Deuteronomium 3 – Suksesse en ooreenkomste uit die verlede gee moed in die hede

Moses sit sy motivering vir die Intog voort deur drie verdere herinneringe.  Hy herinner die volk eerstens aan die verdere suksesvolle oorlog teen die ander Amoritiese koning Og van Basan wat die laaste van die antieke reuse was (Deut. 3:1-11).  Hy  vervolg met die herinnering aan die grondgebied wat só vir Ruben, Gad en die helfte van die stam van Manasse verower is (Deut. 3:12-20).  Hy sluit derdens af met die herinnering aan die aanwysing van Josua as die leier wat die volk sal lei van hierdie punt af (Deut. 3:21-29).  Die suksesse en ooreenkomste uit die verlede gee moed in die hede.

Sukses in oorlog motiveer Israel vir die uitdaging van die stryd wat voorlê – Deut. 3:1-11

Moses se herinnering aan die tweede suksesvolle oorlog wat hulle gevoer het teen die Amoriete was bedoel om hulle te staal teen die uitdagings wat vir hulle voorlê op grond van die suksesse wat hulle reeds behaal het.  Dit was ‘n tipiese geval van: “finding a usable future in your past”, soos die Lutherse sistematikus Pat Kiefert lief was om te sê.  Jy kan meer gaan lees oor die oorlog in Numeri 21:33-35 sowel as in my bydrae: Numeri 21 – God bring verlossing vir dié wat op Hom vertrou.

Boonop was die oorlog teen koning Og van Basan, die ander Amoritiese koning, wat net soos koning Sihon van Gesbon verslaan is.  Dit was ‘n belangrike oorwinning teen juis die reuse waarvoor hulle ouers só bang was (Num. 13:33).  Koning Og was die laaste van die Refaïete, die reuse van daardie tyd, soos ook die Enakiete dit was, afstammelinge van Enak, bekend as besondere lang mense, die “reuse” (Griekse vertaling van Nefilîm).  Jy kan meer daaroor lees in my bydrae: Numeri 13 – Ons was soos sprinkane in ons eie oë.

Let op die redaksionele kommentaar aan die einde van die perikoop dat koning Og se groot bed van yster nou nog in Rabba van die Ammoniete te siene is.  Die opmerking kom duidelik uit ‘n latere tyd.  Lesers word dus daarmee uitgenooi om die bewyse self te gaan verifieer.  Die woord vir bed kan ook met ‘n sarkofaag verbind word wat bedoel dat dit eintlik oor sy graf gaan eerder as oor sy bed.

Let op dat die Here se rol in die oorlog reg aan die begin beklemtoon word.  Dit is Hy wat hulle die opdrag gee.  Dit is ook Hy wat hulle die oorwinning gee.  Daarom was die oorwinning ook totaal, selfs al was dit versterkte stede en al was dit groot mense waarteen hulle geveg het.

Onthou ook dat die grondgebied van die Amoriete nie in die eerste plek aan Israel gegee is nie, en dat die oorlog deur die Amoriete begin is. Israel wou vreedsaam deur hulle gebied trek, maar is wederregtelik deur die Amoriete aangeval (Num. 21:21).

Die Amoritiese gebied Basan (‘n gebied net oos van die Golan hoogtes in hedendaagse Sirië net suid van Damaskus) was interessant genoeg nie net ‘n ryk en vrugbare gebied nie, maar mitologies in die Ugaritiese tekste met die deurgang na die onderwêreld verbind.  Die oorwinning oor hulle het waarskynlik ook die Here se mag gedemonstreer oor alles wat bestaan, sienlik en onsienlik.

Vorige ooreenkomste dien as motivering vir volle deelname aan die Intog – Deut. 3:12-20

Hierdie onbeplande stuk grondgebied wat ingeneem is, is op die versoek van die stamme van Ruben, Gad en die helfte van die stam van Manasse aan hulle gegee.  Daarmee verwys Moses na die geskiedenis wat in Numeri 32 opgeteken is.  Lees meer daaroor in my bydrae: Numeri 32 – Ruben, Gad en die helfte van Manasse kry grondgebied oos van die Jordaan.

Die enigste voorwaarde was dat hierdie drie stamme nie hulle volksgenote in die steek moet laat nie.  Daarom was die reëling dat hulle saam met hulle volksgenote sou trek totdat die Here aan almal ’n veilige woonplek gegee het.  Moses herinner hulle dus ook in hierdie preek aan hulle ooreenkoms in die verwagting dat hulle dit sal nakom.  Alle land, ook hulle land, het immers aan die Here behoort en was ‘n gawe uit sy hand.

Die vermelding van Gilead wat aan Makir gegee is, die voorvader van Selofgad se dogters, herinner die volk ook aan die hele geskiedenis van die erfreg wat op die dogters se versoek verander is om vroue in te sluit.  Jy kan meer oor Selofgad se dogters lees in my twee bydraes: Numeri 27 – God handhaaf die erfreg van vroue en stel Josua as leier aan en Numeri 36 – Elke Israeliet moes vashou aan sy deel van die stam se grond.

Moses praat Josua moed in ten spyte van sy wroeging met God se besluit – Deut. 3:21-29

Moses sluit sy motivering vir die Intog af met sy verwysing na God se aanwysing van Josua as die leier wat die volk sal lei van hierdie punt af.  Jy kan by die boonste skakel na Numeri 27 ook meer daaroor lees.

Interessant genoeg gebruik Moses weereens die oorwinnings oor Sihon en Og, maar hierdie keer as direkte motivering vir Josua om hom moed in te praat vir die uitdagings van sy leierskap.  Soos die Here dit aanvanklik in die oorlog teen die Amalekiete gedoen het deur Moses te beveel om die sukses in oorlog vir Josua op te skryf (Eksodus 17 – Is die Here by ons of nie?), só doen Moses dit nou hier steeds mondelings vir Josua.

Die belofte aan Josua is dat die Here self in die oorlog vir hulle sal veg.  Daarom hoef hy nie bang te wees nie.  Hy het immers proefondervindelik die Here se oorwinning oor dié twee konings ervaar.  So sal die Here ook doen met die ander konings wat hulle teëstaan.  Josua se oë moet dus wees op die Onsienlike wat in die konkrete geskiedenis van wat Josua kan waarneem, optree.

Moses sluit af met ‘n persoonlike woord oor sy wroeging om só naby die beloofde land te kom, maar tog nie die voorreg van die Intog te kan beleef nie.  Só naby, maar tog ook só ver.  Sy smeking word uiters goed gemotiveer.  Die Here het dan nog net “begin” om Moses sy grootheid en mag te laat ondervind.  Daar is niemand soos God nie.  En Moses verkwalik die volk dat hulle die eintlik rede was vir dié besluit van die Here.

Maar, tevergeefs.  Net soos die vorige kere wat hy met die Here daaroor gepraat het.  Die Here was weereens duidelik, sê Moses: “Jy het nou al genoeg daaroor gepraat. Moenie weer met My oor hierdie saak praat nie.” Hy gee Moses wel ‘n visie van die Pisgaberg af van die beloofde land, maar laat hom nie toe om die Jordaan oor te steek nie.

Josua moes sy opdragte kry. Moses moes hom moed in praat.  Moses moes hom raad gee, soos hy inderdaad hier gedoen het.  Maar die mantel het nou op Josua geval om die volk deur die Jordaan te lei en die beloofde land in besit te laat neem.