Spreuke 20:1-30 – Erken God in alles
Hierdie spreuke is weereens woordprentjies van die wyse lewe teenoor die dwase een. In elkeen word ‘n lewensituasie op ‘n baie bondige, maar ook boeiende manier geskilder, waarin die lewenswysheid van die Spreukedigter, Salomo, weergegee word. Die onderwerpe word uit alle lewensfere geneem: die ekonomie, die politiek, die regbank, die geestelike lewe, die gesinslewe, en die sosiale lewe.
Hier is my opsomming van die betekenis van die onderskeie spreuke, met ‘n klein bietjie kommentaar daarby:
- Drank laat jou respek verloor – jy vir ander, en ander vir jou – vers 1. Drank word gepersonifieer, en kry amper ‘n lewe van sy eie, soos drank natuurlik ook jou anders laat optree as wat jy is.
- Die gramskap van ‘n koning spel gevaar – vers 2. Die koning kan natuurlik ook ‘n metafoor wees vir iemand onder die invloed van drank.
- Om ‘n rusie te vermy, is wys – vers 3.
- Die wet van die plaas: as jy nie plant nie, sal jy nie oes nie – vers 4.
- Oorwoë menings gee diepte aan die lewe – vers 5.
- Betroubaarheid is skaars – vers 6.
- Regdoen en eerlikheid is tot die voordeel van jou kinders – vers 7.
- Die koning is goed met foutvindery – vers 8 (vgl vers 26,28 – integriteit en liefde en trou is nodig).
- Onskuld is skaars – vers 9.
- Die Here gril vir onregverdige besigheid – vers 10 (vgl vers 23 vir dieselfde gedagte).
- Jou gedrag wys jou eerlikheid en opregtheid al dan nie – vers 11.
- God het ons ons luister- en onderskeidingsvermoë gegee – vers 12.
- Hardwerkendheid bring oorvloed – vers 13. Interessant: “staan vroeg op” is eintlik die vertaling van “maak jou oë vroeg oop” wat dié vers met die vorige een, vers 12, verbind. Spreuke wil dus sê, God het jou oë gegee, gebruik dit dan van vroeg af om jou werk met passie en oorgawe te doen.
- Kopers maak nie hulle ware gevoelens oor ‘n winskopie bekend nie, tot hulle eie voordeel – vers 14.
- Kennis is meer werd as goud en edelstene – vers 15.
- Tref voorsorg as jy vir ‘n vreemde borg staan – vers 16.
- Oneerlike wins kan jou suur bekom – vers 17.
- Oorleg in beplanning bring sukses – vers 18.
- Pasop vir skindertonge – vers 19.
- ‘n Gebrek aan respek vir jou ouers beskadig jou eie lewe – vers 20.
- Oneerlike besit bring nie geluk nie – vers 21.
- Los die wraak vir die Here en vertrou Hom – vers 22. Die wet het dit al voorgeskryf (Deut 32:35) en Paulus het dit ook as een van die kenmerke van die Christelike lewenstyl beskryf (Rom 12:19).
- Die Here gril vir onregverdige besigheid – vers 23 (uitbreiding van vers 10).
- Laat die Here jou koers bepaal – vers 24. Hoewel daar baie is wat ons van God se werkinge nie verstaan nie, onthef dit ons nie van die verantwoordelikheid om te onderskei en Sy wil ons lewe te laat bepaal nie.
- Wees baie versigtig wat jy die Here belowe – vers 25. Dié vers sluit baie nou aan by vers 24. Om God se wil te soek en te doen, en veral jou daaraan te verbind, moet met groot omsigtigheid gedoen word.
- ‘n Wyse koning oordeel met integriteit – vers 26 (vgl vers 8 – sonder integriteit kan dit foutvindery ‘n nagmerrie wees; ook vers 28: liefde en trou is nodig).
- Die Here ken ons van begin tot end – vers 27. Dié spreuk is beide ‘n waarskuwing dat ons nie moet dink dat ons dinge vir Hom kan wegsteek nie, maar ook ‘n vertroosting, dat in ons soeke na sy wil ons op Sy betrokkenheid kan reken (vers 24-25).
- Liefde en trou bevestig die heerskappy van ‘n koning – vers 28.
- Jongmans is trots op hulle krag; oumense op hulle grysheid – vers 29.
- Streng dissipline hou jou weg van die kwaad – vers 30.
Wat my vandag tref, is die wyse waarop daar op ‘n diepsinnige manier oor die geestelike lewe, die wandel met God, gepraat word. Nie net word daar oor betroubaarheid en onskuld gepraat nie (vers 6,9), maar ook oor hoe om die Here te ken op jou pad (vers 25), veral omdat Hy nie net die begin en die einde daarvan bepaal nie (vers 27), maar deurgaans van alles bewus is (vers 24).
Die konteks waarbinne hierdie uitsprake geplaas word, beteken dat ‘n mens Hom in ag moet neem in jou gedrag (vers 11), jou passie vir werk (vers 4,13), jou verhouding met jou ouers (vers 20), jou eerlikheid in besigheid (vers 10,14,15,16,17,23), jou oorleg in beplanning (vers 5,18), en in jou sosiale lewe (vers 1,19). Selfs in jou hantering van onreg, moet jy eerder op die Here vertrou as op jou eie wraakgedagtes (vers 22).
View all posts in this series
- Bybelskool oor Spreuke - May 16, 2012
- Spreuke – slagspreuke vir die lewe - Jul 17, 2012
- Spreuke – Inleiding - Jul 25, 2012
- Spreuke 1:1-33 – Begin met God - Jul 26, 2012
- Spreuke 2:1-22 – Soek wysheid met gespitse ore - Jul 27, 2012
- Spreuke 3:1-35 – Vertrou God en ken Hom in alles - Jul 30, 2012
- Spreuke 4:1-27 – Baken jou koers af - Jul 31, 2012
- Spreuke 5:1-23 – Bly weg van hartelose verhoudings - Aug 1, 2012
- Spreuke 6:1-19 – Leef met oorleg - Aug 2, 2012
- Spreuke 6:20-7:27 – Pasop vir owerspel - Aug 3, 2012
- Spreuke 8:1-36 – Die Wysheid laat jou regtig leef - Aug 6, 2012
- Spreuke 9:1-18 – Kies die pad van insig as lewenshouding - Aug 7, 2012
- Die spreuke van Salomo – Bundel I - Aug 8, 2012
- Spreuke 10:1-32 – God sorg vir die opregtes
- Spreuke 11:1-31 – Die gemeenskap floreer met die regte waardes en lewenstyl - Aug 9, 2012
- Spreuke 12:1-28 – Leerbaarheid getuig van wysheid - Aug 10, 2012
- Spreuke 13:1-25 – Welvaart is verbind aan die waardering van wyse woorde - Aug 13, 2012
- Spreuke 14:1-35 – Soos God vir ons ‘n toevlug is, so skep ons integriteit veilige ruimtes vir ander - Aug 14, 2012
- Spreuke 15:1-33 – Woorde maak saak; God maak saak - Aug 15, 2012
- Spreuke 16:1-33 – Die mens wik, maar God beskik - Aug 16, 2012
- Spreuke 17:1-28 – Verhoudings maak saak - Aug 17, 2012
- Spreuke 18:1-24 – Kommunikasie maak saak - Aug 20, 2012
- Spreuke 19:1-29 – Integriteit in alles - Aug 21, 2012
- Spreuke 20:1-30 – Erken God in alles - Aug 22, 2012
- Spreuke 21:1-31 – God se geregtigheid motiveer ons tot goeie verhoudinge - Aug 23, 2012
- Spreuke 22:1-16 – Die invloed van rykdom en armoede op verhoudings - Aug 24, 2012
- Die woorde van die wyses – I - Aug 27, 2012
- Spreuke 22:17-29 – Wysheid leer jou om God te vertrou
- Spreuke 23:1-35 – Werk aan jou netwerk van verhoudings - Aug 28, 2012
- Spreuke 24:1-22 – Oorwin die kwaad met die goeie - Aug 29, 2012
- Nog woorde van die wyses – II - Aug 30, 2012
- Spreuke 24:23-34 – Prioriteite bepaal alles
- Die spreuke van Salomo – II - Aug 31, 2012
- Spreuke 25:1-28 – Dink voordat jy doen
- Spreuke 26:1-28 – Dwaasheid ken geen perke nie - Sep 3, 2012
- Spreuke 27:1-27 – Wees verstandig in beplanning en die uitvoering daarvan - Sep 4, 2012
- Spreuke 28:1-28 – Vra na die wil van die Here en jy sal tussen reg en verkeerd kan onderskei - Sep 5, 2012
- Spreuke 29:1-27 – Regverdigheid skep ‘n veilige ruimte vir almal - Sep 6, 2012
- Die uitsprake van Agur - Sep 7, 2012
- Spreuke 30:1-33 – God is daar vir dié wat by Hom skuil!
- Die woorde van Lemuel - Sep 10, 2012
- Spreuke 31:1-31 – Wyse woorde van en oor ‘n knap vrou
- Spreuke – Lees, luister, leef – ePub - Oct 20, 2012
- Tien lewenslesse uit Spreuke - Jun 12, 2018
- ‘n Bybelse perspektief op lyfstraf - Apr 21, 2020
- Spreuke – eenjaarleesplan op YouVersion se Bybeltoep - Dec 13, 2022
Chris van Wyk
Ek het ‘n navraag gekry oor my woordkeuse in vers 20: “Die Here gril vir onregverdige besigheid”. Hier is ‘n bietjie meer agtergrond: In my lees van die vers het ‘n prentjie in my kop gekom van die Here wat met afsku terugdeins van bedrog, en my woord daarvoor was toe gril! Die OAV het “dis ‘n gruwel”, die NCV het “hates” en die NIV “detests”. Die Hebreeus is to-‘a-bat wat ook met “disgusting”, en “abominable” in Engels vertaal kan word. Letterlik lees die vers só (ook in woordorde): “‘n Gruwel vir die Here (is) ‘n gewig en ‘n gewig, en ‘n skaal oneerlik/misleidend (is) nie goed nie.” Die Here hou dus nie daarvan dat jy een gewig vir een persoon gebruik, en dan weer ‘n ander gewig vir ‘n ander persoon, en hom dan inloop nie. Só ‘n oneerlike of misleidende skaal is nie goed nie! Ek wonder of afstootlik nie nog ‘n beter woordkeuse sou wees nie: “Onregverdige besigheid stoot die Here af.” Punt is, die Here hou nie van bedrog nie. Wens ek kon die hele Bybelskool op dié vlak doen! Maar dan sou ek ‘n kommentaar begin skryf!
Chris van Wyk
Ek het sommer vir die interessantheid ook gaan kyk na wat die HAT sê oor die woord afsku. Afsku word verklaar met ‘n diepe afkeer, gevoel van weersin, walging. ‘n Mens sou dus die boodskap van vers 20 kon weergee met: “Die Here het ‘n diep weersin of afkeer in onregverdige besigheid.” Of korter gesê: “Die Here walg aan onreg in besigheid.”
paul42
dis nou voorwaar ‘n interessante webblad. iemand het baie moeite gedoen!
Chris van Wyk
Dit is my passie – geniet!
paul42
Prediker 2 vers 10 praat van die wyse na regs en die dwaas na links? Plaas dit asseblief vir my in konteks? Ek verstaan nie…
Chris van Wyk
Ek is nie seker na watter vers jy verwys nie. Pred 2:10 sê: “Alles wat ek begeer het, het ek my veroorloof; ek het my geen plesier ontsê nie. Alles waarmee ek my besig gehou het, het my plesier verskaf. Dit was my beloning vir al my inspanning.” Spr 2:10 sê: “Die wysheid sal sy plek in jou lewe inneem, kennis sal vir jou iets aangenaams word.”