Job 20 – Sofar: Terwyl jy jou nog so vol eet, laat God sy woede oor jou losbreek

Waar Job se oortuiginge oor God die verbeelding van ‘n verlossende toekoms van God vir skepsels en skepping begin oopmaak, bly Sofar by sy beperkende intellektuele argumentering oor die lot van die goddelose.  Daar is by hom al hoe minder van ‘n moontlikheid te bespeur dat omkeer of inkeer moontlik is, soos hy weliswaar nog in sy vorige gesprek aan Job voorgehou het (Job 11).

Sofar beskou die goddelose al hoe meer as verdoem en sonder enige uitkoms: “Jy weet tog dat die vreugde van die goddelose (resjaîm – wicked – mense wat in opstand teen God lewe) van korte duur is, dat die blydskap van die godlose (ḥâneef – godless – mense wat sonder God lewe) net ‘n oomblik duur?” (20:5).

Let op hoe konsekwent hy sy intellektuele argument voer:

• Die goddelose godlose word absoluut totaal vernietig (20:4-11). Dit is van altyd af te sien dat die goddelose godlose soos hulle eie uitwerpsel vir altyd vergaan: “Hy verdwyn soos ‘n droom.” (20:8).  Niemand sal hom weer sien nie, selfs sy kinders sal vergaan. Die dood bring ‘n totale vernietiging van sy hele nalatenskap.
• Die soet smaak van onreg word soos die gif van ‘n slang (20:12-23). Al wil ‘n mens die soet smaak van onreg in jou mond vertroetel, en as’t ware wegsteek onder jou tong, sal dit jou maag omkrap, jou laat opgooi, jou dood veroorsaak soos die gif van ‘n adder.  Jou genot aan dié dinge wat God gee – water, heuning en dikmelk (natuurlike produkte) – sal verlore gaan, net soos die goddelose godlose armes verdruk het in sy gulsigheid en hebsug.  Vir Sofar het niks hierdie goddelose godlose (Job) se vraatsug ontsnap nie, en daarom sal sy voorspoed ook nie stand hou nie, soos dit inderdaad nou vir almal sigbaar is.
• Terwyl hy hom nog so vol eet, laat God die woede van sy toorn oor hom losbreek (20:24-29). “Hy vlug nog vir ‘n ysterwapen, dan deurboor ‘n bronspyl hom.  Terwyl hy dit uit sy rug uit trek, die glansende punt uit sy gal, oorval die doodsvrees hom.” (24-25).  Trouens, al sy skatte is bestem om vernietig te word – die bietjie van Job wat nog oorgebly het – die hemel en die aarde sal saamspan om hom te laat omkom onder God se toorn: “Dit is die lot van die mens wat skuldig is voor God, die deel van die een wat hom teen God verset.” (29).

Die probleem met Sofar se argument is egter nie dat hy noodwendig verkeerd is oor die uiteinde van mense wat goddeloos of godloos lewe.  Of dat hy inkonsekwent is nie.  Die boodskap van die Bybel beklemtoon immers regdeur hierdie kant van God se betrokkenheid by die wêreld.

Sofar se probleem is dat hy glad nie rekening hou met God se genade nie, en nog meer as dit, dat hy uit Job se krisis aflei dat Job self goddeloos en godloos lewe.  Dit sien ‘n mens in die feit dat hy regdeur in die enkelvoud van dié goddelose en godlose mens praat.  Die onvermydelike afleiding wat ‘n mens maak is dat hy dié beskrywing reglynig op Job van toepassing maak.  Job is die goddelose godlose, die een wat in opstand teen God is, trouens sonder God wil leef.  Job het in sy oë al hoe minder van ‘n toekoms en is verdoem tot ‘n allerverskriklike dood.

Dít is waarom God aan die einde vir Sofar saam met sy vriende aanspreek dat hulle nie reg oor Hom gepraat het nie.  Dit is nie soseer die woorde wat hulle ingespan het nie, maar die toepassing daarvan op grond van hulle verkeerde afleidings oor die verlies in Job se lewe.

‘n Perspektief wat ons tot versigtigheid moet maan om te vinnig op grond van ons beperkte insig absolute gevolgtrekkings oor ander mense te maak.