29 Nov2009
Interessante feite oor die Bybel
- Die oudste manuskrip van die NT is ‘n papirus fragment wat verse uit Johannes 18 bevat. Geleerdes dink dat dit uit ongeveer 125 n.C. dateer.
- Vroeë Christene het ook die Bybel lukraak oopgeslaan, as hulle ‘n antwoord op ‘n probleem wou ontdek, en die eerste reël gelees waarop hulle oë val, en dit as ‘n goddelike boodskap aan hulle beskou. Dit was so gewild dat dit gereeld deur die eerste kerklike konsilies veroordeel is.
- Die woord Bybel kom van die ander Griekse woord vir die papirus plant, biblos, omdat die pit daarvan gebruik is as papier. Die pit van die papirus plant (‘n soort biesieplant wat in die Nylrivier gegroei het) is kruis en dwars gelym en dan glad geskuur. Lengtes hiervan is ook aan mekaar vasgelym om boekrolle te vorm. Mettertyd is sulke papirusbladsye aan mekaar gebind in boekvorm, wat kodekse genoem is (bv. die Alexandrynse kodeks ens.).
- Ons hoofstuk- en vers indeling kom uit die tyd toe die teks van die Vulgaat, die amptelike Bybel van die Roomse Katolieke Kerk in Latyn, verdeel is in hoofstukke in die 13de eeu deur Stephen Langton, ‘n professor van Parys, en in die 16de eeu ook in verse deur Robert Estienne, ‘n Franse uitgewer, wat verwysings na die Bybel makliker as tevore gemaak het.
- Maar dit het natuurlik ook tot gevolg gehad dat mense die Bybel anders gesien en hanteer het as te vore. In plaas daarvan dat die Bybel (of ‘n boek in die Bybel) in die eerste plek as ‘n geheel gelees is, kon mense nou makliker fokus op individuele verse om sekere dogmatiese punte te beklemtoon. Lectio (lees) het baie makliker oorgegaan in Questio (bevraagteken).
View all posts in this series
- WEEK 1: Bybelskool – Karakters na God se hart in 1 & 2 Samuel
- 1 Samuel – God werk altyd “behind the scenes”
- 1 Samuel 1 – en die Here het aan haar gedink
- 1 Samuel 2 – Hy beskerm sy troue dienaars op hulle pad
- 1 Samuel 3 – Ek gaan ‘n ding doen wat ore sal laat tuit
- 1 Samuel 4 – Ikabod :: die eer is weggevat uit Israel
- 1 Samuel 5 en 6 – Wie kan bestaan in die teenwoordigheid van die Here?
- 1 Samuel 7 – Rig julle harte op die Here en dien Hom alleen. Dan sal Hy julle red …
- WEEK 2: 1 Samuel 8 – Samuel se kinders was nie soos hy nie
- 1 Samuel 9 – 10 – God verander Saul se gesindheid en roer die harte van die dapperes
- 1 Samuel 11- Vandag het die Here uitkoms gegee
- 1 Samuel 12 – om na God te luister is die essensie van die geestelike lewe
- 1 Samuel 13 – Saul minag die Here
- 1 Samuel 14 – Hy kan red, deur baie of deur min
- 1 Samuel 15 – om te luister is beter as die vet van ramme
- WEEK 3: 1 Samuel 16 – die Here kyk na die innerlike
- 1 Samuel 17-18 – van skaapwagter tot soldaat
- 1 Samuel 19 – die Gees maak Saul kragteloos
- 1 Samuel 20-21 – Mag die Here by jou wees soos Hy by my pa was
- 1 Samuel 22-23 – Jonatan bemoedig Dawid in sy vertroue op God
- Die karakter van Dawid
- WEEK 4: 1 Samuel 24 – Jy moet jou vyande liefhê
- 1 Samuel 25 – om met vrygewigheid te leef
- Kan God van gedagte verander?
- 1 Samuel 26-27 – in swaar tye word oorwinnings gebore
- 1 Samuel 28-29 – Saul se koningskap wankel
- 1 Samuel 30-31 – God bewaar ons nie VAN gevaar nie, maar IN gevaar
- WEEK 5: 2 Samuel 1 – hoe het die helde geval
- 2 Samuel 2 – daar was ‘n langdurige oorlog tussen die nageslag van Saul en Dawid
- 2 Samuel 3-4 – die pad na die troon is morsig
- 2 Samuel 5 – ons is tog almal u eie mense
- 2 Samuel 6 – God se wil moet in alles die deurslag gee
- 2 Samuel 7 – God sluit ‘n langtermyn verhouding met Dawid en sy nageslag
- WEEK 6: 2 Samuel 8-10 – Dawid is ‘n regverdige en billike koning, by wie die Here is net waar hy gegaan het
- 2 Samuel 11-12 – die diepste ellende van die sonde lê in die minagting van die Here
- 2 Samuel 13 – dis ontstellend dat Tamar geen geregtigheid kry met haar gewelddadige verkragting nie
- WEEK 7: 2 Samuel 14-15 – Dawid bid tot God EN beplan strategies om die opstand van sy seun Absalom die hoof te bied
- 2 Samuel 16-18 – God is agter alles besig om sy wil uit te werk in die doen en late van mense
- Kanonvorming
- Die ontstaan van die Bybel
- Interessante feite oor die Bybel
- 2 Samuel 19-21 – die politieke pendulum swaai terug na Dawid, maar die onderliggende konflik bly voortbestaan
- 2 Samuel 22-23 – Dit is God wat die oorwinning gee – al my hulp en vreugde kom van Hom af
- 2 Samuel 24 – dis beter om in die hande van God te val as in dié van mense – Hy is genadig!
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Jannie, ek stuur na jou e-pos toe.
Estella Steenkamp
| #
Baie dankie vir die bostaande inligting ek het alreeds kennis gemaak met u skrywe oor homoseksualiteit. Ek moet se ek dink nie dit moet gaan oor homoseksualiteit as sulks nie maar oor die geweldige sonde dat gewone mense wat dink hulle is so slim die woorde wat God duidelik se dit is sonde wil verander na nie sonde. Dat hulle self werktuie van satan is want God se in sy woord dat Hy hulle wat enige iets verander aan sy woord gaan straf. Ek vind mens kan romeine 1 oor en oor lees. Ons is natuurlik almal tot die dood toe skuldig maar ons neem God se vergifnis aan en Hy begin n werk in ons en ons begin vrugte dra baie klein en min aan die begin vir sommiges van ons maar Sy genade is so groot
Jannie Lategan
| #
Hi Chris
Ek wil graag die lêer bestel met die 4 evangelies langs mekaar. Hoe gaan ons te werk.
Groete
Jannie
Chris van Wyk
| #
Hi Elizabeth, ja, dit is ‘n komplekse onderwerp. Ek het redelik uitvoerig daaroor geskryf in my hantering van Numeri: Ekskursie – geweld in die OT. Jy sal daar genoeg stof kry tot nadenke.
Vandag is ons egter in die genadetyd van die Here waarin die geestelike oorlog geveg word teen die bose magte in die lug om mense uit die duisternis te wen vir die koninkryk van God se lig (Ef 6). Die wapens van ons stryd is dus geestelik.
Maar, ons moet ook nie vergeet dat die beeld van God as ‘n Oorlogvoerder in die apokaliptiese dele van die NT, veral in die Openbaring aan Johannes, weer na vore kom waarin God se verlossende oordeel oor die wêreld deur die Lam aan die kruis wat ook die Leeu van Juda is, voltrek word. Die plae wat só ‘n belangrike rol gespeel het in God se oordeel oor farao en sy mense keer in Openbaring terug in die vorm van die seëls, trompette en bakke wat verskriklike ontwrigting en lyding regoor die wêreld veroorsaak het.
Hierdie beeld van God pas dus naatloos by dié van Eksodus in waar God se volk uit hulle slawerny bevry is asook dié van Numeri en Josua waar Israel in ‘n “Heilige Oorlog” die land van sy afvallige inwoners gereinig het. Dit kom weer aan die einde van die tyd.
Johan
| #
Baie dankie Chris vir al die woord uitleg en e-pose
Ontspan en geniet die rus.
Johan Swanepoel
Louisa C
| #
Goeie more, baie dankie. Groot waardering vir hierdie artikels.
Louis
| #
Dankie Chris
Jan Louw
| #
Chris,
Ek wil weereens vir jou baie dankie sê vir die groot werk waarmee jy besig is in diens van die gelowiges.
Ek kan egter steeds nie lekker vrede maak met die gedagte om van God as “wat” te praat nie. God is tog ‘n persoon en nie ‘n “iets”, soos by die heidene nie. Alles wat jy aanhaal en sê oor God, bevestig dat Hy “Iemand”is wat bv kinders het en en wat liefhet en dinge doen. God is ‘n Wie en nie ‘n Wat nie.
In Ps 8 sê Dawid wel, “Wat is die mens!”, maar in daardie omstandighede is dit kollektief bedoel en nie die mens as ‘n persoon nie.
Ag ek kry dit maar net van my hart af juis omdat ek soveel waardering vir jou en jou werk het.
Elizabeth Maartens
| #
More
Ek het ‘n vraaag. Een van die die basiese Christelike waardes is liefde. In die lig hiervan is dit nodig vir Christene om eerder te kies vir vrede as vir oorlog. Tog is die Bybel gevul met geskiedenis wat daarop dui dat oorlog tog regverdig is. Hoe oordeel ‘n mens hieroor?
Chris van Wyk
| #
Hi Tap, dit is ‘n gedeelte wat regtig moeilik is om te interpreteer. Kommentare verbind hierdie uitspraak van Jesus oor die koms van die koninkryk basies aan ses moontlikhede:
1 – die verheerliking op die berg wat in al drie evangelies net ná hierdie uitspraak volg;
2 – die opstanding van Jesus ná sy kruisiging wat Judas nie meemaak nie;
3 – die uitstorting van die Heilige Gees met Pinksterdag;
4 – die groei van die kerk met die verkondiging van die koninkryk van God;
5 – die verwoesting van Jerusalem in 70 nC;
6 – die tweede koms van Jesus, waarvan die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing was.
Ek kies vir ‘n kombinasie van almal, behalwe nommer 5, veral na aanleiding van R T France se uitstekende kommentaar op Matteus. My interpretasie is soos volg:
1 – die verheerliking op die berg volg in al drie evangelies direk ná hierdie uitspraak en is in wese ‘n openbaring van die heerlikheid wat Jesus gehad het, en ‘n voorafskaduwing van die heerlikheid wat Hy ná sy kruis en opstanding weer sou ontvang (Matteus 16:21-17:8; Lukas 9:23-36; Markus 8:34-9:8).
Die verheerliking op die berg was dus ‘n bevestiging vir die dissipels van die heerlikheid van Jesus wat na sy dood aan die kruis bevestig word deur die opstanding, die uitstorting van die Heilige Gees, die groei van die kerk en die lewende hoop op die wederkoms.
2 – die uitspraak is deel van die oproep van Jesus dat die dissipels die kruis moet opneem en Jesus moet volg. Die verheerliking op die berg was dus ‘n aanmoediging en bemoediging dat hulle dissipelskap die moeite werd sou wees, want hulle sou deel in die heerlikheid van Jesus.
3 – die opstanding van Jesus uit die dood was ‘n uitsonderlike demonstrasie van die koms van die koninkryk, maar belangrik, wat Judas nie meegemaak het nie. Hy is dood vóór Jesus opgestaan het. Dit verklaar die opmerking dat sommige nie die dood sou smaak vóór hulle die koms van die koninkryk sou sien nie.
4 – die deurslaggewende element in hierdie interpretasie is egter Petrus wat in sy tweede brief duidelik die verheerliking op die berg aan die koms van die koninkryk verbind:
“Toe ons aan julle die krag van ons Here Jesus Christus en sy wederkoms bekend gemaak het, het ons ons nie op versinsels of legendes verlaat nie. Nee, met ons eie oë het ons Hom in al sy majesteit gesien. Hy het van God die Vader eer en heerlikheid ontvang toe die Allerhoogste Majesteit gesê het: ‘Dit is my geliefde Seun oor wie Ek My verheug.’ Die stem uit die hemel het ons self gehoor toe ons saam met Hom op die heilige berg was. En dit het vir ons die boodskap van die profete nog meer bevestig. Hierdie boodskap is soos ’n lamp wat in ’n donker plek skyn. Julle sal goed doen as julle in sy lig bly totdat die dag aanbreek en die môrester opkom in julle harte.” (2 Pet 1:16-18).
Onthou ook dat die verheerliking op die berg ‘n voorafskaduwing van die vervulling van die profesie van Daniël 7:13-14 is:
“My nagtelike visioen het voortgeduur: daar het in die wolke iemand aangekom, iemand soos ’n menslike wese. Hy het na Hom toe gegaan wat ewig lewe en is voor Hom gebring. Aan dié menslike wese is die heerskappy en eer en koningskap gegee sodat al die volke, nasies en taalgroepe hom sou dien. Sy heerskappy is ’n ewige heerskappy, dit sal nie tot niet gaan nie; sy koningskap sal nie ophou nie.”