Esegiël 14 – ‘n Woord teen die leiers – selfs voorbidders sal julle nie help nie

Die volgende woord van die Here is indirek gerig aan die leiers van Israel onder die ballinge wat na Esegiël toe gekom het en voor hom gaan sit het om die Here te raadpleeg. Die Here praat in respons daarop eintlik met Esegiël en waarsku hom om nie namens dié leiers met God te praat nie, want die Here sal nie en wil nie na hulle luister nie, weens hulle afgodediens.

Die hoofstuk is in drie dele opgedeel:

• 14:1-11 – Moet My nie raadpleeg namens die afvallige leiers nie
• 14:12-20 – Die drie groot voorbidders van ouds sou nie die oordeel kon afwend nie
• 14:21-23 – Die lot van die oorblyfsel sal begrip bring dat die ballingskap hulle verdiende loon was

14:1-11 – Moet My nie raadpleeg namens die leiers nie

Dit is duidelik dat die leiers wel die woorde van die Here van waarde geag het, soos hulle ook al voorheen gedoen het (Eseg. 8). Maar, die probleem was dat hulle nie na die Here alleen geluister het nie. Hulle het ook na die afgode geluister, soos die Here dit in hierdie gedeelte aan Esegiël openbaar. Meer nog, hulle het nie uitgevoer wat die Here vir hulle gesê het nie, maar eerder wat hulle via die afgode wys geword het.

Daarom, voordat Esegiël namens hulle die Here kan raadpleeg, vra die Here vir Esegiël ‘n vraag, is dit dan die moeite werd dat Ek met hulle praat, as hulle in elk geval nie gaan luister na wat Ek sê nie?! En God antwoord sy eie vraag – dit is nie! God sal wel in die enigste taal wat hulle verstaan met hulle praat, en dit is die straf van die verbond, dié verbond wat hulle verbreek het. God sal Israel sy: “harde hand laat voel.” As die leiers iets van God wil hoor, moet hulle tot bekering kom en hulle afgode laat staan (14:6).

Dit is só belangrike woord van die Here dat vers 3-6 herhaal en uitgebrei word in vers 7-11. Die eerste woord is gerig aan die leiers en die tweede aan die gewone mense, selfs aan die vreemdelinge wat onder Israel woon. God wil alleen aanbid en geraadpleeg word, nie in tandem met afgode nie. God raak sulke afvalige mense se teenstander en maak van hulle voorbeelde van sy spottende straf. Só sal hulle steeds besef dat die Here God is, al is dit dan deur middel van sy oordeel.

Dit is ontstellend om te lees dat só ‘n situasie selfs gevaarlik raak vir die profeet wat probeer om ‘n antwoord te gee. Die Here sal antwoord, maar die profeet sal dit ook ontgeld, omdat hy of sy in die eerste plek moes geweet het dat mense wat met afgode heul nie die guns van die Here sal geniet nie.

14:12-20 – Die drie groot voorbidders van ouds sou nie die oordeel kon afwend nie

Die Here onderstreep die boodskap in vers 12-20, wat in wese aan Esegiël self gerig is, deur te verwys na ‘n hipotesiese situasie waar Hy ‘n land oordeel weens hulle sonde en troueloosheid. Selfs die grootste voorbidders sal dan nie slaag om vir die land in te tree nie.

Die name van drie manne van ouds word genoem: Noag, Daniël en Job, mense wat volgens God se wil geleef het, maar wat in só ‘n situasie net hulleself in die lewe sou kon hou deur hulle gebed. Vier keer word met verskillende voorbeelde die punt onderstreep (vgl. Jer. 15:1 waar op soortgelyke wyse Jeremia se voorbidding vir die volk afgewys word en die Here sê dat selfs die groot voorbidders, Moses en Samuel, se gebede nie verandering sou kon bring nie). Hulle voorbidding sou net vir hulleself kon help. Selfs hulle kinders sou dit moes ontgeld, wat nog te sê van die ander lede van die volk nie.

Dit is ‘n versoberende gedagte. Soms raak dinge só sleg dat voorbidding nie meer help nie. Noag kon nog sy kinders deur die vloed bewaar weens die beskermende hand van die Here (Gen. 6-9). Só ook Job aan die begin van sy verhaal wat vir sy kinders weens hulle partytjies by God ingetree het in die hoop dat die Here hulle sal vergewe (Job 1:5 – “Job het dit elke keer gedoen.”!).

Maar, in lyn met wat die Here hier vir Esegiël sê, toe die Here alles van Job, behalwe sy lewe, aan die Satan oorgegee het, het selfs sy kinders dit nie gemaak nie (Job. 1:19 – “Meteens het daar ‘n sterk wind van die woestyn se kant af opgesteek en die huis van al vier kante af op u kinders omgewaai. Almal is dood.”). Hoewel Job aan die einde van die verhaal weer sewe seuns en drie dogters gekry het (Job 42:13), moes hy die wroeging van die dood deurworstel. Sy vroomheid (geregtigheid) kon hom nie die leed van die dood spaar nie.

Die Daniël wat hier genoem word, is waarskynlik nie dieselfde persoon as die een van die boek Daniël nie, omdat die spelling van die naam in die oorspronklike teks van Esegiël verskil van dié in die boek Daniël. Esegiël gebruik die spelling Danel (‍דָּנִאֵל) i.p.v. die spelling in die boek Daniël van Daniël (‍דָּנִיאֵל). Die Masorete wat vir die OT teks se oorlewering en ook vokalisering verantwoordelik was, het wel die Esegiël teks (die sogenaamde ketiv lesing – dit wat geskryf is) verander na Daniël (die sogenaamde qere lesing – dit wat gelees moet word) en daarmee waarskynlik aangedui dat Esegiël na Daniël in die boek Daniël verwys. Daarom word dit ook in die Afrikaanse vertaling as Daniël aangedui.

Esegiël verwys egter moontlik eerder na Danel, die skoonpa van Henog in die pseudepigrafiese werk Jubileum (Jub. 4:20 – wat as kanonieke teks in die Etiopiese Ortodokse kerk erken word). Daar is ook ’n Danel bekend uit die Ugaritiese Aqhat epos wat as ’n goeie regter bekend gestaan het vir wie die saak van weduwees en wese na aan die hart gelê het. Hierdie twee persone sal goed in pas in die boodskap wat Esegiël hier wil oordra.

Terloops, daar sal nog ‘n keer na hierdie Daniël verwys word. Esegiël praat van sy groot wysheid in ’n gedeelte waar die regeerder van Tirus verkwalik word dat sy eie wysheid na sy kop toe gegaan het en hy hom teen God verset het (Eseg. 28:3). Daaroor later.

14:21-23 – Die lot van die oorblyfsel sal begrip bring dat die ballingskap hulle verdiende loon was

Die Here belowe egter steeds dat die insig van wat besig is om te gebeur sal opdaag, ook vir die leiers in ballingskap. Die oorblyfsel wat uiteindelik in Babel sal opdaag ná die val van Jerusalem, sal begrip bring dat wat die Here gedoen het, die Israeliete se verdiende loon was.

Boodskap

Dit is inderdaad versoberend om hier te leer dat voorbidding nie altyd help nie. Dit is veral in situasies waar die Here naas ander afgode gedien word, waar mense weier om tot bekering te kom, dat Hy mense oorlaat aan hulle eie dwaasheid. Geen voorbidder kan dié gevolge van ‘n gebrek aan bekering voorkom nie.

Dit is waarom dit só belangrik is om die boodskap van bekering aan te gryp terwyl die tyd van genade nog daar is. En die profete van die Here, wat eintlik maar elkeen van ons is wat die Here ken, moet as wagte optree om afvallige mense te waarsku en aan te moedig om die genadetyd wat die Here gee, in volle oorgawe aan te gryp.