Esra 1 – God beweeg Kores en die volk om na Juda terug te keer

Dit bly ’n wonderlike werklikheid van die geskiedenis dat Kores, die koning van Persië, met ’n hele ander strategie begin werk in sy koninkryk wat tot groot vrede in sy gebied gelei het.  Hy het die voortou geneem om alle volkere toe te laat om nie net hulle eie kultuur en godsdiens te beoefen nie, maar dit ook in hulle eie land te doen.  Daarmee het hy ’n tradisie van respek vir ander kulture en godsdienste ingevoer wat tot groot voordeel van onder andere die Jode was. 

Terselfdertyd het hy verseker dat hulle sy koningskap met respek sou bejeën uit dankbaarheid vir die lewensruimte wat hy vir almal gegun het.  Lees meer uit Kores se eie opsomming van sy aksies in die sogenaamde Kores Silinder wat in die 19de eeu in Irak opgegrawe is.

Dat dié manier van doen reeds jare tevore deur die profeet Jesaja (45:1) voorspel is en die tydperk wanneer dit sou gebeur deur die profeet Jeremia voorspel is (25:12), maak dié ontwikkeling dubbeld so spesiaal vir ons as Christene.  Nie dat Esra baie maak van dié feit nie.  Ons lees net terloops in die eerste vers dat die belofte vervul is wat die Here by monde van Jeremia uitgespreek het dat die Here koning Kores van Persië laat besluit het om dwarsoor sy ryk ‘n proklamasie vir hulle terugkeer te laat afkondig. Dit vind plaas in sy 1ste regeringsjaar in 539 v.C.

Hoewel dit dus ’n wonderwerk is, word dit meer as ’n stille getuienis van wat agter die skerms gebeur, weergegee, as in ’n donderende verheerliking van God se werk in die geskiedenis.  Dieselfde werkswyse word gevolg in die mededelings oor God se werk in die lewe van koning Artaxerxes wat Esra en Nehemia se bedieninge radikaal beïnvloed het (Es 7:27; Neh. 2:6).

Die skriftelike proklamasie maak gewag van die feit dat Kores in opdrag van die Here – die God van die hemel – optree, omdat Hy al die koninkryke van die aarde aan Kores gegee het.  Dit gaan vêrder oor die meer spesifieke opdrag om vir God ‘n tempel in Jerusalem in Juda te bou wat dan insluit dat enigiemand van die Jode kan gaan help om die tempel te bou vir die Here die God van Israel.

Let op hoe die proklamasie sê dat Hy God is in Jerusalem, wat ’n meer lokale kleur aan sy Godheid verleen – gegewe dat Kores waarskynlik vir Marduk in sy eie land aanbid het – hoewel Kores ook Jahwe se meer soewereine karakter erken in die feit dat Hy ook as God van die hemel geteken word.

In ’n optrede wat herinner aan die eerste Uittog uit Egipte (vgl. Eks. 11 – die Egiptenare moes goud en silwer as voorsiening vir hulle Uittog aan die Jode verskaf), word die Jode deur hulle bure van middele voorsien vir hulle terugreis sowel as vir die bou van die tempel. Koning Kores het ook die goed laat haal wat in die huis van die Here was en wat Nebukadnesar uit Jerusalem weggevat en in die tempel van sy god gesit het.

Die eerste mense wat op hierdie vrygewige aanbod gereageer het, was die familiehoofde van Juda en Benjamin, asook die priesters en die Leviete, presies die geslagte wat so prominent in die eerste 9 hoofstukke van 1&2 Kronieke gelys word.

Interessant genoeg word ook dié reaksie aan God se stille werking gewyt: “elkeen in wie God die voorneme gegee het, het toe klaargemaak om die huis van die Here in Jerusalem te gaan bou.”

Sesbassar (vgl. ook 5:14-16), die hoof (prins) van die stam van Juda, neem die leiding in die terugkeer van ’n kleinerige groep mense.  Hy is moontlik dieselfde persoon as Serubbabel (vgl. 2:2; 3:8; 4:2; 5:2 asook Haggai 1:1) wat ook soos Daniël en sy drie vriende Hebreeuse en Babiloniese name gehad het, hoewel baie geleerdes dink dat die twee name onderskeidelik aan die amptelike en nie-amptelike leiers van die teruggekeerde ballinge behoort óf dat die een die ander opgevolg het.