Esegiël 17 – Twee gelykenisse wat die hede interpreteer en die toekoms oopsluit

Michael Buesking - Drawing Jerusalem - with permission
Michael Buesking – Drawing Jerusalem – with permission

Hierdie eerste “fabel, ‘n gelykenis” van die twee arende, sowel as die sedertakkie (Jojagin) en wingerdstok (Sedekia) in vers 3-10 handel oor die komplekse verhouding van die Galdeërs en Egipte met die konings van Jerusalem in hierdie tyd. Die uiteinde daarvan was die beleg en verwoesting van Jerusalem en die dood van koning Sedekia, soos Esegiël se uitleg in vers 11-21 dit duidelik maak.

Esegiël gee daarmee ‘n helder interpretasie van die gebeure wat besig was om in Jerusalem te ontvou, soos die geskiedenis dit inderdaad in die volgende vyf jaar bevestig het.

Aan hierdie boodskap word ‘n tweede gelykenis gekoppel in vers 22-24 wat die boodskap dra van God wat in weerwil van die toegevalde hede tóg ‘n toekoms sal oopsluit vir die volk. Hy sal self ‘n sedertakkie plant wat lewe en beskerming sal gee, en God se heerskappy sal bevestig. Dit is duidelik ‘n Messiaanse belofte.

Die twee gelykenisse en die uitleg vorm daarom ook die drie dele van die hoofstuk.

Terloops: ‘n mens kan die eerste gelykenis tereg ‘n fabel noem, soos die eerste woord in die NAV vertaal word, omdat die gelykenis diere as karakters bevat.

  • ‘n Mens kan die storie ook ‘n allegorie noem, omdat dit ‘n dieper betekenis bevat, soos sommige vertalings tereg die woord vertaal. Dieselfde allegoriese literêre tegniek word ook op ‘n paar ander plekke in die OT ingespan, bv. Rigters 9 en 2 Konings 14, al word die woord nie daar gebruik nie. Dieselfde geld van die gelykenisse wat Jesus in die evangelies van die NT vertel.
  • Sommige vertaal die woord in Esegiël ook met raaisel, soos dieselfde Hebreeuse woord vertaal word in Rigters 14. Dié storie wat Simson daar vertel, is egter ‘n ware raaisel, omdat die mense die betekenis daarvan moes raai. Dieselfde geld nie hier in Esegiël nie, omdat die Here die betekenis daarvan duidelik uitspel, soos Jesus dit trouens ook in die NT vele kere gedoen het met sy gelykenisse.

17:3-11 – ‘n Gelykenis oor twee arende, ‘n sedertakkie en ‘n wingerdstok

Hierdie eerste gelykenis handel oor ‘n arend wat ‘n sedertakkie in die “land van die handelaars” gaan neersit het. Dit dui op Nebukadnesar wat vir Jojagin na Babel toe gevat het, soos die uitleg in vers 11 aandui. Daarna het die arend ‘n wingerdstok geplant wat sy blare na die arend gedraai het, d.w.s. onderdanig aan hom was. Dit dui op Nebukadnesar wat vir Sedekia in Jerusalem as koning aangestel het, soos die uitleg in vers 13 en verder aandui.

Daar kom toe egter nog ‘n arend en die wingerdstok draai sy wortels en blare na dié tweede arend. Dit dui op Sedekia wat sy politieke heil by farao Gofra van Egipte (vgl. ook Jer. 44:30) téén Nebukadnesar van die Galdeërs gaan soek het, soos vers 15 dit aandui. Uiteraard het dit die eerste arend vertoorn en is die wingerdstok met wortels en al uit getrek. Dit dui op die ballingskap wat lê en wag het vir Sedekia en die volk van Jerusalem, soos dit ook in vers 15 en verder aan uitgelê word.

17:11-21 – Die uitleg van die betekenis van die gelykenis

Die uitleg van die gelykenis volg nou as ‘n boodskap aan die weerbarstige volk. Sommige van die detail waarna Esegiël verwys, dui op die onlangse verlede van die volk en ander op die nabye toekoms wat vir hulle wag.

Die eerste koning waarna verwys word, is Jojagin saam met wie Esegiël ook in 597 v.C, weggevoer is na Babel. Die tweede koning waarna verwys word is Sedekia, die “nuwe koning” wat deur Nebukadnesar aangestel is, maar nou sy politieke heil by farao Gofra van Egipte gaan soek het. Die Here verkondig dat dié onderneming nie sal slaag nie en dat Sedekia sal boet vir die feit dat hy sy ooreenkoms met Babel verbreek het.

Die uiteinde hiervan, belowe die Here, sal die beleg en verwoesting van Jerusalem sowel as die dood van koning Sedekia wees. Egipte sal nie tot hulle hulp kom nie, soos inderdaad gebeur het. Die Here: “laat hom die gevolge dra daarvan dat hy die eed van getrouheid aan My geminag en die verbond met My verbreek het.

Sedekia het dus nie net dwaas opgetree teenoor Nebukadnesar nie. Hy het die pad wat die Here vir hom uitgespel het deur Jeremia geminag. Lees die tragiese verhaal in Jeremia 38 – Jeremia ly in die put totdat Sedekia hom raadpleeg en Jeremia 39:1-40:6 – Jerusalem val voor Nebukadnesar en Jeremia word vrygelaat.

Esegiël gee met hierdie gelykenis en uitleg ‘n helder interpretasie van die onlangse verlede sowel as die gebeure wat besig was om nou in Jerusalem te ontvou. Laasgenoemde interpretasie is inderdaad vyf jaar later bevestig. Die Godsvolk sal dus onomwonde agterkom: “dat dit Ek, die Here, is wat gepraat het.

Esegiël sal met die val van Jerusalem in 586 v.C. ‘n verdere boodskap aan Egipte rig (vgl. hfst. 31) waar ‘n sederboom weereens as gelykenis ingespan word, om die verwerping van Egipte te beskryf.

17:22-24 – ‘n Gelykenis oor God se sedertakkie wat die toekoms oopsluit

Aan hierdie boodskap van oordeel word nou ‘n tweede gelykenis gekoppel in vers 22-24 as boodskap van hoop. Dit dra die boodskap dat God in weerwil van die toegevalde hede sowel as die ballingskap wat onafwendbaar op hullle afstorm, tóg ‘n toekoms sal oopsluit vir die volk. Hy sal self ‘n sedertakkie plant wat lewe en beskerming sal gee, en God se heerskappy sal bevestig.

Dit dra die boodskap dat grootheid en geringheid van die Here afhang en van sy besluit: “Ek maak groot bome klein en klein boompies groot, Ek laat groen bome verdroog en droë bome bot.” Daarmee moet almal, die konings ingesluit, rekening hou.

Dit is ook duidelik ‘n Messiaanse belofte. Dit is selfs moontlik dat Jesus by dié gelykenis aansluit in sy eie bekende gelykenis van die mosterdsaadjie wat met die koninkryk van God vergelyk word. Vgl. Markus 4:30-41.

Boodskap

Die boodskap van dié hoofstuk lê op verskillende vlakke, soos dit hoort met ‘n gelykenis. ‘n Storie kan immers ‘n komplekse boodskap op eenvoudige wyse oordra. Dit interpreteer die onlangse verlede, en dui rigting aan vir die afsienbare toekoms. Dit het direkte politieke implikasies sowel as ‘n duidelike geestelike boodskap aan wie lojaliteit ten diepste verskuldig is. Die boodskap het selfs implikasies vir die verre Messiaanse toekoms wat uiteindelik in Jesus aangebreek het.

Maar die belangrikste boodskap wat soos ‘n refrein deur die hoofstuk loop, is dat alles en almal van die Here afhanklik is. Grootheid sowel as geringheid hang van die Here af en van sy besluit: “Ek maak groot bome klein en klein boompies groot, Ek laat groen bome verdroog en droë bome bot.” Daarmee moet almal, konings ingesluit, rekening hou.

Dit maak ‘n mens nederig en afhanklik van God se wil en wens sowel as hoopvol dat Hy die wêreldgeskiedenis volgens dié beginsel hanteer.

View all posts in this series

Esegiël


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Skakel in by Veritas!Hi Hanneke, ek het die skakel gestuur.
  • Hanneke Meyer on Skakel in by Veritas!Ek fasiliteer reeds vir n geruime tyd modules 1 en 2, maar sou graag tog n paar van die zoom-byeenkomste bywoon vir verryking. Ek het n handleiding. Vriendelike groete Hanneke Meyer
  • Chris van Wyk on OpenbaringHi Ronel, dit hang af wat die selgroepe doen. As dit net daar is vir die bestaande lidmate sal dit die gelowiges opbou, maar nie die gemeente groei nie. As daar 'n strategie is om ongelowiges te bevriend en te evangeliseer - uiteraard waar dit moontlik is in julle konteks - dan is kleingroepe 'n wes…
  • Ronel on OpenbaringDs Chris, wat is u mening oor selgroepe in die gemeente die belangrikste manier is om die evangelie in n gemeente uit the brei en gemeente getalle te vergroot? Sal graag u mening wil hoor. Ons is tans in die VAE in Al Ain. Hier is ongeveer 35 verskillende dominansies van gelowiges waarvan ons Suid A…
  • Chris van Wyk on OpenbaringHi Marelize, ja, jy kan dit hier aflaai: https://bybelskool.com/ek-kom-gou-n-boek-oor-openbaring-deur-chris-van-wyk/. (direkte skakel na die boek: https://ngkerksomerstrand.co.za/wp-content/uploads/2020/05/Ek-kom-gou.pdf) Daar is ook 'n skakel na 9 video's wat ek gemaak het oor Openbaring vir 'n Pin…
  • Marie Elizabeth on OpenbaringHi Chris Is dit moontlik om die studie materiaal tov die boek Openbaring as een n boek te onvang? Ons wil met die boek as bybelstudie begin maar wil nie elke hoofstuk apart aflaai nie Laat weet asb? Groete Marelize Van Niekerk Cell: 083 321 4666
  • Chris van Wyk on Lukas 16:1-13 – God vertrou ons met die ware rykdom as ons betroubaar is met aardse rykdomHi Mike, "ewige tente" of "ewige woonplekke" in Lukas 16:9 verwys na die lewe by God in die hemel (vgl Joh 14:2). Paulus skryf ook hieroor in 2 Korintiërs 5:1 en gebruik 'n ooreenstemmende metafoor vir die onverganklike liggaam wat ons in die hemel van God sal ontvang. Hy noem dit 'n "ewige gebou" o…
  • Mike on Lukas 16:1-13 – God vertrou ons met die ware rykdom as ons betroubaar is met aardse rykdomHi Chris, verduidelik vir my wat word bedoel met die woorde, "ewige tente".
  • Chris van Wyk on Genesis 35 – Jakob voltooi sy verbintenis aan God by Bet-El waar alles begin hetHi Petrus, in albei gevalle het die broers wel opgetree, maar in Dina se geval heeltemal oorboord gegaan, en in Tamar se geval sonder 'n regsproses. Dat Jakob en Dawid nie self opgetree het nie is waarskynlik te wyte aan nalatigheid, hoewel die Bybel nie hulle gedagtegang uitspel nie. Met Absalom se…
  • Petrus on Genesis 35 – Jakob voltooi sy verbintenis aan God by Bet-El waar alles begin hetBeste Chris Ek is weer by Genesis en met die Jakob verhaal is daar iets wat my opval: Jakob and Dawid se dogters is onteer en seuns was in opstand teen hul vaders, maar is nie gestraf vir hulle oortredings nie. Dit blyk ook uit ander verhale. Jakob het Ruben met sy seen "vervloek," maar hoekom het d…
  • Chris van Wyk on Psalm 29Dankie Tertia, my voorreg en plesier.
  • Tertia Botha on Psalm 29Dr Chris dankie dat jy met jou kennis en wysheid my sommer ook vandag toerus. Vandag word ek opnuut herinner van God se krag bo die natuur maar ook God se stem in die natuur!! Alledaagse herinneringe aan ons GOD wat alles goed geskep het en steeds daaroor heers.
  • Chris van Wyk on Inleiding op OpenbaringHou moed Amanda! Lees wat ek geskryf het vir Yvonne oor Psalm 103:5: https://bybelskool.com/psalm-1031-5-loof-die-here-wat-al-jou-siektes-genees/comment-page-1/#comment-29597
  • Chris van Wyk on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesHi Yvonne Vers 5 moet in die konteks van die Psalm uitgelê word. Die eerste vyf verse vorm 'n eenheid: 1 Van Dawid. Loof die Here, o my siel, ja, alles wat in my is, sy heilige Naam! 2 Loof die Here, o my siel, en moenie enige van sy weldade vergeet nie – 3 Hy wat al jou sondeskuld vergewe, wat al j…
  • amanda on Inleiding op Openbaringhoe ( op aarde ) gaan God se koninkryk op aarde so gevestig word, dat Hy uiteindelik deur almal as Alleenheerser erken gaan word. Elkeen is so besig om sy eie ding te doen, dat dit byna onmoontlik klink. Dis vir my n moedelose gedagte.
%d