Eksodus 28 – Die priesters se klere dra die boodskap van gesag en toewyding
Volgende aan die beurt is die instruksies aan Moses om sy broer Aäron en sy seuns, Nadab, Abihu, Eleasar en Itamar aan te stel om die Here as priesters te dien. God se roeping van dié familie moet dus bevestig word deur die formele aanstelling soos ons in Eksodus 39:1-31 sal lees. Die instruksies fokus veral op die uiterlike reiniging en kleredrag wat in die diens van die Here nodig sou wees.
Die feit dat dieselfde tipe kosbare materiaal voorgeskryf word vir die klere as wat in die bou van die tabernakel gebruik sou word, dra die boodskap dat die priesters se hele lewe gestempel word deur die heiligheid wat aan God se woonplek op aarde verbind word. Hulle gesag lê in God se roeping en in die toewyding aan sy instruksies vir die lewe.
Dit is verder opmerklik hoeveel simboliek daar in die detail van die klere en toebehore aanwesig is, onder andere deur die verbande wat gelê word met ander dele van die Skrif in die detail van bv. die edelgesteentes en die blom op die tulband van Aäron. Dit stimuleer ‘n mens se verbeelding as ‘n mens agterkom dat bv. die edelgesteentes wat hier gebruik word beide aan die onskuld van die tuin van Eden sowel as aan die herstelde skepping van die nuwe Jerusalem herinner. Só ook die blom op die tulband van Aäron wat aan die genade van die NT Hoëpriester, Jesus Christus, herinner. Nie dat al dié verbande op hierdie stadium al toeganklik vir die Israeliete was nie, maar mettertyd in die loop van die heilsgeskiedenis wel dié betekenisse vir ons gekry het.
Daar is agt kledingstukke en toebehore wat beskryf word:
Borssak
Die borssak is geweef van gouddraad en blou, pers en bloedrooi wolstof en linne waarop vier rye edelgesteentes in goud gemonteer is: karneool (rooi kornalyn – BDV), topaas, smarag, turkoois (malagiet – BDV), saffier, jaspis (akwamaryn – BDV), hiasint (barnsteen – BDV), agaat, ametis, chrisoliet, oniks, opaal (jaspis – BDV), een vir elke stam van Israel. Die borssak is gebruik in regsake en simbolies gedra net bó die hart van Aäron.
Daarom is die urim en tummim daarbinne gehou wat op een of ander manier ‘n “ja” of “nee” boodskap gedra het (vgl. Num. 27:21; Deut. 33:8; 1 Sam. 14:41 (LXX); 28:6). Dit was in gebruik tot ná die ballingskap (Esra 2:63; Neh. 7:65). Sommige dink die stene het gegloei na gelang van die antwoord, veral omdat dit soms geen beslissing opgelewer het nie (1 Sam. 28:6). Ander dink dat dit twee verskillende kleure gehad het wat ‘n “ja” of “nee” antwoord verteenwoordig het. Dit word egter nêrens presies beskryf nie, so die gebruik daarvan bly onseker vir ons.
Ses van die edelgesteentes wat hier genoem word (karneool, topaas, chrisoliet, opaal, saffier, smarag) kom ooreen met die innemende beskrywing van die fondamente van die stad van God in Openbaring. Daar word ook ses ander genoem (agaat, sardoniks, beril, chrisopaas, hiasint, ametis) wat die twaalf fondamente van die muur van die stad vorm. Dié fondamente stel die twaalf apostels van die Here Jesus se werk voor wat ingetrek is in die herskepping van die nuwe hemel en aarde (Openb. 21:14 – vgl. my bydrae: Openbaring 21 – God skep hemel op aarde vir sy volk, die Nuwe Jerusalem), ‘n soortgelyke metafoor as dié van die twaalf aartsvaders wat op die borssak aangebring is, die “fondament” van die Godsvolk van die OT. God se verbintenis met sy geroepenes word daarmee gesimboliseer sowel as die feit dat Hy hulle getuienis gebruik het in die oprigting van die Godstad.
Al nege van die edelgesteentes wat in Esegiël 28:13 genoem word (karneool, topaas, chrisoliet, opaal, saffier, smarag, jaspis, oniks, en turkoois), kom ooreen met die edelgesteentes wat hier in Eksodus genoem. Net hiasint, agaat en ametis word nie daar genoem nie. In Esegiël word dié edelgesteentes as ‘n simbool van die heerlikheid van God se tuin Eden gebruik (in ‘n profesie téén die koning van Tirus, Etbaäl III – vgl. my bydrae: Esegiël 26:1-28:24 – ‘n Woord teen Tirus en Sidon – 586 v.C.).
Die onskuld van die bestaan in die paradys word daarmee deel van ‘n mens se verbeeldingsvlug dat die edelgesteentes in Eksodus ook die versugting na die sondelose staat in die tuin van Eden voorstel. Die Here word dus nie net herinner aan die name van die aartsvaders deur die edelgesteentes nie, maar ook aan die herstel wat nodig is om die geloofsgemeenskap in ‘n onafgebroke verhouding met Hom te bring, iets wat natuurlik in die Openbaring van Johannes verder geneem word.
Skouerkleed (efod)
Die skouerkleed of efod is ook geweef van gouddraad en blou, pers en bloedrooi wolstof en linne, met ‘n gordel van dieselfde materiaal, waaraan twee bande vasgewerk is waarop twee oniksstene vasgemaak is waarop die twaalf name van die stamvaders gegraveer was. Die skouerkleed het die Here aan die stamvaders herinner.
Mantel
Die mantel is geweef van blou wolstof met aan die soom granaatjies van blou, pers en bloedrooi wolstof gemaak wat met goue klokkies afgewissel is. Aäron moes dit dra wanneer hy in die heiligdom in- en uitgaan om sy bewegings aan te kondig.
Tulband
Die tulband is geweef van fyn linne.
Blom op die tulband
Op die tulband was ‘n goue blom waarop die woorde: “Aan die Here gewy”, gegraveer was. Dit het die boodskap gedra dat God se genade genoeg was vir die skuld van die volk. “He’ll take on any guilt involved in the sacred offerings that the Israelites consecrate, no matter what they bring. It will always be on Aaron’s forehead so that the offerings will be acceptable before GOD.” (Peterson, The Message).
Dit laat ‘n mens onmiddellik dink aan die genade van ons Here Jesus Christus, die Hoëpriester by uitnemendheid van die NT, soos Hebreërs so uitvoerig betoog. Dit is immers deur Hom wat die oorvloedige genade van God aan ons verskyn het: “Maar Christus het gekom as Hoëpriester van die weldade wat nou verwesenlik is. Hy dien in die verbondstent wat groter en volmaakter is en nie deur mense gemaak is nie, dit wil sê wat nie tot hierdie wêreld behoort nie.” (Hebr. 9:11).
Soos Johannes sê: “Uit sy oorvloed het ons almal genade op genade ontvang. God het die wet deur Moses gegee; die genade en die waarheid het deur Jesus Christus gekom.” (Joh. 1:16-17).
En soos Paulus so roerend betoog: “Deur Hom het ons in die geloof ook die vrye toegang verkry tot hierdie genade waarin ons nou vasstaan.” (Rom. 5:2).
Geweefde priesterklere
Die res van die priesterklere is geweef van fyn linne met ‘n gordel.
Serp en kopdoeke
Elkeen het ook ‘n serp en kopdoek gekry wat geweef is van fyn linne.
Linnebroeke
Elkeen het ook ‘n halfmas “onder”-broek van fyn linne gekry wat tot by die bobene gestrek het.
Die priesterlike klere het dus aan die een kant hulle gesag gesimboliseer in die roeping wat die Here hulle gegee het om in sy diens te staan namens en in die plek van die volk. Aan die ander kant het die ooreenkoms van die materiale met dié van die tabernakel die boodskap gedra dat hulle net afgeleide gesag het. Hulle het die Here self by die volk verteenwoordig. “In sum, every article of the sacral vestments made the same point, each with its own specific accent: Yahweh is here, we are his, and we must both know this and show this.” (Durham, Exodus).
View all posts in this series
- God sien en God verstaan – Bybelskool oor Eksodus begin 18 Januarie
- Inleiding – Eksodus: die hoop op verlossing
- Eksodus 1 – God vermeerder sy volk ten spyte van farao se brutale onderdrukking
- Eksodus 2 – God het hulle gekreun gehoor en verstaan
- Eksodus 3-4:17 – God stuur Moses om die Godsvolk uit Egipte te lei
- Eksodus 4:18-31 – Die oudstes reageer in geloof en aanbidding op Moses en Aäron se boodskap
- Eksodus 5 – God beveel farao: Laat my volk gaan!
- Eksodus 6:1-26: “Ek is die Here!”
- Eksodus 6:27-7:25 – Egipte sal besef Ek is die Here deur die plae wat Ek stuur
- Eksodus 8 – Die plae is Jahwe se verlossende oordeel as getuienis dat Hy God is
- Eksodus 9 – Farao het geen ontsag vir Jahwe nie al krepeer hulle van ellende
- Eksodus 10:1-27 – Die plae illustreer God se seën of straf vir dié wat Hom gehoorsaam of teenstaan
- Eksodus 10:28-11:10 – Die tiende plaag bevestig Jahwe se Godheid en sy verkiesing van Israel
- Eksodus 12:1-42 – Die Here beskerm die Israeliete teen die vernietiger deur die bloed van die Paaslam
- Eksodus 12:43-13:16 – Deur viering en toewyding word die herinnering aan bevryding lewend gehou
- Eksodus 13:17-14:31 – Die teenwoordigheid van die Here raak die Godsvolk se kompas deur die woestyn
- Eksodus 15 – Die Here is die Bewerker van wonderdade wat sy volk beskerm en sy vyande verpletter
- Eksodus 16 – God voorsien brood, vleis en die Sabbat as tekens van sy teenwoordigheid
- Eksodus 17 – Is die Here by ons of nie?
- Eksodus 18 – Jetro mentor Moses en die Israelitiese leiers tot ‘n leierskapspan
- Eksodus neem stadiger as wat ek beplan het!
- Eksodus 19 – As julle My gehoorsaam, sal julle my eiendom wees, ’n koninkryk wat My as priesters dien
- Eksodus 20 – Ek is die Here jou God wat jou uit Egipte, uit die plek van slawerny, bevry het
- Eksodus 21 – Sorg vir mense en hulle diere
- Eksodus 22 – Sorg vir mense en hulle besittings
- Eksodus 23 – Sorg vir geregtigheid en die geloofsgemeenskap met God se hulp
- Eksodus 24 – Ons sal alles doen wat die Here beveel het
- Eksodus 25 – Rig vir my ‘n heiligdom op dat Ek tussen julle kan woon
- Eksodus 26 – Jy moet die tabernakel oprig presies volgens die plan wat op die berg vir jou gewys is
- Eksodus 27 – Die lig van God se teenwoordigheid brand voortdurend in die “tent van ontmoeting”
- Eksodus 28 – Die priesters se klere dra die boodskap van gesag en toewyding
- Eksodus 29 – Afgesonder en bevestig as God se verteenwoordigers
- Eksodus 30 – Elke deel van die tabernakel en elke priester word geheilig aan die Here
- Eksodus 31 – Hulle moet alles maak net soos Ek jou beveel het
- Eksodus 32 – Die tragedie van die goue bulkalf en die toorn van Jahwe
- Eksodus 33 – Onthou tog hierdie nasie is u volk
- Eksodus 34 – Ek is barmhartig en genadig, maar Ek laat niks ongestraf nie
- Eksodus 35:1-36:1 – Elkeen wie se hart en gees hulle daartoe aangespoor het, het vrywillig offergawes gebring
- Eksodus 36:2-38 – Die volk bring meer as wat nodig is
- Eksodus 37 – Besaleël neem die voortou met die maak van die heilige toebehore van die tabernakel
- Eksodus 38 – Amper sewe ton goud, silwer en brons word gebruik
- Eksodus 39 – Die tabernakel is gereed vir die teenwoordigheid van die Here
- Eksodus 40 – Die teenwoordigheid van die Here vul die tabernakel
- Oor getalle in die woestyn verhale
- Die tweede gebod – ‘n paar ekstra gedagtes
Tags: Eksodus
Trackback from your site.
Estella Steenkamp
| #
Baie dankie vir die bostaande inligting ek het alreeds kennis gemaak met u skrywe oor homoseksualiteit. Ek moet se ek dink nie dit moet gaan oor homoseksualiteit as sulks nie maar oor die geweldige sonde dat gewone mense wat dink hulle is so slim die woorde wat God duidelik se dit is sonde wil verander na nie sonde. Dat hulle self werktuie van satan is want God se in sy woord dat Hy hulle wat enige iets verander aan sy woord gaan straf. Ek vind mens kan romeine 1 oor en oor lees. Ons is natuurlik almal tot die dood toe skuldig maar ons neem God se vergifnis aan en Hy begin n werk in ons en ons begin vrugte dra baie klein en min aan die begin vir sommiges van ons maar Sy genade is so groot
Chris van Wyk
| #
Hi Elizabeth, ja, dit is ‘n komplekse onderwerp. Ek het redelik uitvoerig daaroor geskryf in my hantering van Numeri: Ekskursie – geweld in die OT. Jy sal daar genoeg stof kry tot nadenke.
Vandag is ons egter in die genadetyd van die Here waarin die geestelike oorlog geveg word teen die bose magte in die lug om mense uit die duisternis te wen vir die koninkryk van God se lig (Ef 6). Die wapens van ons stryd is dus geestelik.
Maar, ons moet ook nie vergeet dat die beeld van God as ‘n Oorlogvoerder in die apokaliptiese dele van die NT, veral in die Openbaring aan Johannes, weer na vore kom waarin God se verlossende oordeel oor die wêreld deur die Lam aan die kruis wat ook die Leeu van Juda is, voltrek word. Die plae wat só ‘n belangrike rol gespeel het in God se oordeel oor farao en sy mense keer in Openbaring terug in die vorm van die seëls, trompette en bakke wat verskriklike ontwrigting en lyding regoor die wêreld veroorsaak het.
Hierdie beeld van God pas dus naatloos by dié van Eksodus in waar God se volk uit hulle slawerny bevry is asook dié van Numeri en Josua waar Israel in ‘n “Heilige Oorlog” die land van sy afvallige inwoners gereinig het. Dit kom weer aan die einde van die tyd.
Johan
| #
Baie dankie Chris vir al die woord uitleg en e-pose
Ontspan en geniet die rus.
Johan Swanepoel
Louisa C
| #
Goeie more, baie dankie. Groot waardering vir hierdie artikels.
Louis
| #
Dankie Chris
Jan Louw
| #
Chris,
Ek wil weereens vir jou baie dankie sê vir die groot werk waarmee jy besig is in diens van die gelowiges.
Ek kan egter steeds nie lekker vrede maak met die gedagte om van God as “wat” te praat nie. God is tog ‘n persoon en nie ‘n “iets”, soos by die heidene nie. Alles wat jy aanhaal en sê oor God, bevestig dat Hy “Iemand”is wat bv kinders het en en wat liefhet en dinge doen. God is ‘n Wie en nie ‘n Wat nie.
In Ps 8 sê Dawid wel, “Wat is die mens!”, maar in daardie omstandighede is dit kollektief bedoel en nie die mens as ‘n persoon nie.
Ag ek kry dit maar net van my hart af juis omdat ek soveel waardering vir jou en jou werk het.
Elizabeth Maartens
| #
More
Ek het ‘n vraaag. Een van die die basiese Christelike waardes is liefde. In die lig hiervan is dit nodig vir Christene om eerder te kies vir vrede as vir oorlog. Tog is die Bybel gevul met geskiedenis wat daarop dui dat oorlog tog regverdig is. Hoe oordeel ‘n mens hieroor?
Chris van Wyk
| #
Hi Tap, dit is ‘n gedeelte wat regtig moeilik is om te interpreteer. Kommentare verbind hierdie uitspraak van Jesus oor die koms van die koninkryk basies aan ses moontlikhede:
1 – die verheerliking op die berg wat in al drie evangelies net ná hierdie uitspraak volg;
2 – die opstanding van Jesus ná sy kruisiging wat Judas nie meemaak nie;
3 – die uitstorting van die Heilige Gees met Pinksterdag;
4 – die groei van die kerk met die verkondiging van die koninkryk van God;
5 – die verwoesting van Jerusalem in 70 nC;
6 – die tweede koms van Jesus, waarvan die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing was.
Ek kies vir ‘n kombinasie van almal, behalwe nommer 5, veral na aanleiding van R T France se uitstekende kommentaar op Matteus. My interpretasie is soos volg:
1 – die verheerliking op die berg volg in al drie evangelies direk ná hierdie uitspraak en is in wese ‘n openbaring van die heerlikheid wat Jesus gehad het, en ‘n voorafskaduwing van die heerlikheid wat Hy ná sy kruis en opstanding weer sou ontvang (Matteus 16:21-17:8; Lukas 9:23-36; Markus 8:34-9:8).
Die verheerliking op die berg was dus ‘n bevestiging vir die dissipels van die heerlikheid van Jesus wat na sy dood aan die kruis bevestig word deur die opstanding, die uitstorting van die Heilige Gees, die groei van die kerk en die lewende hoop op die wederkoms.
2 – die uitspraak is deel van die oproep van Jesus dat die dissipels die kruis moet opneem en Jesus moet volg. Die verheerliking op die berg was dus ‘n aanmoediging en bemoediging dat hulle dissipelskap die moeite werd sou wees, want hulle sou deel in die heerlikheid van Jesus.
3 – die opstanding van Jesus uit die dood was ‘n uitsonderlike demonstrasie van die koms van die koninkryk, maar belangrik, wat Judas nie meegemaak het nie. Hy is dood vóór Jesus opgestaan het. Dit verklaar die opmerking dat sommige nie die dood sou smaak vóór hulle die koms van die koninkryk sou sien nie.
4 – die deurslaggewende element in hierdie interpretasie is egter Petrus wat in sy tweede brief duidelik die verheerliking op die berg aan die koms van die koninkryk verbind:
“Toe ons aan julle die krag van ons Here Jesus Christus en sy wederkoms bekend gemaak het, het ons ons nie op versinsels of legendes verlaat nie. Nee, met ons eie oë het ons Hom in al sy majesteit gesien. Hy het van God die Vader eer en heerlikheid ontvang toe die Allerhoogste Majesteit gesê het: ‘Dit is my geliefde Seun oor wie Ek My verheug.’ Die stem uit die hemel het ons self gehoor toe ons saam met Hom op die heilige berg was. En dit het vir ons die boodskap van die profete nog meer bevestig. Hierdie boodskap is soos ’n lamp wat in ’n donker plek skyn. Julle sal goed doen as julle in sy lig bly totdat die dag aanbreek en die môrester opkom in julle harte.” (2 Pet 1:16-18).
Onthou ook dat die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing van die vervulling van die profesie van Daniël 7:13-14 is:
“My nagtelike visioen het voortgeduur: daar het in die wolke iemand aangekom, iemand soos ’n menslike wese. Hy het na Hom toe gegaan wat ewig lewe en is voor Hom gebring. Aan dié menslike wese is die heerskappy en eer en koningskap gegee sodat al die volke, nasies en taalgroepe hom sou dien. Sy heerskappy is ’n ewige heerskappy, dit sal nie tot niet gaan nie; sy koningskap sal nie ophou nie.”
Chris van Wyk
| #
Hi William, die evangelie (euangelion) is die “goeie nuus” dat elkeen wat in Jesus Christus glo, nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê (Joh 3:16). Soos dit ook in vers 1 van 2 Timoteus 1 verklaar word: “die belofte van die lewe wat in Christus Jesus is.” Dit is ‘n woord wat in die NT nét vir die boodskap van Jesus gebruik word. Omdat die eerste vier boeke van die NT uitsluitlik fokus op die lewe wat daar in Christus Jesus is, word hulle daarom Evangelies genoem.
William Phillips
| #
Wat is die evangelie?