Deuteronomium 18 – Die priesters kry alles wat die Here toekom en die profete raak God se woordvoerders

Na die aandag aan die publieke sisteme van die regstelsel en die politiek, fokus Moses op die godsdienstige sisteme, die priesters en Leviete (Deut. 18:1-8) en die profeet wat die Here vir hulle sal gee (Deut. 18:9-22).  In die geval van die stam van Levi geld die beginsel dat hulle alles kry wat die Here toekom uit die oorvloed wat Hy vir die volk gee.  In die geval van die profeet – let op die enkelvoud – geld die beginsel dat hy, soos Moses, alles moet deurgee wat die Here vir hom in die mond lê.  Hulle word die woordvoerders van die Here.

Die volk moet daarom die profeet nougeset gehoorsaam en doelbewus en konsekwent alle ander stemme ignoreer.  Sommige dink dat Moses hier verwys na die profeteamp.  Die NT beskou dit ten diepste as ‘n verwysing na die Here Jesus Christus (Mark. 6:15; Matt. 21:11, 46; Luk. 1:76; 7:16; 24:19; Joh. 1:45; 4:19; 5:46; 6:14; 7:40; 9:17; Hand. 3:22-23; 7:37).

Die priesters kry wat die Here toekom – Deut. 18:1-8

Omdat die stam van Levi die plek van die eersgeborenes van Israel ingeneem het (vgl. Num. 3-4), om die Here permanent te dien in die kultus van Israel (Num. 8), maak Moses die reëling dat hulle alles kry wat die Here uit die volk toekom.  Dit sluit offers en gawes in.  Israel sou dus vir die Leviete en priesters kos (vleis van die offers en ander kos van die oeste: koring, wyn, en olie) en klere (wolskeersel) verskaf.  Selfs Leviete wat op ander plekke bly in die stede wat deur die ander stamme vir hulle gegee is (Num. 34-35), kon by die sentrale diens kom aansluit, sonder dat hulle erfgoed teen hulle gehou is.

Die Here sal ‘n profeet gee soos Moses om God se woorde aan hulle te gee – Deut. 18:9-22

Moses begin met ‘n waarskuwing teen die “ander stemme” wat hulle in die land sal aantref. Die NAV is nie so duidelik in terme van die sake wat verbied word nie.  Die BDV vertaal dit beter: “Daar mag nooit by jou iemand wees wat sy seun of dogter in die vuur offer (met die oog op ‘n boodskap), of wat voorspellings maak, voortekens lees, waarsêery beoefen, of ‘n towenaar is nie, wat towerspreuke gebruik, waarsêer- of voorvadergeeste oproep, of dooies raadpleeg nie.”  Die Here het ‘n afsku aan die mense wat sulke praktyke beoefen.  Hulle moet aktief teengestaan word en op geen manier nagevolg word nie.  Trouens, dit is juis vanweë dié praktyke wat die Kanaäniete die land verbeur het.

Moses belowe dat die Here ‘n profeet vir hulle sal gee, uit hulle eie geledere, wat soos Moses hulle die wil van God kan leer, in vervulling van die versoek wat hulle destyds by Sinai (Horeb) aan die Here gerig het.  Die Here sal sy woorde in dié profeet se mond lê, in ooreenstemming met die wet wat Hy van Sinai af tot by die vooraand van die Intog in die beloofde land aan Moses gegee het.

Só ‘n profeet mag dus niks anders verkondig as wat die Here hom beveel nie.  Sy gesag sal ook lê in die uitkoms van sy woorde al dan nie.  Dit sal ook bepaal of die volk na hom moes luister of nie.

Die belofte van ‘n profeet het dus onmiddellike betekenis vir hulle, hoewel hulle name eers mettertyd aan ons bekend word.  Ons lees van een naamlose profeet in die Rigterstyd in die tyd van Gideon (Rigt. 6:8), dan natuurlik van die groot profeet Samuel (1 Sam. 3:20) waarna daar sprake is van ‘n profeteskool (1 Sam. 10:10; 19:23).  In die tyd van Dawid is daar ‘n paar profete wat optree (Gad – 1 Sam. 22:5; Natan – 2 Sam. 7:2).  Dit alles voor die groot profeet Elia in die tyd van Agab op die toneel verskyn (1 Kon. 17 tot 2 Kon. 2).

Die belofte van ‘n profeet het egter ook ‘n dieper betekenis.  Die belofte van ‘n profeet is as sodanig ook profeties.  Dit kom ons uit die NT agter.  Jesus word op talle plekke as die profeet waarvan Moses gepraat het, geïdentifiseer, soos dit bv. ‘n paar keer in die evangelie van Johannes gestel word.  Filippus verduidelik vir Natanael: “Ons het Hom gekry van wie Moses in die wet geskrywe het.” (Joh. 1:45).  Die skare by die wonderteken van die broodvermeerdering maak dieselfde konneksie: “Hy is werklik die Profeet, die Een wat na die wêreld toe moes kom.” (Joh. 6:14), soos ook sommige mense by die huttefees: “Hy is werklik die Profeet.” (Joh. 7:40).

Dit het ook deel van Jesus se selfverstaan gevorm: “As julle Moses geglo het, sou julle in My geglo het, want hy het van My geskrywe.” (Joh. 5:46).  Ná Jesus se opstanding en hemelvaart verkondig Petrus (Hand. 3:22-23) en Stefanus (Hand. 7:37) dit dan ook as deel van die boodskap van die koninkryk (Vergelyk ook Mark. 6:15, Matt. 21:11, 46, Luk. 1:76; 7:16; 24:19; Joh. 4:19; 9:17).