Eksodus 23 – Sorg vir geregtigheid en die geloofsgemeenskap met God se hulp

Die klem op die verhouding tussen mense en diere, en mense en hulle besittings word in hoofstuk 23 uitgebrei om eerstens aan die hand van die negende gebod (valse getuienis) die wyse waarop geregtigheid in die gemeenskap moet werk, uit te spel – Eks. 23:1-9.  Daarna word tweedens die positiewe funksie wat die Sabbat – wat verband hou met die vierde gebod (Sabbat) – en die drie hoof feeste vir die geloofsgemeenskap inhou, onderstreep – Eks. 23:10-19.  Die hoofstuk word derdens afgesluit met die belofte dat die engel van die Here voor die volk sal uittrek wat onder andere verband hou met die nakom van die eerste (geen afgode) en tweede gebod (geen afgodsbeelde) – Eks. 23:20-33.

Oor geregtigheid – Eks. 23:1-9

Geregtigheid in hierdie verse hou veral verband met die keuse vir die waarheid in lyn met die negende gebod (valse getuienis).  Die geloofsgemeenskap mag hulle nie ophou met die versprei van skinderstories of die lewering van valse getuienis vir misdadigers in ‘n regskonteks wat jou met korrupte omkoopgeskenke kan probeer beïnvloed nie.  Selfs wanneer ‘n mens in die minderheid is in die bevordering van die waarheid moet jy daarin volhard: “Jy mag nie agter die meerderheid aan doen wat verkeerd is nie.”  Die waarheid moet bó die leuen gekies word.  Dit is hoe die Here self in sy verhouding met mense optree.

Dit sluit die billike hantering van vyande en vreemdelinge in.  Jy moet selfs vir jou vyand se besittings omgee as dit wegraak of swaarkry, en nie toelaat dat ‘n vreemdeling verdruk word nie.  Die beginsel is steeds ‘n geregtigheid wat op ‘n diep deernis vir die naaste gebaseer is.

Oor die Sabbat en drie feeste – Eks. 23:10-19

Om die geloofsgemeenskap in hierdie geregtigheid en deernisvolle hantering van die vyand en die vreemdeling te help, word die ondersteunende strukture van die Sabbat – wat natuurlik direk verband hou met die vierde gebod (Sabbatdag) – en die drie hoof “oes”-feeste van die geloofsgemeenskap uitgespel.  Dit is die fees van die ongesuurde brood wat met die Paasfees gehou is in die lente met die eerste oes van gars, die fees van die begin van die oes van koring (vgl. Eks. 34:22 wat dit ook die “fees van die weke” genoem het) wat in die somer gehou is, sowel as die fees van die laaste deel van die insameling van die res van die oes in die herfs (vgl. Eks. 34:18-26; Lev. 23:1-44).

Trouens, die Sabbat word as motivering gebruik vir ‘n Sabbatsjaar vir hulle boerderybedrywighede waarin die normale bewerking van graan, druiwe en olywe vir ‘n jaar gestaak word, sodat die land braak kan lê en tot rus kan kom, en daar ook vir die armes en wilde diere kos kan wees om te eet.  Almal het ‘n ruimte van asemskep nodig, selfs die aarde!

Dié gedeelte word afgesluit met ‘n lering oor gebed waarin hulle in lyn met die eerste (geen afgode) en derde gebod (Naam) verbied word om op enige manier met ander gode as die lewende God self in gesprek te gaan.  Hy is die Een wat vir hulle sal sorg en dit selfs sal doen as hulle elke sewende dag sou rus van hulle handewerk, sowel as in dié jaar waarin hulle hulle normale ekonomiese aktiwiteite sou inkort.

Dit is dan ook die doel van die drie groot feeste wat later met nog ander uitgebrei sou word.  Dit is om aan die een kant tot rus te kom en asem te skep.  Maar aan die ander kant is dit om in die verering van die Here só van sy teenwoordigheid bewus te word dat dié ervaring in die normale sleur van elke dag se harde werk ingedra kan word.  Daarom word die Here met die beste opbrengs van hulle oes vereer.

Die verbod op die kook van ‘n boklam in sy ma se melk word op baie verskillende maniere uitgelê.  Sommige dink dat dit met Kanaänitiese magiese vrugbaarheidspraktyke verband hou.  Ander dink dat dit met die lewegewende krag van die melk te make het wat nie met die verydeling van die dood geassosieer moet word nie.  Ek dink dat dit met ‘n deernis vir die ma-kind verhouding te make het.  Hoe dit ook al sy, hieruit het die Joodse kosjer wette waarin vleis – en melk produkte altyd apart hanteer is, voortgevloei.

Oor die engel van die Here wat voor hulle uit sal trek – Eks. 23:20-33

Die lys van wette wat die Here vir die volk voorskrywe as rigtinggewende beginsels word afgesluit met ‘n aanspraak op die volk se absolute onverdeelde lojaliteit wat onder andere verband hou met die eerste (geen afgode) en tweede gebod (geen afgodsbeelde).  Daaraan word die belofte van die engel van die Here wat voor hulle uit sal trek, gekoppel.

Die belofte van God se teenwoordigheid sluit in dat Hy hulle sal beskerm, selfs van siektes (plae), miskrame en onvrugbaarheid, en in die land van die belofte sal inbring.  Daar sal Hy die nasies voor hulle uitdryf en vernietig, al sal dit nie eensklaps gebeur nie, maar met verdrag, sodat die land nie verwaarloos word, omdat hulle nog nie groot genoeg as volk gegroei het nie.  Hierdie engel moet egter absoluut gehoorsaam word, want God het sy volmag aan die engel oorgedra.

Die belofte van die Here is dus omvattend en lewegewend, maar word terselfdertyd ook voorwaardelik afhanklik gemaak van hulle onwrikbare gehoorsaamheid.  Dan sal Hy hulle ‘n gebied gee só groot dat dit van die Rietsee af sal strek tot by die Filistynse See (Middellandse See) en van die woestyn tot by die Eufraatrivier in Mesopotamië.

View all posts in this series

Eksodus


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Inleiding op OpenbaringHou moed Amanda! Lees wat ek geskryf het vir Yvonne oor Psalm 103:5: https://bybelskool.com/psalm-1031-5-loof-die-here-wat-al-jou-siektes-genees/comment-page-1/#comment-29597
  • Chris van Wyk on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesHi Yvonne Vers 5 moet in die konteks van die Psalm uitgelê word. Die eerste vyf verse vorm 'n eenheid: 1 Van Dawid. Loof die Here, o my siel, ja, alles wat in my is, sy heilige Naam! 2 Loof die Here, o my siel, en moenie enige van sy weldade vergeet nie – 3 Hy wat al jou sondeskuld vergewe, wat al j…
  • amanda on Inleiding op Openbaringhoe ( op aarde ) gaan God se koninkryk op aarde so gevestig word, dat Hy uiteindelik deur almal as Alleenheerser erken gaan word. Elkeen is so besig om sy eie ding te doen, dat dit byna onmoontlik klink. Dis vir my n moedelose gedagte.
  • Yvonne on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesEk wil graag meer weet oor psalm 103vers 5
  • Chris van Wyk on 1 Samuel 28Hi Elsa, die doderyk is in twee gedeel. Kyk in Lukas 16 vir 'n beskrywing daarvan.
  • Elsa Steyn on 1 Samuel 28Hi Chris 1 Sam 28 vers 19 Saul en Samuel is saam in dieselfde plek, die doderyk. Saul het volhard in die afskakeling van sy verhouding met God, en het nie tot inkeer en berou gekom nie. Hoekom is hulle twee na dieselfde plek? Samuel is dan in die hemel?
  • Chris van Wyk on Genesis 12 – God roep vir Abraham na die land wat Hy vir hom sal aanwysEk het al heelwat hieroor geskrywe op bybelskool.com. Jy kan in die soekenjin verder kyk. Hier is die skakel na wat die belydenisskrifte daaroor sê wat 'n goeie vertrekpunt is: https://bybelskool.com/wat-is-die-drie-eenheid-die-getuienis-van-die-belydenisskrifte/?highlight=drie-eenheid
  • Petrus on Genesis 12 – God roep vir Abraham na die land wat Hy vir hom sal aanwysBeste Chris "Ons" Gen 1: 26 -"Toe het God gese: Kom Ons maak...." Gen 11: 7 - "Kom laat Ons afgaan..." Ons praat v/d die Drie-eenhied en Jesus as God. Verstaanbaar. Wanner God na "Ons" verwys, is dit nie dat Jesus Sy Seun Die Woord is soos Johannes dit ook noem en Jesus fisies die Seun van God is so…
  • Chris van Wyk on AmosDankie Katrien, dit is my voorreg. Chris.
  • Katrien on AmosSo maklik verval ons ook in dieselfde gemaksone van ouds! Ons moet waak teen selfgenoegsaamheid in ons verhouding met God. Met die Heilige Gees binne my is daar nie wegkom kans vir God se kinders wat lou en koud word, in hul verhouding nie. Ek wil bid Heer bewaar my van gemaksugtigheid in my verhoud…
  • Chris van Wyk on Openbaring 13 – God gee insig in die Bose se planne sodat gelowiges kan volhard in geloofHi Petrus, 'n mens kan die 666 simbolies verbind aan enige godsdiens wat Christene vervolg, ook dié tye en plekke deur die eeue waar Christene vervolg is in die naam van Islam. My gedagtes oor die 666 is soos volg: Die dier uit die aarde – die vals profeet (Openb 16:13 word die dier só genoem) – opp…
  • Chris van Wyk on 1 Samuel 17Dankie Sarie, dit is 'n tikfout. Dit is vers 9 van 1 Samuel 21.
  • Sarie Cronje on 1 Samuel 171 Sam 21 het net 15 verse - Filistyn se wapens het hy in sy eie tent neergesit wat later in sy verhaal weer ‘n rol sou speel (1 Sam 21:19).
  • Petrus on Openbaring 13 – God gee insig in die Bose se planne sodat gelowiges kan volhard in geloofGoeie Dag Chris Ivm die nommer 666. Ek het 'n interessante video gesien oor iemand wat selfs 'n boek daaroor geskryf het en die nommer met Mohammad/Allah verbind. Denkend aan die Openbaring 13 skrywe waar die wat nie die merk dra nie van ekonomiese welvaart afgesny word kilnk dit vir my reg. Soos jy…
  • Chris van Wyk on Lukas 10:38-42 – Kies om na Jesus te luister, want dit sal nie van jou af weggeneem word nieMy voorreg, Reinette.
%d bloggers like this: