21 Aug2012
Spreuke 19:1-29 – Integriteit in alles
Een van die vreugdes van die boek Spreuke is dat elke vers eintlik ‘n preek op sy eie is. Elke spreuk maak vir jou ‘n wêreld van gedagtes oop om te ontgin. Die spreuke vervul daarmee dieselfde funksie as die gelykenisse van die NT, wat waarhede op ‘n pittige en stimulerende manier deel van jou lewe maak.
Ek het weereens die kernwaarheid van elke spreuk in hierdie hoofstuk probeer vasvat en opsom. En dié waarhede is al genoeg om oor na te dink, en die Here te vertrou om daardeur met jou te praat.
Hier is my opsomming van die 28 waarhede (twee verse is amper identies) wat ek in hierdie spreuke raaksien:
- Integriteit (opregtheid) het meer waarde as rykdom – vers 1.
- Jy kan nie opmaak vir ‘n gebrek aan kennis met jou spoed of energie nie – vers 2.
- Jy kan nie God blameer vir jou eie dwaasheid nie – vers 3.
- Welvarendes het meer vriende as armes – vers 4.
- ‘n Gebrek aan integriteit kan jou duur kos in ‘n hofsaak – vers 5,9 (amper identies).
- Almal wil voordeel trek uit ander se mag en vrygewigheid – vers 6.
- ‘n Arm man se vriende word beïnvloed deur sy familie se mening oor hom – vers 7.
- Wysheid is ‘n persoonlike bate – vers 8.
- Weelde en ‘n posisie van mag pas nie by ‘n dwaas (dom of astrante persoon) nie – vers 10.
- Dit is verstandig om jou humeur te beteuel en vergewensgesind te wees – vers 11.
- ‘n Koning se buie bepaal jou ervaring – vers 12.
- ‘n Dom-astrante seun en ‘n twisgierige vrou kan ‘n man knak – vers 13.
- ‘n Verstandige vrou is God se erfporsie aan jou – vers 14.
- Luiheid lei tot lusteloosheid en honger – vers 15.
- Gehoorsaamheid aan God ly tot ‘n oorvloedige lewe – vers 16.
- Deernis met arm mense word deur God beloon – vers 17.
- ‘n Streng opvoeding bring hoop, maar moenie oorboord gaan daarmee nie – vers 18.
- Om ‘n opvlieënde mens te help, word baie gou ‘n konstante verantwoordelikheid – vers 19.
- Wysheid kom deur te luister na raad – vers 20.
- Jou planne kan nie God se besluite verander nie – vers 21.
- Wees versigtig dat jou begeertes jou nie tot bedrog verlei nie – vers 22.
- Ontsag vir die Here bring rus en beskerming – vers 23.
- Luiheid lei tot lyding – vers 24.
- Sterk optrede (klap) teen ‘n respeklose mens (ligsinnige) is ‘n les vir onervarenes sowel as verstandiges – vers 25.
- Mishandeling en verstoting van jou ouers is skaamteloos en veragtelik – vers 26.
- Luister na raad word net ‘n bate as jy iets positiefs daarmee doen – vers 27.
- Kwaadwillige getuies dwarsboom die reg – vers 28.
- Respeklose mense verdien straf en slae – vers 29.
Dit is egter ook vir my belangrik om die onderlinge verbande tussen die verse te probeer raaksien en onder woorde te bring.
Let op hoe sommige spreuke wat langs mekaar staan verband hou:
- Vers 2-3 praat oor die gevolge van ‘n gebrek aan kennis, en dat ‘n mens dan geneig is om die Here die skuld daarvoor te gee.
Ander spreuke wat met mekaar verband hou is verspreid deur die hoofstuk:
- Vers 1,5,9 beklemtoon dat integriteit noodsaaklik is in jou persoonlike lewe sowel as in die regspraak.
- Vers 4,7 gaan oor vriendskap en die effek wat armoede sowel as jou familie daarop het.
- Vers 20,27 lê weer klem op die deurslaggewende belang van luister na raad.
Kyk ook na die interessante en wisselende perspektiewe oor die relatiewe effek van rykdom en armoede op vriendskap het en die allesbepalende rol wat integriteit speel. Kortliks opgesom:
- Integriteit is belangriker as rykdom (vers 1). Welvaart is dus nie só belangrik nie. Welvarendes het egter weer meer vriende as armes (vers 4). Welvaart is dus wel belangrik. Maar, dan weer, welvaart is nie sonder sy probleme nie, want almal wil voordeel trek uit jou mag en welvaart (vers 6). Dit word onderstreep deur die feit dat arm mense se vriende maklik beïnvloed word deur hoe die families oor die arm mense voel (vers 7). Maar, steeds staan soos ‘n paal bo water, integriteit is bo alles belangrik (vers 5,9). Welvaart het dus sy beperkinge. Dit sien ‘n mens veral wanneer ‘n dwaas weelde ervaar of in ‘n posisie van mag kom (vers 10). Wat welvarendes moet onthou, is om altyd die armes te onthou en hulle met deernis te hanteer. God sal hulle beloon (vers 17). Dan word welvaart met integriteit geniet en gebruik!
Integriteit is dus eintlik die goue draad wat regdeur die hoofstuk loop, want nie net bepaal integriteit watter effek jou relatiewe welvaart op jouself en jou verhouding met ander het nie, maar dit bepaal ook hoe jy in regsake gaan optree (vers 5,9), en binne die gesin (vers 13,14,18,26), asook in die publiek (vers 11,12,25).
Kortom, hierdie hoofstuk sê: Integriteit in alles!
View all posts in this series
- Bybelskool oor Spreuke
- Spreuke – slagspreuke vir die lewe
- Spreuke – Inleiding
- Spreuke 1:1-33 – Begin met God
- Spreuke 2:1-22 – Soek wysheid met gespitse ore
- Spreuke 3:1-35 – Vertrou God en ken Hom in alles
- Spreuke 4:1-27 – Baken jou koers af
- Spreuke 5:1-23 – Bly weg van hartelose verhoudings
- Spreuke 6:1-19 – Leef met oorleg
- Spreuke 6:20-7:27 – Pasop vir owerspel
- Spreuke 8:1-36 – Die Wysheid laat jou regtig leef
- Spreuke 9:1-18 – Kies die pad van insig as lewenshouding
- Die spreuke van Salomo – Bundel I
- Spreuke 10:1-32 – God sorg vir die opregtes
- Spreuke 11:1-31 – Die gemeenskap floreer met die regte waardes en lewenstyl
- Spreuke 12:1-28 – Leerbaarheid getuig van wysheid
- Spreuke 13:1-25 – Welvaart is verbind aan die waardering van wyse woorde
- Spreuke 14:1-35 – Soos God vir ons ‘n toevlug is, so skep ons integriteit veilige ruimtes vir ander
- Spreuke 15:1-33 – Woorde maak saak; God maak saak
- Spreuke 16:1-33 – Die mens wik, maar God beskik
- Spreuke 17:1-28 – Verhoudings maak saak
- Spreuke 18:1-24 – Kommunikasie maak saak
- Spreuke 19:1-29 – Integriteit in alles
- Spreuke 20:1-30 – Erken God in alles
- Spreuke 21:1-31 – God se geregtigheid motiveer ons tot goeie verhoudinge
- Spreuke 22:1-16 – Die invloed van rykdom en armoede op verhoudings
- Die woorde van die wyses – I
- Spreuke 22:17-29 – Wysheid leer jou om God te vertrou
- Spreuke 23:1-35 – Werk aan jou netwerk van verhoudings
- Spreuke 24:1-22 – Oorwin die kwaad met die goeie
- Nog woorde van die wyses – II
- Spreuke 24:23-34 – Prioriteite bepaal alles
- Die spreuke van Salomo – II
- Spreuke 25:1-28 – Dink voordat jy doen
- Spreuke 26:1-28 – Dwaasheid ken geen perke nie
- Spreuke 27:1-27 – Wees verstandig in beplanning en die uitvoering daarvan
- Spreuke 28:1-28 – Vra na die wil van die Here en jy sal tussen reg en verkeerd kan onderskei
- Spreuke 29:1-27 – Regverdigheid skep ‘n veilige ruimte vir almal
- Die uitsprake van Agur
- Spreuke 30:1-33 – God is daar vir dié wat by Hom skuil!
- Die woorde van Lemuel
- Spreuke 31:1-31 – Wyse woorde van en oor ‘n knap vrou
- Spreuke – Lees, luister, leef – ePub
- Tien lewenslesse uit Spreuke
Tags: Spreuke
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Die Hebreeuse frase wat in Genesis 2:7 gebruik word is nishmat chajjim. Dit beteken “asem van die lewe”. In Genesis 6:17 word die frase ruach chajjim gebruik, wat met “gees van die lewe” of “asem van die lewe” vertaal kan word. Genesis 7:22 gebruik al drie woorde in die frase nishmat ruach chajjim wat eintlik maar op dieselfde manier vertaal kan word.
Daarmee word heel breedweg na lewende mense verwys waarvan hulle asemhaling toon dat hulle lewe. Ander lewende wesens het ook lewe van God ontvang, maar mense word van hulle onderskei deurdat hulle ‘n deel van God se lewe – sy asem of gees – in hulle ontvang. ‘n Mens moet hierdie “gees” dus onderskei van God se “Gees”.
Dié lewe – asem of gees – word egter teruggeneem met die dood. Dit is net dié wat in Christus is wat deur die Heilige Gees die ewige lewe ontvang en dus vir altyd God se asem in hulle sal hê.
Chris van Wyk
| #
Registreer by https://en.gravatar.com/.
Chris van Wyk
| #
Fanie, jy glo dan nie in die Heilige Gees nie?
Leon
| #
Dankie vir jou antw Chris.
As ons Gen 2 v 7 lees dan sien ons dat elke lewende siel die Gees van God het. Volgens Handeling 8 v 17 en Hand 19 v 6 het net dié wat dit van die apostels ontvang het die Heilige Gees. Selfs die moslems het die Gees van God, maar hulle het nie die Heilige Gees nie!
Fanie Bekker
| #
…ek probeer nou ook my foto by my naam plaas maar ek kry nie die plek hoe en waar mens dit kan doen nie… help tog asseblief.
Fanie Bekker
| #
Ek probeer baie hard om te verstaan – en onthou, ek soek nie skoor nie, ek probeer regtig verstaan wat u verduidelik. Maar ek kry net nie die kloutjie by die oor nie. Miskien wil u, asseblief vir my die saak uit ‘n ander hoek verduidelik. Want, my vraag staan steeds: “…hoe kan dieselfde Heilige Gees wat my eens soos u laat verklaar het dat die Bybel die Woord van God is, my nou so oortuig dat dit toe inderwaarheid nie die Woord/e van God is nie.”?
Fanie Bekker
| #
Alwyn, jy mis die boot. 🙂 Ek lees juis die pragtig saamgstelde daaglikse boodskappies van Bybelskool omdat ek dit geniet – dit beteken egter nie ek stem met alles saam nie. En, in plaas daarvan om my hoed en my handsak te vat ek weg te stap wanneer ek nie saamstem nie, bly ek deelneem… want hoe sal ek dan nou die ander kant van die saak hoor, en jy en Dr van Wyk, as ek nie hier bly, en bly deelneem nie? Inteendeel, ek sou ook graag wou lees hoe jy die saak sien in die lig van my eerlike openhartige kommentaar. Ek het ook nooit die indruk gekry dat mens alles wat jy in Bybelskool lees en leer vir soetkoek moet opeet nie? Mooi dag vir jou ook. 🙂
Chris van Wyk
| #
Hi Leon, die Gees en die Heilige Gees is een. Die benaming Gees word meer in die OT gebruik. Die benaming Heilige Gees word meer in die NT gebruik. Maar albei benamings kom in albei dele van die Bybel voor. So as die Gees oor die water sweef, is dit ook die Heilige Gees (Gen 1:2). As die Heilige Gees oor die gelowiges by Pinkster uitgestort word, is dit ook die Gees (Hand 2:1-4). Hierdie Gees word ook die Gees van Jesus genoem (Fil 1:9) en natuurlik die Gees van God (1 Joh 4:2). Waaruit onder andere die leerstuk van die Drie-Eenheid gevorm is. Die Bybel is dus die vrug van die werk van, by wyse van spreke, die Gees van God, die Gees van Jesus, en die Heilige Gees – die Drie-Enige God. Dit is waarom ons met ontsag hierdie boek as die Woord van God hanteer. Dit is die Heilige Gees wat in ons getuig dat dit inderdaad God se Woord aan ons is.
Chris van Wyk
| #
Hi Piet, die duiwel het die mag oor die dood gekry weens die effek van beide die oorspronklike erfsonde sowel as die sondes wat elkeen van ons pleeg. Deurdat Christus sonder sonde dood is, het hy hierdie mag van die duiwel oor die dood gebreek en kan Hy nou die lewe gee vir elkeen wat in Hom glo.
Leon
| #
Hello Chris.
Ek sal graag kers wil opsteek oor die Heilige Gees waarna Petrus verwys aangaande profesies.
Ons weet dat van die begin af was daar die Drie eenheid. Ons weet dat God die Heilige Gees gestort het op die 120 in die bovertrek in Hand 2. Ook voor Jesus opgevaar het , Joh 20 v 22.
My vraag is…watter Heilige Gees het die profesies laat ontstaan in die Ou Testament. Ek weet dit is deel van die Drie eenheid, maar hoe?