29 Nov2009
Interessante feite oor die Bybel
- Die oudste manuskrip van die NT is ‘n papirus fragment wat verse uit Johannes 18 bevat. Geleerdes dink dat dit uit ongeveer 125 n.C. dateer.
- Vroeë Christene het ook die Bybel lukraak oopgeslaan, as hulle ‘n antwoord op ‘n probleem wou ontdek, en die eerste reël gelees waarop hulle oë val, en dit as ‘n goddelike boodskap aan hulle beskou. Dit was so gewild dat dit gereeld deur die eerste kerklike konsilies veroordeel is.
- Die woord Bybel kom van die ander Griekse woord vir die papirus plant, biblos, omdat die pit daarvan gebruik is as papier. Die pit van die papirus plant (‘n soort biesieplant wat in die Nylrivier gegroei het) is kruis en dwars gelym en dan glad geskuur. Lengtes hiervan is ook aan mekaar vasgelym om boekrolle te vorm. Mettertyd is sulke papirusbladsye aan mekaar gebind in boekvorm, wat kodekse genoem is (bv. die Alexandrynse kodeks ens.).
- Ons hoofstuk- en vers indeling kom uit die tyd toe die teks van die Vulgaat, die amptelike Bybel van die Roomse Katolieke Kerk in Latyn, verdeel is in hoofstukke in die 13de eeu deur Stephen Langton, ‘n professor van Parys, en in die 16de eeu ook in verse deur Robert Estienne, ‘n Franse uitgewer, wat verwysings na die Bybel makliker as tevore gemaak het.
- Maar dit het natuurlik ook tot gevolg gehad dat mense die Bybel anders gesien en hanteer het as te vore. In plaas daarvan dat die Bybel (of ‘n boek in die Bybel) in die eerste plek as ‘n geheel gelees is, kon mense nou makliker fokus op individuele verse om sekere dogmatiese punte te beklemtoon. Lectio (lees) het baie makliker oorgegaan in Questio (bevraagteken).
View all posts in this series
- WEEK 1: Bybelskool – Karakters na God se hart in 1 & 2 Samuel
- 1 Samuel – God werk altyd “behind the scenes”
- 1 Samuel 1 – en die Here het aan haar gedink
- 1 Samuel 2 – Hy beskerm sy troue dienaars op hulle pad
- 1 Samuel 3 – Ek gaan ‘n ding doen wat ore sal laat tuit
- 1 Samuel 4 – Ikabod :: die eer is weggevat uit Israel
- 1 Samuel 5 en 6 – Wie kan bestaan in die teenwoordigheid van die Here?
- 1 Samuel 7 – Rig julle harte op die Here en dien Hom alleen. Dan sal Hy julle red …
- WEEK 2: 1 Samuel 8 – Samuel se kinders was nie soos hy nie
- 1 Samuel 9 – 10 – God verander Saul se gesindheid en roer die harte van die dapperes
- 1 Samuel 11- Vandag het die Here uitkoms gegee
- 1 Samuel 12 – om na God te luister is die essensie van die geestelike lewe
- 1 Samuel 13 – Saul minag die Here
- 1 Samuel 14 – Hy kan red, deur baie of deur min
- 1 Samuel 15 – om te luister is beter as die vet van ramme
- WEEK 3: 1 Samuel 16 – die Here kyk na die innerlike
- 1 Samuel 17-18 – van skaapwagter tot soldaat
- 1 Samuel 19 – die Gees maak Saul kragteloos
- 1 Samuel 20-21 – Mag die Here by jou wees soos Hy by my pa was
- 1 Samuel 22-23 – Jonatan bemoedig Dawid in sy vertroue op God
- Die karakter van Dawid
- WEEK 4: 1 Samuel 24 – Jy moet jou vyande liefhê
- 1 Samuel 25 – om met vrygewigheid te leef
- Kan God van gedagte verander?
- 1 Samuel 26-27 – in swaar tye word oorwinnings gebore
- 1 Samuel 28-29 – Saul se koningskap wankel
- 1 Samuel 30-31 – God bewaar ons nie VAN gevaar nie, maar IN gevaar
- WEEK 5: 2 Samuel 1 – hoe het die helde geval
- 2 Samuel 2 – daar was ‘n langdurige oorlog tussen die nageslag van Saul en Dawid
- 2 Samuel 3-4 – die pad na die troon is morsig
- 2 Samuel 5 – ons is tog almal u eie mense
- 2 Samuel 6 – God se wil moet in alles die deurslag gee
- 2 Samuel 7 – God sluit ‘n langtermyn verhouding met Dawid en sy nageslag
- WEEK 6: 2 Samuel 8-10 – Dawid is ‘n regverdige en billike koning, by wie die Here is net waar hy gegaan het
- 2 Samuel 11-12 – die diepste ellende van die sonde lê in die minagting van die Here
- 2 Samuel 13 – dis ontstellend dat Tamar geen geregtigheid kry met haar gewelddadige verkragting nie
- WEEK 7: 2 Samuel 14-15 – Dawid bid tot God EN beplan strategies om die opstand van sy seun Absalom die hoof te bied
- 2 Samuel 16-18 – God is agter alles besig om sy wil uit te werk in die doen en late van mense
- Kanonvorming
- Die ontstaan van die Bybel
- Interessante feite oor die Bybel
- 2 Samuel 19-21 – die politieke pendulum swaai terug na Dawid, maar die onderliggende konflik bly voortbestaan
- 2 Samuel 22-23 – Dit is God wat die oorwinning gee – al my hulp en vreugde kom van Hom af
- 2 Samuel 24 – dis beter om in die hande van God te val as in dié van mense – Hy is genadig!
Trackback from your site.
Herman Steyn
| #
Hi Chris
Baie dankie hiervoor – ek deel dit met al my Veritas groepe – wil juis weer liefde vir Bybellees aanwakker en hierdie gaan beslis help.
Staan sterk!
Chris van Wyk
| #
Hi Jurgens, die OT boeke is nog net in pdf beskikbaar en kan nie só gebruik word nie. Jy kan Bybelgenootskap vra om die beperkings vir julle af te haal, maar ek vermoed ter wille van sekuriteit dat hulle dit nie sal doen nie. Die NT boeke sowel as Psalms kan via Kindle gekopieer en geplak word. Jy kan dit soos gewoonlik kopieer (10% beperking) of highlight en dan via read.amazon.com/notebook almal op een plek bekom. Daar is ook ‘n beperking, maar dit is ruim genoeg om te gebruik.
Jurgens
| #
Chris
Ons is ‘n klompie leraars wat vir die Bybelgenootskap ‘n 40dae veldtog oor die bybel geskryf het. Hoe maak mens om die teks te copy en paste in ons document?
NG Witrivier 079292545
Chris van Wyk
| #
Hi Martin, ‘n mens vind hulle oral in Indië en China waar die kerk meesal ondergronds funksioneer en dit die enigste manier is om die evangelie te versprei. Dit is egter nie al manier waarop die Here werk nie. Paulus het gewerk vir sy lewensonderhoud. Hy het tente gemaak en herstel. Die gemeentes het ook vir sy lewensonderhoud ingestaan, veral die gemeente van Filippi. Lukas was ook ‘n dokter wat waarskynlik daardeur geld verdien het. Leraars en pastors van plaaslike gemeentes is ook onderhou sodat hulle kan fokus op die Woordbediening. So ook reisende predikers soos ons in die briewe van Johannes lees.
Chris van Wyk
| #
Hi Selome, dit is nie helder uit die teks waarom nie. ‘n Mens kan dit moontlik verbind met wat Jesus later sê in die evangelie. Hy doen net wat sy Vader Hom wys (Joh 4:34-38; 5:19,30). Dit is moontlik wat Hy hier vir Maria sê. Die Vader het Hom nog nie gewys wat Hy moet doen nie. Hy sal betrokke raak net soos die Vader Hom wys.
selome
| #
joh.2v4 “My tyd het nog nie gekom nie”.ek wil graag weet wat Jesus met die woorde bedoel het.
Martin
| #
Chris…, waar vind ons die mense wat die Here gedien het op die manier wat ons in die bybel lees… in die evangelies en Handelinge? Mense wat nog huise en plase en families verlaat en hulle lewens spandeer om van dorp tot dorp en huis tot huis gaan en die evangelie verkondig…? Sonder om geld te vra en sonder om iets te besit…. en sonder vrouens en kinders…. dit is tog wat ek in die bybel lees… is dit nie…, is daar nie meer sulke mense nie… waar is die Waarheid van Jesus dan…? Groete. Martin.
Chris van Wyk
| #
Hi Adele, ek het met die Oujaarsdiens 2014 hieroor gepreek en die volgende daar gesê:
Twee verhale word in Lukas 8 in mekaar geweef (vgl Matt 9:18-26; Mark 5:21-43). Die een verhaal is van ‘n familie wat met siekte en uiteindelik die dood gekonfronteer word, die verhaal van Jaïrus se twaalfjarige dogtertjie. Die ander verhaal is dié van ‘n vrou, dit wil lyk asof sy sónder familie was, wat 12 jaar aan bloedvloeiing gely het, en al haar geld op dokters spandeer het, en net nie gesond kon raak nie.
Dit is twee verhale van pyn.
Daar is die alleen-vrou wat 12 jaar lank erge gesondheidsprobleme gehad het. Sy kon nie kinders hê nie, en is daagliks daaraan herinner met bloedvloeiing, om die waarheid te sê, net so lank as wat die dogtertjie gelewe het!
Daar is ook die familie-vaste man, Jaïrus, wat moes toekyk hoe sy enigste dogter se greep op die lewe al hoe swakkerder word, aan ‘n onbekende siekte, en uiteindelik sterf.
Die worsteling van hierdie anonieme vrou was uitmergelend. Sy moes saamleef met eensaamheid, sowel as met haar siekte, sowel as met die feit dat mense haar siekte uitgebuit het en haar sodoende ekonomies geruïneer het.
Hoe ironies dat sy nie kinders kon hê nie, maar elke dag herinner is daaraan met erge menstruale bloeding. En sy moes die jare sien verby sleep het, een na die ander, twaalf jaar lank, sodat die hoop later al hoe flouer gebrand het, nie net aan die behoefte om kinders te hê nie, maar aan blote gesondheid, en sy al hoe verder en eensamer op moedverloor se vlakte gesit het.
Totdat sy resloos haarself op God se sorg gewerp het en aan Jesus se kleed geraak het. Lukas vertel dus ook vir ons wat die ontmoeting met Jesus vir haar in haar krisis situasie beteken het. Let op dat sy genees word nog voordat Jesus haar raaksien. Sy hoef Hom nie te oorreed nie. Dit gebeur oombliklik.
Toe Jesus vra wie Hom aangeraak het, val sy bewend oor Hom neer en getuig van wat met haar gebeur het: “voor die hele volk”! ‘n Helder getuienis van God se genesende hand.
Geen wonder Jesus sê vir haar, “Gaan in vrede!” nie. Want dit is inderdaad wat met haar gebeur. Haar lewe word heel. Sy is nie net genees nie, maar kom in die regte verhouding met God self.
Die worsteling van Jaïrus was baie meer dringend. Hy het nie die jare sien verbysleep nie. Hy het die minute getel, so vinnig het die dood vir sy kind nader gekom, totdat die boodskap gekom het, moenie die leermeester meer pla nie, sy is dood. Die tyd het ons ingehaal.
Let op hoe dit Jesus is wat tot sy hulp kom: “Moenie ontsteld wees nie. Glo net.” Jesus sien Hom raak, sien sy weifelende geloof, en sê, vertrou My. Ek sal sorg.
En Lukas vertel vir ons hoe Jesus uiteindelik sy dogtertjie se hand neem en haar opwek uit die dood uit. “Haar ouers was oorstelp van blydskap”, sê Lukas vir ons!
Dit is dus die eerste boodskap van dié verhaal. Jesus sorg vir dié wat Hom vertrou.
Hoekom? Want dít is wat Hy kom doen het!
Hoofstuk 8 is eintlik ‘n wonderlike prentjie van die werk wat God vir Jesus gegee het om te doen.
Dit begin met ’n kernagtige opsomming van Jesus se bediening. Hy het oral gegaan, die land deurkruis van een stad en dorp na die ander, en oral gepreek en die koninkryk van God verkondig.
En dan word in die res van die hoofstuk vier verhale vertel van wat God deur Jesus verder gedoen het: die stilmaak van die storm, die genesing van Legio, die genesing van die vrou wat aan bloedvloeiing gely het, en die opwekking van Jaïrus se dogter. Vier verhale van wonders – in die natuur, in die gees (duiweluitdrywing), in die liggaam, en selfs in die dood.
Daar is ‘n wonderlike progressie in dié verhale. Die wonders neem toe in intensiteit, die storm, die eksorsisme, die genesing en dan die opwekking van die dogtertjie uit die dood, die klimaks.
Daarmee suggereer Lukas natuurlik op ‘n dieper vlak dat die opwekking uit die dood ’n hoogtepunt van Jesus se bediening verteenwoordig … waarvan Sy eie opwekking die finale klimaks sal wees. Daaroor egter ‘n ander dag.
Die boodskap is, Jesus sorg vir dié wat Hom vertrou. Hy doen dit in die natuur. Hy doen dit in die gees. Hy doen dit in die liggaam en Hy doen dit selfs in die dood.
Ons dink te min hieroor na. Ons bemoedig mekaar te min met hierdie hoop. Niks is by God onmoontlik nie. Dít is wat hierdie verhale vir ons van wil oortuig. Dít is die boodskap waaraan ons kan vasgryp en waarvoor ons die Here ook kan vra.
Maar daar is ‘n tweede boodskap in hierdie verhaal wat my ‘n nog dieper betekenis het. Die belangrikste betekenis is nie in wat Jesus vir hierdie twee lydendes gedoen het nie, al was dit wonderlik, en al kan ‘n mens die Here daarvoor vra. Die belangrikste betekenis van dié gedeeltes lê in wat Jesus vir hulle gesê het.
Vir die anonieme vrou sê Jesus: “Dogter, jou geloof het jou gered. Gaan in vrede.”
Let op die woordjie gered. Lukas kies om nie die woord genees te gebruik soos wat Markus dit bykomend doen nie. Markus haal Jesus in 5:34 aan met dié woorde: “Dogter, jou geloof het jou gered. Gaan in vrede en bly genees van jou kwaal.”). Lukas kies egter om net die woord gered te gebruik, soos Matteus dit trouens ook doen in 9:22: “Hou moed, dogter, jou geloof het jou gered.”
Hoekom? Want onthou, Lukas haal vir Markus hier aan in sy verwoording van hierdie verhaal. Hoekom?
Want vir Lukas – soos vir Matteus – is die genesing deel van hierdie groter werklikheid, die bevestiging van ‘n verhouding met God self. En hy wil dit beklemtoon. Lukas en Matteus plaas dus in die verwoording van die betekenis van die genesing die fokus op die redding. Die genesing is vir hulle ‘n teken van die redding. Markus doen dit natuurlik ook, maar fokus sterker op die rol wat albei speel – die genesing en die redding.
Daarom kan die vrou in vrede gaan, want sy het in die genesende aanraking van Jesus vrede met God ontvang. Sy is deur Jesus gered. Sy kan nou in vrede met God gaan leef, selfs al het sy steeds nie ‘n familie of enigiemand anders wat na haar omsien nie, want Jesus het haar gered.
Dit is min of meer dieselfde boodskap wat Jesus aan Jaïrus gee: “Glo net en sy sal gered word.” Die opwekking uit die dood, ‘n werklike groot wonderwerk, illustreer steeds hierdie groter werklikheid, die bevestiging van ‘n verhouding met Jesus.
Jaïrus se lewe word daardeur vir altyd verander. Die wonder van sy ontmoeting met Jesus, van sy eie “opstanding uit die dood”, by wyse van spreke, is eintlik van groter belang as die genesing van sy dogtertjie, Talita, soos Markus vir ons vertel. Hy en sy word deur dié gebeurtenis gered, in ‘n lewende verhouding met Jesus bevestig. En dít is die werklikheid wat bly, selfs al sou hyself later ook die dood moes ervaar. Dit is ook dieselfde werklikheid wat sy dogtertjie ook sou ervaar, want sy sou die dood in elk geval ook weer later moes ervaar.
Die genesing is dus wonderlik, maar die redding is die ding waaroor dit ten diepste gaan.
Hoekom moes die vrou dus só lank wag? Sodat Sy in Jesus vir God kon ontmoet.
Want dit is uiteindelik al wat belangrik is. Nie haar genesing nie, maar haar redding is wat belangrik is. En dit was ‘n getuienis aan die hele volk waardeur die werklikheid van God se genesende teenwoordigheid in Jesus bevestig is. Jesus sorg vir dié wat Hom vertrou. En Hy red hulle.
Hoekom moes Jaïrus en sy dogter die pyn van die dood ervaar? Sodat hulle in Jesus vir God kon ontmoet.
Want dit is uiteindelik al wat regtig belangrik is. Selfs nie die opstanding uit die dood is so belangrik as die feit dat hulle Jesus God kan noem. Jesus wys ook met hulle verhaal dat Hy genees en dat Hy red.
Wat sê dit vir ons?
Wat mag ons van God vra? Wat kan ons doen met ons worsteling met siekte en die dreigende dood?
• Ons mag kom en Jesus se kleed, by wyse van spreke, aanraak. Hy sal sorg.
• Ons mag kom en vra dat Hy die dood sal weerhou. Alles is moontlik by Hom.
• God doen vandag nog wonders. Ons mag daarvoor vra.
Maar, ons moet goed hoor, dat die evangelie van Lukas se verwoording van hierdie twee verhale, die fokus op redding laat val, op die verhouding wat tot stand kom tussen ons en Hom. Dit is die grootste geskenk wat God ons gee.
En met daardie hoop kan ons lewe.
Ek kan nie genesing belowe nie. Ek kan wel sê:
• Jesus sorg vir dié wat Hom vertrou. Dit kan genesing en sy wonderwerke insluit.
En ek moet sê:
• Die verhouding met God is ons grootste geskenk. Dit is waar in alle gevalle en die grootste wonderwerk van almal.
Adele
| #
Goeie dag,
Kan jy my asb help met die kort verhaal van die vrou van bloedvloeiing.
Ook hoekom Lukas die verhaal geskryf het.
Baie dankie.
Adele
Chris van Wyk
| #
Hi Malcolm. Paulus verwys waarskynlik na ‘n brief wat hy vroeër vir hulle geskryf het om hulle te betig oor allerlei (2 Kor 2:4). Daardie brief is óf 1 Korintiërs óf ‘n ander brief aan die Korintiërs wat ons nie meer besit nie. Indien dit na 1 Korintiërs verwys, het hy moontlik verwys na die man wat met sy ma in ‘n verhouding was (1 Kor 5). Indien dit na ‘n ander brief verwys, praat hy moontlik oor iemand wat sy apostoliese gesag uitgedaag het.
Hoe dit ook al sy, hy kom agter die gemeente het hulle plig nagekom om die persoon tereg te wys, en prys hulle daarvoor. En hy gebruik die geval om hulle te leer wat die verskil is om hartseer te wees oor iets wat tot inkeer lei teenoor om hartseer te wees oor iets wat nie tot inkeer lei nie, omdat dit volgens wêreldse oorwegings is.