29 Nov2009
Interessante feite oor die Bybel
- Die oudste manuskrip van die NT is ‘n papirus fragment wat verse uit Johannes 18 bevat. Geleerdes dink dat dit uit ongeveer 125 n.C. dateer.
- Vroeë Christene het ook die Bybel lukraak oopgeslaan, as hulle ‘n antwoord op ‘n probleem wou ontdek, en die eerste reël gelees waarop hulle oë val, en dit as ‘n goddelike boodskap aan hulle beskou. Dit was so gewild dat dit gereeld deur die eerste kerklike konsilies veroordeel is.
- Die woord Bybel kom van die ander Griekse woord vir die papirus plant, biblos, omdat die pit daarvan gebruik is as papier. Die pit van die papirus plant (‘n soort biesieplant wat in die Nylrivier gegroei het) is kruis en dwars gelym en dan glad geskuur. Lengtes hiervan is ook aan mekaar vasgelym om boekrolle te vorm. Mettertyd is sulke papirusbladsye aan mekaar gebind in boekvorm, wat kodekse genoem is (bv. die Alexandrynse kodeks ens.).
- Ons hoofstuk- en vers indeling kom uit die tyd toe die teks van die Vulgaat, die amptelike Bybel van die Roomse Katolieke Kerk in Latyn, verdeel is in hoofstukke in die 13de eeu deur Stephen Langton, ‘n professor van Parys, en in die 16de eeu ook in verse deur Robert Estienne, ‘n Franse uitgewer, wat verwysings na die Bybel makliker as tevore gemaak het.
- Maar dit het natuurlik ook tot gevolg gehad dat mense die Bybel anders gesien en hanteer het as te vore. In plaas daarvan dat die Bybel (of ‘n boek in die Bybel) in die eerste plek as ‘n geheel gelees is, kon mense nou makliker fokus op individuele verse om sekere dogmatiese punte te beklemtoon. Lectio (lees) het baie makliker oorgegaan in Questio (bevraagteken).
View all posts in this series
- WEEK 1: Bybelskool – Karakters na God se hart in 1 & 2 Samuel
- 1 Samuel – God werk altyd “behind the scenes”
- 1 Samuel 1 – en die Here het aan haar gedink
- 1 Samuel 2 – Hy beskerm sy troue dienaars op hulle pad
- 1 Samuel 3 – Ek gaan ‘n ding doen wat ore sal laat tuit
- 1 Samuel 4 – Ikabod :: die eer is weggevat uit Israel
- 1 Samuel 5 en 6 – Wie kan bestaan in die teenwoordigheid van die Here?
- 1 Samuel 7 – Rig julle harte op die Here en dien Hom alleen. Dan sal Hy julle red …
- WEEK 2: 1 Samuel 8 – Samuel se kinders was nie soos hy nie
- 1 Samuel 9 – 10 – God verander Saul se gesindheid en roer die harte van die dapperes
- 1 Samuel 11- Vandag het die Here uitkoms gegee
- 1 Samuel 12 – om na God te luister is die essensie van die geestelike lewe
- 1 Samuel 13 – Saul minag die Here
- 1 Samuel 14 – Hy kan red, deur baie of deur min
- 1 Samuel 15 – om te luister is beter as die vet van ramme
- WEEK 3: 1 Samuel 16 – die Here kyk na die innerlike
- 1 Samuel 17-18 – van skaapwagter tot soldaat
- 1 Samuel 19 – die Gees maak Saul kragteloos
- 1 Samuel 20-21 – Mag die Here by jou wees soos Hy by my pa was
- 1 Samuel 22-23 – Jonatan bemoedig Dawid in sy vertroue op God
- Die karakter van Dawid
- WEEK 4: 1 Samuel 24 – Jy moet jou vyande liefhê
- 1 Samuel 25 – om met vrygewigheid te leef
- Kan God van gedagte verander?
- 1 Samuel 26-27 – in swaar tye word oorwinnings gebore
- 1 Samuel 28-29 – Saul se koningskap wankel
- 1 Samuel 30-31 – God bewaar ons nie VAN gevaar nie, maar IN gevaar
- WEEK 5: 2 Samuel 1 – hoe het die helde geval
- 2 Samuel 2 – daar was ‘n langdurige oorlog tussen die nageslag van Saul en Dawid
- 2 Samuel 3-4 – die pad na die troon is morsig
- 2 Samuel 5 – ons is tog almal u eie mense
- 2 Samuel 6 – God se wil moet in alles die deurslag gee
- 2 Samuel 7 – God sluit ‘n langtermyn verhouding met Dawid en sy nageslag
- WEEK 6: 2 Samuel 8-10 – Dawid is ‘n regverdige en billike koning, by wie die Here is net waar hy gegaan het
- 2 Samuel 11-12 – die diepste ellende van die sonde lê in die minagting van die Here
- 2 Samuel 13 – dis ontstellend dat Tamar geen geregtigheid kry met haar gewelddadige verkragting nie
- WEEK 7: 2 Samuel 14-15 – Dawid bid tot God EN beplan strategies om die opstand van sy seun Absalom die hoof te bied
- 2 Samuel 16-18 – God is agter alles besig om sy wil uit te werk in die doen en late van mense
- Kanonvorming
- Die ontstaan van die Bybel
- Interessante feite oor die Bybel
- 2 Samuel 19-21 – die politieke pendulum swaai terug na Dawid, maar die onderliggende konflik bly voortbestaan
- 2 Samuel 22-23 – Dit is God wat die oorwinning gee – al my hulp en vreugde kom van Hom af
- 2 Samuel 24 – dis beter om in die hande van God te val as in dié van mense – Hy is genadig!
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Anna-marie. Die oorspronklike gelofte by Bloedrivier was bedoel as ‘n gebed van die Voortrekkers wat teen Dingaan in ‘n “straf-ekspedisie” opgetrek het weens die verbreking van sy verdrag met hulle dat hulle ‘n stuk grond van hom sou ontvang.
Dit was in reaksie op die feit dat Piet Retief en 90 mans wreedaardig vermoor is in Umgungundhlovu, Dingaan se hoofstad, sowel as nog 600 mans, vroue en kinders by die Bloukrans- en Boesmansrivier deur die Zoeloe-impis. Al die Voortrekkers in Natal se voortbestaan was dus bedreig.
Die meer as 500 mans het by Bloedrivier ‘n laer getrek in voorbereiding vir die geveg met meer as 10 000 Zoeloe soldate en het die volgende gelofte afgelê in die week voor die slag van Bloedrivier op 16 Desember 1838:
“dat hy aan den Almagtigen eene gelofte doen wilde (indien allen wel wilden),—’om zoo de Heere ons de overwinning geven mogt, een Huis tot zynes Grooten Naams gedachtenis te stichten, alwaar het Hem zal behagen’— en dat zy ook moesten afsmeken, de hulp en bystand van God, om deze gelofte zeker te kunnen volbrengen, en dat wy den dag der overwinning, in een boek zullen aantekenen, om dezelve bekend te maken, zelfs aan onze laatste nageslachten, op dat het ter Eere van God gevierd mag worden.”
Dit is die oorspronklike Nederlandse gelofte wat JG Bantjes ‘n week voor die slag van Bloedrivier in sy dagboek opgeteken het en wat in huisgodsdiens deur die manne afgelê is tot en met die slag van Bloedrivier.
Belangrik, daar is in die oorspronklike weergawe van die gelofte nie sprake van die viering van dié dag as ‘n Sabbat nie. Net ‘n voorneme om die uitkoms van die dag as gebedsverhoring te vier.
Soos ons uit die geskiedenis weet, is die gebed verhoor, en het die Voortrekkers ‘n oorwinning behaal, sonder lewensverlies aan hulle kant. 3 000 Zoeloes is egter dood. Die uitkoms was dat die Voortrekkers ‘n veilige ruimte in Natal vir hulleself bekom het. Dit het ook ruimte verskaf vir die uitbreiding van die evangelie. ‘n Kerk is later daar gebou sowel as ‘n Kweekskool in die omgewing.
Dié uitkoms van dié dag kan dus gevier word op die 16de Desember, in die eerste plek deur hierdie groep mense se nageslag, maar ook deur almal wat kan identifiseer met God wat uitkoms gee as gebedsverhoring.
Die idee dat Geloftedag as ‘n Sabbat gevier moet word, is egter problematies. Die gedagte vind sy oorsprong in die joernaal van Sarel Cilliers wat eers 30 jaar na die slag van Bloedrivier die gelofte opgeteken het. Hy het daarin bygevoeg dat die dag as ‘n Sabbat gevier moet word.
Hierdie idee het egter nie regtig posgevat tot in die volgende eeu nie, toe die dag in 1952 deur die Suid-Afrikaanse regering as ‘n Sabbat verklaar is waarmee Geloftedag ‘n Christelik-nasionale betekenis gekry het.
Geloftedag het verder met die nuwe bedeling van 1994 in ons land verander in Versoeningsdag waarin die idee van die versoening tussen mense in ons land die voorrang kry, waarmee die verband met Geloftedag verminder is.
Gelowiges is dus steeds welkom om die gelofte en sy uitkoms te vier, hetsy as nasate van die oorspronklike Voortrekkers óf as mense wat kan identifiseer met die God van die gelofte wat uitkoms as gebedsverhoring gee.
Jy kan na ‘n breër verduideliking luister by die praatjie van Ds Marnix Boersema, predikant in die Gereformeerde Kerk Graaff-Reinet.
Anna-marie Pieterse
| #
Wat van Gelofte dag? Moet ons dit vier?
Chris van Wyk
| #
Hi Riaan. Wonderlik om te hoor. Die genade van die Here ken geen grense nie. Selfs op 52!
Jeremia 10:1-16 (ek vermoed dit is hfst 10 waarna jy verwys) gaan egter nie oor Kersbome nie.
Daar is wel sommige mense wat verkeerdelik probeer om ‘n Bybelse argument teen Kersfees, veral teen die idee van ‘n Kersboom, te voer met die gedagte dat die Bybel ons verbied om bome in ons huise te bring en te versier. Die gedeelte wat dikwels aangehaal word, is Jeremia 10:1-16.
Maar hierdie gedeelte in Jeremia verwys na die afsny van bome, die afkap van die hout om ‘n afgod te maak, en dan die afgod met silwer en goud te versier om te aanbid. (sien ook Jesaja 44: 9-18). Dit het dus niks te make met Kersbome nie. Jeremia leef darem ook baie jare vóór Kersfees.
Die gedeelte in Jeremia kan nie só uit sy konteks geneem word as ‘n argument teen Kersbome nie. Dit gaan vir Jeremia oor afgode waarteen tereg gewaarsku moet word. Maar Kersbome is nie afgode en word nêrens aanbid nie.
Riaan
| #
Hi Chris
Ek is ‘n onlangs wedergeborene (op ouderdom 52!) en worstel maar nog met van die interpretasies van die Woord wat uit soveel oorde bestaan. Ek het onlangs gehoor dat die kersboom (soos wat ons dit vandag aanvaar met al sy gepaardgaande versieringe), in terme van Jer. 7 verse 3 en 4, aan die beskrywing soos in die twee verse genoem, voldoen. Jou kommentaar hieroor sal waardeer word.
Chris van Wyk
| #
Hi Hugo. Jy is reg. Daar was nie ‘n bydrae vir vandag nie. Ek hervat weer die vraag en antwoord bydraes 14 Januarie met die fokus op Waarom hou God almal aan die wet as niemand dit volmaak kan onderhou nie? Geseënde vakansietyd!
Hugo Van Dyk
| #
Môre…ek het geen mail ontvang 10/12/2018
Chris van Wyk
| #
Hi Yvonne. Dit bly my voorreg en plesier.
Yvonne
| #
Ds Chris baie dankie vir die besondere wyse waarop u die eerste hoofstuk van Jona vir ons oopmaak…ek waardeer al hierdie harde werk en tyd……God seen u.
Chris van Wyk
| #
Hi Hester. Ek fokus veral op die Bybelse visie op wat vir God aanvaarbaar is in die Woord en wat nie. Enigiets wat daarmee in stryd is, kan ‘n mens dan vermy. Om heidense gebruike uit te wys, het waarde, maar kan ‘n mens se fokus wegneem van die Here self en sy Woord. Die Kanadese polisie wat vervalste note moet uitsnuffel, word in hulle opleiding net aan die egte Kanadese note blootgestel. Hulle tel dit, hanteer dit, en leer hoe dit voel, selfs in die donker. Só leer hulle die egte artikel só goed ken, dat hulle die valse artikel onmiddellik kan uitken. Dit is in die breë hoe ons ook moet werk. Die Heilige Gees werk daarby in ons hart om oor dié dinge wat nie helder uitgespel is in die Woord nie, binne die breë riglyne van die Woord, te kan onderskei. Hy lei ons tot ware bekering en heiligmaking.
Hester deWet
| #
Goeie dag
Baie dankie vir n baie insiggewende uitleg.
Ek is opsoek na n uitleg van wat heidense gebruike is en wat nie.
Dis vir my n hartseer saak dat omdat dit nie pertinent genoem word nie ‘christene’ dan wil beweer dat Vader nie meer n probleem het daarmee (bv. rook nie net maroana nie, speel van aanlyn ‘games’, musiek wat mens nie opbou nie, en vele meer.) en daarom kan hul nou onder bekering Vader se genade minag.
Kan iemand my dalk van hulp wees.
Ons liggaam is en bly n tempel en Vader eis n heilige lewe. Ook dat bogenoemde afgelê moet word na bekering. Ook dat bekering daaglikse gebeur soos die opneem van Jesus se kruis.
Hoekom word dit nie meer aangespreek nie, is vir my ook n groot hartseer…
Ek wil nie oordeel nie, maar is bekommerd oor Vader se kinders nie omgee om uit te vind wat heidense gebruike is waarvan ons moet afstand doen om heilig voor Vader te kan lewe, en omdat Vader se genade so vertrap word, is ons nie daar om mekaar reg te help nie… is dit nie juis wat liefde beteken nie.
Ek vertrou dat u my van hulp kan wees sodat ons mekaar na ware bekering en heiligmaking sal kan lei.
Baie geseende dag
Hester