Inleiding op Kronieke

Omdat Kronieke se taal en teologie so volledig met Esra en Nehemia ooreenkom, word gewoonlik aanvaar dat al 4 boeke deur een persoon geskryf is.  Die skrywer word daarom gewoonlik aangedui met die naam van die Kronis.  Die 4 boeke word ook meesal met die titel die Kronistiese Geskiedwerk aangedui en op die laatste in 400 v.C. gedateer onder andere weens die datering van die laaste name in die geslagsregisters en die voorkoms van ’n aantal Persiese woorde (en die afwesigheid van Griekse woorde wat op ‘n later tydvak sou kon dui).

Die Kronis het 1 en 2 Kronieke geskrywe deur veral die verhale van die bekende Bybelboeke Samuel en Konings te gebruik en daarby ander materiaal te voeg – geslagsregisters uit die Pentateug, liedere uit die Psalms ensomeer – om die verhaal van Israel – veral dié van Juda en Levi – van Adam af te vertel tot ná die ballingskap in Babilon en die hervestiging in die land Kanaän. ‘n Hele aantal ander bronne word ook vermeld, onder andere ook ’n aantal profetiese annale (Samuel, Natan, Gad, Agija, Jedi, Semaja, Iddo en Jesaja) waarvan die meeste egter vir ons onbekend is.

Die Kronis vertel dié verhaal in waarderende preekstyl om die teruggekeerde ballinge te verseker dat hulle die ware Israel is, op grond van die feit dat God sy verbond met die nageslag van Dawid uit die stam van Juda gesluit het (1 Kron. 17:11 vv) en “van waar die Here self oor Israel regeer” (1 Kron. 28:5).  Die stamme van die Noordelike ryk het daarenteen met hulle opstand teen die Dawidsryk gewys dat hulle afstand doen van die verbintenis aan God aan Dawid: “en dit is vandag nog so.” (2 Kron. 10:19).

Hierdie politieke opstand het ook ingesluit dat ’n ander priesterorde deur die eerste Noordelike ryk koning, Jerobeam, ingestel is wat nie van Levitiese afstamming was nie (1 Kon 12:31).  Dit het tot gevolg gehad dat die ware Levitiese afstammelinge na Juda en Jerusalem getrek het om eerder aan God gehoorsaam te wees as aan die nuwe godsdiens van Jerobeam (2 Kron. 11:13 vv).  Daarmee het ook ’n godsdienstige breuk gekom met die Noordelike ryk wat nooit herstel is nie en wat tot ’n al hoe groter verwydering tussen die gemeenskap van Juda en die Samaritane gelei het.

Die tempel in Jerusalem word daarom deur die Kronis onomwonde as die woonplek van God geskets soos dit ook later in Esra en Nehemia bevestig sal word.  Jerusalem was die enigste legitieme aanbiddingsplek vir die ware Israel, wat verduidelik hoekom die geslagsregisters en die priesterlyste só ’n belangrike rol gespeel het.  Dit het die onafgebroke geslagslyn beide in terme van die volk en priesterskap bevestig.

In Esra en Nehemia word daarby die noodsaak van institusionele strukture om die gemeenskap van Israel as gemeenskap te beveilig en bestendig verder beklemtoon, sodat hulle nie net nie sou vermeng met hulle bure nie, maar hulle identiteit as Godsvolk sou kon behou.  Vandaar die weiering dat die Samaritane saam kon bou aan die tempel (Esra 4:2), omdat die gevaar van sinkretisme te groot was.

Gevolglik is die klem op die regte geslagsregister geplaas wat ’n groot impak op die Joodse gemeenskap en hulle ontwikkeling sou hê.  Hulle identiteit het hiermee ongelukkig ook die gevaar geloop om te skuif na een van afstamming eerder as geloof wat selfs in die latere ontwikkeling van die Christen gemeenskap in die eerste eeu ’n enorme effek sou hê.

Terloops – die groot getalle wat regdeur Kronieke gebruik word om bv. die weerbare manne aan te dui, maak nie regtig sin in terme van wat ons uit die geskiedenis weet van dié tydperk nie.  Daar is nie regtig ’n goeie verklaring daarvoor nie en moet maar met ’n knippie sout gevat word.  Dit doen egter nie afbreek aan die belang en betekenis van die geslagsregisters self nie.

Indeling

1 en 2 Kronieke kan in drie dele opgedeel word:

1. Die geslagsregisters van Adam af tot by die Israelitiese families ná die terugkoms uit ballingskap – 1 Kronieke 1-9.
2. Die verhaal van die Verenigde Koninkryk van Dawid en Salomo waarin  veral ’n waarderende blik op dié geskiedenis gegooi word – 1 Kronieke 10 – 2 Kronieke 9.
3. Die verhaal van die Verdeelde Koninkryk van die onderskeie konings van Israel en Juda tot met die ballingskap – 2 Kronieke 10-36.

Die boeke Esra en Nehemia voltooi die Kronistiese Geskiedwerk met die verhaal van die terugkeer uit ballingskap en die herbou van die stad Jerusalem en die tempel en die vestiging en verdere  ontwikkeling van die geloofsgemeenskap.

by Chris van Wyk