Rigters 13 – Simson word as rigter gebore vir die vrou van Manoag
Ná die fokus op Jefta in sy stryd met die Ammoniete verskuif die fokus van die boek na Simson in sy stryd met die Filistyne, iets wat alreeds in Rigters 10:7 aangeraak is. Die tydperke kon natuurlik ook oorvleuel het, omdat Simson meer in Juda in die suide van die land optree en Jefta in Gilead in die noordooste.
Die Israeliete het weer gedoen wat verkeerd is in die oë van die Here. Die Here gee hierdie keer Israel vir ’n baie langer tyd as vantevore in die hand van hulle vyande oor – 40 jaar lank. Die patroon van verval en straf herhaal hom dus weer.
Die vyand kom nie hierdie keer uit die ooste, soos by Jefta nie, maar uit die weste. Die Filistyne het wes van Kanaän, in die kusstrook by die Middellandse See tot by die grens met Egipte in die suide, gewoon, dit wat ons vandag as die Gasa strook ken.
Die Here roep hierdie keer iemand vóór die Israeliete so ver kom
Let op dat die normale patroon van die Israeliete wat “roep” nie hier gevolg word nie, maar dat die Here uit eie beweging na 40 jaar besluit om iets aan die situasie te doen. Hy roep die nuwe situasie in aanskyn.
Dit begin by die vrou van Manoag en haar man wat gebly het in Sora en uit die stam van Dan was. Hoewel Manoag se naam genoem word en nie dié van sy vrou nie, blyk dit van meet af aan dat sy die eintlike kontakpunt met die Here is.
Dié vrou is kinderloos. Die Engel van die Here verskyn aan haar, nie aan haar man nie, en belowe vir haar ‘n kind. Sy, die kinderlose, sal swanger word en haar skande sal weggeneem word. Dit laat ‘n mens onmiddellik dink aan die Engel se verskyning aan Maria in die NT, ook waar haar man Josef nie by haar is nie.
Interessant is dat hierdie vrou in fyn detail opdrag kry hoe sy moet lewe en hoe die kind moet lewe – totaal toegewy aan die Here. Die opdrag aan haar om nie wyn of bier te drink en niks onreins te eet nie, is in ooreenstemming met die gelofte van die Nasireërs (Numeri 6). Dieselfde sou geld vir Simson met die ekstra voorskrif om nie sy hare te skeer nie. Sy hare sou uiteindelik ‘n bepalende rol speel in die effek wat sy lewe as rigter op die konflik tussen Israel en die Filistyne wou hê.
Die gelofte kon tydelik of permanent wees. In Simson se geval was dit lewenslank, soos dit later ook met Samuel die geval was (1 Sam 1). Samuel se hare is dus ook nooit geskeer nie.
Sy vertel dié gebeure in detail vir haar man, wat onmiddellik bid dat die man van God weer sal verskyn aan hulle sodat hulle kan weet wat hulle moet doen met die kind. Sy vrou het hom vertel, maar hy wil dit self hoor.
Sy versoek word verhoor, maar die Engel verskyn nie direk aan hom nie, maar eers weer net aan die vrou. En as die vrou hom gaan haal, en Manoag die Engel vra hoe die kind moet lewe, dan verwys hy Manoag net na alles wat hy reeds vir die vrou gesê, en beklemtoon haar rol, eerder as dié van die kind.
Die Engel van die Here blyk God self te wees
Manoag wil gasvry wees en bied aan om ‘n bokkie gaar te maak, maar die Engel weier om daarvan te eet, en beveel aan dat dit as ‘n brandoffer – wat met sondevergifnis verbind word – vir die Here geoffer word.
Manoag is egter nuuskierig wie die engel regtig is, en vra die man se naam, want hy het nog nie regtig besef wat besig is om hier te gebeur nie.
Die Engel van die Here beskryf egter sy Naam as te “wonderlik” om uit te spreek. Die Hebreeuse woord “pěliʾyˆ” wat hier met “wonderlik” vertaal word, verbind hierdie Engel op ‘n subtiele wyse beide aan Jahwe self (Eks 15:11 – “Bewerker van wonderdade”) as aan die Messias (Jes 9:5 “Wonderbare Raadsman”).
Ook Jahwe se verordeninge is “wonderlik” (Ps 119:129) wat ‘n mens met nuwe oë na die Skrif, die Woord van God, behoort te laat kyk.
Manoag offer daarom ‘n bokkie, net soos Gideon vroeër. En net soos by Gideon eet die Engel nie van die vleis nie, maar laat ‘n vlam uit die altaar die bokkie verteer en styg op ‘n wonderbaarlike manier in die altaarvlam hemelwaarts.
Die praktiese wysheid en teenwoordigheid van gees van Manoag se vrou bly ‘n mens by
Die besef daag uiteindelik by Manoag op dat hy inderdaad met die Here self te doene gehad het. Dit is wonderlik om te sien met hoeveel teenwoordigheid van gees en doodgewone praktiese wysheid die vrou optree as hulle agterkom dat dit regtig die Here self was wat aan hulle verskyn het.
Op haar man se angstige voorspelling dat hulle nou sal doodgaan, omdat hulle die Here gesien het, sê sy net: die Here sou dan nie ons offer aanvaar het nie, die engel laat sien het, en boonop die wonderlike nuus van ‘n seun gegee het nie.
Die vrou noem haar seun Simson, “klein son”, ‘n voorafskaduwing van die lig wat hy vir Israel in hulle stryd met die Filistyne gebring het. Hoewel dit net ‘n tydelike verlossing sou wees, het dit getuig van die “groot son” wat later die Messias vir die wêreld sou word.
Soos Maleagi dit beskryf het: “Maar vir julle wat eerbied het vir my Naam, sal die son van redding skyn met genesing in sy strale. Julle sal vry word en bokspring soos vetgemaakte kalwers.” (Mal 4:2).
Drie van die dissipels het ‘n voorsmakie hiervan in die Here Jesus se heerlikheid op die Berg van Verheerliking gesien: “Daar het sy voorkoms voor hulle oë verander: sy gesig het begin straal soos die son, en sy klere het wit geword soos die lig.” (Matt 17: 2; vgl Openb 21:23; 22:5).
Trouens, Jesus self sê dat dit van ons waar sal word: “Dan sal die gelowiges in die koninkryk van hulle Vader skitter soos die son. ‘Wie ore het, moet luister.’” (Matt 13:43).
En uit hierdie relatiewe eenvoudige gesin, ‘n man wat versigtig glo, en ‘n vrou wat, hoewel ons nie haar naam verneem nie, ‘n ongelooflike vertroue openbaar (sy vra geen vrae nie, aanvaar net wat die Here sê, presies soos Maria veel later) en op die koop toe uiters prakties kan dink, kom die seun Simson wat vir 20 jaar leier van sy volk sou wees.
Simson het groot geword en die Here het hom geseën en die Gees van die Here het hom begin lei, letterlik hom ge-”stir”! Die Filistyne sou die rimpeleffek hiervan vir 20 jaar aan hulle lyf moes trotseer.
View all posts in this series
- Inleiding op die boek Rigters
- Rigters 1:1-2:5 – Die geduld en genade van die Here met die verval en verydeling van hierdie tyd
- Rigters 2:6-3:6 – Die volk vergeet die groot dade van die Here en verval in ongehoorsaamheid
- Rigters 3:7-31 – Otniël, Ehud en Samgar red en rig die volk
- Rigters 4 – Debora, die formidabele moeder in Israel
- Rigters 5 – Die lied van Debora en Barak
- Rigters 6 – Die Here se geduld met Gideon maak hom gereed as rigter
- Rigters 7 – Gideon oorwin die Midianiete met 300 man
- Rigters 8 – Gideon verhinder die Here se invloed deur politiekery, gierigheid en afgodery
- Rigters 9 – Die Here straf Abimelek vir al die onreg wat hy pleeg
- Rigters 10 – Tola en Jaïr lei Israel vir 45 jaar maar die Here raak onwillig om te red
- Rigters 11-12 – Die Gees verander Jefta van dapper held en militêre leier in ‘n rigter
- Rigters 13 – Simson word as rigter gebore vir die vrou van Manoag
- Rigters 14-15 – Simson word verraai deur Timna asook Juda, maar verlos telkens sy mense
- Rigters 16 – Simson word verraai deur Delila, maar vernietig die tempel van Dagon
- Rigters 17-18 – Miga illustreer die waarheid dat ‘n bietjie suurdeeg die hele deeg deurtrek
- Rigters 19-21 – Drie uitmergelende verhale
- Rigters 19 – Die gruwelike verkragting
- Rigters 20 – Die gruwelike burgeroorlog
- Rigters 21 – Die gruwelike ontvoering
Tags: Rigters
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Heinrich, die term apokaliptiek is afgelei van ‘n Griekse woord wat “openbaring” beteken. Dit verwys na literatuur wat geskryf is oor die toekomstige oordeel aan die einde van die tyd. Dit word gekenmerk deur simboliek en hemelse agente wat optree. Apokaliptiese geskrifte verwag dat God die ou onvolmaakte orde sal vernietig en die wêreld na sy oorspronkilke paradys-agtige toestand sal herstel. Dit is Bybelse boeke soos Daniël (hfst 7-12) en Openbaring, asook Bybelgedeeltes soos Jesaja 24-27 en Matteus 24-25.
Heinrich Du Preez
| #
Hi
Ek wil graag weet wat beteken apokapliptiese boeke
Chris van Wyk
| #
Hi Kobie,
Jesus leer dat oud en nuut uit die Skrif belangrik is in die koninkryk van die hemele
Matteus is die enigste wat hierdie gelykenis van Jesus vertel (Matt 13:51-52).
Nuwe en ou skatte
51 “Verstaan julle al hierdie dinge?” “Ja,” het hulle geantwoord. 52 En Hy het vir hulle gesê: “Daarom is elke skrifkenner wat ‘n leerling in die koninkryk van die hemele geword het, soos ‘n huiseienaar wat nuwe en ou dinge uit sy skatkamer haal.” (Bybel 2020-vertaling).
Daarom rond Jesus ‘n gesprek af wat Hy oor sy geestelike familie gehad het (“Elkeen wat die wil doen van my Vader wat in die hemele is, dié is my broer en suster en moeder.” – Matt 12:50). Hy het in die loop van die gesprek sewe gelykenisse oor die koninkryk van die hemele vertel, die gelykenisse van die saaier, onkruid, mosterdsaad, suurdeeg, verborge skat, pêrel en treknet.
Jesus het hierdie gelykenisse vertel, sodat dié wat ore het om te hoor, kan hoor (Matt 13:9-17). Die ongemaklike waarheid was dat daar talle Jode was wat juis nie wou hoor nie, en daarom was die gelykenisse vir hulle onverstaanbaar. Die gelykenisse was net verstaanbaar vir dié wat ore gekry het van sy Vader om te hoor (Matt 13:11), dié wat bereid was om te doen wat God vra (Matt 12:50).
Jesus vra dan die disspels of hulle regtig verstaan wat Hy deur die gelykenisse geleer het. Hy moet seker maak dat hulle verstaan voor Hy verder die evangelie met hulle deel.
Op hulle positiewe antwoord vertel Jesus dan ‘n verdere gelykenis, die gelykenis van die huiseienaar en sy voorraadkamer, om hulle te bevestig in hulle verstaan van die evangelie. Hulle is soos ‘n huiseienaar wat nuwe en ou dinge uit sy voorraadkamer haal.
Dit is trouens ‘n beskrywing van wat met elke skrifkenner gebeur wat tot insig kom. Wanneer hy of sy deel word van Jesus se familie, omdat hulle bereid is om die wil van God te doen, word hulle leerlinge in die koninkryk van die hemele. En kry hulle die voorreg om kreatief te werk met beide die nuwe – Jesus se lering – en die oue – die Skrif van die OT. Saam vorm dit die Woord van God.
Boodskap en betekenis
Hierdie gelykenis is ‘n absoluut fundamentele uitspraak oor die relevansie van beide die Skrif – die Ou Testament – en die boodskap van Jesus – die uiteindelike Nuwe Testament. Elkeen wat ‘n leerling word in die koninkryk van die hemele sal nuut kyk na die openbaring van God, sê Jesus.
Aan die een kant sal hulle ‘n nuwe perspektief op die waarde van die oue kry – die OT. Aan die ander kant sal hulle insig kry in die waarde van die nuwe – die NT. Trouens, deur die bril van die openbaring van Jesus – die NT – sal hulle juis die oue nuut kan waardeer – die OT.
Charles Quarles gebruik hierdie gelykenis van Jesus as die invalshoek van sy teologie van Matteus – A Theology of Matthew: Jesus Revealed as Deliverer, King, and Incarnate Creator. Hy sê dat daar ‘n goeie saak uit te maak is daarvoor dat Matteus die gelykenis ook outobiografies verstaan het. Dit is nie net waar van elke skrifkenner nie, maar ook van Matteus wat ‘n kenner van die OT was.
Daarvan getuig die talle aanhalings wat hy uit die OT maak. Onder andere is daar 19 profesieë uit die OT wat Matteus op Jesus van toepassing maak as getuienis dat dit in Hom vervul is.
Vir jou verstaan van die oue en die nuwe en die blywende waarde van albei sal dit die moeite werd wees om die verwysings in hierdie lys na te gaan en te oordink.
Matteus stel Jesus aan ons voor as die vervulling van die volgende OT profesieë:
1. Matteus 1:22-23 sê Jesaja 7:14 is vervul in Jesus dat die Messias uit ‘n maagd gebore sou word.
2. Matteus 2:6 sê Miga 5:2 is vervul in Jesus dat die Messias in Bethlehem gebore sal word.
3. Matteus 2:15 sê Hosea 11:1 is vervul in Jesus dat die Messias uit Egipte geroep sal word.
4. Matteus 2:18 sê Jeremia 31:15 is vervul in Jesus dat ‘n kindermoord in sy tyd sou plaasvind.
5. Matteus 3:3 sê Jesaja 40:3 is vervul in Jesus dat ‘n profeet in die woestyn die koms van die Here sou voorberei.
6. Matteus 4:14-16 sê Jesaja 9:1-2 is vervul in Jesus dat die Messias na die nasies van Galilea sou kom.
7. Matteus 8:17 sê Jesaja 53: 4 is vervul in Jesus dat die Messias ons siektes en swakhede sou dra as ‘n offerlam.
8. Matteus 10: 35-36 sê Miga 7:6 is vervul in Jesus dat die Messias familielede teen mekaar sou draai.
9. Matteus 11: 5 en 15:31 sê Jesaja 26:19; 29:18; 35:5; 42:18; en 61:1 is vervul in Jesus dat die Messias blindes sal laat sien, lammes sal laat loop, die dowes laat hoor, dooies sal opwek en die evangelie aan die armes sal verkondig.
10. Matteus 11:10 sê Eksodus 23:20 en Maleagi 3:1 is vervul in Jesus dat ‘n boodskapper die koms van die Messias sou voorafgaan.
11. Matteus 12:18-21 sê Jesaja 42:1-4 is vervul in Jesus dat die Messias nie luid of pretensieus sou wees nie.
12. Matteus 13:14-15 sê Jesaja 6: 9-10 is vervul in Jesus dat die Messias se leer misverstaan sou word.
13. Matteus 13:35 sê Psalm 78:2 is vervul in Jesus dat die Messias met gelykenisse die mense sal leer.
14. Matteus 15: 8-9 sê Jesaja 29:13 is vervul in Jesus dat God se volk teen hom sou rebelleer en valse dinge oor Hom sal versprei.
15. Matteus 17: 10-13 sê Maleagi 4:5 is vervul in Jesus dat die koms van die Messias voorafgegaan sal word deur die koms van ‘n Elia-figuur.
16. Matteus 21:5 sê Jesaja 62:11 en Sagaria 9: 9 is vervul in Jesus wat die Messias se oorwinning in Jerusalem voorspel.
17. Matteus 26:31 sê Sagaria 13:7 is vervul in Jesus dat die Messias se dissipels hom sou verlaat.
18. Matteus 27: 9 sê Sagaria 11:13 is vervul in Jesus dat die Messias vir dertig silwerstukke verraai sou word.
19. Matteus 27:35,43,46 sê Psalm 22:1-2, 6-8,18 is vervul in Jesus dat mense vir die Messias se klere sou loot en Hom bespot en dat die Vader hom sou verlaat tydens sy lyding vir die kwaad.
Chris van Wyk
| #
Hi Pieter (ek sal nog antwoord oor die doop – net vasgedraai), ek gaan daaroor skryf in my Prontuit die Waarheid reeks vanaf die begin van Julie af.
Pieter
| #
Middag Chris
Jy het nie ‘n skrywe oor Lent wat meer die laaste 40 dae van Jesus na die kruis verduidelik.
Groete
Pieter
Kobie Marais
| #
Verduidelik asb vir my Matteus 13vers 52
Chris van Wyk
| #
Dankie, Jan. Eintlik verstommend hoe diep die Noag-verhaal ingebed is in die hele Bybel. Dit het selfs ‘n invloed op die “sinode”-sitting in Jerusalem (Hand 15) gehad en op ons siening van die doop (1 Pet 3). Noag is nie ‘n liggewig nie. Ons ignoreer hom tot ons skade.
Jan Louw
| #
Baie waardevol. Dankie Chris
Chris van Wyk
| #
Hi Denver, jy kan dit kry by https://bybelskool.com/matteus/
Denver
| #
Ek soek graag meer inligting oor Matteus