Eksodus 12:43-13:16 – Deur viering en toewyding word die herinnering aan bevryding lewend gehou
Soos dit reeds in die vorige twee verse duidelik geword het, is hier ‘n redakteur aan die werk wat twee sleutelopdragte van die Here aan Moses en Aäron neerpen. Aan die een kant word verdere voorskrifte in verband met die Paasfees gegee wat fokus op die wat en die hoe van die Paasfees. (Eks. 12:43-50). Aan die ander kant word voorskrifte oor die eersgeborenes van Israel gegee teen die agtergrond van die tiende plaag wat die eersgeborenes van Egipte getref het (Eks. 13:1-16).
Die twee gebruike sou die kardinale identiteitsvormende aard van beide die Paasfees en die tiende plaag op die Godsvolk bevestig. Deur die finale verlossing uit Egipte het hulle nou dubbel en dwars aan die Here behoort. Hulle sou dié verbintenis herdenk en hernuwe deur die viering van elke Paasfees sowel as deur die gereelde toewyding van hulle eersgeborenes en die offer van hulle ander eerstelinge.
Die voorskrifte vir die viering van die Paasfees – 12:43-50
Die reëlings rondom die deelnemers aan die Paasfees was helder en duidelik. Geen nie-Israeliet mag van die Paasfees geëet het nie. Dit sou die geestelike betekenis van die bevryding uit Egipte verloën. Dit het vir almal gegeld.
Dit is egter ook duidelik dat daar van die begin af uitsonderings was op die reël. Die slawe van die Israeliete wat besny is, kon aan die Paasfees deelneem, maak nie saak van watter nasie hulle afkomstig was nie. Jy kon as vreemdeling ook te enige tyd deel word van die Godsvolk deur die roete van die besnydenis waarna jy as ‘n “gebore Israeliet” gereken is.
Dit is die bepalings wat van die begin af sou geld vir alle mense. Almal moes besny word om deel van die Paasfees te wees. Die normale gebore Israeliet, die slaaf in die huishouding, sowel as die vreemdeling wat hom met die volk assosieer.
Dit verklaar hoekom iemand soos Rut wat ‘n Moabiet was, ingesluit is by die Godsvolk, omdat sy haar lojaliteite aan haar Moabitiese afkoms en gode afgesweer het en “boots and all” deel van die Godsvolk geword het. Hoe mooi verklaar sy dit nie aan Naomi, haar Joodse skoonma, nie: “u volk is my volk; u God is my God.” (Rut. 1:16).
Vir dié wat ‘n verbintenis met óf die Moabitiese volk óf hulle gode bly handhaaf het, was dit egter uiteraard onmoontlik om deel van die Godsvolk te word, soos Deut. 23:3 gereël het en waarvan ‘n mens ook in Nehemia 13 lees.
Almal was ook verplig om die Paasfees te vier. Daarom moes daar vir elke huis ‘n paaslam geslag word. Dit het die betekenis gedra dat die bevryding wat God gebring het vir almal bedoel was.
‘n Interessante byvoeging by die oorspronklike reëlings rondom die paaslam was dat daar nie ‘n been van die lam gebreek moes word nie. Dit laat ‘n mens dink aan die beskrywing van God se sorg vir die regverdige wat om hulp na Hom roep, waarvan Dawid in die Psalms praat: “Al word die regverdige ook deur hoeveel rampe getref, die Here red hom uit almal. Die Here sorg vir die hele liggaam van die regverdige: geen been word gebreek nie.” (Ps. 34:20-21).
En ons ken die perspektief van Johannes wat oor die kruisdood van die Here Jesus geskryf het nadat hy gesien het dat die soldate nie Jesus se bene gebreek het nie. Hy sê: “Dit het gebeur sodat die Skrif vervul kan word: ‘Geen been van Hom sal gebreek word nie.’” (Joh. 19:36). Daarmee verwys hy na God se sorg vir die regverdige in Psalm 34 en in die verlengde daarvan na God se bevryding van sy mense in Eksodus 12.
Daarmee is die lyn van die Paasfees in Egipte en die reëlings rondom die paaslam direk getrek na die vervulling in die Paaslam aan die kruis. Op dieselfde wyse waarop God die Godsvolk uit die slawerny van Egipte verlos het deur die bloed van die paaslam, só het God die gelowiges van die NT tyd uit die slawerny van die sonde verlos deur die bloed van die Paaslam.
Die toewyding van die Eersgeborenes aan die Here – 13:1-16
Maar die wonder van die Paasfees en die bevryding waarmee dit elke komende geslag sou opgewonde maak, het ook ‘n verpligting op die volk gelê. In ruil vir God se beskerming van Israel se eersgeborenes tydens die tiende plaag in Egipte, moes elke manlike eersgeborene aan die Here toegewy, en elke dierlike eersteling, aan die Here geoffer word.
Hulle sou ‘n teken wees dat die hele Godsvolk aan God behoort. Hy het hierdie Godsvolk tot stand geroep in Abraham. Hy het hulle gered deur Moses. Hulle was dubbeld syne.
Hieraan het Moses die reëlings van die ongesuurde brood gekoppel wat met die Paasfees verband gehou het. Maar sy visie was nou gerig op die beloofde land waarheen die Here hulle sou begelei, die land wat Hy met ‘n eed aan die voorvaders beloof het. Die jaarlikse Paasfees in die beloofde land sou die wyse wees waarop hulle hulle dankbaarheid en toewyding aan die Here sou betuig, tesame met die toewyding van die manlike eersgeborenes en die offer van die manlike eerstelinge uit hulle vee.
Interessant genoeg moes die donkies se eerstelinge met ‘n skaap losgekoop word, waarskynlik omdat ‘n donkie baie meer werd was as ‘n skaap en die Here nie wou hê dat hulle ekonomies gestraf word deur die offers wat hulle moes bring nie. Dieselfde het hulle eersgebore seuns gegeld. Hulle is losgekoop om hulle almal te herinner aan die groot genade wat die Here aan hulle bewys het in Egipte om hulle uit hulle ellende te bevry.
Soos John Durham dit opsom:
“All that is set forth here is to the single end that those who are to come may know the exodus, by taste and by feel, by cost and by result, as an experience of their own as equally as an experience of their fathers. And so they await the time, then taste the bread and give Yahweh his due, explain it all to the ones who must remember to those after them, and thus experience the freedom to glorify Yahweh in service that is their heritage.” (Exodus, Word kommentaar).
View all posts in this series
- God sien en God verstaan – Bybelskool oor Eksodus begin 18 Januarie - January 14, 2017
- Inleiding – Eksodus: die hoop op verlossing - January 18, 2017
- Eksodus 1 – God vermeerder sy volk ten spyte van farao se brutale onderdrukking - January 19, 2017
- Eksodus 2 – God het hulle gekreun gehoor en verstaan - January 20, 2017
- Eksodus 3-4:17 – God stuur Moses om die Godsvolk uit Egipte te lei - January 24, 2017
- Eksodus 4:18-31 – Die oudstes reageer in geloof en aanbidding op Moses en Aäron se boodskap - January 25, 2017
- Eksodus 5 – God beveel farao: Laat my volk gaan! - January 26, 2017
- Eksodus 6:1-26: “Ek is die Here!” - January 27, 2017
- Eksodus 6:27-7:25 – Egipte sal besef Ek is die Here deur die plae wat Ek stuur - January 30, 2017
- Eksodus 8 – Die plae is Jahwe se verlossende oordeel as getuienis dat Hy God is - January 31, 2017
- Eksodus 9 – Farao het geen ontsag vir Jahwe nie al krepeer hulle van ellende - February 1, 2017
- Eksodus 10:1-27 – Die plae illustreer God se seën of straf vir dié wat Hom gehoorsaam of teenstaan - February 3, 2017
- Eksodus 10:28-11:10 – Die tiende plaag bevestig Jahwe se Godheid en sy verkiesing van Israel - February 6, 2017
- Eksodus 12:1-42 – Die Here beskerm die Israeliete teen die vernietiger deur die bloed van die Paaslam - February 9, 2017
- Eksodus 12:43-13:16 – Deur viering en toewyding word die herinnering aan bevryding lewend gehou - February 13, 2017
- Eksodus 13:17-14:31 – Die teenwoordigheid van die Here raak die Godsvolk se kompas deur die woestyn - February 14, 2017
- Eksodus 15 – Die Here is die Bewerker van wonderdade wat sy volk beskerm en sy vyande verpletter - February 15, 2017
- Eksodus 16 – God voorsien brood, vleis en die Sabbat as tekens van sy teenwoordigheid - February 16, 2017
- Eksodus 17 – Is die Here by ons of nie? - February 20, 2017
- Eksodus 18 – Jetro mentor Moses en die Israelitiese leiers tot ‘n leierskapspan - February 21, 2017
- Eksodus neem stadiger as wat ek beplan het! - February 26, 2017
- Eksodus 19 – As julle My gehoorsaam, sal julle my eiendom wees, ’n koninkryk wat My as priesters dien - February 27, 2017
- Eksodus 20 – Ek is die Here jou God wat jou uit Egipte, uit die plek van slawerny, bevry het - March 5, 2017
- Eksodus 21 – Sorg vir mense en hulle diere - March 9, 2017
- Eksodus 22 – Sorg vir mense en hulle besittings - March 10, 2017
- Eksodus 23 – Sorg vir geregtigheid en die geloofsgemeenskap met God se hulp - March 13, 2017
- Eksodus 24 – Ons sal alles doen wat die Here beveel het - March 14, 2017
- Eksodus 25 – Rig vir my ‘n heiligdom op dat Ek tussen julle kan woon - March 15, 2017
- Eksodus 26 – Jy moet die tabernakel oprig presies volgens die plan wat op die berg vir jou gewys is - March 16, 2017
- Eksodus 27 – Die lig van God se teenwoordigheid brand voortdurend in die “tent van ontmoeting” - March 17, 2017
- Eksodus 28 – Die priesters se klere dra die boodskap van gesag en toewyding - March 18, 2017
- Eksodus 29 – Afgesonder en bevestig as God se verteenwoordigers - March 20, 2017
- Eksodus 30 – Elke deel van die tabernakel en elke priester word geheilig aan die Here - March 21, 2017
- Eksodus 31 – Hulle moet alles maak net soos Ek jou beveel het - March 22, 2017
- Eksodus 32 – Die tragedie van die goue bulkalf en die toorn van Jahwe - March 23, 2017
- Eksodus 33 – Onthou tog hierdie nasie is u volk - March 24, 2017
- Eksodus 34 – Ek is barmhartig en genadig, maar Ek laat niks ongestraf nie - March 25, 2017
- Eksodus 35:1-36:1 – Elkeen wie se hart en gees hulle daartoe aangespoor het, het vrywillig offergawes gebring - March 26, 2017
- Eksodus 36:2-38 – Die volk bring meer as wat nodig is - March 27, 2017
- Eksodus 37 – Besaleël neem die voortou met die maak van die heilige toebehore van die tabernakel
- Eksodus 38 – Amper sewe ton goud, silwer en brons word gebruik - March 28, 2017
- Eksodus 39 – Die tabernakel is gereed vir die teenwoordigheid van die Here
- Eksodus 40 – Die teenwoordigheid van die Here vul die tabernakel - March 29, 2017
- Oor getalle in die woestyn verhale - September 8, 2017
- Die tweede gebod – ‘n paar ekstra gedagtes - June 12, 2018
Discover more from Bybelskool
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Alwyn
Chris My Bybelkennis laat my erg in die steek. Help asseblief. Eks 13:12 waar dit gaan oor die oudste seuns en manlike diere wat eerste gebore is en wat aan die Here opgedra moet word. Hoe het die Israeliete dit vertolk? Letterlik op die altaar? Is dit dan ook die rede waarom die oudste seun losgekoop kon word.Wat het die loskoop behels?
Die omdraai van die donkie se nek verstaan ek ook nie
Chris van Wyk
Hi Alwyn. Dit gaan in Eks. 13:12 oor “elkeen wat die eerste keer die moederskoot open”, soos dit meer letterlik vertaal kan word. Die voorskrif word aan die tiende plaag gekoppel waarin die Here elke eersgeborene van Egipte “geneem” het. Die Israeliete kon hulle eersgeborenes loskoop via die die bloed van die Pasgamaaltyd in Egipte, en deur ‘n offer daarna. Die beginsel was dat ná Egipte elke eersgeborene aan die Here behoort het, behalwe wanneer hulle losgekoop word. In die verdere verduideliking blyk dit eintlik net op die manlike eersgeborenes van toepassing te wees. Dit het duidelike implikasies vir ons nadenke oor God se Eersgeborene wat aan ‘n kruis geoffer word sodat niemand van ons deur die “tiende plaag” die ewige dood getref kan word nie. Oor die donkie – dit is meer onseker, maar ek dink dit is weens ekonomiese realiteite. As jy die donkievul wou benut, kon jy dit met ‘n skaap vervang. Anders kon jy hom doodmaak. Donkies was nie ‘n geskikte offer nie, hoewel dit onseker is presies hoekom nie. Hoop dit help.