Numeri 23:1-26 – Niemand kan God se seën tot niet maak nie

Bileam tree as woordvoerder van die Here op in vyf verskillende uitsprake.  Die eerste vier het met Israel te make en die laaste een met die Amalekiete, Keniete en Kittiërs:

1. Eerste uitspraak: God se seën troef vervloeking – Num. 23:1-12
2. Tweede uitspraak: Niemand kan God se seën tot niet maak nie – Num. 23:13-26
3. Derde uitspraak: Geseën is hulle wat jou seën, vervloek is hulle wat jou vervloek – Num. 23:27-24:14
4. Vierde uitspraak: ‘n Ster uit Jakob sal God se wil vir sy volk volledig verwesenlik – Num. 24:15-19
5. Bileam se ander uitsprake: God sal alle vyande uitwis – Num. 24:20-25

Dat Bileam sewe altare bou, kan beteken dat hy ook ander gode aangeroep het as Jahwe, omdat dit heeltemal uniek is in die Bybel dat op meer as een altaar geoffer is.  Dit is egter net Jahwe, die God van Israel, wat Homself aan Bileam openbaar.  Dit dra dus ook die boodskap dat Hy die enigste lewende God is.

Let ook op dat Balak by “sy brandoffer” moet bly staan, ‘n aanduiding dat ‘n deel van die offers ‘n poging was om Balak se sonde met God te probeer versoen.  Die uitsprake wat die Here vir Bileam gee, is daarom ook bedoel vir Balak, want Bileam word opdrag gegee om dit vir Balak te gaan sê.

Maar die toepassing van die inhoud daarvan het ‘n baie wyer reikwydte in die implikasies wat dit vir Israel en die nasies sou hê.  Met die laaste drie is Balak eintlik net ‘n bystander en is Bileam heeltemal in beslag geneem deur die Gees van God.

Dit is duidelik dat die Here Homself aan Bileam openbaar het in woorde wat vir hom voorgesê is (Num. 23:5, 12).  Dit het ingesluit dat hy aanvanklik ‘n “voorteken” van die Here gesoek het vóórdat hy dit vir Balak gaan gee het (Num. 24:1), hoewel dit later nie meer nodig was toe die Gees van God oor hom gekom het (Num. 24:2).  Toe het hy direk gepraat soos die Here dit aan hom openbara het.

Die openbaring het ook “sien” ingesluit in terme van die hede (Num. 23:9; 24:2) sowel as visioene van die toekoms (Num. 24:17, 20, 21)/  Gebed het ook ‘n rol gespeel.

Bileam beskryf sy eie ervaring as volg: “Die openbaring aan ‘n man wie se oë geopen is, die openbaring aan een wat die woorde van God hoor, wat sien wat die Almagtige hom laat sien, wat in gebed neerval en sy oë word geopen.” (Num. 24:3b-4).

Bileam se eerste uitspraak: God se seën troef vervloeking – Num. 23:1-12

Bileam begin deur aan te sluit by die opdrag tot vervloeking wat Balak van die Moabiete hom gegee het.  Aram dui op die gebied van die Arameërs wat onder andere Damaskus ingesluit het, min of meer waar Sirië vandag is.

Balak se opdrag aan Bileam kan hy egter nie uitvoer nie, omdat God se bedoeling en roeping sterker is.  Bileam kan nie hóm vervloek wat God nie vervloek nie. ‘n Belangrike boodskap ook vandag aan ons.  God se seën troef vervloeking.

Daarom seën Bileam Israel in lyn met die opdrag wat die Here reeds met die aanvang van sy reis vir hom gegee het.  Let op vir die beloftes aan die aartsvaders wat weerklink in ‘n frase soos: “Wie kan die stof tel” (vgl. die belofte aan Abraham in Gen. 13:16 en aan Jakob in Gen. 28:14).  Hierdie volk sal ‘n eie plek hê en aan die Here geheilig lewe.

Hoe tragies is dit dat Bileam se wens om ook eendag “as opregte” te sterwe sodat sy einde soos hierdie volk kan wees, nooit vervul is nie, weens Bileam se onvermoë om sy gierigheid en gekonkel te laat staan.  Dit sien ons die feit dat dit waarskynlik Balak se weiering om Bileam te betaal (Num. 24:11), is wat gelei het tot die raad van Bileam om Israel deur afgodery en onsedelikheid te verlei om hulle verhouding met God in gevaar te stel.

Bileam se gierigheid laat hom dus struikel in sy geloofsvolharding.  Die beloning van die lewe hier en nou het te veel van ‘n suigkrag gehad dat hy tevrede kon wees net met die beloning van die dood as ‘n opregte.

Bileam se tweede uitspraak: Niemand kan God se seën tot niet maak nie – Num. 23:13-26

Die proses herhaal op ‘n ander plek waar weer sewe altare gebou en daarop geoffer word.  Weereens sonder Bileam hom af om God se openbaring te ontvang.  Weereens kom die opdrag om Israel te seën en nie te vervloek nie.

Hierdie keer word God se seën in sy lojaliteit en betroubaarheid beskryf: “God is nie ’n mens dat Hy sou lieg nie, ’n mens dat Hy van gedagte sou verander nie.  Sou Hy iets sê en dit nie doen nie, iets belowe en dit nie uitvoer nie?” Een van die mooiste beskrywings van God in die Bybel!

Dié God is by Israel. Sy krag is vir hulle soos die horings van ‘n buffel.  Met Hom is hulle so onaantasbaar soos ‘n leeumannetjie.  Maar let op.  Dit het alles met God te make.  Die wonderlike gebeurtenisse met die Uittog, die feit dat Israel beskerm is teen toordery en waarsêery, wys onomwonde na net een ding: “Wat het God nie alles gedoen nie!”  Soli Deo Gloria!

Boodskap

Die inhoud van hierdie eerste twee uitsprake van Bileam leer ons twee goed.

1. God se seën beskerm sy volk.
2. Die eer vir die seën en beskerming is God s’n.

As ons dus vir onsself die wonderlike seën van God toeëien, beteken dit terselfdertyd dat die eer daarvoor aan God self toekom. Dit leer ons dat ons soos Israel met ‘n verwagting van God se betroubaarheid kan leef.  Dat ons daarop kan staatmaak.  Maar, terselfdertyd, dat ons in dankbaarheid daarvoor God moet verheerlik. Só kan ons die dood van die “opregte” sterwe, iets wat Bileam vertroetel het, maar uiteindelik verkwansel het in sy gierigheid.