Daniël 9 – Daniël bid om die vervulling van God se beloftes en ontvang die belofte van volle versoening

In dieselfde jaar (539 vC) wat Daniël die Here se sorg in die leeukuil ondervind het (Dan. 6), nader hy die Here in ’n gebed vir die vergifnis en herstel van die volk op grond van sy lees van die profesieë van Jeremia. Die Here antwoord sy gebed deur ‘n boodskap wat die engel Gabriël vir hom bring. Dit is ‘n boodskap wat nie net vir sy eie tyd bedoel is nie, maar ook die gordyn oor die toekoms ‘n entjie oopskuif.

Die hoofstuk beslaan drie dele – 1) die bewuswording van God se belofte in die Bybel, 2) die ernstige gebed om vervulling daarvan en 3) die antwoord van die Here deur bemiddeling van die engel Gabriël.

Teks en konteks

God se belofte

In die eerste regeringsjaar van Darius/Kores, lees Daniël in “die Skrifte” – die weergawe van die kanon van dié tyd – dat die ballingskap deur die Here beperk is.

Hy kom in die boek van die profeet Jeremia agter dat die Here ’n afgebakende tyd van sewentig jaar vir Jerusalem se verwerping bepaal het. Die boek is deur die loop van ’n paar dekades voor en tydens die ballingskap geskryf en uiteindelik in die ballingskap gefinaliseer. Daniël het dus ’n kopie daarvan.

Jesaja 45 het reeds Kores aan dié terugkeer uit ballingskap verbind: “Ek het vir Kores te voorskyn laat tree om reg te laat geskied; Ek verwyder elke hindernis op sy pad. Hy sal my stad weer opbou en my ballinge terugstuur sonder dat hy betaling of ’n geskenk daarvoor ontvang, sê die Here die Almagtige.” (Jes 45:13) Hoewel Jesaja nie die tydperk as sodanig aangedui het nie, koppel hy die terugkeer aan Kores se koningskap en verskaf inligting wat ooreenkom met die edik wat Kores uitreik vir die terugkeer soos ons in Esra 1:2-4 lees.

Let op hoe die edik in Esra insluit dat die ballinge van die nodige silwer, goud, gebruiksgoed en vee voorsien moet word deur die mense van hulle omgewing in Babel saam met ’n vrywillige gawe vir die tempel van God in Jerusalem. Dit herinner aan die soortgelyke opdrag wat die Here met die Uittog uit Egipte aan die volk gegee het om silwer en goue goed van hulle Egiptiese bure te eis as voorsiening vir die reis (Eks 11:2-3).

Daniël se gebed

Met dié inligting wend Daniël hom na die Here God in gebed en smeking terwyl hy die erns van sy gebed bevestig met ’n vas. Sy gebed kan as ’n model gebruik word om God se beloftes in vervulling te bid.

1. Daniël vereenselwig hom met die volk in hulle sonde en ellende. Hy bely dit en erken daarmee dat God regverdig is. Die ellende is deur hulle eie toedoen. Hulle was ongehoorsaam, al het God sy verbond en trou gehandhaaf teenoor hulle. Selfs die profete wat die Here gestuur het, is geminag.
2. Hy herinner die Here aan die vorige Uittog uit Egipte waarmee Hy sy Naam grootgemaak het, soos dit vandag nog is. Israel se ellende het nie daaraan afbreek gedoen nie.
3. Hy beroep hom op God se barmhartigheid en vergifnis en vra dat die Here die stad Jerusalem sal herstel, “nie omdat ons regverdig is nie, maar op grond van u groot barmhartigheid.”

Gabriël se antwoord

Daniël beleef dit dat die antwoord op sy gebed kom: “terwyl ek nog praat en bid en my sonde en die sonde van my volk Israel bely”. Gabriël lig Daniël in, want “God het jou lief!”

Let egter op dat die Gabriël baie bewus is van die moeilikheidsgraad van dié antwoord en Daniël aanraai om dit deeglik te bestudeer (“gee dus ag op wat ek sê”) totdat hy die visioen (dít wat die engel nou gaan verklaar) verstaan. Begrip kom deur jou brein te gebruik, hoewel dié antwoord in hierdie spesifieke geval selfs dan nie op alle punte volledig helder is nie!

Die boodskap van Gabriël is (ek gee my eie vertaling van hierdie besonder moeilike gedeelte):

“²⁴Sewentig weke is bepaal oor jou volk en jou heilige stad om oortreding tot ‘n einde te bring, om sonde te stop, om sondeskuld te versoen, om ewige geregtigheid te bring, om openbaring en profeet te bevestig, om die Allerheiligste te salf.

²⁵Jy moet weet en verstaan: Vandat die woord uitgaan om Jerusalem te herstel en op te bou totdat die gesalfde, die prins, kom, sal daar sewe weke, en twee-en-sestig weke wees. Dit sal met ‘n plein en ‘n grag herbou word, maar in tye van verdrukking. ²⁶Na die twee-en-sestig weke sal die gesalfde doodgemaak word en niks hê nie.

Die mense van die prins wat (dan) kom, sal die stad en die heiligdom vernietig, dit beëindig (soos) met ‘n vloed. Oorlog sal voortduur tot die einde toe, en verwoestings is bepaal.

²⁷Hy sal met baie ‘n verbond bekragtig vir een week. In die middel van die week sal hy ’n einde maak aan slagoffer en offergawe. En in ‘n vlerk (van die tempel) sal hy gruwels van verwoesting oprig, totdat die (vooruit)-bepaalde vernietigende einde op die verwoester uitgestort word.”

Dit kan soos volg uitgelê word:

Vers 24

Hierdie 70 weke verwys waarskynlik na 70 tydperke van sewe jaar, dws 490 jaar, op voetspoor van Levitikus 25:8 se konsep van sewe sabbatsjare (‘n week van jare) waarna die jubeljaar van versoening vir die land aanbreek (vgl 2 Kron 36:21 waarin die ballingskap ook as ‘n reeks van sabbatsjare uitgelê word).

Let ook op dat hierdie die tyd is wat vir alles wat in vers 24-26 voorspel word, bepaal word. Die 70 weke is die somtotaal van die 69 weke van vers 25 en die 1 week van vers 26.

Hierdie tydperk het ses doelwitte, sê Gabriël. Die eerste drie het betrekking op die beëindiging van opstand en sonde sodat die sondeskuld versoen kan word. Die laaste drie het betrekking op die vestiging van ewige geregtigheid, die vervulling van al die visioene en profesieë, en die tempel se hertoewyding.

Daar is baie verskillende maniere om hierdie uitspraak te interpreteer.

• Sommige dink dit is vervul met die tempelreiniging na die ontheiliging daarvan deur Antiochus IV Epiphanes.
• Ander dink dit is vervul met die gebeure rondom Jesus Christus se kruisdood en opstanding in Jerusalem.
• Nog ander verbind die uitspraak met beide die eerste koms van die Here Jesus en sy tweede koms. Die sondeskuld is wel met sy eerste koms deur sy kruis en opstanding versoen, maar die vestiging van sy koninkryk sal eers met sy tweede koms finaal aanbreek.

Ek dink laasgenoemde twee interpretasie maak sin, waarvan die laaste vir my die meeste sin maak.

Vers 25-26a

Gabriël vervolg met ‘n onderdeel van hierdie boodskap, dat dit 7 weke en 62 weke sal neem vandat besluit is op die herstel van Jerusalem totdat ’n gesalfde en prins sal kom, dws 69 weke, of te wel 483 jaar, as ‘n mens ‘n week as ‘n aanduiding van sewe jaar neem.

‘n Mens kan dit só uitlê dat die aanvang van hierdie tyd begin met Artasasta se tweede dekreet in 444 vC wat Nehemia gemagtig het om die mure van Jerusalem te herbou (Neh 2:1-8). Daarna volg dan 483 jaar vanaf die dekreet tot die koms van die gesalfde prins wat ‘n mens bring by die triomfantelike intog in Jerusalem van Jesus, die Messias, in 33 nC, die datum wat deur die meeste aanvaar word as die jaar van Jesus se kruisiging (Luk 19:28-40).

Dat Hy “niks sal hê nie” kan dui op sy onskuld.

Vers 26b

Hierna kom daar dan ‘n ander prins. Die stad en die heiligdom sal verwoes word deur die volk van ’n ander regeerder. Dit dui moontlik op die verwoesting van Jerusalem in 70 nC waarna ‘n tyd van oorlog en verwoesting tot aan die einde van die tyd heers.

Let op dat dit nie eksplisiet met die weke verbind word nie. Dit is dus ‘n onbepaalde tyd.

Vers 27

Dan spring die boodskap na die einde van die tyd waarin hierdie prins, waarskynlik identifiseerbaar met die Antichris, die wêreld begelei om hom te aanbid. Die Here sal egter ‘n vernietigende einde op hierdie verwoester uitstort.

Dit is ‘n baie moeilike gedeelte om te interpreteer. Maar, die punt wat Gabriël maak, is tog heel duidelik.

• Daar sal ’n Gesalfde kom wat met sy dood versoening sal bring vir die volk.
• Daar sal ook duidelike teenstand wees teen God wat uiteindelik deur Hom getroef sal word.

Dit is die kort en die lank van hierdie boodskap van Gabriël.

Boodskap en betekenis

Hierdie profesie verwys na die koms van ons Messias, die Here Jesus Christus, wat gekruisig sou word om versoening vir ons sondeskuld te doen, en ‘n ewige geregtigheid vir God se mense te bewerk.

Dit verwys ook in baie verskuilde taal na die koms van die Antichris wat wel groot konflik en verdrukking sal veroorsaak totdat ook hy vernietig sal word, en die koninkryk van God vir altyd gevestig word.

Dit is die groot hoop wat ons het, en wat ons dra in tye van uitdagings en verdrukking. Die einde is lankal reeds bepaal, en dit sluit ‘n heerlike toekoms vir ons in, in die nuwe bestel wat God bring.