Ek het my voorbereiding vir die boek Job klaargemaak:

• 

  Ek is getref deur Job se deurbreking van ‘n eenvoudige oorsaak-en-gevolg teologie. God se wêreld is meer kompleks as dit.

• Ek is getref deur die antwoord op die vraag na regverdigheid – kan ‘n mens staatmaak daarop dat dinge reg uitwerk? In ‘n ontmoeting met God lê insig en lotsverandering opgesluit.

• Ek is getref deur die vraag na vroomheid – sal ‘n mens lojaal bly aan God al gebeur wat ook al met jou? Ek is geïnspireer deur Job se voorbeeld van volharding in alles, en sy gebed wat God se toekoms vir ander oopsluit.

Ek begin 12 Januarie met die plasing van die inleidende bydraes en eindig met hfst. 42 op 16 Maart DV.  Die eerste byeenkoms vir saamgesels oor die boek Job in NGK Somerstrand is 13 Januarie 18:00.

Daar is soos altyd ook opsies vir kleingroepe en gemeente Bybelskole.  Jy kan hier registreer om die bydraes in jou Inbox te kry.  Dit is gratis.

Die verhaal van Job vind waarskynlik plaas in die tyd van die patriarge, Abraham, Isak en Jakob, soos uit die plekname en gebruike in die boek afgelei kan word.  Die boek het waarskynlik eers later tot stand gekom.

Job was egter nie ‘n Israeliet nie, maar van die land Us, ‘n gebied wat óf met die Arameërs in die Noord-ooste (Gen. 10:23; 22:21) óf met die Edomiete (Gen. 36:28) in die Ooste van Israel af verbind word.

Job se vriende was ook nie Israeliete nie.  Elifas was van Teman, ‘n naam wat ook met die Edomiete geassosieer word (Gen. 36:11).  Teman was bekend vir wysheid (Jer. 49:7).  Bildad was van Suag, ‘n naam wat ook met een van Abraham se seuns geassosieer word (Gen. 25:2).  Sofar was van Naäma, ‘n naam wat met die nageslag van Kain geassossieer word (Gen. 4:22) sowel as met ‘n stad in Kanaän (Jos. 15:41).  Dit is ook die naam van Rehabeam se ma, ‘n Ammonitiese vrou (1 Kon. 14:21).

Die boek van Job het soveel komplekse perspektiewe op menswees en ons interaksie met die geestelike wêreld dat dit baie moeilik is om die boodskap daarvan te reduseer tot ‘n enkelvoudige punt wat vir almal sal sin maak.

Dat dit oor lyding gaan, en spesifiek die lyding van onskuldiges en regverdiges, is só.  Dat dit gaan oor die morele orde van die wêreld (Clines), en óf ‘n mens kan staatmaak op die wetmatigheid van oorsaak en gevolg, is ook só.

Maar, hoe meer ‘n mens jou blootstel aan wat die tallose mense deur die eeue oor die boek geskryf het, hoe versigtiger word ‘n mens om jou eie bydrae te verwoord, veral omdat dit so maklik die boodskap van die boek kan verduister en eerder jou eie perspektief op die lewe kan weergee.

Dit is veral moeilik om deur die gespreksrondtes van Job met sy drie vriende te werk en die kaf van die koring te skei in terme van wat uiteindelik waar en navolgingswaardig is en wat nie.

Die boek Job handel myns insiens hoofsaaklik oor die vraag na die regverdigheid van die lewe.  Van die mens se kant gesien is daar twee aspekte hiervan:

• Kan ‘n mens staatmaak daarop dat – as jy reg lewe en die Here dien – die Here jou met beskerming en voorspoed sal beloon? Sal God regverdig wees teenoor jou?  Seën God godvresendes?
• En, is die omgekeerde ook waar? Kan ‘n mens staatmaak daarop dat – as mense onreg pleeg en die Here versaak – die Here hulle met teëspoed sal straf?  Sal God regverdig wees teenoor hulle?  Straf God goddeloses?

Is daar dus ‘n eenvoudige reglynige verband tussen oorsaak en gevolg in ons godsdiens, in ons verhouding met die Here? Of nie?

Job handel egter ook vir my oor die dieper vraag na die vroomheid van godvresendes, veral in ‘n situasie van verlies.  Die Satan – die teëstander onder die “seuns van God”, die hemelwesens – draai dié vraag na regverdigheid as volg om.  Sal godvresendes “regverdig” wees teenoor God, by wyse van spreke, selfs al word hulle teleurgestel in hulle verwagting van sy beskerming en sy geskenk van voorspoed?  Sal godvresendes Hom bly dien, selfs al gaan dinge vir hulle verkeerd, al ly hulle onskuldig en onregverdig?  Die Satan bevraagteken dus die lojaliteit van godvresendes.

Ek wil iets meer sê oor die probleem van ‘n oorsaak-en-gevolg teologie wat aanhak by bogenoemde twee vrae.

Die vriende van Job werk met ‘n eenvoudige oorsaak-gevolg teologie.  Wat jy doen, het gevolge.  As jy goeie dinge doen, sal daar goeie dinge met jou gebeur.  As jy slegte dinge doen, sal daar slegte dinge met jou gebeur:

Daar is egter nog ‘n laaste aspek van Job se voorbeeld wat belangrik is.  Job word twee keer  in die Bybel aangehaal as ‘n voorbeeld van aan die een kant van gebed en aan die ander kant volharding en geduld.

Die verhaal van Job het ‘n hele paar raakpunte met ander verwante verhale.  Hier is vier verwante verhale in die Ou Nabye Ooste waarin sy verhaal ook afspeel.

Die boek Job kan in drie dele verdeel word volgens die taalsoort.

• Die eerste deel is in prosa geskryf en verduidelik hoe dit gekom het dat só ‘n groot lyding vir Job getref het (hfst. 1-2). Dit handel veral oor JOB SE VERLIES en die vraag na die gehalte van sy vroomheid.
• Die tweede deel is in poësie geskryf en bevat drie gespreksrondtes tussen Job en sy drie vriende, Elifas, Bildad en Sofar (hfst. 3-27), ‘n bydrae oor die wysheid (hfst. 28), die gesprekke tussen Job en Elihu, waar Elihu eintlik op Job en sy drie vriende in sy vier toesprake reageer (hfst. 29-31; 32-37), en die twee gespreksrondtes tussen God en Job (hfst. 38-39; 40-42:6). Dit handel veral oor JOB SE VERDEDIGING van sy lewe en die vraag na regverdigheid.
• Die derde deel is weer in prosa geskryf en verduidelik hoe die Here Job se lot verander het (42:7–17). Dit handel oor JOB SE VERLOSSING waarin die vraag na  regverdigheid en die vraag na vroomheid in perspektief gestel word.

Soos altyd beklemtoon ek dat hierdie bydraes van my net ‘n leeshulp is.  Jy moet self met die Bybel werk sodat jy die boodskap wat die Here vir jou het daarin kan hoor.  Die Bybel moet immers ons lewe vorm. Daarvoor is dit nodig dat ons leer om die Bybel te leef terwyl ons dit lees.

Ek stel voor dat jy die volgende metodiek gebruik wat gebaseer is op Lectio Divina en die luistersiklus van die Seisoen van Luister: