Lukas 1:1-56 – Twee Godsmanne word vir twee Godsvroue belowe

Hoofstuk 1 vertel die verhaal van:
  • die belofte van twee groot Godsmanne, Johannes die Doper, en Jesus die Verlosser (1:1-38),
  • die reaksie daarop van twee groot Godsvroue, Maria en Elisabet (1:39-56) wat gekontrasteer word met die reaksie van Elisabet se man Sagaria (1:5-25) en
  • die geboorte van Johannes die Doper waarop sy pa se tong loskom en hy uitbars in lof aan God en ’n profesie oor beide Johannes en Jesus (1:57-80).

1:1-4

Dit is belangrik om 2 goed in vers 1 te hoor :

  • dat Lukas eintlik sê dat hy skryf oor die dinge wat onder ons vervul is (Afrikaanse vertaling gebeur) omdat dit die band met die verlede onderstreep;
  • dat die doel van sy skrywe is om sekerheid te bring rondom die verhaal van Jesus. Daarom baseer hy sy verhaal op ooggetuies (veral Markus, maar ook Matteus, soos ons uit ’n vergelyking van hulle evangelies kan agterkom).  Waar hy sê dat hy in volgorde skryf, is dit die volgorde van Markus se verhaal, nie soseer kronologies nie.

Die verwysing na Herodes beteken dat dié gebeure voor ons jaartelling moes plaasgevind het, want Herodes is dood in die jaar 4 vC.

1:5-25:

Let op dat die eerste aankondiging van die engel Gabriël in ’n gebedsomgewing gedoen word, waar die hele volksmenigte besig was om te bid, terwyl Sagaria die wierook op die altaar gebrand het (1:9-11).  Hy het ook sy eie gebed daar gebid, vir ’n seun (vers 13).  Laat my dink aan die toneel in die hemel waar Jesus die sewende seël oopmaak terwyl ’n engel wierook saam met die gebede van al die gelowiges aan God offer (Open 8:1-5).  Betekenisvolle gebeure gaan meesal met gebede saam en het ’n hemelse impak!

Sagaria en Elisabet word as getrou aan die wet van God beskryf (eintlik regverdig voor God in die Grieks) wat God se gebooie en voorskrifte nagekom het.  Hulle was uit ’n suiwer priesterlike familie, omdat albei uit priesterlike families afkomstig was.

Sagaria word deur die lot aangewys om die diens in die tempel te verrig (1 Kron 24), wat onpartydigheid illustreer deurdat niemand voorgetrek word nie, maar ook beteken dat dit ’n uitsonderlike voorreg was wat nie noodwendig baie in ’n priester se lewe kon gebeur het nie.  Sagaria maak daarom ook eers klaar met sy dienswerk voor hy dit met Elisabet gaan deel.

Maar juis hierdie voorreg word die moment waar die buitengewone gebeur, met die engel wat ’n besondere boodskap vir hom bring.  En die boodskap is nie net ’n verhoring van sy gebed vir ’n eie seun nie, maar die belofte van ’n Seun vir die volk wat hulle sou verlos.

Let op hoe Lukas van die begin af beklemtoon dat hierdie gebeure die werk van die Heilige Gees is.

Sagaria word verkwalik vir sy vraag, anders as wat die geval was met Abraham (Gen 15:8) en Gideon (Rigt 6:17).  Ook anders as met Maria net hierna.  Dit kan wees dat sy vraag eintlik sy twyfel geopenbaar het, of hy nog in staat sou wees tot vaderskap, terwyl Abraham en Maria eerder na die proses uitgevra het, en Gideon na sekerheid aangaande die engel se status.  Hoe dit ook al sy, die engel tree beslis op met ’n teken van stomheid, wat eers met die geboorte van Johannes verbreek is.

1:26-38:

Die vraag oor die maagdelike geboorte, en die debat oor Jes 7:14 (lees meer daaroor hier: Jesaja 7 – Uitgenooi van vrees na vertroue) se betekenis is eintlik net van akademiese belang, want Maria was duidelik ‘n maagd uit haar eie (en Josef se) getuienis.

Die hoofboodskap hier is vir my dat niks vir God onmoontlik is nie, niks!

1:39-45:

Maria reageer onmiddellik op die inligting wat die engel haar oor Elisabet gee. Waarskynlik omdat sy só die boodskap aan haar verder sou kon bevestig, maar ook omdat sy so in die ander wonder sou kon deel.

En sy kry nog ‘n dieper bevestiging as net dat die engel se woorde vervul sou word. Elisabet kry woorde van die Heilige Gees, en noem Maria “moeder van my Here” sonder dat Maria nog enigsins begin vertel het van wat die engel gesê het. En sy noem Maria gelukkig (eulogêmenos – letterlik: [mense sal oor] goedpraat [oor jou]) omdat sy die boodskap aan haar geglo het.

Let op dat die Een wat die belofte gegee het, en die Een wat gebore sou word, met dieselfde naam, Here, genoem word. Dit bevestig nie net die belofte nie, maar ook die Godheid van Jesus.

1:46-56:

Dit tref my dat Maria se loflied aanhak by wat Elisabeth oor Maria gesê het, dat sy gelukkig is. Sy brei dit aan die een kant verder uit deur te sê elke nuwe geslag sal haar, soos Elisabeth, gelukkig noem.

Maar aan die ander kant gebruik sy ‘n ander woord vir gelukkig, makarios (salig), wat die betekenis van ‘n toesegging het, dws iets wat God oor haar uitspreek, soos Jesus dit inderdaad in die Bergrede sou gebruik (teenoor Elisabet se woord eulogêmenos – letterlik goedpraat). En sy lê klem daarop dat die geluk nie is omdat sy gehoorsaam was nie, maar omdat God groot dinge aan haar gedoen het.  Wat my leer, selfs gehoorsaamheid kan ‘n aanleiding tot hoogmoed wees.

En sy brei uit op die groot dinge wat God in die verlede deur die geslagte gedoen het. Hy bewys ontferming aan geringes en hoogmoediges jaag Hy uitmekaar. God duld nie hoogmoed nie.

Wat my laat terugdink aan ‘n tyd in my lewe wat ek te belangrik in my eie oë geraak het. En die tyd van worsteling met teenstand wat ek ervaar het oor (wat ek gedink het) onverwante goed was, was eintlik die Here se hand op my lewe om my aan Sy voete te kry.

Daar is geen ander manier om voor God te wees nie, as om bewus te wees van jou afhanklikheid van Hom nie. Dit is behoeftiges (grondteks praat van  peinoontas, hongeriges) wat Hy oorlaai (grondteks praat van volmaak met goeie dinge) nie rykes en hoogmoediges nie.  Hy stuur hulle leeg weg!

Let op hoe dit die herinnering aan God se beloftes van ontferming is, wat Hom laat optree om uitkoms te gee vir Sy volk, sy dienaar Israel. Dié uitkoms het met die koms van Jesus, die Verlosser, te make.

Wat my leer, die impak van ‘n belofte aan ‘n gelowige hou nooit op nie, want God bly altyd getrou aan sy beloftes.

View all posts in this series

Lukas


Chris van Wyk

Ek is gemeenteleraar by Somerstrand gemeente, Port Elizabeth. My passie in die lewe is om God bo alles te dien en gelowiges in geloofsvorming te begelei. I am pastor at Summerstrand congregation, Port Elizabeth. My passion in life is to serve God above all and to lead believers in faith formation.

Comments (4)

    • Hi Awie. Ek gaan dit later behandel. Hier is solank iets om aan te herkou:

      Lukas 22:35-38 is deel van die materiaal wat uniek is aan sy evangelie. Jesus is hier besig om die dissipels voor te berei vir sy arrestasie. Hy wil hulle voorberei vir die krisis wat hulle gaan tref.

      Tydens hulle vorige sending (Luk 9:1-6), het Hy hulle gestuur met die opdrag om niks saam te vat vir die reis nie. God sou vir hulle sorg deur die gasvryheid van die mense wat hulle sou ontvang.

      Hulle was egter nie toe in lewensgevaar nie. Die komende krisis was egter ‘n totaal ander situasie. Hulle sou nie net gevaar loop om dieselfde lot as Jesus self te tref nie, maar hulle sou uitmekaar gejaag word waarin hulle voorrade sou nodig hê.

      Die feit dat Hy hulle beveel om ‘n swaard saam te neem, is gemik daarop dat hulle hulle self kan verdedig. Dit het egter nie ingesluit dat hulle tot die aanval kon oorgaan nie, soos Hy Petrus dan ook aanspreek as hy Malgus se oor afkap net hierna (Luk 22:50-51).

      Hy koppel sy komende lyding – deur tussen twee misdadigers aan die kruis te sterf – aan Jesaja 53:12 om die versoening te onderstreep wat daardeur bewerk sal word. Die tyd daarvoor het nou finaal aangebreek.

  • Baie dankie vir u verklaring dit maak sin.maar dit is vreemd dat Jesu vroer gese het dat jy die ander wang moet draai

    • Hi Awie. Ek sal later weer antwoord as ons daar kom. Weereens ‘n lusmaker:

      Jesus praat waarskynlik in Lukas 6:29 van mense wat jou haat en beledig. Vir hulle moet jy ook jou ander wang aanbied (gee). Dit dui moontlik op mense wat jou publiek verwerp of verneder. Jesus bedoel dan waarskynlik dat ‘n mens nie moet ophou om uit te reik na sulke mense nie. Jy stel jou dus bloot aan verdere verwerping deur “die ander wang” aan te bied.

      Jesus praat duidelik in Matteus 5:39 van kwaadwillige mense. Dit is mense wat jou met die agterkant van die regterhand op die regterwang slaan. Die toppunt van minagting en mishandeling. Teenoor sulke mense, sê Jesus, moet jy jou nie verset nie. As hulle jou op die regterwang slaan, moet jy ook die ander wang na hulle toe draai.

      Hoekom? Want Jesus wil ten diepste hê dat vyande in vriende verander sal word. Dit beteken dat gelowiges die risiko sal moet neem om verder te ly onder kwaadwilligheid ter wille van die uitreik na sulke mense. Vergelding sal verwydering bring. Verdraagsaamheid kan van vyande vriende maak.

      Dit maak nog meer sin in die konteks wat ‘n mens in Matteus raaksien, dié van geregtelike aksies. Jesus is hier duidelik meer begaan oor litigasie, mense wat gelowiges hof toe sleep (vgl vers 40), as oor die moontlikheid van fisieke geweld of publieke verwerping, soos dit wel die geval is in sy uitsprake in Lukas.

      Gelowiges wat op Jesus vertrou, sal bereid wees om hulle persoonlike regte te laat vaar ter wille van die impak van die evangelie. Die doel is heling en versoening.

      Soos Paulus ook later skryf in 1 Korintiërs 6. Ly liewer persoonlik onreg in die gemeenskap ter wille van die evangelie. Moenie die hof opsoek om verskille uit te sorteer nie.

      Dit beteken egter vir seker nie dat ‘n mens daarmee ‘n lamsak of ‘n slaansak word nie. Paulus het telkens wanneer die owerhede of Joodse Raad betrokke geraak het, gestaan op die regte wat die regstelsel aan burgers verleen het (Hand 16:37; 22:25; 25:8-12). Dieselfde voorrreg geld ook vir ons vandag.

Maak 'n opmerking

  • Chris van Wyk on Skakel in by Veritas!Hi Hanneke, ek het die skakel gestuur.
  • Hanneke Meyer on Skakel in by Veritas!Ek fasiliteer reeds vir n geruime tyd modules 1 en 2, maar sou graag tog n paar van die zoom-byeenkomste bywoon vir verryking. Ek het n handleiding. Vriendelike groete Hanneke Meyer
  • Chris van Wyk on OpenbaringHi Ronel, dit hang af wat die selgroepe doen. As dit net daar is vir die bestaande lidmate sal dit die gelowiges opbou, maar nie die gemeente groei nie. As daar 'n strategie is om ongelowiges te bevriend en te evangeliseer - uiteraard waar dit moontlik is in julle konteks - dan is kleingroepe 'n wes…
  • Ronel on OpenbaringDs Chris, wat is u mening oor selgroepe in die gemeente die belangrikste manier is om die evangelie in n gemeente uit the brei en gemeente getalle te vergroot? Sal graag u mening wil hoor. Ons is tans in die VAE in Al Ain. Hier is ongeveer 35 verskillende dominansies van gelowiges waarvan ons Suid A…
  • Chris van Wyk on OpenbaringHi Marelize, ja, jy kan dit hier aflaai: https://bybelskool.com/ek-kom-gou-n-boek-oor-openbaring-deur-chris-van-wyk/. (direkte skakel na die boek: https://ngkerksomerstrand.co.za/wp-content/uploads/2020/05/Ek-kom-gou.pdf) Daar is ook 'n skakel na 9 video's wat ek gemaak het oor Openbaring vir 'n Pin…
  • Marie Elizabeth on OpenbaringHi Chris Is dit moontlik om die studie materiaal tov die boek Openbaring as een n boek te onvang? Ons wil met die boek as bybelstudie begin maar wil nie elke hoofstuk apart aflaai nie Laat weet asb? Groete Marelize Van Niekerk Cell: 083 321 4666
  • Chris van Wyk on Lukas 16:1-13 – God vertrou ons met die ware rykdom as ons betroubaar is met aardse rykdomHi Mike, "ewige tente" of "ewige woonplekke" in Lukas 16:9 verwys na die lewe by God in die hemel (vgl Joh 14:2). Paulus skryf ook hieroor in 2 Korintiërs 5:1 en gebruik 'n ooreenstemmende metafoor vir die onverganklike liggaam wat ons in die hemel van God sal ontvang. Hy noem dit 'n "ewige gebou" o…
  • Mike on Lukas 16:1-13 – God vertrou ons met die ware rykdom as ons betroubaar is met aardse rykdomHi Chris, verduidelik vir my wat word bedoel met die woorde, "ewige tente".
  • Chris van Wyk on Genesis 35 – Jakob voltooi sy verbintenis aan God by Bet-El waar alles begin hetHi Petrus, in albei gevalle het die broers wel opgetree, maar in Dina se geval heeltemal oorboord gegaan, en in Tamar se geval sonder 'n regsproses. Dat Jakob en Dawid nie self opgetree het nie is waarskynlik te wyte aan nalatigheid, hoewel die Bybel nie hulle gedagtegang uitspel nie. Met Absalom se…
  • Petrus on Genesis 35 – Jakob voltooi sy verbintenis aan God by Bet-El waar alles begin hetBeste Chris Ek is weer by Genesis en met die Jakob verhaal is daar iets wat my opval: Jakob and Dawid se dogters is onteer en seuns was in opstand teen hul vaders, maar is nie gestraf vir hulle oortredings nie. Dit blyk ook uit ander verhale. Jakob het Ruben met sy seen "vervloek," maar hoekom het d…
  • Chris van Wyk on Psalm 29Dankie Tertia, my voorreg en plesier.
  • Tertia Botha on Psalm 29Dr Chris dankie dat jy met jou kennis en wysheid my sommer ook vandag toerus. Vandag word ek opnuut herinner van God se krag bo die natuur maar ook God se stem in die natuur!! Alledaagse herinneringe aan ons GOD wat alles goed geskep het en steeds daaroor heers.
  • Chris van Wyk on Inleiding op OpenbaringHou moed Amanda! Lees wat ek geskryf het vir Yvonne oor Psalm 103:5: https://bybelskool.com/psalm-1031-5-loof-die-here-wat-al-jou-siektes-genees/comment-page-1/#comment-29597
  • Chris van Wyk on Psalm 103:1-5 – Loof die Here wat al jou siektes geneesHi Yvonne Vers 5 moet in die konteks van die Psalm uitgelê word. Die eerste vyf verse vorm 'n eenheid: 1 Van Dawid. Loof die Here, o my siel, ja, alles wat in my is, sy heilige Naam! 2 Loof die Here, o my siel, en moenie enige van sy weldade vergeet nie – 3 Hy wat al jou sondeskuld vergewe, wat al j…
  • amanda on Inleiding op Openbaringhoe ( op aarde ) gaan God se koninkryk op aarde so gevestig word, dat Hy uiteindelik deur almal as Alleenheerser erken gaan word. Elkeen is so besig om sy eie ding te doen, dat dit byna onmoontlik klink. Dis vir my n moedelose gedagte.
%d