20 Jan2011

Jesaja 1 – Julle ken My nie

Written by Chris van Wyk. Posted in Jesaja

Hoofstuk 1-5 vorm ’n eenheid en handel oor die saak wat die Here teen sy volk het. Hoofstuk 6 handel oor die roeping van Jesaja as profeet, wat terugverwys na die eerste deel en ook die tweede deel, hoofstuk 7-12 inlei. Daar word gefokus op die belofte aan Agas, ’n belofte wat hy verspeel het, maar wat op uitnemende wyse in Jesus eeue later vervul is. Die eerste van ’n aantal oordele oor die nasies – die een oor Assirië – word tussenin in hoofstuk 10 vertel.

Die profeet Jesaja het oor ’n lang tydperk opgetree, regdeur die koningstydperke van Ussia (word ook Asarja genoem in 2 Kon 15:1), Jotam, Agas en Hiskia in Juda – ongeveer van die jaar 740 – 697 v C, die sterfjare van onderskeidelik Ussia en Hiskia.

Vers 1 noem die woorde van Jesaja ’n openbaring (chazoon – visioen), ’n woord wat byna altyd vir ’n Goddelike openbaring of visioen gebruik word. (Vergelyk Spreuke 29:18 wat praat oor impak van die gebrek aan só ’n openbaring: “Waar die wil van die Here nie bekend gemaak word nie, verwilder ’n volk”).

In drie perikope word God se saak met sy volk uitgespel. Die Here roep die hemele en aarde, die hemelraad, as getuies vir die saak wat Hy met sy volk het (vgl Deut 30:19 waar Moses dieselfde doen). Hy spreek hulle aan oor die feit dat hulle Hom nie ken nie, en nie weet wie hulle is en aan wie hulle behoort nie. Dit sit agter:

1. die rebellie van die volk Israel teen God, wat daarom deur Hom gestraf is deur die verwoesting van hulle land – 1:2-7 (dit verwys heel moontlik na die veldtog van Sanherib in die tyd van Hiskia – Jes 36 en 2 Kon 18 – in Assiriese annale word vertel dat Sanherib 36 Judese stede verwoes het en 200 000 mense weggevoer het);

2. die tempeldiens in Jerusalem wat teen God se wil gepaard gaan met onreg en geweld in die samelewing waaroor die Here hulle aanspreek en tot bekering roep – 1:8-20 (Jesaja gebruik hier dieselfde uitspraak oor offers as Samuel – 1 Sam 15:22);

3. die ontrouheid van die stad Jerusalem wat in opstand is teen die Here en wat daarom deur die Here met streng optrede gestraf sal word, hoewel Hy tog steeds oordeel as ’n instrument tot vrymaking gebruik – 1:21-31 (die perikoop lees soos ’n begrafnislied waarin getreur word oor die dood van die reg en waardes waar niemand meer vir minderbevoorregtes omgee nie).

Let op hoe God se oordeel altyd met die hoop op een of ander bekering uitgevoer word – Hy los ’n oorblyfsel (:9 – ’n kenmerkende aspek van Jesaja se boodskap: 4:2-6; 6:13; 11:1); Hy belowe voorspoed as hulle gehoorsaamheid sou kies (:19); Hy belowe nuwe leiers (:26); Hy belowe vrymaking juis deur die oordeel (:27).

Ander bydraes vir vandag

View all posts in this series

Tags: Jesaja

Trackback from your site.

Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Comments (6)

Vince Aslett

Jan 20, 2011 at 08:43 | #

Te lekker om weer te begin, dis vir my interesant hoe daar van ons verantwoordelikheid gepraat word om te kies – ek ploeg op die oomblik met die uitverkiesing, en alhoewel ek al hor meer begin dink dat daar wel een of ander tipe uitverkiesing /roeping van God se kant af is, lyk dit tog asof Jesaja vir ons vertel dat ons moet kies of ons God wil dien of nie, en dat ons keuse sekere gevolge vir ons inhou

Reply
- Chris van Wyk
  
  Jan 20, 2011 at 11:16 | #
  
  Wat my baie help om van die uitverkiesing sin te maak, is om te onthou dat die sinode van Dordt vir ’n uitverkiesing in Christus en in die geskiedenis gekies het (Infralapsarisme) en nie vir ’n uitverkiesing voor die sondeval (Supralapsarisme) nie. Die uitverkiesing vind plaas in die geloofskeuse wat mense vir Christus maak, waarin God se roeping die oortuigingskrag is (Rom 9:24; 10:8,11-21), en geloof en belydenis die manier is waarop ons dit ontvang (Rom 10:9-10). God se uitverkiesing vind dus nie plaas buite om ons geloof nie, maar in of deur ons geloof. Omgekeerd, kan ‘n mens sê, dit is in die ongehoorsaamheid en weerspannigheid van die volk wat hulle verwerping sigbaar word (Rom 9:32; 10:3, 16-21; 11:7-10). Dit sien ‘n mens natuurlik in die boek van Jesaja ook, bv Jes 1:19-20. Vir meer leeswerk hieroor in my bydraes oor Romeine 9-11: https://www.bybelskool.com/romeine/romeine-9-11-%E2%80%93-die-jode-se-volle-getal-sal-gelowig-word/
  
  Reply
Ferdi

Nov 21, 2012 at 07:17 | #

Ek sou graag n bydrae oor die boek Hosea wou sien.

Reply
- Chris van Wyk
  
  Nov 21, 2012 at 07:45 | #
  
  In my beplanning kom Hosea DV eers in die 4de kwartaal 2014 aan die beurt. Jammer! Ek kan egter in my argiewe rondkrap vir stof. Watter tipe inligting soek jy oor Hosea?
  
  Reply
  - Chris van Wyk
    
    Nov 21, 2012 at 07:57 | #
    Hier is van die materiaal wat by Leesrooster.org.za beskikbaar is:
    
    Hosea 1:2-10
    
    Hosea 5:15-6:6
    
    Hosea 11:1-11
    
    Hier is preekriglyne oor dieselfde tekste wat by die Seisoen van Luister beskikbaar is:
    
    Hosea 1:2-10
    
    Hosea 5:15-6:6
    
    Hosea 11:1-11
    
    Reply
    - Ferdi
      
      Nov 23, 2012 at 07:54 | #
      
      Baie dankie Chris, ek sal die lees materiaal bestudeer en ook na die preekriglyne kyk en vergelykings maak. ek is nie ‘n teoloog nie en is werklik net op soek na ander insigte. Ek het n hele tyd gelede in Hosea begin klei trap met vergelykings daarvan in my eie lewe en met die van die profeet se lewe. jare later het die boodskap weer tot my gekom met heeltemaal ‘n nuwe perspektief. Wanneer ek ‘n dieper studie hiervan voltooi het en self ‘n beter begrip verkry het van die boodskap daarin vir my sodat ek self verstaan hoe dit op my van toepassing was en nog steeds is, dan sal ek graag my getuienis daaroor met jou wil deel. Weereens baie dankie en ook vir die leesplan vir Jesaja waarmee ek tans besig is. Groete Ferdi
      
      Reply

Chris van Wyk

Dec 18, 2018 | #

Hi Anna-marie. Die oorspronklike gelofte by Bloedrivier was bedoel as ‘n gebed van die Voortrekkers wat teen Dingaan in ‘n “straf-ekspedisie” opgetrek het weens die verbreking van sy verdrag met hulle dat hulle ‘n stuk grond van hom sou ontvang.

Dit was in reaksie op die feit dat Piet Retief en 90 mans wreedaardig vermoor is in Umgungundhlovu, Dingaan se hoofstad, sowel as nog 600 mans, vroue en kinders by die Bloukrans- en Boesmansrivier deur die Zoeloe-impis. Al die Voortrekkers in Natal se voortbestaan was dus bedreig.

Die meer as 500 mans het by Bloedrivier ‘n laer getrek in voorbereiding vir die geveg met meer as 10 000 Zoeloe soldate en het die volgende gelofte afgelê in die week voor die slag van Bloedrivier op 16 Desember 1838:

“dat hy aan den Almagtigen eene gelofte doen wilde (indien allen wel wilden),—’om zoo de Heere ons de overwinning geven mogt, een Huis tot zynes Grooten Naams gedachtenis te stichten, alwaar het Hem zal behagen’— en dat zy ook moesten afsmeken, de hulp en bystand van God, om deze gelofte zeker te kunnen volbrengen, en dat wy den dag der overwinning, in een boek zullen aantekenen, om dezelve bekend te maken, zelfs aan onze laatste nageslachten, op dat het ter Eere van God gevierd mag worden.”

Dit is die oorspronklike Nederlandse gelofte wat JG Bantjes ‘n week voor die slag van Bloedrivier in sy dagboek opgeteken het en wat in huisgodsdiens deur die manne afgelê is tot en met die slag van Bloedrivier.

Belangrik, daar is in die oorspronklike weergawe van die gelofte nie sprake van die viering van dié dag as ‘n Sabbat nie. Net ‘n voorneme om die uitkoms van die dag as gebedsverhoring te vier.

Soos ons uit die geskiedenis weet, is die gebed verhoor, en het die Voortrekkers ‘n oorwinning behaal, sonder lewensverlies aan hulle kant. 3 000 Zoeloes is egter dood. Die uitkoms was dat die Voortrekkers ‘n veilige ruimte in Natal vir hulleself bekom het. Dit het ook ruimte verskaf vir die uitbreiding van die evangelie. ‘n Kerk is later daar gebou sowel as ‘n Kweekskool in die omgewing.

Dié uitkoms van dié dag kan dus gevier word op die 16de Desember, in die eerste plek deur hierdie groep mense se nageslag, maar ook deur almal wat kan identifiseer met God wat uitkoms gee as gebedsverhoring.

Die idee dat Geloftedag as ‘n Sabbat gevier moet word, is egter problematies. Die gedagte vind sy oorsprong in die joernaal van Sarel Cilliers wat eers 30 jaar na die slag van Bloedrivier die gelofte opgeteken het. Hy het daarin bygevoeg dat die dag as ‘n Sabbat gevier moet word.

Hierdie idee het egter nie regtig posgevat tot in die volgende eeu nie, toe die dag in 1952 deur die Suid-Afrikaanse regering as ‘n Sabbat verklaar is waarmee Geloftedag ‘n Christelik-nasionale betekenis gekry het.

Geloftedag het verder met die nuwe bedeling van 1994 in ons land verander in Versoeningsdag waarin die idee van die versoening tussen mense in ons land die voorrang kry, waarmee die verband met Geloftedag verminder is.

Gelowiges is dus steeds welkom om die gelofte en sy uitkoms te vier, hetsy as nasate van die oorspronklike Voortrekkers óf as mense wat kan identifiseer met die God van die gelofte wat uitkoms as gebedsverhoring gee.

Jy kan na ‘n breër verduideliking luister by die praatjie van Ds Marnix Boersema, predikant in die Gereformeerde Kerk Graaff-Reinet.

Onlangse kommentaar

Chris van Wyk

Dec 18, 2018 | #

Hi Anna-marie. Die oorspronklike gelofte by Bloedrivier was bedoel as ‘n gebed van die Voortrekkers wat teen Dingaan in ‘n “straf-ekspedisie” opgetrek het weens die verbreking van sy verdrag met hulle dat hulle ‘n stuk grond van hom sou ontvang.

Dit was in reaksie op die feit dat Piet Retief en 90 mans wreedaardig vermoor is in Umgungundhlovu, Dingaan se hoofstad, sowel as nog 600 mans, vroue en kinders by die Bloukrans- en Boesmansrivier deur die Zoeloe-impis. Al die Voortrekkers in Natal se voortbestaan was dus bedreig.

Die meer as 500 mans het by Bloedrivier ‘n laer getrek in voorbereiding vir die geveg met meer as 10 000 Zoeloe soldate en het die volgende gelofte afgelê in die week voor die slag van Bloedrivier op 16 Desember 1838:

“dat hy aan den Almagtigen eene gelofte doen wilde (indien allen wel wilden),—’om zoo de Heere ons de overwinning geven mogt, een Huis tot zynes Grooten Naams gedachtenis te stichten, alwaar het Hem zal behagen’— en dat zy ook moesten afsmeken, de hulp en bystand van God, om deze gelofte zeker te kunnen volbrengen, en dat wy den dag der overwinning, in een boek zullen aantekenen, om dezelve bekend te maken, zelfs aan onze laatste nageslachten, op dat het ter Eere van God gevierd mag worden.”

Dit is die oorspronklike Nederlandse gelofte wat JG Bantjes ‘n week voor die slag van Bloedrivier in sy dagboek opgeteken het en wat in huisgodsdiens deur die manne afgelê is tot en met die slag van Bloedrivier.

Belangrik, daar is in die oorspronklike weergawe van die gelofte nie sprake van die viering van dié dag as ‘n Sabbat nie. Net ‘n voorneme om die uitkoms van die dag as gebedsverhoring te vier.

Soos ons uit die geskiedenis weet, is die gebed verhoor, en het die Voortrekkers ‘n oorwinning behaal, sonder lewensverlies aan hulle kant. 3 000 Zoeloes is egter dood. Die uitkoms was dat die Voortrekkers ‘n veilige ruimte in Natal vir hulleself bekom het. Dit het ook ruimte verskaf vir die uitbreiding van die evangelie. ‘n Kerk is later daar gebou sowel as ‘n Kweekskool in die omgewing.

Dié uitkoms van dié dag kan dus gevier word op die 16de Desember, in die eerste plek deur hierdie groep mense se nageslag, maar ook deur almal wat kan identifiseer met God wat uitkoms gee as gebedsverhoring.

Die idee dat Geloftedag as ‘n Sabbat gevier moet word, is egter problematies. Die gedagte vind sy oorsprong in die joernaal van Sarel Cilliers wat eers 30 jaar na die slag van Bloedrivier die gelofte opgeteken het. Hy het daarin bygevoeg dat die dag as ‘n Sabbat gevier moet word.

Hierdie idee het egter nie regtig posgevat tot in die volgende eeu nie, toe die dag in 1952 deur die Suid-Afrikaanse regering as ‘n Sabbat verklaar is waarmee Geloftedag ‘n Christelik-nasionale betekenis gekry het.

Geloftedag het verder met die nuwe bedeling van 1994 in ons land verander in Versoeningsdag waarin die idee van die versoening tussen mense in ons land die voorrang kry, waarmee die verband met Geloftedag verminder is.

Gelowiges is dus steeds welkom om die gelofte en sy uitkoms te vier, hetsy as nasate van die oorspronklike Voortrekkers óf as mense wat kan identifiseer met die God van die gelofte wat uitkoms as gebedsverhoring gee.

Jy kan na ‘n breër verduideliking luister by die praatjie van Ds Marnix Boersema, predikant in die Gereformeerde Kerk Graaff-Reinet.
Anna-marie Pieterse

Dec 15, 2018 | #

Wat van Gelofte dag? Moet ons dit vier?
Chris van Wyk

Dec 12, 2018 | #

Hi Riaan. Wonderlik om te hoor. Die genade van die Here ken geen grense nie. Selfs op 52!

Jeremia 10:1-16 (ek vermoed dit is hfst 10 waarna jy verwys) gaan egter nie oor Kersbome nie.

Daar is wel sommige mense wat verkeerdelik probeer om ‘n Bybelse argument teen Kersfees, veral teen die idee van ‘n Kersboom, te voer met die gedagte dat die Bybel ons verbied om bome in ons huise te bring en te versier. Die gedeelte wat dikwels aangehaal word, is Jeremia 10:1-16.

Maar hierdie gedeelte in Jeremia verwys na die afsny van bome, die afkap van die hout om ‘n afgod te maak, en dan die afgod met silwer en goud te versier om te aanbid. (sien ook Jesaja 44: 9-18). Dit het dus niks te make met Kersbome nie. Jeremia leef darem ook baie jare vóór Kersfees.

Die gedeelte in Jeremia kan nie só uit sy konteks geneem word as ‘n argument teen Kersbome nie. Dit gaan vir Jeremia oor afgode waarteen tereg gewaarsku moet word. Maar Kersbome is nie afgode en word nêrens aanbid nie.
Riaan

Dec 10, 2018 | #

Hi Chris
Ek is ‘n onlangs wedergeborene (op ouderdom 52!) en worstel maar nog met van die interpretasies van die Woord wat uit soveel oorde bestaan. Ek het onlangs gehoor dat die kersboom (soos wat ons dit vandag aanvaar met al sy gepaardgaande versieringe), in terme van Jer. 7 verse 3 en 4, aan die beskrywing soos in die twee verse genoem, voldoen. Jou kommentaar hieroor sal waardeer word.
Chris van Wyk

Dec 10, 2018 | #

Hi Hugo. Jy is reg. Daar was nie ‘n bydrae vir vandag nie. Ek hervat weer die vraag en antwoord bydraes 14 Januarie met die fokus op Waarom hou God almal aan die wet as niemand dit volmaak kan onderhou nie? Geseënde vakansietyd!
Hugo Van Dyk

Dec 10, 2018 | #

Môre…ek het geen mail ontvang 10/12/2018
Chris van Wyk

Nov 27, 2018 | #

Hi Yvonne. Dit bly my voorreg en plesier.
Yvonne

Nov 27, 2018 | #

Ds Chris baie dankie vir die besondere wyse waarop u die eerste hoofstuk van Jona vir ons oopmaak…ek waardeer al hierdie harde werk en tyd……God seen u.
Chris van Wyk

Nov 26, 2018 | #

Hi Hester. Ek fokus veral op die Bybelse visie op wat vir God aanvaarbaar is in die Woord en wat nie. Enigiets wat daarmee in stryd is, kan ‘n mens dan vermy. Om heidense gebruike uit te wys, het waarde, maar kan ‘n mens se fokus wegneem van die Here self en sy Woord. Die Kanadese polisie wat vervalste note moet uitsnuffel, word in hulle opleiding net aan die egte Kanadese note blootgestel. Hulle tel dit, hanteer dit, en leer hoe dit voel, selfs in die donker. Só leer hulle die egte artikel só goed ken, dat hulle die valse artikel onmiddellik kan uitken. Dit is in die breë hoe ons ook moet werk. Die Heilige Gees werk daarby in ons hart om oor dié dinge wat nie helder uitgespel is in die Woord nie, binne die breë riglyne van die Woord, te kan onderskei. Hy lei ons tot ware bekering en heiligmaking.
Hester deWet

Nov 26, 2018 | #

Goeie dag
Baie dankie vir n baie insiggewende uitleg.
Ek is opsoek na n uitleg van wat heidense gebruike is en wat nie.
Dis vir my n hartseer saak dat omdat dit nie pertinent genoem word nie ‘christene’ dan wil beweer dat Vader nie meer n probleem het daarmee (bv. rook nie net maroana nie, speel van aanlyn ‘games’, musiek wat mens nie opbou nie, en vele meer.) en daarom kan hul nou onder bekering Vader se genade minag.
Kan iemand my dalk van hulp wees.
Ons liggaam is en bly n tempel en Vader eis n heilige lewe. Ook dat bogenoemde afgelê moet word na bekering. Ook dat bekering daaglikse gebeur soos die opneem van Jesus se kruis.
Hoekom word dit nie meer aangespreek nie, is vir my ook n groot hartseer…
Ek wil nie oordeel nie, maar is bekommerd oor Vader se kinders nie omgee om uit te vind wat heidense gebruike is waarvan ons moet afstand doen om heilig voor Vader te kan lewe, en omdat Vader se genade so vertrap word, is ons nie daar om mekaar reg te help nie… is dit nie juis wat liefde beteken nie.
Ek vertrou dat u my van hulp kan wees sodat ons mekaar na ware bekering en heiligmaking sal kan lei.
Baie geseende dag
Hester