Van die dood van Dawid tot die val van sy koninkryk
Die verhale van die konings van die verenigde Israel en later van die gedeelde ryk Israel en Juda word vertel vanuit hulle lojaliteit aan die God van die verbond. Dit word veral gewys deur twee goed:
- hulle houding teenoor die sentrale heiligdom in Jerusalem en
- hulle hantering van sinkretisme, die aanbidding van Jahwe saam met ander gode.
Die verhaal van Salomo bepaal die agenda vir hierdie perspektief. Sy mees betekenisvolle bydrae was die bou van die tempel. Hy kon die versoeking van ander gode egter nie weerstaan nie, wat tot sy val gelei het.
Hierdie agenda word geaksentueer deur die wyse waarop die daaropvolgende konings se verhale vertel word:
- ’n Koning se regering word in verband met ’n ander koning s’n gebring.
- Die lengte van sy regering word vertel en in watter stad hy geregeer het.
- Die Judese konings se moeders word genoem.
- Sy godsdiensbeleid word beskryf – die noordelike konings word konsekwent beskryf as net so sondig as Jerobeam; die suidelike konings word beoordeel in terme van hulle navolging van Jahwe en hulle houding teenoor die hoogtes.
- Laasgenoemde is baie keer ’n bron vir verdere inligting oor die koning
- Dit word afgesluit met inligting oor sy dood en begrafnis en wie hom opgevolg het.
Die godsdiensbeleid van die koning is die enigste basis vir die beoordeling van ’n koning se regering. Dit bepaal ook watter inligting in die skryf van hulle verhale gebruik word. Dit is dus nie geskiedenisskrywing soos ’n mens sou verwag nie. Daarom word ook soveel spasie aan die profete, Elia en Elisa afgestaan, omdat hulle as God se agente optree in sy verhouding met die konings.
Anders as met die boek van Samuel, word die verhaal van Konings ook in die konteks van die groter wêreldmagte, Assirië, Babilon en Egipte vertel. Hulle is, in ’n sekere sin net soos die profete, God se instrumente in sy hantering van die koning en die volk.
Van die dood van Dawid tot die val van sy koninkryk.
1 en 2 Konings dek die tydperk van Dawid se dood in 970 vC tot die sesde eeuse ballingskap van Juda in 586 vC. Dit sluit die sogenaamde Vroeë Profete af wat ook Josua en die boek 1 en 2 Samuel insluit.
- Die koninkryk van Salomo – 1 Konings 1 – 11 – Dit dek Salomo se troonbestyging, sy wysheid, sy bouwerk aan die tempel en sy paleis sowel as sy val weens afgodery.
- Die skeuring van die Ryk – 1 Konings 12 – 16:20 – Dit vertel die verhaal van die skeuring van die ryk tydens die regering van Jerobeam 1, waarin ’n mens trekke van die verhaal van Aäron se goue kalf hoor.
- Die verhaal van die verdeelde ryk: Noordelike ryk – 1 Konings 16:21 – 2 Konings 10
- Die bediening van Elia – 1 Konings 17 – 2 Konings 1
- Die bediening van Elisa – 2 Konings 2 – 10
- Die verhaal van die verdeelde ryk: Die verhaal van die Suidelike ryk en ballingskap vir die Noordelike ryk – 2 Konings 11 – 17 – die profetiese aktiwiteit in die Noorde kan die ballingskap van Israel nie voorkom nie.
- Juda se laaste jare tot by hulle ballingskap – 2 Konings 18 – 25 – die verhaal van twee goeie konings, Hiskia en Josia kan die ballingskap van Juda nie voorkom nie.
View all posts in this series
- WEEK 1: Bybelskool oor 1 en 2 Konings
- Van die dood van Dawid tot die val van sy koninkryk
- Indeling van 1 en 2 Konings – leesplan
- 1 Konings 1-2 – Salomo word koning te midde van groot intriges
- 1 Konings 3-4 – Salomo kry ‘n luisterryke hart van die Here
- 1 Konings 5-7 – Salomo bou die tempel in vervulling van die belofte aan Dawid
- 1 Konings 8-9 – Die tempel ‘n huis van gebed
- 1 Konings 10-11 – Die Here is lief vir Salomo, maar hy is lief vir perde en vroue
- Salomo – ‘n oorsig van sy lewe
- WEEK 2: 1 Konings 12 – Die magswellus van Rehabeam skeur die ryk … deur die beskikking van die Here
- 1 Konings 13 – ‘n Man van God se gehoorsaamheid word getoets … en God se geloofwaardigheid
- 1 Konings 14 – God is nie onverbiddelik nie
- 1 Konings 15:1-31 – Die Here help dié wat met hulle hele hart op Hom vertrou
- 1 Konings 15:33-16:20 – Onbetroubare eiesinnige leiers
- WEEK 3: 1 Konings 16:21 – 18:46 – Die gebed van ‘n gelowige het ‘n kragtige uitwerking
- 1 Konings 19 – God ly nooit aan uitbranding nie!
- 1 Konings 20 – Die Here bewys Homself aan Agab, sonder effek
- 1 Konings 21 – Die Here handhaaf geregtigheid
- 1 Konings 22 – 2 Konings 1 – Die Here bepaal die gang van sake
- WEEK 4: 2 Konings 2-3 – Die Here is in beheer
- 2 Konings 4-5 – God help gewone mense sowel as vernames
- 2 Konings 6-7 – God kan met alles vertrou word
- 2 Konings 8 – God bly getrou aan sy beloftes
- 2 Konings 9-10 – God soek volledige gehoorsaamheid, en niks minder nie
- WEEK 5: 2 Konings 11-12 – Platteland en stad verenig weer voor die Here in Juda
- 2 Konings 13 – Die Here se genade seëvier telkens oor sy oordeel
- 2 Konings 14 – God se genade word steeds weerstaan in die Noord-ryk
- 2 Konings 15 – Die boodskap is duidelik: die konings faal die Here
- 2 Konings 16-17 – Hulle het agter afgode aangeloop wat niks is nie en so het hulle self niks geword
- WEEK 6: 2 Konings 18-20 – God luister waar sy eer in gedrang kom
- 2 Konings 21 – Genadetyd raak kort vir Jerusalem
- 2 Konings 22 – Die Bybel moet geleef word in die teenwoordigheid van die Here
- 2 Konings 23 – Die Woord is ‘n gemeenskapsboek
- 2 Konings 24-25 – Die Here wou dit nie vergewe nie
Tags: Konings
Trackback from your site.
Lerina
| #
Ek stem saam met Chris, ja mens moet daarna kyk in konteks en dus ook eintlik die hele 2 Kor 12 bestudeer. Wat my keer op keer opval wanneer ek mensies teëkom wat so onwaardig voel omdat hulle God voluit dien, die vrugte van die Gees uitleef en ‘n diep verhouding met die Vader het, en tog nie die gawe van tale ontvang het nie, is vanaf vers 7 – 11 … want aan EEN word deur die Gees ‘n woord van wysheid gegee … aan ‘N ANDER, ‘n woord van kennis, … aan ‘N ANDER geloof …. ens. ……. en dan vers 11 wat sê AL hierdie dinge werk een en dieselfde Gees wat aan elkeen afsonderlik uitdeel soos Hy wil.
Glo my tale is belangrik, en moet verseker be-oefen word as dit jou gawe is. Ek is net so versigtig om dit as enigste kriteria te gebruik as teken van vervulling met die Heilige Gees.
Chris van Wyk
| #
Hi Roeleen. Die 1983 vertaling is nie baie helder nie. Hier is ‘n paar ander vertalings wat die betekenis van die Hebreeus beter weergee:
Dit beteken, die mens wat sy vreugde vind in die Woord van God vermy die weg van sondaars wat baie keer met geweld gepaard gaan. ‘n Goeie voorbeeld vind ‘n mens in die verhaal van Dawid wat deur Abigail gekeer word om met geweld teen Nabal op te tree (1 Samuel 25:2-38). Baldwin dink in sy kommentaar dat dié verhaal moontlik die agtergrond vorm van Dawid se Psalm 17.
Roeleen Nel
| #
Help my asb met Ps 17 vers 14 in 1983 vertaling. Ek stoei met daardie vers.
Chris van Wyk
| #
Hi Lou. Die eerste twee gebooie probeer op omvattende wyse enigiets afraai wat in die plek van of naas God aanbid word. Dit is gemik teen die aanbidding van ‘n ander god in die plek van God. Dit is ook gemik teen die aanbidding van ‘n ander langsaan God. Dit wil sê dat jy jou brood aan twee kante gebotter wil hê.
Hier is wat ek vroeër daaroor geskrywe het:
Eerste gebod – geen ander gode
Die eerste gebod in Eks. 20:3 (Deut. 5:7) is die verbod op ander gode. Dit beteken dat God niemand duld wat langs Hom aanbid en vereer word nie. Alle afgodery word dus daarmee verbied. Die Here verwag dat daar net met Hom as die ware God in ‘n verhouding getree mag word. Sy weë moet ten alle koste leer ken word, want dit is net Hy alleen wat vertrou kan word met die lewe. Daarom moet die Godsvolk Hom met hulle hele hart liefhê, vrees en eer, soos die Heidelbergse Kategismus vraag en antwoord 94 dit uitlê.
Dieselfde waarskuwing word reg deur die NT gevind (1 Tes. 1:9; Gal. 4:8; Rom. 1:23; 2 Kor. 6:16; Openb. 9:20), onder andere met betrekking tot die eet van afgodsoffers (Hand. 15:20,29; 1 Kor. 8:7; 10:7; 12:2; Openb. 2:20). Afgodery word ook regdeur die NT verbind aan moreel-etiese sake, soos bv. die verbod op losbandigheid en gierigheid (Ef. 5:5) sowel as vraatsug (Fil. 3:19). Sorg moet ook gedra word dat daar nie hoog opgegee word oor die afsku aan afgode, maar tog deelgeneem word aan ‘n onwettige berowing van heidense tempels vir eie gewin nie (Rom. 2:22).
Dit is interessant hoe Johannes in sy briewe ook dié wet as waarskuwing inspan vir gelowiges van die NT (1 Joh. 5:21). Johannes gee drie motiverings daarvoor. Die eerste motivering is dat: “ons weet dat die Seun van God gekom het en ons verstand gegee het om die ware God te ken.” In Jesus kan ons dus die ware God van die afgode onderskei. Die tweede motivering is dat: “ons in die ware God is, in sy Seun, Jesus Christus.” Ons hele lewe word deur God bepaal, dié God wat ons in sy Seun, Jesus Christus, leer ken het. Die derde motivering is dat: “Hy die ware God is en die ewige lewe.” Daar is niemand anders as God nie, en deur Hom het ons toegang tot die ewige lewe. Daarom sê Johannes: “Liewe kinders, bly dus weg van die afgode af.”
Tweede gebod – geen afbeelding van God mag aanbid word nie
Die tweede gebod in Eks. 20:5 (Deut. 5:8-10) verbied die maak van enige afbeelding van God wat aanbid of vereer word. Hy is ‘n jaloerse God wat onverdeelde trou aan Hom van sy mense eis. Gehoorsaamheid sal geseën word, en ongehoorsaamheid gestraf word. Die uitwerking daarvan sal in die geslagte gesien kan word.
Dieselfde waarskuwing word ook in die NT gevind. in Jakobus 4:5 wy hy uit oor God wat onverdeelde trou van ons vra en begrond dit op ‘n verwysing na die skeppingsverhaal dat God: “die gees wat Hy in ons laat woon, heeltemal vir Homself wil hê”.
Dieselfde geld Paulus in Romeine 1:23 waar die problematiek van afgodery uitgespel word dat: “beelde wat lyk soos ’n verganklike mens of soos voëls of diere of slange”, d.w.s. afgode: “in die plek van die heerlikheid van die onverganklike God” gestel en aanbid word. Dit is: “bloot skeppinge van menslike vaardigheid en verbeelding”, soos Paulus op die Areopagus sê (Hand. 17:29).
Lees meer hier:
Lou Pistorius
| #
Ek sit nou die dag weer en wonder hoekom die eerste twee gebooie aparte gebooie is – eintlik is dit tog maar dieselfde? Is daar nie erens ‘n vermiste tiende gebod nie?
Chris van Wyk
| #
Hi Awie. Ek sal later weer antwoord as ons daar kom. Weereens ‘n lusmaker:
Jesus praat waarskynlik in Lukas 6:29 van mense wat jou haat en beledig. Vir hulle moet jy ook jou ander wang aanbied (gee). Dit dui moontlik op mense wat jou publiek verwerp of verneder. Jesus bedoel dan waarskynlik dat ‘n mens nie moet ophou om uit te reik na sulke mense nie. Jy stel jou dus bloot aan verdere verwerping deur “die ander wang” aan te bied.
Jesus praat duidelik in Matteus 5:39 van kwaadwillige mense. Dit is mense wat jou met die agterkant van die regterhand op die regterwang slaan. Die toppunt van minagting en mishandeling. Teenoor sulke mense, sê Jesus, moet jy jou nie verset nie. As hulle jou op die regterwang slaan, moet jy ook die ander wang na hulle toe draai.
Hoekom? Want Jesus wil ten diepste hê dat vyande in vriende verander sal word. Dit beteken dat gelowiges die risiko sal moet neem om verder te ly onder kwaadwilligheid ter wille van die uitreik na sulke mense. Vergelding sal verwydering bring. Verdraagsaamheid kan van vyande vriende maak.
Dit maak nog meer sin in die konteks wat ‘n mens in Matteus raaksien, dié van geregtelike aksies. Jesus is hier duidelik meer begaan oor litigasie, mense wat gelowiges hof toe sleep (vgl vers 40), as oor die moontlikheid van fisieke geweld of publieke verwerping, soos dit wel die geval is in sy uitsprake in Lukas.
Gelowiges wat op Jesus vertrou, sal bereid wees om hulle persoonlike regte te laat vaar ter wille van die impak van die evangelie. Die doel is heling en versoening.
Soos Paulus ook later skryf in 1 Korintiërs 6. Ly liewer persoonlik onreg in die gemeenskap ter wille van die evangelie. Moenie die hof opsoek om verskille uit te sorteer nie.
Dit beteken egter vir seker nie dat ‘n mens daarmee ‘n lamsak of ‘n slaansak word nie. Paulus het telkens wanneer die owerhede of Joodse Raad betrokke geraak het, gestaan op die regte wat die regstelsel aan burgers verleen het (Hand 16:37; 22:25; 25:8-12). Dieselfde voorrreg geld ook vir ons vandag.
Awie Coetsee
| #
Baie dankie vir u verklaring dit maak sin.maar dit is vreemd dat Jesu vroer gese het dat jy die ander wang moet draai
Chris van Wyk
| #
Hi Jenny. ‘n Kort antwoord:
Die probleem met dobbel is dat dit ‘n gierigheid verraai en voed in ‘n mens se hart. ‘n Begeerte aan meer as wat jy het. En dit is ‘n onversadigbare monster. Dit illustreer nie net dat jy ontevrede is met wat jy het nie, maar kan jou nog meer ontevrede maak as jy verder en verder daarin ingetrek word. Daarmee oortree ‘n mens die tiende gebod (Eks 20:17).
Daarom sê die Hebreërskrywer: “Julle gedrag moet vry van geldgierigheid wees. Wees tevrede met wat julle het, want Hy het gesê: Ek sal jou nooit begewe en jou nooit verlaat nie.” (Hebr 13:5).
Dobberl dwarsbooom ook die Bybelse opdrag om in jou eie behoeftes te voorsien deur eerlike werk en het baie keer ‘n destruktiewe uitwerking op die mense rondom jou, veral as suurverdiende geld daardeur verloor word en families daaronder ly.
Chris van Wyk
| #
Hi Marie. Hier is twee bydraes wat jou kan help:
Sterkte en seën
Chris van Wyk
| #
Hi Awie. Ek gaan dit later behandel. Hier is solank iets om aan te herkou:
Lukas 22:35-38 is deel van die materiaal wat uniek is aan sy evangelie. Jesus is hier besig om die dissipels voor te berei vir sy arrestasie. Hy wil hulle voorberei vir die krisis wat hulle gaan tref.
Tydens hulle vorige sending (Luk 9:1-6), het Hy hulle gestuur met die opdrag om niks saam te vat vir die reis nie. God sou vir hulle sorg deur die gasvryheid van die mense wat hulle sou ontvang.
Hulle was egter nie toe in lewensgevaar nie. Die komende krisis was egter ‘n totaal ander situasie. Hulle sou nie net gevaar loop om dieselfde lot as Jesus self te tref nie, maar hulle sou uitmekaar gejaag word waarin hulle voorrade sou nodig hê.
Die feit dat Hy hulle beveel om ‘n swaard saam te neem, is gemik daarop dat hulle hulle self kan verdedig. Dit het egter nie ingesluit dat hulle tot die aanval kon oorgaan nie, soos Hy Petrus dan ook aanspreek as hy Malgus se oor afkap net hierna (Luk 22:50-51).
Hy koppel sy komende lyding – deur tussen twee misdadigers aan die kruis te sterf – aan Jesaja 53:12 om die versoening te onderstreep wat daardeur bewerk sal word. Die tyd daarvoor het nou finaal aangebreek.