21 Aug2012
Spreuke 19:1-29 – Integriteit in alles
Een van die vreugdes van die boek Spreuke is dat elke vers eintlik ‘n preek op sy eie is. Elke spreuk maak vir jou ‘n wêreld van gedagtes oop om te ontgin. Die spreuke vervul daarmee dieselfde funksie as die gelykenisse van die NT, wat waarhede op ‘n pittige en stimulerende manier deel van jou lewe maak.
Ek het weereens die kernwaarheid van elke spreuk in hierdie hoofstuk probeer vasvat en opsom. En dié waarhede is al genoeg om oor na te dink, en die Here te vertrou om daardeur met jou te praat.
Hier is my opsomming van die 28 waarhede (twee verse is amper identies) wat ek in hierdie spreuke raaksien:
- Integriteit (opregtheid) het meer waarde as rykdom – vers 1.
- Jy kan nie opmaak vir ‘n gebrek aan kennis met jou spoed of energie nie – vers 2.
- Jy kan nie God blameer vir jou eie dwaasheid nie – vers 3.
- Welvarendes het meer vriende as armes – vers 4.
- ‘n Gebrek aan integriteit kan jou duur kos in ‘n hofsaak – vers 5,9 (amper identies).
- Almal wil voordeel trek uit ander se mag en vrygewigheid – vers 6.
- ‘n Arm man se vriende word beïnvloed deur sy familie se mening oor hom – vers 7.
- Wysheid is ‘n persoonlike bate – vers 8.
- Weelde en ‘n posisie van mag pas nie by ‘n dwaas (dom of astrante persoon) nie – vers 10.
- Dit is verstandig om jou humeur te beteuel en vergewensgesind te wees – vers 11.
- ‘n Koning se buie bepaal jou ervaring – vers 12.
- ‘n Dom-astrante seun en ‘n twisgierige vrou kan ‘n man knak – vers 13.
- ‘n Verstandige vrou is God se erfporsie aan jou – vers 14.
- Luiheid lei tot lusteloosheid en honger – vers 15.
- Gehoorsaamheid aan God ly tot ‘n oorvloedige lewe – vers 16.
- Deernis met arm mense word deur God beloon – vers 17.
- ‘n Streng opvoeding bring hoop, maar moenie oorboord gaan daarmee nie – vers 18.
- Om ‘n opvlieënde mens te help, word baie gou ‘n konstante verantwoordelikheid – vers 19.
- Wysheid kom deur te luister na raad – vers 20.
- Jou planne kan nie God se besluite verander nie – vers 21.
- Wees versigtig dat jou begeertes jou nie tot bedrog verlei nie – vers 22.
- Ontsag vir die Here bring rus en beskerming – vers 23.
- Luiheid lei tot lyding – vers 24.
- Sterk optrede (klap) teen ‘n respeklose mens (ligsinnige) is ‘n les vir onervarenes sowel as verstandiges – vers 25.
- Mishandeling en verstoting van jou ouers is skaamteloos en veragtelik – vers 26.
- Luister na raad word net ‘n bate as jy iets positiefs daarmee doen – vers 27.
- Kwaadwillige getuies dwarsboom die reg – vers 28.
- Respeklose mense verdien straf en slae – vers 29.
Dit is egter ook vir my belangrik om die onderlinge verbande tussen die verse te probeer raaksien en onder woorde te bring.
Let op hoe sommige spreuke wat langs mekaar staan verband hou:
- Vers 2-3 praat oor die gevolge van ‘n gebrek aan kennis, en dat ‘n mens dan geneig is om die Here die skuld daarvoor te gee.
Ander spreuke wat met mekaar verband hou is verspreid deur die hoofstuk:
- Vers 1,5,9 beklemtoon dat integriteit noodsaaklik is in jou persoonlike lewe sowel as in die regspraak.
- Vers 4,7 gaan oor vriendskap en die effek wat armoede sowel as jou familie daarop het.
- Vers 20,27 lê weer klem op die deurslaggewende belang van luister na raad.
Kyk ook na die interessante en wisselende perspektiewe oor die relatiewe effek van rykdom en armoede op vriendskap het en die allesbepalende rol wat integriteit speel. Kortliks opgesom:
- Integriteit is belangriker as rykdom (vers 1). Welvaart is dus nie só belangrik nie. Welvarendes het egter weer meer vriende as armes (vers 4). Welvaart is dus wel belangrik. Maar, dan weer, welvaart is nie sonder sy probleme nie, want almal wil voordeel trek uit jou mag en welvaart (vers 6). Dit word onderstreep deur die feit dat arm mense se vriende maklik beïnvloed word deur hoe die families oor die arm mense voel (vers 7). Maar, steeds staan soos ‘n paal bo water, integriteit is bo alles belangrik (vers 5,9). Welvaart het dus sy beperkinge. Dit sien ‘n mens veral wanneer ‘n dwaas weelde ervaar of in ‘n posisie van mag kom (vers 10). Wat welvarendes moet onthou, is om altyd die armes te onthou en hulle met deernis te hanteer. God sal hulle beloon (vers 17). Dan word welvaart met integriteit geniet en gebruik!
Integriteit is dus eintlik die goue draad wat regdeur die hoofstuk loop, want nie net bepaal integriteit watter effek jou relatiewe welvaart op jouself en jou verhouding met ander het nie, maar dit bepaal ook hoe jy in regsake gaan optree (vers 5,9), en binne die gesin (vers 13,14,18,26), asook in die publiek (vers 11,12,25).
Kortom, hierdie hoofstuk sê: Integriteit in alles!
View all posts in this series
- Bybelskool oor Spreuke
- Spreuke – slagspreuke vir die lewe
- Spreuke – Inleiding
- Spreuke 1:1-33 – Begin met God
- Spreuke 2:1-22 – Soek wysheid met gespitse ore
- Spreuke 3:1-35 – Vertrou God en ken Hom in alles
- Spreuke 4:1-27 – Baken jou koers af
- Spreuke 5:1-23 – Bly weg van hartelose verhoudings
- Spreuke 6:1-19 – Leef met oorleg
- Spreuke 6:20-7:27 – Pasop vir owerspel
- Spreuke 8:1-36 – Die Wysheid laat jou regtig leef
- Spreuke 9:1-18 – Kies die pad van insig as lewenshouding
- Die spreuke van Salomo – Bundel I
- Spreuke 10:1-32 – God sorg vir die opregtes
- Spreuke 11:1-31 – Die gemeenskap floreer met die regte waardes en lewenstyl
- Spreuke 12:1-28 – Leerbaarheid getuig van wysheid
- Spreuke 13:1-25 – Welvaart is verbind aan die waardering van wyse woorde
- Spreuke 14:1-35 – Soos God vir ons ‘n toevlug is, so skep ons integriteit veilige ruimtes vir ander
- Spreuke 15:1-33 – Woorde maak saak; God maak saak
- Spreuke 16:1-33 – Die mens wik, maar God beskik
- Spreuke 17:1-28 – Verhoudings maak saak
- Spreuke 18:1-24 – Kommunikasie maak saak
- Spreuke 19:1-29 – Integriteit in alles
- Spreuke 20:1-30 – Erken God in alles
- Spreuke 21:1-31 – God se geregtigheid motiveer ons tot goeie verhoudinge
- Spreuke 22:1-16 – Die invloed van rykdom en armoede op verhoudings
- Die woorde van die wyses – I
- Spreuke 22:17-29 – Wysheid leer jou om God te vertrou
- Spreuke 23:1-35 – Werk aan jou netwerk van verhoudings
- Spreuke 24:1-22 – Oorwin die kwaad met die goeie
- Nog woorde van die wyses – II
- Spreuke 24:23-34 – Prioriteite bepaal alles
- Die spreuke van Salomo – II
- Spreuke 25:1-28 – Dink voordat jy doen
- Spreuke 26:1-28 – Dwaasheid ken geen perke nie
- Spreuke 27:1-27 – Wees verstandig in beplanning en die uitvoering daarvan
- Spreuke 28:1-28 – Vra na die wil van die Here en jy sal tussen reg en verkeerd kan onderskei
- Spreuke 29:1-27 – Regverdigheid skep ‘n veilige ruimte vir almal
- Die uitsprake van Agur
- Spreuke 30:1-33 – God is daar vir dié wat by Hom skuil!
- Die woorde van Lemuel
- Spreuke 31:1-31 – Wyse woorde van en oor ‘n knap vrou
- Spreuke – Lees, luister, leef – ePub
- Tien lewenslesse uit Spreuke
Tags: Spreuke
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Angelique. ‘n Mens vind dit in Commentary on the Gospel of John (Book V) waarin Origines skryf: “Christ is written about even in the Pentateuch; He is spoken of in each of the Prophets, and in the Psalms, and, in a word, as the Saviour Himself says, in all the Scriptures.” Sy kommentaar kan gelees word by http://www.newadvent.org/fathers/101505.htm.
Angelique
| #
Naand.
Ek wil net graag weet die vers
(Die Pentateug (die naam beteken: “vyf boekrolle”) is die eerste keer so genoem in ‘n kommentaar van die kerkvader Origines op die Johannes evangelie. )
Is dit in die boek Johannes geskryf, waar staan dit of kan ek dit opsoek wil graag dit by my notas byvoeg.
Groete en christusliefde
Angelique 🌸 😊
Chris van Wyk
| #
Hi André. Jou vraag roer my. Want, dit is so dat ons bid vanuit ons eie visie op wat om ons aangaan. Maar, een, die Here nooi ons juis uit om, met ons eie beperkinge, Hom te nader en met danksegging en smeking te bid (Fil 4:4-7). Soos ‘n Abraham van ouds sal ons ervaar, dat al vra ons dat die Here Sodom en Gomorra spaar ter wille van die moontlikheid van 10 regverdiges, en daar uiteindelik minder is, die Here die onuitgesproke gebed verhoor, dat Lot en sy mense veilig sal wees (Gen 19). Nog dieper, Jesus is die eerste Voorspraak (1 Joh 2:1) en Voorbidder, want Hy tree vir ons in by God sy Vader (Hebr 7:25; 9:24). Hy is namens ons en vir ons in die hemel. Die Heilige Gees is die tweede of ander Voorspraak of Trooster (Joh 14:16) wat by ons bly en wat in ons bid volgens God se wil (Rom 8:26-28). Hy omvorm ons gebede om Godvererend te wees.
Wat ons verder kan help om uit ons selfgerigtheid te kom, is om die Skrif self te gebruik om te bid. Die Ons Vader (Matt 6:9-13), die Liefdesgebed (Ef 3:14-21), die Gebed vir die heiliges (Ef 6:18), die Gebed vir die evangelie (Kol 4:3), die Gebed te alle tye (1 Tess 5:17), die Gebed van die gemeente (1 Tim 2:8), die Gebed vir Wysheid (Jak 1:5), ag en só kan aangaan! Elke Psalm is ‘n gebed of gebede op sy eie. Kies een wat met jou perspektief ooreenkom, en gebruik die woorde wat God vir ons gegee het om te bid, bv (net in die eerste 8 Psalms:
• Psalm 1 is ’n wysheidsPsalm, lei die hele Psalmboek in en vestig die basiese veronderstelling van die Psalmboek, dat die sin en betekenis van alles in God self gevind word. Wysheid begin by die fokus op God en sy woorde. Ons persoonlike verhoudinge met God het vreugde en voorspoed tot gevolg.
Bid dat ons almal in God bevestig sal word.
• Psalm 2 is ’n koningsPsalm wat waarskynlik by die troonbestyging van die koning gesing is. Dit bevestig God se heerskappy in die geskiedenis deur sy Gesalfde (=Messias), sy Seun, wat in OT na die koning verwys, en in die NT as begronding dien van die perspektief op Jesus as die Christus (=Messias), die Seun van God, en deur sy opstanding ook Here (=Jahwe), soos dit in Petrus se toespraak op Pinksterdag uitgespel word (Hand 2). Psalm 2 is daarom ’n ongelooflike belangrike sleutel om die betekenis van Jesus in die NT te ontsluit. Dit bevestig ook dat ons God kan vertrou vir die publieke en politieke lewe.
Bid dat ons vrede in ons land sal hê sodat ons God kan dien.
• Psalm 3-7 is ’n eerste siklus van vyf klaagpsalms waarin die getroue God om hulp gesmeek word van vyande (Psalm 3,5,7), droogte (Psalm 4) en siekte (Psalm 6).
Gebruik dié Psalms om vir verlossing van vyande, droogte en siekte te bid.
• Psalm 8 is ’n lofpsalm vir die majestueuse Skepper vol van ontsag vir die feit dat Hy besorg is oor en omgee vir mense, wat hulle waardigheid bevestig ten spyte van hulle nietigheid. Daarmee word die eerste siklus klaagpsalms afgesluit.
Gebruik dié Psalm om die Here te loof vir sy omgee vir ons.
ANDRE BOWER
| #
Goeie dag Chris,
Die hart en motiewe. As ek my lofprysinge, intree vir ander en versoeke klinies ontleed, moet ek tot my verdriet en skande vind dat daar alyd die ‘eie ek” in groter of mindere mate betrokke is. Is dit werklik moontlik om die Here suiwer te aanbid en vir ander in te tree?
johanb
| #
dankie Chris – dit is presies wat die profete en die Woord sêwat gaan gebeur en aan die gebeure is – dankie vir jou standvastigheid in hierdie tye van snelle en ernstige afvalligheid – die Christene gaan sterk leiers nodig hê vorentoe
johanb
| #
1Jn 2:3 And hereby we know that we know him, if we keep his commandments.
1Jn 2:4 He that saith, I know him, and keepeth not his commandments, is a liar, and the truth is not in him;
1Jn 2:5 but whoso keepeth his word, in him verily hath the love of God been perfected. Hereby we know that we are in him:
1Jn 2:6 he that saith he abideth in him ought himself also to walk even as he walked.
Chris van Wyk
| #
Hi Johan. Ja, daardie gedeelte is só helder en duidelik. Dit is ook só motiverend, want God maak sy woning by ons! Ek dink daar is ‘n fundamentele misverstand oor die wet. Daar is net een wat wette maak, en dit is God. Almal wat Hom teenstaan, doen dit deur sy wette te oortree. Dit is per definisie wat dit beteken om sonde te doen, om God se wette te oortree.
As iemand hom teen die wet van God verset, sien ‘n mens die gees van die Antichris. Die Antichris word baie name genoem – en daar is baie manifestasies van die Antichris tot met die finale een wat deur die Satan besete sal wees (Openb 13) – maar een daarvan is die WETTELOSE EEN. Enigiemand wat dus wetteloosheid predik, tree aan die kant van God se teenstanders op, soos Jesus in Matteus 13 waarsku.
Paulus skryf daaroor aan die Tessalonisense: “Die dag van die Here sal nie aanbreek voordat die laaste afvalligheid gekom het en die wettelose mens wat vir die verderf bestem is, sy verskyning gemaak het nie. Hy sal hom verset teen al wat God genoem word of wat as heilig vereer word, en hy sal hom bo hulle verhef. Hy sal selfs in die tempel van God gaan sit en voorgee dat hy God is.” (2 Tes 2:3-4).
johanb
| #
Joh 14:15 If ye love me, ye will keep my commandments.
Joh 14:21 He that hath my commandments, and keepeth them, he it is that loveth me:
Joh 14:23 Jesus answered and said unto him, If a man love me, he will keep my word: and my Father will love him, and we will come unto him, and make our abode with him.
Chris van Wyk
| #
Dankie, André. Talle kere gebruik Jesus die Tien Gebooie om die wil van God te verkondig, in die Bergrede (Matt 5-7 – vgl veral 5:17-18; 7:12), teenoor die ryk jongman (Matt 19:16-30), en teenoor die Skrifgeleerdes (Matt 22:34-40). Paulus doen dieselfde in sy brief aan die Romeine teenoor gelowiges (Rom 13) en bevestig dit op talle ander plekke. Die helderste formulering van wat God verwag, is in die Tien Gebooie saamgevat. Dink net hoe wonderlik die wêreld sou wees as almal God erken as enigste God (1ste en 2de gebod), Sy Naam bó alles sal eer (3de gebod), Tot rus sal kom in Hom (4e gebod), eerbied sou betoon vir ouers en gesagsfigure (5de gebod), respek vir lewe (6de gebod), respek vir die huwelik (7de gebod), respek vir eiendom (8ste gebod), respek vir die waarheid (9de gebod) en respek vir enigiets en almal (10de gebod) sou betoon!
ANDRE BOWER
| #
Goeie more,
Ek hou van punt 4.3 van die antwoord op Deon se sinvolle kommentaar.
Dit bevestig net weer die geweldige liefde wat God vir my het. Hy buig neer en deur Sy Gees skryf Hy die wet op my hart. Telkens as ek verkeerd wil neig (selfs net in gedagte) kom die “wet” na vore en waarsku my.