Spreuke 24:23-34 – Prioriteite bepaal alles

Written by Chris van Wyk. Posted in Spreuke

Spreuk 1 – 24:23b-25 – Partydigheid is onregverdig

Partydigheid kom eintlik in alle verhoudings voor, waarin iemand voorgetrek word bo ‘n ander.  Maar die onreg daarvan is veral wreed waar dit in die regshowe gebeur, waar ‘n regter partydig is vir ‘n skuldige en onskuldiges daaronder ly. Dit is nie reg nie, soos Spreuke so sonder ophef, maar helder sê.  Let op hoe só ‘n regter deur die hele bevolking verwens en vervloek word, sonder dat die impak op só ‘n persoon persoonlik uitgespel word.  Die teendeel is egter waar van die seën en voorspoed wat regverdige regters sal ervaar.  Dit sal vir almal sigbaar wees.

‘n Mens kan nie anders as om aan die partydigheid van Pilatus te dink in die verhoor van Jesus, waar hy die skuldige Barabbas vrygelaat het in plaas van die onskuldige Jesus, omdat hy die Joodse raad se guns wou behou (Matt 27:15-26).  Daar was die skare egter aan Pilatus se kant, opgesweep deur die Joodse leiers, en is hy nie verwens en vervloek nie.  Tog, die geskiedenis leer ons dat Pilatus se termyn as goewerneur waarskynlik kort na Jesus se dood beëindig is, hy in ballingskap gestuur is, en in 37 nC selfmoord gepleeg het.  Dit is nou volgens die 1ste eeuse Joodse geskiedskrywer Josephus, die 4de eeuse kerkvader Eusebius,  asook die 10de eeuse Arabiese geskiedskrywer Agapius van Hierapolis, maar daar is ook ander bronne en legendes wat hiervan verskil.

Spreuk 2 – 24:26 – ‘n Ware vriend is eerlik

In die oorspronklike staan daar dat dié een wat eerlik antwoord, is “’n soen op die lippe”, soos dit nou vertaal is: “’n ware vriend.”   Die NCV vertaal: “An honest answer is as pleasing as a kiss on the lips.”

Herodotos, die Griekse geskiedskrywer uit die 5de eeu vC, vertel van ’n tradisie onder die Perse dat só ’n soen ’n teken van ware vriendskap is.  ‘n Mens kan daarom nie anders as om die hele gebeure in Getsemane in herinnering te roep nie, waar die Seun van die mens juis deur ‘n soen verraai is, waar Judas doelbewus ‘n vriendskapsgebaar gebruik het om Jesus te verraai (Matt 26:49).  Saam met die vorige spreuk, vorm dit ‘n interessante agtergrond vir die gebeure van die NT.

Spreuk 3 – 24:27 – Werk volgens die regte prioriteite

Die ongemaklike waarheid is dat ‘n mens se harde werk ongedaan gemaak kan word, as jy nie met die regte prioriteite werk nie.  Jy kan nie beplan om êrens te woon as jy nie eers ‘n werk het om jou daar aan die lewe te hou nie.   Die orde is: bewerk eers jou lande, en bou dan jou huis.

Dit is ‘n metafoor vir die nakom van die regte prioriteite wat in baie lewensverbande nagevolg kan word.

Spreuk 4 – 24:28-29 – Wees eerlik selfs al word jy te na gekom

Weer word ‘n verwysing na die lippe gebruik om oor eerlikheid kommentaar te lewer: “moenie mense mislei met jou lippe nie”, soos dit in die oorspronklike Hebreeus staan.  Die waarskuwing geld selfs al is ‘n mens te na gekom.  Vergelding of wraakgierigheid is nie deel van die wyse manier van lewe nie. Hierdie spreuk wys dus die misleiding met jou lippe – valse getuienis – sterk af.

Spreuk 5 – 24:30-34 – Armoede volg op luiheid en onverstandigheid

Spreuke dink redelik baie oor armoede en wyt dit aan verskeie oorsake.  Hier word ‘n sterk band tussen armoede en luiheid sowel as onverstandigheid getrek.  Armoede is dus nie net aan eksterne invloede te wyte nie, ook aan interne motivering (of dan juis ‘n gebrek aan motivering!) en verkeerde keuses.  In samehang met spreuk 3 sien ‘n mens in die beskrywing van hierdie tipe armoede die gevolg van verkeerde prioriteite.  Wanneer jy nie onkruid en bossies bestry nie, en jou wingerd verder beveilig deur ‘n klipmuur nie, dan kom jou armoede metafories aangestap, en oorval gebrek jou soos ‘n inbreker, sonder dat jy dit kan keer.

     

Tags: Spreuke

Trackback from your site.