27 Jun2011
Kulture
Ek gee ook enkele aantekeninge oor die 3 van die kulture wat jy in jou leeswerk sal teëkom:
Jode
- Twee groepe:
- Jode in Palestina
- Jode in die verstrooiing (diaspora)
- Sinagoges dikwels die aanknopingspunte vir die apostels.
- Uiteenlopende godsdienstige partye met verskillende politieke aksente:
- Fariseërs – godsdienstig konserwatief, vroom, eie stel wette (2 eeue v.C in tyd van Makkabeërs ontstaan).
- Sadduseërs – godsdienstig liberaal, aristokraties, meerderheid in Sanhedrin (Joodse Raad).
- Esseners – sterk moralisties, tog nie wetties, intense Skrifstudie by die Dooie See – 1948 Dooie See rolle!
- Selote – fanatieke opposisie-party teen die Romeine, ondergronds, gewelddadig: Simon, “die fanatikus” (Selotes) was ‘n dissipel (Luk 6:15); Judas, die Galileër (Hand 5:37 – genoem in die toespraak van Gamaliël in die verhoor van Petrus en Johannes voor die Joodse Raad) waarskynlik hul leier.
- Skrifgeleerdes – rabbi’s uit geledere van beide die Fariseërs en Sadduseër – intense studie van die Ou-Testamentiese wet (Tora = Pentateug).
- Herodiane – lojale ondersteuners van die Herodes konings in diens van die Romeinse ryk – in opposisie met die Fariseërs (Matt 22:16 – soms het hulle saamgesweer!).
Grieke
- Nie meer ‘n politieke mag nie, wel ‘n kulturele en filosofiese mag. Paulus se leringe in die Nuwe Testament (Handelinge 17:18):
- staan veral teenoor die idees van Epikuris (3de eeu v.C.) van die Epikureërs – wat glo dat die grootste goed was om eenvoudige plesier na te streef en pyn te vermy. Dit kon jy doen deur kennis, vriendskap en matigheid. Dit staan teenoor die radikaliteit van die offervaardigheid van Christus en die lewe van gehoorsaamheid aan God in dissipelskap.
- knoop aan by die idees van Zeno (ook 3de eeu v.C.) wat die Stoïsynse beweging begin het – wat klem gelê het op self-beheersing en die regte gedrag ten spyte van impulse van buite af – en transformeer dit in sy toespraak op die Areopagus, waar hy een van die Stoïsynse digters, Aratus, aanhaal: “Ons stam ook van Hom af.”
- Grieks is die amptelike wêreldtaal.
- Nuwe Testament is in koine-Grieks geskryf.
Romeine
- Wet en orde hoog op hulle prioriteitslys – daarom volkere met reg en billikheid behandel.
- Groot invloed, tot vandag toe nog, op regeringsvorme en die regstelsel.
- Nie regtig geïnteresseerd in ‘n komplekse godsdiens sisteem nie – roep die hulp van gode in wanneer hulle dit nodig gehad het.
View all posts in this series
- Lees Lukas-Handelinge deur saam met my
- Fokus op die betekenis van die Skrifgedeeltes
- Lukas-Handelinge se leesplan
- Die evangelies se unieke Jesus portrette
- Lukas as een van die drie Sinoptiese evangelies
- Oorsig van Lukas
- Riglyne vir die lees van Lukas
- Oorsig van Handelinge
- Riglyne vir die lees van Handelinge
- Inligting oor die streke waar die evangelie verkondig is
- Kulture
- Lukas-Handelinge: Twee boeke vir ons tyd – David J Bosch
- Lees die vier evangelies en Handelinge
Tags: Handelinge, Lukas
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Karin, jy kan kyk by https://bybelskool.com/hebreers-511-620-gaan-voort-na-volwassenheid-en-hou-stewig-vas-aan-die-hoop-wat-voorle/ Daar skryf ek onder andere:
Die begin kwessies van die Christelike geloof kan ’n mens verhinder om geestelik volwasse te word. Hoekom? Nie net omdat hulle só vasgevang kan word daarin dat hulle nie geestelik volwasse word nie, maar omdat dit eintlik onmoontlik is om iemand wat van dié dinge afvallig geword het – nádat hulle die hemelse gawe gesmaak het, deel gekry het aan die Heilige Gees, die goeie woord van God gesmaak het, sowel as die kragte van die komende bedeling – om dié mense weer opnuut tot bekering te bring. Hulle het wat hulleself betref eintlik die Seun van God opnuut gekruisig en openlik tot skande gemaak, sê die skrywer.
Die boodskap het dan nie sy vrug in hulle gedra nie, en deur weereens op die begin kwessies te fokus, gaan nie maklik enige verandering by hulle bring nie. Dit sal net ’n wonder van God wees wat in sulke gevalle mense tot inkeer kan bring.
Ek hou van die manier waarop William Lane dit sê: “If those who have enjoyed a full and authentic Christian experience should then fall away, a renewal to repentance is impossible” (Word kommentaar). Let op die “if” en die “should“, want die skrywer dink nie só iets is regtig moontlik nie.
Hy sê wel: “Dit is immers onmoontlik om hulle wat eenmaal verlig is, wat die hemelse gawe gesmaak, en deel gekry het aan die Heilige Gees, en wat die goeie woord van God gesmaak, en ook die kragte van die komende bedeling, en tog afvallig geword het, weer opnuut tot bekering te bring, aangesien hulle wat hulleself betref, die Seun van God opnuut kruisig en openlik tot skande maak,” (Hebr. 6:4-6 in BDV).
Hoekom sou ons dit só erg wees, as ‘n mens ter wille van die argument sou bedink? Want dit sou beteken dat die lewende God aktief teengestaan word. Dit is egter iets wat eintlik nie kan gebeur nie.
Daarom is die skrywer nie regtig bekommerd oor die geloofsgemeenskap in Rome nie, want hy is oortuig dat hulle die pad met God na volwassenheid sal stap: “Maar selfs wanneer ons só praat, geliefdes, is ons, wat julle betref, oortuig van beter dinge wat betrekking het op verlossing.” (Hebr. 6:9). Die Here is immers nie onregverdig nie, sien raak wat hulle vir Hom en vir die ander “heiliges” doen. Hy wil net baie graag hê dat elkeen van hulle enduit dieselfde ywer sal toon om die wedloop wat vir hulle voorlê te voltooi, soos dié wat hulle voorgegaan het. In hfst. 11-12 sal hy verder daaroor uitbrei.
Karin de Kock
| #
Goeie more Ds Chris,
Dankie dat ek uit Namibië ook ń vraag kan vra.
Hoe moet ń mens Hebreërs 6:4-9 verstaaan?
Baie dankie
Groete
Karin de Kock
Chris van Wyk
| #
Die vroeë kerk het Openbaring 1:10 se verwysing na die dag van die Here op die Sondag betrek, bv die bekende onderrig van die Didage. Jy kan verder lees by https://bybelskool.com/waarom-vier-ons-nie-meer-die-sabbat-soos-dit-in-die-wet-gebied-word-nie/ en https://bybelskool.com/sabbat/
Sonja
| #
Hi Chris
Kan jy moontlik vir my verduidelik hoekom jy die dag van die Here as Sondag uitbeeld. Ek sal ook teksverse wat dit ondersteun waardeer.
Chris van Wyk
| #
Waardeer die terugvoer!
Rudi
| #
Baie dankie die het die stuk in JAKOBUS vir my Baie beter laat verstaan, baie dankie geseend is jy met die uitleg
Chris van Wyk
| #
Hi Willie, nee, ek het nog nie die pad van akkreditasie gestap nie. Dit is net vir privaat verryking.
Chris van Wyk
| #
Spreuke 5:15-21
In Spreuke 5:7-14 borduur die pa voort op die versoeking van die vreemde vrou en waarsku al sy seuns teen die effek wat ontrouheid in die huwelik op jouself kan hê. Ontrouheid in die huwelik is nie speletjies nie! Dit lei tot ’n private hel en publieke skandes, sê Spreuke. Natuurlik is daar genade en vergifnis – so leer ons in die NT. Maar, voorsorg is beter as nasorg.
In Spreuke 5:15-21 keer die pa die situasie om. Sal jy nou graag wil hê iemand anders moet by jou vrou kom slaap? Stellig nie, so, waarom dit aan iemand anders doen? Die punt van die verbod op ontrou is om volle vreugde te vind in die huwelik met die vrou (of man) wat die Here vir jou gegee het. Vers 15: “Drink water uit jou eie opgaarput, en lopende water uit jou eie bron.” Jou vrou moet vir jou alleen wees en nie vir ander saam met jou nie!
Vers 18 herhaal dit: “Mag jou waterbron geseënd wees; verheug jou oor die vrou van jou jeug.”
Let op dat hier in die enkelvoud gepraat word, want dit was altyd die ideaal dat die huwelik monogaam sal wees, soos Jesus helder in Matteus 19 vir ons leer op grond van Genesis 2. Poligamie het via die nageslag van Kain pos gevat, en selfs die Israeliete het die nasies daarin begin navolg. Maar, dit was nooit God se skeppingsdoel met die mens nie. Laat jou vrou (of man) jou dus bedwelm, en niemand anders nie, want God sien en reageer op alles wat jy doen. Hierdie waarskuwing het daarby ook ‘n geestelike kant, want die Here sien dit alles raak. Jou sonde sal jou inhaal, jy sal sterf deur só ‘n gebrek aan selfbeheersing.
Dirk Uys
| #
Spreuke 5 vers 15 en 18a se uiteensetting asb. hoe moet dit toegepas word in vandag se lewe en persoonlike lewe?
Willie
| #
Kan mens n diploma of sertifikaat verdien na voltooiing van die kursus