  • Volgens Kronieke was Abia egter ‘n goeie koning wat met ‘n uitsonderlike preek sy vertroue op die Here uitgespreek het en die oorlog teen Jerobeam en die Noordelike ryk van Israel gewen het, “omdat hulle gesteun het op die Here, die God van hulle voorvaders” (2 Kron. 13:18).  Die Kronis gebruik onder andere Die Kommentaar van die Profeet Iddo vir sy perspektief.

Daar was dus duidelik twee perspektiewe beskikbaar in die tradisies oor koning Abia.  Die twee skrywers van Kronieke en Konings het onderskeidelik dié tradisie gekies wat die beste gepas het by die gehoor vir wie hulle geskryf het:

  • Die skrywer van Konings kies om die negatiewe verhaal te vertel waarmee Abia in die lig van koning Dawid interpreteer word.  Hy ignoreer dus die verhaal van Abia se eie bydrae, ter wille van sy doelwit, om die ballinge te help verstaan hoekom hulle in die gemors sit in die vreemde en weggevoer is uit hulle land, sodat hulle tot inkeer kan kom.  Bekering is dus sy doelwit.
  • Die Kronis kies weer om die positiewe verhaal te vertel wat wentel om Abia se preek wat sy oorwinning oor Jerobeam voorafgaan – veral omdat dié preek op die keuse van God vir Juda en Levi val – om die teruggekeerde ballinge daarmee te motiveer om na die Here te luister en op Hom te steun.  Motivering is dus sy doelwit.

Abia se ma se naam word hier as Miga aangegee, waarskynlik dieselfde vrou as Maäka, dié vrou vir wie Rehabeam so lief was (2 Kron. 11:20; 1 Kon. 15:2).  Sy was volgens die Kronis beide die dogter van Uriël uit Gibea, sowel as die dogter van Abisalom (‘n onbekende persoon, hoewel sommige hom met Absalom identifiseer).  Abisalom was waarskynlik haar oupa, soos die frase “dogter van” soms gebruik is.  Let op na my gebruik van “waarskynlik”, omdat die feite nie met meer sekerheid bevestig kan word nie, veral omdat ons nie al die bronne het waarop dié verhale gebaseer is nie.

Die groot getalle van die manskappe aan weerskante is problematies, veral omdat ons nie presies weet hoe om die Hebreeus vir duisend te interpreteer nie.  Een moontlikheid wat vir my sin maak, is om dit as ‘n aanduiding vir eenheid te neem, wat beteken dat daar 400 eenhede aan Juda se kant was, en 800 eenhede aan Jerobeam se kant.

Abia se preek

Soos wat Samuel op ‘n keer met kategese die oorlog teen die Filistyne vir Israel ingelui het (Lees meer by my bydrae oor Samuel in 1 Sam. 7 – ek het ‘n aanhaling daaruit aan die onderkant van dié bydrae), só lui Abia se preek – sy bergpredikasie op die berg Semarajim! – die oorlog teen Jerobeam en sy “klomp roekelose boewe” in.

Abia skets ‘n prentjie van God se beloftes en betrokkenheid via die nageslag van Dawid (Juda), sowel as via die nageslag van die priesters en Leviete (Levi) wat as ‘n “onverbreekbare verbond” beskryf word.  Letterlik staan daar “’n soutverbond” waarmee na Lev 2:13 verwys word: “Gooi sout by al jou graanoffers.  Die sout herinner aan die verbond met jou God”.  Die koningshuis van Jerobeam word as boewe uitgekryt en hulle priesters as niksnutte wat sommer van die straat af ingespan is om nie-gode (afgode) te dien.

Let op dat hy eintlik staatmaak op hulle eie herinnering van hulle gesamentlike geskiedenis: “Julle weet tog …” En Abia spel God se betrokkenheid by hulle uit met die ongelooflike belydenis: “Ons het die Here self by ons as leier”!  Daarmee relativeer hy sy eie koningskap en verklaar sy eie onderdanigheid aan die Here. Iets wat ons gerus kan navolg in ons eie manier van lewe.

Geen wonder dat toe die trompette van die priesters die geveg begin, selfs die hinderlaag van Jerobeam nie die oorwinning vir Juda kon keer nie.  Die Kronis som die uitslag van die oorlog op met die woorde: “Juda (het) die oorhand gekry omdat hulle gesteun het op die Here, die God van hulle voorvaders.”  Die woordjie steun kan ook met vertrou vertaal word (vgl. bv. Jes 10:20).

Vers 20 se beskrywing: “Die Here het hom onverwags laat sterf” verwys waarskynlik na Jerobeam se seun se dood, ironies genoeg ook Abia van Israel, soos in 1 Kon. 14 beskryf.  Jerobeam self is volgens Konings eers dood in die derde regeringsjaar van Asa, Abia van Juda se seun (1 Kon. 15:33).

Ekstra stof

Ek het by 1 Sam. 7 die volgende geskryf oor Samuel se “kategese”:

Samuel onderrig die Israeliete oor wat reg en verkeerd is, lei hulle in ‘n “met julle hele hart” (die setel van denke en besluite, nie emosies nie) hertoewyding aan die Here en bid vir hulle. En dan veg die Here vir Israel met ‘n groot donderweer wat die Filistyne verwar. Sukses in die stryd teen die Filistyne gaan dus om die lewende teenwoordigheid van die Here, en nie oor die ark per se nie. En bevryding kom deur ‘n naby verhouding met Hom en nie deur militêre krag in die eerste plek nie.

“Rig julle harte op die Here en dien Hom alleen. Dan sal Hy julle red …”

View all posts in this series

Kronieke


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Comments (2)

  • Chris, hierdie is vir my weereens so kosbaar, veral vir twee opmerkings wat jy maak. 1)”Daarmee relativeer hy sy eie koningskap en verklaar sy eie onderdanigheid aan die Here. Iets wat ons gerus kan navolg in ons eie manier van lewe.” Om ons eie onderdanigheid/afhanklikheid aan die Here ‘n werklikheid te maak, is soms moeilik, want ons hardloop so met ons eie vermoë en selfvertroue. 2) En hoe dikwels verstaan ek “met julle hele hart” (die setel van denke en besluite, nie emosies nie) juis as emosies en in plaas van as denke en besluiteneming! Dankie!
    Herman

    • Dankie! Ek lees vanoggend in 2 Kron. 14-16 dat toe Abia se seun Asa hom opvolg, Asa gedoen het wat goed en reg is in die oë van die Here. Dit het sy volk só geïnspireer dat die Kronis kan skryf: “Dit was vir hulle ‘n vreugde om na die Here te vra, en Hy het Hom deur hulle laat vind!” (2 Kron. 15:15). Geen wonder dat die Kronis dan juis daardie wonderlike teks munt: “Die Here het sy oë oral op die aarde sodat Hy dié kan help wat met hulle hele hart op Hom vertrou.” (2 Kron. 16:9). Terloops: ‘n paar Psalms het ook dié gedagte, soms in ‘n negatiewe betekenis – bv. Ps 14:2; 33:14 – maar ook soms in ‘n positiewe betekenis soos hier: bv. Ps 106:44. Jesaja praat ook ‘n keer daarvan dat die Here sy oë juis sal toemaak vir gebede van dié wat nie doen wat Hy vra nie – Jes 1:15. Habakuk sê, God se oë is te rein om te kyk na wat verkeerd gedoen word, want dit noop Hom om op te tree (Hab 1:13). Interessant genoeg word die funksie van sien aan die gerubs gekoppel. Hulle lywe, rûe, hande, en vlerke en selfs hulle 4 wiele (wat dit ook al mag simboliseer!) “rondom vol oë” soos Esegiël dit in sy gesig beskrywe (Eseg 10:12).

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Numeri 36Ja, alles het eintlik met alles te make in die Skrif. Dit onderstreep die waarde van elke enkele deel daarvan vir alle tye.
  • Chris van Wyk on Numeri 36My voorreg!
  • Ansie Lessing on Numeri 36Dankie. Ek mis die stukkies vir niks nie. Groete, Ansie
  • Chris van Zyl on Numeri 36Baie dankie vir jou bydraes, Chris, en betekenisse wat vir my soveel beter insig verskaf het. Die kruisverwysings tussen OT en NT het my laat besef dat die OT se verhale konteks verskaf vir die Jesus se oorwinning in die NT. Baie dankie, ek sien uit na Deut.
  • Chris van Wyk on JeremiaHi Petro, my bydraes oor Jeremia is net op die Internet by hierdie skakel beskikbaar.
  • Petro on JeremiaMiddag Waar kan ek net die boek Jeremia aflaai Dankie
  • Chris van Wyk on Jesaja 21-23 – God se oordeel bereik alle nasiesDie boodskap van die drie hoofstukke is dat God se oordeel werklik is en dat sy waarskuwings nie in die wind geslaan moet word nie. Dit geld ook sy volk om hulle te bekeer van hulle verkeerde weë. Hulle status as God se uitverkore volk moet nie ligtelik opgeneem word nie. Groter kennis van die waarh…
  • Marizanne Louw on Jesaja 21-23 – God se oordeel bereik alle nasiesHi ek is besig met bybelstudie..en ek kry va oggend Jesaja 21..maar ek kry nie n vers op toepassing van my nie..ek kan nie opsevasie maak nie..ook nie hoe dit op toepassing van my is nie. Kan u dalk dit vir my uiteensit?/verduidelik asb??
  • Chris van Wyk on LukasHi Susanna, Lukas skryf daarvan in Lukas 24:50-53 JESUS SE HEMELVAART (Mark 16:15,19; Hand 1:4-11) 50Daarna het Jesus hulle uit die stad gelei, tot by Betanië. Hy het sy hande opgehef en hulle geseën. 51Terwyl Hy hulle seën, het Hy van hulle af weggegaan, en is in die hemel opgeneem. 52Hulle het Hom…
  • Susanna Ellis on LukasWaar in Lukas en in Markus verskyn die woord Hemelvaart in die verse.
  • Chris van Wyk on Numeri 13Hi, daar is baie teorieë oor die Nefilîm (reuse - soos die Griekse vertaling van die Hebreeuse teks dit interpreteer). Die Joodse boek 1 Henog open die moontlikheid dat van Noag se skoondogters Nefilîm gebaar het om die voorkoms na die sondvloed te verklaar. Maar, die Bybelse weergawe is stil daaroo…
  • Jerimy on Numeri 13Baie dankie vir die Skrif en bemoeding dat ons nie 45 jaar moet wag soos Kaleb om genoeg geloof bymerkaar te skraap en sdan nie eers ons erf porsie in besit wil neem nie.Is dit nie moontlik dat Noag se seuns se vroue die Nefilîm gene gedra het nie,daarom die melding van reuse na die vloed ?
  • Chris van Wyk on Openbaring 7 – God beskerm en versorg die kerk as geloofsgemeenskapHi Rudi, ja, jy is reg, maar Dan word daar net genoem as "seun" van Jakob, maar anders as met die ander stamme, word die geslagsregister van Dan nie in die res van 1 Kronieke 1-9 gegee nie. Ek het dit nou helderder gestel: "Dit korreleer onder andere met die Kronis wat die stam van Dan ook in die ge…
  • Rudi van Tonder on Openbaring 7 – God beskerm en versorg die kerk as geloofsgemeenskapDan is in 1 Kronieke 2 vers 1?
  • Chris van Wyk on Levitikus 27Menseoffers is in verskeie antieke kulture en selfs in meer onlangse kulture beoefen. Green het sy omvattende studie van menslike offerandes in die antieke Nabye Ooste opgesom met die algemene stelling dat “menslike offerande dwarsdeur hierdie streek opgespoor kan word,” d.w.s. dwarsdeur Mesopotamië…
%d bloggers like this: