Spreuke 8:1-36 – Die Wysheid laat jou regtig leef

Die wysheid word soos vroeër in Spreuke (1:20-33) as ‘n vrou voorgestel.  In vier dele word haar waarde besing (8:1-11), die omvattende inhoud van haar wysheid uitgespel (8:12-21), haar impak as eersteling van die skepping op alles wat bestaan (8:22-31), en die lewe wat sy gee vir dié wat na haar luister (8:22-36).  Die Wysheid laat jou regtig leef!

8:1-11 – die waarde van die wysheid

Die Wysheid se ander naam is Insig (teḇû∙nāh – understanding – 8:1) wat moontlik ‘n meer intellektuele kant van die wysheid beklemtoon om die praktiese perspektief op die wysheid wat met die gebruik van die ander Hebreeuse woord (ḥā∙ḵemôṯ) in Spreuke aangedui word, aan te vul.

Let op dat die Wysheid beskikbaar is vir gewone mense in die gewone lewe, om die waarheid te sê, nie net vir Israeliete of gelowiges nie, maar vir alle mense.  Dit is verder uiters insiggewend vir my dat die wysheid beskikbaar is oral waar besluite geneem moet word.  Dit lei ‘n mens af dat van kruispaaie, stadspoorte, en ingange gepraat word.  Dit is waar die wysheid dan ook gevind sal word, nie soseer in die onttrekking van die gewone lewe nie, maar in die hitte van die stryd, in die besig wees en worsteling in en met die lewe, daar waar besluite gevra en geneem moet word.

‘n Mens kan amper nie anders as om in die tekening van die wysheid as vrou ook ‘n implisiete metaforiese kontras te sien met die owerspelige vrou wat nou al drie keer in die boek voorgekom het nie.  Dit beteken dat die owerspelige vrou van Spreuke waarskynlik nie net as ‘n simbool van buite-egtelike verhoudings geneem moet word nie, maar ook as ‘n simbool van enige verhouding of aktiwiteit wat onwys en dwaas is.

Dít is waarom die Wysheid uiteindelik met God self verbind word, soos ‘n mens in die derde deel gaan lees (8:22-31), hoewel die Wysheid self nie uiteindelik ‘n goddelike gestalte aanneem nie.

8:12-21 – die omvattende inhoud van die wysheid

Weereens word die intellektuele kant van die wysheid – verstand, kennis, skranderheid (of diskresie) – beklemtoon, maar nie in die sin van ‘n ivoortoring akademiese aktiwiteit nie, eerder in die sin van die impak wat dit het op ontsag vir God (8:13) en die gedrag wat ‘n fokus op God tot gevolg het.  Wysheid is toegepaste kennis, kennis wat met onderskeiding en finesse aangewend word in die lewe.

  • Aan die een kant begelei die Wysheid jou tot die haat van ‘n verkeerde lewe, hoogmoed, hovaardigheid, en slinkse woorde (8:13).
  • Aan die ander kant begelei die Wysheid jou om paraat te wees om sukses te kan behaal (8:14), en veral lief te wees om mag en gesag op die regte manier uit te oefen (8:15-16).

Vers 17 tref my besonderlik, en is natuurlik verbind aan die deurlopende refrein deur die boek: “Ek het dié lief wat my liefhet; dié wat my soek, vind my.”  God gee graag vir dié wat na wysheid, na Hom, soek.  En let op dat Spreuke sê: “Wie my het … het ‘n duursame en blywende besitting” (8:18).

Hoewel die OT nog baie gewerk het met die waarde wat besittings in dié lewe gehad het, skemer hier ‘n perspektief deur, dat dit uiteindelik oor die Gewer van die gawes gaan, dws oor God self, nie net oor die gawes as sodanig nie.  In die NT brei Jesus verder hierop uit deurdat Hy ons leer dat selfs die dood ons nie van God verwyder nie, omdat die bewussyn van God en die verhouding met Hom eintlik alles anders troef.

8:22-31 – die impak van die wysheid op alles wat bestaan

Die gordyn word nog verder oopgetrek om die karakter van die Wysheid aan ons bekend te maak.  Let op hoe die wysheid se voorrang bo alles uitgespel word – telkens word gesê dat die wysheid voor alles was, van die begin af, voor die skepping in aanskyn geroep is (aarde, water, berge, grond, hemelgewelf, wolke ens).  ‘n Mens moet natuurlik nie te letterlik hiermee omgaan nie, omdat dit poëties bedoel is (fondamente van die aarde is afgesteek, soos ‘n mens ‘n huis se fondamente sou afsteek – 8:29).  Die punt is net dat die Wysheid voor alles was, en in alles gebruik is.

Maar let ook op dat die Wysheid uiteindelik steeds as deel van die skepping beskou word, en nie as deel van die Skepper self nie.   Hoewel ‘n mens in die versoeking is om hierdie Wysheid direk met die Logos, die Woord, van die Johannes evangelie te verbind, moet ‘n mens onthou dat die Wysheid hier (nog) nie gelyk gestel word aan God nie, soos dit wel die geval is met die Logos wat met Jesus in sy Godheid gelyk gestel word.  Paulus sê ook interessant genoeg dat Jesus vir ons die wysheid geword het wat van God kom (1 Kor 1:30), en verbind die wysheid aan die vryspraak, heiliging en verlossing wat ons deel is in ons eenwording met Christus.  Lees ook wat Paulus oor Jesus sê in terme van die Skepping in Kol 1:15-23: “Alles is deur Hom en vir Hom geskep.”

8:32-36 – die lewe wat die wysheid gee vir dié wat na haar luister

Omdat die Wysheid dus van die begin af daar was, en haar in alles verlustig het, veral in die mense, roep Spreuke alle mense op om na haar te luister.  In die luister na die Wysheid lê die sin van die lewe opgesluit: “Dit sal goed gaan met die mense wat na my luister” (8:34).

Waar 8:1-11 gesê het dat die Wysheid in die lewenskeuse haar stem laat hoor, sê hierdie gedeelte dat daar ook elke dag na haar geluister moet word, tyd gemaak moet word om na haar stem te luister en “op my drumpel (te) staan en wag” (8:34).  Die woord huis kan hier op die tempel dui, hoewel in die konteks dit eintlik op enige ruimte dui waar tyd geneem word om stil genoeg te word om te luister.

Dit is nogal ‘n diepsinnige lewensmotto wat die moeite werd is om na te volg: “Dit sal goed gaan met die mens wat na my luister, die mens wat elke dag na my huis toe kom en op my drumpel staan en wag.”

View all posts in this series

Spreuke


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Comments (3)

  • Interessante gesprek by Bybelskool.com aan die gang oor die betekenis van woorde. Om een of ander rede kom dit nie hier aan nie, weens ‘n gebrek in die Facebook plugin. Julle kan dit egter volg op die webtuiste self.

  • Ja, dite gedeelte bring my maar net weer terug by 2 dinge:
    – Wysheid kom van God (vgl v 30: kry sy kennis by Hom);

  • Gister gedruk voor ek klaar getik het:
    Eerstens kom wysheid van God (v 30);
    Tweedens behels dit dat ons die Here sal dien!

    Dit hoe in: opregtheid (v 7); insig (v 9); nederigheid (v 13); reg (v 13); mag (v 14); waardering (v 31) en vreugde (v 31).
    Die toets vir my graad van wysheid is tot hoe n mate ek hierdie dinge leef!

    XX

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Skakel in by Veritas!Hi Hanneke, ek het die skakel gestuur.
  • Hanneke Meyer on Skakel in by Veritas!Ek fasiliteer reeds vir n geruime tyd modules 1 en 2, maar sou graag tog n paar van die zoom-byeenkomste bywoon vir verryking. Ek het n handleiding. Vriendelike groete Hanneke Meyer
  • Chris van Wyk on OpenbaringHi Ronel, dit hang af wat die selgroepe doen. As dit net daar is vir die bestaande lidmate sal dit die gelowiges opbou, maar nie die gemeente groei nie. As daar 'n strategie is om ongelowiges te bevriend en te evangeliseer - uiteraard waar dit moontlik is in julle konteks - dan is kleingroepe 'n wes…
  • Ronel on OpenbaringDs Chris, wat is u mening oor selgroepe in die gemeente die belangrikste manier is om die evangelie in n gemeente uit the brei en gemeente getalle te vergroot? Sal graag u mening wil hoor. Ons is tans in die VAE in Al Ain. Hier is ongeveer 35 verskillende dominansies van gelowiges waarvan ons Suid A…
  • Chris van Wyk on OpenbaringHi Marelize, ja, jy kan dit hier aflaai: https://bybelskool.com/ek-kom-gou-n-boek-oor-openbaring-deur-chris-van-wyk/. (direkte skakel na die boek: https://ngkerksomerstrand.co.za/wp-content/uploads/2020/05/Ek-kom-gou.pdf) Daar is ook 'n skakel na 9 video's wat ek gemaak het oor Openbaring vir 'n Pin…
  • Marie Elizabeth on OpenbaringHi Chris Is dit moontlik om die studie materiaal tov die boek Openbaring as een n boek te onvang? Ons wil met die boek as bybelstudie begin maar wil nie elke hoofstuk apart aflaai nie Laat weet asb? Groete Marelize Van Niekerk Cell: 083 321 4666
  • Chris van Wyk on Lukas 16:1-13 – God vertrou ons met die ware rykdom as ons betroubaar is met aardse rykdomHi Mike, "ewige tente" of "ewige woonplekke" in Lukas 16:9 verwys na die lewe by God in die hemel (vgl Joh 14:2). Paulus skryf ook hieroor in 2 Korintiërs 5:1 en gebruik 'n ooreenstemmende metafoor vir die onverganklike liggaam wat ons in die hemel van God sal ontvang. Hy noem dit 'n "ewige gebou" o…
  • Mike on Lukas 16:1-13 – God vertrou ons met die ware rykdom as ons betroubaar is met aardse rykdomHi Chris, verduidelik vir my wat word bedoel met die woorde, "ewige tente".
  • Chris van Wyk on Genesis 35 – Jakob voltooi sy verbintenis aan God by Bet-El waar alles begin hetHi Petrus, in albei gevalle het die broers wel opgetree, maar in Dina se geval heeltemal oorboord gegaan, en in Tamar se geval sonder 'n regsproses. Dat Jakob en Dawid nie self opgetree het nie is waarskynlik te wyte aan nalatigheid, hoewel die Bybel nie hulle gedagtegang uitspel nie. Met Absalom se…
  • Petrus on Genesis 35 – Jakob voltooi sy verbintenis aan God by Bet-El waar alles begin hetBeste Chris Ek is weer by Genesis en met die Jakob verhaal is daar iets wat my opval: Jakob and Dawid se dogters is onteer en seuns was in opstand teen hul vaders, maar is nie gestraf vir hulle oortredings nie. Dit blyk ook uit ander verhale. Jakob het Ruben met sy seen "vervloek," maar hoekom het d…
  • Chris van Wyk on Psalm 29Dankie Tertia, my voorreg en plesier.
  • Tertia Botha on Psalm 29Dr Chris dankie dat jy met jou kennis en wysheid my sommer ook vandag toerus. Vandag word ek opnuut herinner van God se krag bo die natuur maar ook God se stem in die natuur!! Alledaagse herinneringe aan ons GOD wat alles goed geskep het en steeds daaroor heers.
  • Chris van Wyk on Inleiding op OpenbaringHou moed Amanda! Lees wat ek geskryf het vir Yvonne oor Psalm 103:5: https://bybelskool.com/psalm-1031-5-loof-die-here-wat-al-jou-siektes-genees/comment-page-1/#comment-29597
  • Chris van Wyk on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesHi Yvonne Vers 5 moet in die konteks van die Psalm uitgelê word. Die eerste vyf verse vorm 'n eenheid: 1 Van Dawid. Loof die Here, o my siel, ja, alles wat in my is, sy heilige Naam! 2 Loof die Here, o my siel, en moenie enige van sy weldade vergeet nie – 3 Hy wat al jou sondeskuld vergewe, wat al j…
  • amanda on Inleiding op Openbaringhoe ( op aarde ) gaan God se koninkryk op aarde so gevestig word, dat Hy uiteindelik deur almal as Alleenheerser erken gaan word. Elkeen is so besig om sy eie ding te doen, dat dit byna onmoontlik klink. Dis vir my n moedelose gedagte.
%d