2 Samuel 19-21 – die politieke pendulum swaai terug na Dawid, maar die onderliggende konflik bly voortbestaan
Joab se geslaagde poging om Dawid uit sy treurmare oor Absalom te ruk om waardering vir die lojaliteit en ondersteuning van die manskappe te toon, boemerang aanvanklik op hom. Dawid stel vir Amasa, neef van Absalom, in die plek van Joab as hoof van sy leër aan om 1) sy misnoë met Joab se optrede te wys, en 2) só Absalom se volgelinge aan sy kant te kry. Joab maak egter korte mette met Amasa en konsolideer eenvoudig met mag en geweld sy houvas op die hele leër van Israel.
Dis insiggewend dat Dawid vanuit die noorde, uit die stad Maganajim, terugkeer na Jerusalem. Hoewel dit dieselfde plek is waar Is-Boset vroeër deur Israel koning gemaak is en vanwaar Dawid se koningskap uitgedaag is, word dit nou die basis vanwaar Dawid weer die troon bestyg. Omdat Absalom se opstand uit die suide geloods was, vanaf Hebron waar Dawid se koningskap amptelik begin het, doen Dawid moeite om die Judese leiers weer aan sy kant te kry. Hulle aanvaarding van hom lei wel aanvanklik tot konflik met Israel, met Seba wat voordeel daaruit probeer trek. Seba se opstand word egter deur Joab en ‘n wyse vrou van die stad Abel in die kiem gesmoor. (Joab het self tevore ‘n wyse vrou gebruik tot Absalom se voordeel.) Seba se woorde sou egter bly voorbestaan en met die skeuring van die ryk onder leiding van Rehabeam weer aangehaal word om hulle optrede te verwoord (1 Kon 12:16).
Let op hoe twee Benjaminiete, Saul se mense, in hierdie terugkeer na Jerusalem Dawid se guns probeer wen: Simeï en Mefiboset. Die politieke pendulum het weer teruggeswaai na Dawid met die ondersteuning van al die stamme van Israel, maar die onderliggende konflik sou bly voortbestaan tot Israel ná die regering van Salomo onherstelbaar in twee ryke sou skeur. Dit is hartseer dat die byvroue, wat op geen manier verkeerd opgetree het, moet boet vir wat Absalom aan hulle en Dawid gedoen het.
Die verhaal van Rispa (byvrou van Saul oor wie Is-Boset en Abner gestry het) en Merab (eers belowe aan Dawid, en toe aan iemand anders gegee) en hulle seuns word nie gedateer nie. Geleerdes meen dat dit vroeër gebeur het, waarskynlik voor Dawid se begenadiging van Mefiboset (2 Sam 9). Die hongersnood word gewyt aan die Here se ingrype weens Saul se moord op die Gibeoniete. Ironies dat Dawid die Here raadpleeg oor die rede vir die droogte, maar nie dieselfde doen om te hoor wat gedoen moet word om die oordeel af te wend nie. Hy vra die Gibeoniete wat om te doen, en op grusame wyse word dan op hulle aandrang ‘n vonnis op 7 seuns uit Saul se nageslag uitgevoer, nogal “voor die Here”, moontlik in navolging van die wetsvoorskrif: “‘n oog vir ‘n oog”. Rispa se aangrypende onverpoosde beskerming van die lyke word beloon met ‘n ordentlike begrafnis vir hulle sowel as vir Saul en Jonatan by die graf van Kis, die stamvader.
Die Filistynse oorloë wat hier vertel word, gaan eintlik om vier besondere Filistyne, almal reuse en uit die geslag van die Refaïete (Gen 14), wat deur Israel oorwin is. Die Goliat episode is in konflik met die bekende Dawid-Goliat verhaal. Dit kan wees dat hier Goliat se broer, Lagmi, bedoel word (1 Kron 20:5). Goliat word ook soms as ‘n titel van ‘n baasvegter geïnterpreteer.
View all posts in this series
- WEEK 1: Bybelskool – Karakters na God se hart in 1 & 2 Samuel - October 20, 2009
- 1 Samuel – God werk altyd “behind the scenes” - October 21, 2009
- 1 Samuel 1 – en die Here het aan haar gedink - October 22, 2009
- 1 Samuel 2 – Hy beskerm sy troue dienaars op hulle pad - October 23, 2009
- 1 Samuel 3 – Ek gaan ‘n ding doen wat ore sal laat tuit
- 1 Samuel 4 – Ikabod :: die eer is weggevat uit Israel - October 26, 2009
- 1 Samuel 5 en 6 – Wie kan bestaan in die teenwoordigheid van die Here? - October 27, 2009
- 1 Samuel 7 – Rig julle harte op die Here en dien Hom alleen. Dan sal Hy julle red … - October 28, 2009
- WEEK 2: 1 Samuel 8 – Samuel se kinders was nie soos hy nie - October 29, 2009
- 1 Samuel 9 – 10 – God verander Saul se gesindheid en roer die harte van die dapperes - October 30, 2009
- 1 Samuel 11- Vandag het die Here uitkoms gegee - November 2, 2009
- 1 Samuel 12 – om na God te luister is die essensie van die geestelike lewe - November 3, 2009
- 1 Samuel 13 – Saul minag die Here
- 1 Samuel 14 – Hy kan red, deur baie of deur min - November 4, 2009
- 1 Samuel 15 – om te luister is beter as die vet van ramme
- WEEK 3: 1 Samuel 16 – die Here kyk na die innerlike - November 5, 2009
- 1 Samuel 17-18 – van skaapwagter tot soldaat - November 6, 2009
- 1 Samuel 19 – die Gees maak Saul kragteloos - November 9, 2009
- 1 Samuel 20-21 – Mag die Here by jou wees soos Hy by my pa was - November 10, 2009
- 1 Samuel 22-23 – Jonatan bemoedig Dawid in sy vertroue op God - November 11, 2009
- Die karakter van Dawid - November 12, 2009
- WEEK 4: 1 Samuel 24 – Jy moet jou vyande liefhê
- 1 Samuel 25 – om met vrygewigheid te leef - November 13, 2009
- Kan God van gedagte verander?
- 1 Samuel 26-27 – in swaar tye word oorwinnings gebore - November 16, 2009
- 1 Samuel 28-29 – Saul se koningskap wankel - November 17, 2009
- 1 Samuel 30-31 – God bewaar ons nie VAN gevaar nie, maar IN gevaar - November 18, 2009
- WEEK 5: 2 Samuel 1 – hoe het die helde geval - November 19, 2009
- 2 Samuel 2 – daar was ‘n langdurige oorlog tussen die nageslag van Saul en Dawid
- 2 Samuel 3-4 – die pad na die troon is morsig - November 20, 2009
- 2 Samuel 5 – ons is tog almal u eie mense
- 2 Samuel 6 – God se wil moet in alles die deurslag gee - November 23, 2009
- 2 Samuel 7 – God sluit ‘n langtermyn verhouding met Dawid en sy nageslag
- WEEK 6: 2 Samuel 8-10 – Dawid is ‘n regverdige en billike koning, by wie die Here is net waar hy gegaan het - November 24, 2009
- 2 Samuel 11-12 – die diepste ellende van die sonde lê in die minagting van die Here - November 25, 2009
- 2 Samuel 13 – dis ontstellend dat Tamar geen geregtigheid kry met haar gewelddadige verkragting nie
- WEEK 7: 2 Samuel 14-15 – Dawid bid tot God EN beplan strategies om die opstand van sy seun Absalom die hoof te bied - November 26, 2009
- 2 Samuel 16-18 – God is agter alles besig om sy wil uit te werk in die doen en late van mense - November 27, 2009
- Kanonvorming - November 29, 2009
- Die ontstaan van die Bybel
- Interessante feite oor die Bybel
- 2 Samuel 19-21 – die politieke pendulum swaai terug na Dawid, maar die onderliggende konflik bly voortbestaan - November 30, 2009
- 2 Samuel 22-23 – Dit is God wat die oorwinning gee – al my hulp en vreugde kom van Hom af - December 1, 2009
- 2 Samuel 24 – dis beter om in die hande van God te val as in dié van mense – Hy is genadig! - December 2, 2009
Vinie
Dit gaan maar net my verstand te bowe om die kontraste in Dawid se lewe te sien:
* Dit wat hy toelaat om met Saul se familie te gebeur (Rispa) en net `n bietjie verder aan word na hom verwys as “U wat die lamp van Israel is” (2 Sam 21:17);
* Die aangrypende lied in 2 Sam 22 waar hy lof aan die Here bring vir die oorwinning en tog in verse 21 tot 25 besing hy sy eie voortreflikheid;
* en dan die verbond in hoofstuk 23 waar hy bely dat die Gees van die Here deur hom praat!
* Hy weet so goed dat hy nie `n volkstelling moet deurvoer nie en tog doen hy dit! Hy het so `n persoonlike verhouding met die Here en tog ,nadat hy om vergifnis vra vir die volkstelling (hoofstuk 24) praat God nie direk met hom nie maar wel deur die siener/profeet Gad!
chrisvanwyk
Jy is reg – die kontraste is erg. Vannaand by die kerkraadsvergadering het ons weer die verhaal in Lukas 14 gelees van die man wat die maaltyd vir die genooide gaste reggemaak het, en hulle toe so ongeskik en arrogant was om die uitnodiging met verskonings te begroet. Maar dan gaan die slawe uit om dié wat dit nie verdien nie, die armes, kreupeles, blindes en verlamdes in die stad en die buitewyke in te dwing na die feesmaal. Dit sê vir my, niemand verdien die genade nie. Niemand nie! Nie Dawid nie, selfs nie in sy beste oomblikke nie. So Dawid se storie is God se storie, waar God selfs instaan vir sy foute, en dit “terugwerkend” transformeer deur die proses rondom die ware Messias 10 eeue later. Genade is onverdiende guns alleen!
juriejurgens
Die verhaal van Rispa is my my “vreemd” in baie opsigte, en tog so aangrypend! Ek sukkel om dit te verstaan (of dalk moet mens dit nie hard probeer ontleed maar dit bloot “at face value” aanvaar?). :-
1. Dawid reageer op die hongersnood deur die Here te raadpleeg. Ons verstaan vandag baie beter die natuurlike oorsaak en gevolg van weerpatrone en sikliese droogtes, en hoe God die natuur beheer deur natuurwette wat Hy geskep het. Nogtans, dink ek, moet mens sonder voorbehoud aanvaar dat die Here wel ook direkte ingrepe maak in Sy natuurwette.
2. Dawid soek na God se wil/boodskap in die droogte. God praat met mense op verskillende maniere, en een daarvan is seker deur natuurgebeure, en veral in die tyd voor Christus, toe die volle Bybel nog nie ge-openbaar was nie. Dit kan seker vandag nog gebeur, maar ek is baie skepties oor mense wat “verklaar” dat ‘n droogte God se boobskap aan ons is om die een of ander sonde/euwel stop te sit. Ek neem, ons weet mos God wil he ons moet die sonde teenstaan, ons weet dit uit sy Woord.
3. Dawid kry die antwoord dat ‘n sonde/vergryp van Saul die oorsaak van die droogte is. Die Bybel sê nie hoe David vir God geraadpleeg het, en hoe die antwoord gekom het nie. Deur die priesters en die urim en tumin? Ek het eenkeer ‘n preek van Allan Boesak oor Rispa gelees (ek dink dit was die boodskap wat hy voorberei het vir Adelaide Tambo se begrafnis, maar wat hy deur die ANC verhoed is om te lewer). As ek reg onthou het Boesak gesê dat die Priesters dalk nie die regte boodskap aan David gegee het nie, en dalk hulle eie agenda gevolg het.
4. Ek onthou die baie dae van verootmoediging en gebed wat oor die dekades deur kerk en staat uitgeroep is, en dat sommige dominees die droogte toesegkryf het as God se boodskap aan ons – van minirokke tot Sondagkoerante het deurgeloop. Nou onlangs sê iemand dis ons laksheid oor homoseksualiteit waaroor God ons straf met die huidge droogte. Om nie van Vigs te praat nie! Dis nie altyd maklik om te navigeer tussen ‘n skeptisisme oor menselike uitsprake en ‘n ontsag vir Gods Woord nie!
5. David aanvaar die Gibeoniete se voorstel. Met vandag se kennis en insig en voordeel van die hele Bybel kan ons seker maklik oordeel dat David nie God se hart reg verstaan het toe hy hierdie gruwel toegelaat het nie. Maar ons leef nie in ‘n tyd toe bloedwraak die aanvaarde norm was, toe kollektiewe skuld baie meer van ‘n werklikheid was, toe die sondes van die vaders letterlik vertsaan is, voordat die latere profete verduidelik het dat elke mens op sy eie verantwoordelikheid voor God staan, en voordat Christus die liefdesgebod en Gods groot genade vir sondaars benadruk het.
6. Die veroordeeldes se liggame word “voor die Here” op die berg opgehang. Het die heidense Gideoniete nou gedink dat dat hulle die God van Israel hierdeur sou behaag? Sou dit voor ‘n plek van aanbidding en offerande wees? Of was dit ‘n daad van finale wraak, vernedering en genoegdoening teenoor Saul en sy nageslag?
7. Rispa se moederliefde. Hier is nou die aangrypende deel van die verhaal – ‘n weduwee, ‘n byvrou van ‘n verslane koning se moederliefde, lojaliteit, versorging, en (man?!)moedigheid. Rispa staan nie daar teenoor slegs die roofdiere en asvoels nie, maar inderdaad teen die Gibeoniete wat hulle daar opgehang het, teen die heersende koning wat die daad goedgekeur het, teen die priesters wat God se oordeel verwoord het, en sommige sou seker ook sê teen God self!
8. Dawid se reaksie. Hoe wonderlik dat hierdie heldedaad van Rispa ook iets mooi en goeds uit David haal – hy veroordeel haar nie, maar bewys die laaste eer en respek aan Saul en sy seuns en kleinseuns. Hy kry kans om sy woorde van eer teenoor Saul om te sit in dade. (2 Sam1:19-27) En dit laat my sommer graag wil glo dat jy reg is dat dit eers hierna is dat Dawid aan Mefiboset goed doen. Dan pas dit ook in by jou seining dat die merkwaardige van Dawid is dat hy leerbaar was, en sy foute berou en probeer regstel! Dat hy hier reageer op wat Rispa deur haar dade vir hom sê.
chrisvanwyk
Jy skets 'n baie moontlik scenario ivm die priesters en hulle interpretasie van God se Woord. Dit is ook opmerklik dat daar nie staan dat Dawid rondom sy uiteindelike optrede die raad van die Here vra nie, maar slegs die Gibeoniete vra (vgl dit met sy vraag oor waar hy sy koningskap moet begin en met die eerste antwoord, Juda, verder vra na waar spesifiek, en die antwoord Hebron kry). Ek dink dit was 'n fout. Maar die heel vreemdste is natuurlik die feit dat die droogte gebreek word deur hierdie publieke genoegdoening (dit is waarom hulle voor die Here opgehang is) sowel as die publieke rousmart (Rispa). Ek weet nou nie of die reën kom agv die teregstelling of die trane van Rispa nie, maar feit is, dit reën hierna. En die verhaal koppel die gebeure aan God se voorsiening in die natuur. Miskien is die uiteindelike wonder van die verhaal, dat in die grusaamheid daarvan, regte interpretasie of nie, Dawid en sy mense leer dat dinge nie só gedoen kan word nie, en hy anders optree teenoor Mefiboset. Dit het nou nie vir Joab gehelp nie, maar darem! Die deurbreking van hierdie vergeldingsteologie kom eers, soos jy tereg opmerk, in die profete en uiteindelik met Jesus. Rispa se verhaal is dus 'n stasie op pad na die volkom openbaring van wie God is en wat Hy regtig van sy mense wil hê: “moenie self wraak neem nie, geliefdes, maar laat dit oor aan die oordeel van God”(Rom 12:19)