1 Kronieke 25-26 – Dawid se reëlings vir ’n omvattende Levitiese bediening
Dawid reël die liturgiese en profetiese funksies van die Leviete
Hoofstuk 25 fokus op die drie Levitiese bedieningsgroepe uit die Kehatgroep, die bekende groepe van Asaf, Heman en Jedutun (waarskynlik ’n ander naam vir Etan). Interessant genoeg word hierdie keer bygevoeg dat hulle mense was wat onder begeleiding van die liere, harpe en simbale as profete opgetree het. Hulle het dus nie net ’n funksie in terme van die begeleiding van die liturgie in die tempel en die geloofsgemeenskap nie, maar ook ’n funksie in terme van die begeleiding van die geloofsgemeenskap om God se wil te hoor en te interpreteer.
Hulle het dus in ’n spesiale verhouding tot God gestaan, soos dit van die Skrifprofete (bv. Jesaja, Jeremia en Esegiël) en die profeteskole waar was (bv. Elisa). Die Asafgroep word hierin uitgesonder as profeties in diens van die koning, die Jedutungroep as profeties in die dank en lof aan die Here en van die Hemangroep dat Heman ’n siener was wat die koning in godsdienstige sake begelei het.
Die droom van God in Eksodus begin hier dus ’n al hoe groter vorm aanneem: “As julle My gehoorsaam en julle aan my verbond hou, sal julle uit al die volke my eiendom wees, ’n koninkryk wat My as priesters dien, en ’n gewyde nasie. Die hele aarde behoort immers aan My.” (Eks. 19:5–6). Ook Moses het sy versugting na dié spesiale verhouding met God uitgespreek: “Ek sou wou wens dat die hele volk van die Here profete was, en dat Hy sy Gees op almal mag lê.” (Num. 11:29).
Dit is ’n droom wat uiteindelik in die NT volledig waar sou word: “Julle, daarenteen, is ’n uitverkore volk, ’n koninklike priesterdom, ’n nasie wat vir God afgesonder is, die eiendomsvolk van God, die volk wat die verlossingsdade moet verkondig van Hom wat julle uit die duisternis geroep het na sy wonderbare lig.” (1 Pet. 2:9). Let op hoe die NT ook die profetiese funksie van gelowiges by die koninklike en priesterlike byvoeg: “die verlossingsdade moet verkondig”.
Wat van die Hemangroep egter nog meer verrassend is vir my, is dat hulle waarskynlik vroue gebruik het in die tempeldiens. Daarom staan daar, ná Heman se veertien seuns en drie dogters gelys is: “Hulle het almal onder leiding van hulle pa die sang in die huis van die Here begelei …” (1 Kron. 26:6). Omdat Heman ’n siener was en groot aansien weens sy baie seuns geniet het, het dit hom waarskynlik die vryheid gegee om sy dogters ook in te span, ’n man so na my hart!
Daarom praat Ps 68:26-27 van meisies wat tamboeryne slaan: “vooraan die sangers, agteraan dié wat snaarinstrumente speel, en tussenin, meisies wat tamboeryne slaan. Hulle loof God in kore, die nasate van Israel loof die Here.” Die gebruik om ná die ballingskap al hoe meer vroue in die tempel as sangeresse te gebruik (Esra 2:65; Neh. 7:67) kom dus van dié ontwikkeling van Heman af. Hy was nie net sy tyd vooruit nie, maar het dinge met sy optrede vir altyd verander, al was die ontwikkelinge stadig.
Dit tref ook dat oud en jonk saam in die dienswerk gebruik word op ’n volledig gelyke basis en dat selfs opleiding nie onderskeiding gebring het tussen opgeleides en leerlinge nie (1 Kron. 25:8). Oud en jonk en gevorderdes en beginners het gelyke status gehad in die dienswerk. Dit wys op ‘n diep insig in en keuse vir die noodsaaklike inter-generasionele en mentors dinamiek van die geloofsgemeenskap. Oud en jonk moes by mekaar leer. Gevorderdes en beginners moes by mekaar leer.
O, hoe nodig het ons nie om dié boodskap vandag weer te hoor vir wat in ons kerke gebeur nie. Alle ouderdomme móét deel wees van die erediens, en mense van alle vaardigheidsvlakke móét ingetrek en gebruik word in die diens aan God. Ons het dringend nodig om dié dinamiek uit ons geloofsgeskiedenis in Kronieke te herontdek en ons kerkwees op dié basis te herontwerp en uit te voer.
Die poortwagte, toesighouers en handhawers van orde en die regspraak
Hoofstuk 26 fokus op drie verdere groepe van die Leviete, die poortwagte, die toesighouers van die tempelskatte en die handhawers van die orde en die regspraak, funksies wat voorheen met die Rigters geassosieer is.
Die poortwagte
Uit die Asafgroep was daar ook die Koragiete onder die poortwagte waarvan ons ’n versameling Psalms het (Ps. 42-50; 73-88). Obed-Edom, van “ark-oppas” faam, val ook op, veral met die aantekening dat die Here hom besonderlik geseën het en hulle as groep baie bekwaam was. Hulle was onder andere verantwoordelik om gelowiges te help verstaan wat die korrekte manier is om by die tempel as deel van die geloofsgemeenskap op te tree (vgl. Ps. 15 en veral Ps. 24 waar die toegangsvereistes deur die “poorte” uitgespel word). Weereens is oud en jonk gelyk geag in die dienswerk.
Die toesighouers oor die tempelskatte en wydingsgeskenke
Sommige van die Leviete het die taak gehad om toesig te hou oor die tempelskatte sowel as die wydingsgeskenke. Dié geskenke het veral van die konings en ander leiers gekom. Dit val onder andere op dat Samuel en Saul (ironies!) in die lysie donateurs genoem word. Baie van dié skatte het natuurlik van oorlogsbuit gekom.
Die handhawers van die orde en die regspraak
‘n Ekstra funksie van die Leviete word hier uitgespel, die handhawing van orde in Israel en die verantwoordelikheid vir die regspraak. Die omvang van dié werk het alles ingesluit wat verband hou met die diens aan God en met die diens aan die koning.
by Chris van Wyk
View all posts in this series
- Bybelskool oor 1 en 2 Kronieke in die tweede kwartaal 2013
- Bybelskool oor Kronieke
- Inleiding op Kronieke
- Geslagsregisters in Kronieke
- Kaarte vir Kronieke
- Program vir leeswerk vir Kronieke
- Leesmetode vir Kronieke
- WEEK 1: 1 Kronieke 1-9
- 1 Kronieke 1 – Identiteit gewortel in Adam en Abraham
- 1 Kronieke 2:1-4:23 – Identiteit gewortel in Juda en Dawid
- 1 Kronieke 4:24-5:26 – Verspilde verhouding met God lei tot wegvoering
- 1 Kronieke 6-7 – Die prioriteit van geestelik-godsdienstige leiding
- 1 Kronieke 8-9 – Die bevestiging van Jerusalem as Judese eerder as Benjaminitiese gebied
- WEEK 2: 1 Kronieke 10-21
- 1 Kronieke 10 – Saul se gebrek aan gehoorsaamheid en gebedsafhanklikheid
- 1 Kronieke 11-12 – Dawid word deur God en volk as koning gevestig
- 1 Kronieke 13-15 – Dawid raadpleeg die volk en God in die proses om die ark na Jerusalem te bring
- 1 Kronieke 16-17 – Dawid vier die tuiskoms van die ark en ontvang omvattende seën van God
- 1 Kronieke 18-21 – Die Here help Dawid net waar hy gaan
- WEEK 3: 1 Kronieke 22-29
- 1 Kronieke 22 – Dawid berei Salomo nougeset voor vir die bou van die tempel
- 1 Kronieke 23-24 – Dawid reël die priesterlike en Levitiese bediening
- 1 Kronieke 25-26 – Dawid se reëlings vir ’n omvattende Levitiese bediening
- 1 Kronieke 27 – Dawid en die leiers in sy diens
- 1 Kronieke 28-29 – Dawid motiveer en mentor Salomo vir sy roeping om die tempel te bou
- WEEK 4: 2 Kronieke 1-9
- 2 Kronieke 1 – Salomo as wyse man en vernuftige handelaar
- 2 Kronieke 2-5 – Salomo bou die tempel en God se teenwoordigheid vul Sy huis
- 2 Kronieke 6 – Salomo plaas gebed sentraal in die verhouding met God
- 2 Kronieke 7 – God sit die seël op die tempel-inwyding met hemelse vuur en Sy verskyning aan Salomo
- 2 Kronieke 8-9 – Salomo het nasionale en internasionale invloed
- WEEK 5: 2 Kronieke 10-16
- Oorsig oor die konings waarvan die Kronis skryf
- 2 Kronieke 10 – Die ryk skeur weens die domastrantheid van Rehabeam
- 2 Kronieke 11-12 – Rehabeam tree met groot oorleg op, maar faal in sy primêre verhouding met God
- 2 Kronieke 13 – Abia bevestig Juda se steun op die Here se leierskap
- 2 Kronieke 14-15 – Asa doen wat reg is in die oë van die Here
- 2 Kronieke 16 – Asa ignoreer die Here se hulp vir dié wat Hom vertrou en sterf aan siekte
- WEEK 6: 2 Kronieke 17-24
- 2 Kronieke 17-18 – Josafat regeer soos Dawid van ouds, maar begaan ’n oordeelsfout om by Agab betrokke te raak
- 2 Kronieke 19-20 – Josafat beveg korrupsie met regters van integriteit en behaal ’n groot oorwinning met God se hulp
- 2 Kronieke 21 – Joram doen wat verkeerd is in die oë van die Here en word met oorlog en ’n ongeneeslike siekte gestraf
- 2 Kronieke 22-23 – Ahasia doen ook wat verkeerd is in die oë van die Here en sy ma Atalia vaar nie beter nie
- 2 Kronieke 24 – Joas herstel die tempel, maar val vir vleitaal en verlaat die Here
- WEEK 7: 2 Kronieke 25-32
- 2 Kronieke 25 – Amasia doen reg, maar nie met sy hele hart nie
- 2 Kronieke 26 – Ussia se voorspoed vang hom en hy raak te ingenome met homself
- 2 Kronieke 27-28 – Jotam hou koers, maar Agas verloor dit heeltemal
- 2 Kronieke 29-31 – Hiskia vra met sy hele hart na die wil van sy God en is voorspoedig
- 2 Kronieke 32 – Hiskia vertrou die Here in konflik en siekte en het berou van sy selfingenomenheid
- WEEK 8: 2 Kronieke 33-36
- 2 Kronieke 33 – Manasse is ’n gruwelike koning wat berou het en tot bekering kom
- 2 Kronieke 34 – Josia bestry afgodery, herstel die tempel en gehoorsaam die voorskrifte van die wetboek
- 2 Kronieke 35 – Josia hou die grootste Paasfees, maar sneuwel in oorlog weens sy koppigheid
- 2 Kronieke 36 – Jerusalem val en die volk word in ballingskap weggevoer
Tags: Kronieke
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Heinrich, die term apokaliptiek is afgelei van ‘n Griekse woord wat “openbaring” beteken. Dit verwys na literatuur wat geskryf is oor die toekomstige oordeel aan die einde van die tyd. Dit word gekenmerk deur simboliek en hemelse agente wat optree. Apokaliptiese geskrifte verwag dat God die ou onvolmaakte orde sal vernietig en die wêreld na sy oorspronkilke paradys-agtige toestand sal herstel. Dit is Bybelse boeke soos Daniël (hfst 7-12) en Openbaring, asook Bybelgedeeltes soos Jesaja 24-27 en Matteus 24-25.
Heinrich Du Preez
| #
Hi
Ek wil graag weet wat beteken apokapliptiese boeke
Chris van Wyk
| #
Hi Kobie,
Jesus leer dat oud en nuut uit die Skrif belangrik is in die koninkryk van die hemele
Matteus is die enigste wat hierdie gelykenis van Jesus vertel (Matt 13:51-52).
Nuwe en ou skatte
51 “Verstaan julle al hierdie dinge?” “Ja,” het hulle geantwoord. 52 En Hy het vir hulle gesê: “Daarom is elke skrifkenner wat ‘n leerling in die koninkryk van die hemele geword het, soos ‘n huiseienaar wat nuwe en ou dinge uit sy skatkamer haal.” (Bybel 2020-vertaling).
Daarom rond Jesus ‘n gesprek af wat Hy oor sy geestelike familie gehad het (“Elkeen wat die wil doen van my Vader wat in die hemele is, dié is my broer en suster en moeder.” – Matt 12:50). Hy het in die loop van die gesprek sewe gelykenisse oor die koninkryk van die hemele vertel, die gelykenisse van die saaier, onkruid, mosterdsaad, suurdeeg, verborge skat, pêrel en treknet.
Jesus het hierdie gelykenisse vertel, sodat dié wat ore het om te hoor, kan hoor (Matt 13:9-17). Die ongemaklike waarheid was dat daar talle Jode was wat juis nie wou hoor nie, en daarom was die gelykenisse vir hulle onverstaanbaar. Die gelykenisse was net verstaanbaar vir dié wat ore gekry het van sy Vader om te hoor (Matt 13:11), dié wat bereid was om te doen wat God vra (Matt 12:50).
Jesus vra dan die disspels of hulle regtig verstaan wat Hy deur die gelykenisse geleer het. Hy moet seker maak dat hulle verstaan voor Hy verder die evangelie met hulle deel.
Op hulle positiewe antwoord vertel Jesus dan ‘n verdere gelykenis, die gelykenis van die huiseienaar en sy voorraadkamer, om hulle te bevestig in hulle verstaan van die evangelie. Hulle is soos ‘n huiseienaar wat nuwe en ou dinge uit sy voorraadkamer haal.
Dit is trouens ‘n beskrywing van wat met elke skrifkenner gebeur wat tot insig kom. Wanneer hy of sy deel word van Jesus se familie, omdat hulle bereid is om die wil van God te doen, word hulle leerlinge in die koninkryk van die hemele. En kry hulle die voorreg om kreatief te werk met beide die nuwe – Jesus se lering – en die oue – die Skrif van die OT. Saam vorm dit die Woord van God.
Boodskap en betekenis
Hierdie gelykenis is ‘n absoluut fundamentele uitspraak oor die relevansie van beide die Skrif – die Ou Testament – en die boodskap van Jesus – die uiteindelike Nuwe Testament. Elkeen wat ‘n leerling word in die koninkryk van die hemele sal nuut kyk na die openbaring van God, sê Jesus.
Aan die een kant sal hulle ‘n nuwe perspektief op die waarde van die oue kry – die OT. Aan die ander kant sal hulle insig kry in die waarde van die nuwe – die NT. Trouens, deur die bril van die openbaring van Jesus – die NT – sal hulle juis die oue nuut kan waardeer – die OT.
Charles Quarles gebruik hierdie gelykenis van Jesus as die invalshoek van sy teologie van Matteus – A Theology of Matthew: Jesus Revealed as Deliverer, King, and Incarnate Creator. Hy sê dat daar ‘n goeie saak uit te maak is daarvoor dat Matteus die gelykenis ook outobiografies verstaan het. Dit is nie net waar van elke skrifkenner nie, maar ook van Matteus wat ‘n kenner van die OT was.
Daarvan getuig die talle aanhalings wat hy uit die OT maak. Onder andere is daar 19 profesieë uit die OT wat Matteus op Jesus van toepassing maak as getuienis dat dit in Hom vervul is.
Vir jou verstaan van die oue en die nuwe en die blywende waarde van albei sal dit die moeite werd wees om die verwysings in hierdie lys na te gaan en te oordink.
Matteus stel Jesus aan ons voor as die vervulling van die volgende OT profesieë:
1. Matteus 1:22-23 sê Jesaja 7:14 is vervul in Jesus dat die Messias uit ‘n maagd gebore sou word.
2. Matteus 2:6 sê Miga 5:2 is vervul in Jesus dat die Messias in Bethlehem gebore sal word.
3. Matteus 2:15 sê Hosea 11:1 is vervul in Jesus dat die Messias uit Egipte geroep sal word.
4. Matteus 2:18 sê Jeremia 31:15 is vervul in Jesus dat ‘n kindermoord in sy tyd sou plaasvind.
5. Matteus 3:3 sê Jesaja 40:3 is vervul in Jesus dat ‘n profeet in die woestyn die koms van die Here sou voorberei.
6. Matteus 4:14-16 sê Jesaja 9:1-2 is vervul in Jesus dat die Messias na die nasies van Galilea sou kom.
7. Matteus 8:17 sê Jesaja 53: 4 is vervul in Jesus dat die Messias ons siektes en swakhede sou dra as ‘n offerlam.
8. Matteus 10: 35-36 sê Miga 7:6 is vervul in Jesus dat die Messias familielede teen mekaar sou draai.
9. Matteus 11: 5 en 15:31 sê Jesaja 26:19; 29:18; 35:5; 42:18; en 61:1 is vervul in Jesus dat die Messias blindes sal laat sien, lammes sal laat loop, die dowes laat hoor, dooies sal opwek en die evangelie aan die armes sal verkondig.
10. Matteus 11:10 sê Eksodus 23:20 en Maleagi 3:1 is vervul in Jesus dat ‘n boodskapper die koms van die Messias sou voorafgaan.
11. Matteus 12:18-21 sê Jesaja 42:1-4 is vervul in Jesus dat die Messias nie luid of pretensieus sou wees nie.
12. Matteus 13:14-15 sê Jesaja 6: 9-10 is vervul in Jesus dat die Messias se leer misverstaan sou word.
13. Matteus 13:35 sê Psalm 78:2 is vervul in Jesus dat die Messias met gelykenisse die mense sal leer.
14. Matteus 15: 8-9 sê Jesaja 29:13 is vervul in Jesus dat God se volk teen hom sou rebelleer en valse dinge oor Hom sal versprei.
15. Matteus 17: 10-13 sê Maleagi 4:5 is vervul in Jesus dat die koms van die Messias voorafgegaan sal word deur die koms van ‘n Elia-figuur.
16. Matteus 21:5 sê Jesaja 62:11 en Sagaria 9: 9 is vervul in Jesus wat die Messias se oorwinning in Jerusalem voorspel.
17. Matteus 26:31 sê Sagaria 13:7 is vervul in Jesus dat die Messias se dissipels hom sou verlaat.
18. Matteus 27: 9 sê Sagaria 11:13 is vervul in Jesus dat die Messias vir dertig silwerstukke verraai sou word.
19. Matteus 27:35,43,46 sê Psalm 22:1-2, 6-8,18 is vervul in Jesus dat mense vir die Messias se klere sou loot en Hom bespot en dat die Vader hom sou verlaat tydens sy lyding vir die kwaad.
Chris van Wyk
| #
Hi Pieter (ek sal nog antwoord oor die doop – net vasgedraai), ek gaan daaroor skryf in my Prontuit die Waarheid reeks vanaf die begin van Julie af.
Pieter
| #
Middag Chris
Jy het nie ‘n skrywe oor Lent wat meer die laaste 40 dae van Jesus na die kruis verduidelik.
Groete
Pieter
Kobie Marais
| #
Verduidelik asb vir my Matteus 13vers 52
Chris van Wyk
| #
Dankie, Jan. Eintlik verstommend hoe diep die Noag-verhaal ingebed is in die hele Bybel. Dit het selfs ‘n invloed op die “sinode”-sitting in Jerusalem (Hand 15) gehad en op ons siening van die doop (1 Pet 3). Noag is nie ‘n liggewig nie. Ons ignoreer hom tot ons skade.
Jan Louw
| #
Baie waardevol. Dankie Chris
Chris van Wyk
| #
Hi Denver, jy kan dit kry by https://bybelskool.com/matteus/
Denver
| #
Ek soek graag meer inligting oor Matteus