Aan die Galasiërs
Paulus skryf hierdie brief aan die “gemeentes in Galasië” (Gal. 1:2) wat aandui dat dit as ’n omsendbrief bedoel was. Hy skryf dit saam met/namens al die gelowiges by hom, óf van Korinte óf van Efese af. ’n Sekretaris het hom heel moontlik weer bygestaan (Gal. 6:11).
Watter Galasië?
Dit is onseker watter Galasië bedoel word, omdat daar twee landstreke was wat Galasië genoem is:
- Die suidelike etnies-geografiese gebied Galasië in sentraal Klein-Asië (Turkye) waar immigrante van Gallië (Frankryk) hulle gevestig het in die 3de eeu v.C. en wat die gebiede van Pisidië (Hand. 13:14; 14:24), Likaonië (Hand. 14:6 – twee van die stede hier word ook deur Lukas genoem: Listra en Derbe) en Frigië (Hand. 2:10 – van die Joodse gelowiges van hier af was op Pinksterdag in Jerusalem; Hand. 16:6; 18:23) ingesluit het (die sogenaamde Suid-Galasië-teorie).
- Die Romeinse provinsie van Galasië wat ook die noordelike dele van Klein-Asië ingesluit het (die sogenaamde Noord-Galasië-teorie).
Indien Paulus aan gemeentes in die etnies-geografiese gebied geskryf het – Suid-Galasië-teorie – ’n streek wat Paulus op sy eerste en tweede sendingreis besoek het, het Paulus die brief aan die Galasiërs waarskynlik uit Korinte geskryf in dieselfde jaar as die briewe aan Tessalonika, ongeveer in die jaar 50 n.C. Dan verwys hy ook in Galasiërs 4:13 na sy eerste besoek aan hulle, soos Lukas dit in Handelinge 13-14 beskrywe het. Sy tweede besoek was dan op sy tweede sendingreis, soos Handelinge 16:6 dit beskrywe.
Indien die brief aan die breër Romeinse provinsie geskryf is – Noord-Galasië-teorie – ’n streek wat Paulus op sy tweede sendingreis besoek het (Hand. 16:6), het Paulus die brief aan die Galasiërs waarskynlik uit Efese geskryf in dieselfde jaar as die briewe aan Rome, ongeveer in die jaar 53 n.C. Dan verwys Galasiërs 4:13 waarskynlik na sy eerste besoek, soos Lukas in Handelinge 16:6 dit beskryf, en was sy tweede besoek aan hulle op sy derde sendingreis, soos Handelinge 18:23 dit beskryf.
As ’n mens die inhoud van die brief vergelyk met wat met sy besoek aan die etnies-geografiese gebied Galasië gebeur het, lyk die eerste moontlikheid meer waarskynlik – Suid-Galasië-teorie – hoewel ’n mens moet erken dat daar te min oor die ander besoeke (Hand. 16 en 18) bekend is, om ’n besliste keuse te maak.
Ooreenkomste met Handelinge 13
Die brief pas baie goed in by die situasie wat Lukas vir ons in Handelinge 13 beskrywe. Dit sal baie help om Handelinge 13:13-51 as agtergrond vir ‘n studie van Galasiërs te gebruik.
In Antiochië in Pisidië het Paulus op sy eerste sendingreis ’n belangrike toespraak in die sinagoge gehou, waar hy baie spesifiek nie net aansluit by die Joodse geskiedenis van Moses tot Dawid nie, maar die gelowiges die nakomelinge van Abraham noem (Hand. 13:26 – vgl. Gal. 3:29). Baie van die Jode en ook heidene wat die Joodse geloof aangeneem het, het Paulus se boodskap aanvaar. Hoewel die Jode die volgende sabbat begin het om die stad teen Paulus op te sweep (byna die hele stad was daar – Hand. 13:44!), het ook baie heidene die woord van die Here aanvaar en gelowig geword. Dit het die evangelie soos ’n veldbrand vanuit hierdie stad dwarsdeur die hele streek laat versprei.
En let op hoe Lukas die gelowiges van Antiochië (onthou daar was ook ’n ander Antiochië in Sirië, vanwaar Paulus telkens sy sendingreise onderneem het – vandag Antakya in Turkye) beskryf as “vol blydskap en vol van die Heilige Gees” (Hand. 13:52), die ander groot tema waarop Paulus in die brief aan die Galasiërs sal uitbrei (Gal. 3-6).
View all posts in this series
- Aan die Galasiërs - October 7, 2010
- Die hart van die Christelike geloof - October 8, 2010
- Vryspraak, verbondsgemeenskap en vryheid - October 11, 2010
- Lees, Luister, Leef - October 12, 2010
- Paulus en sy briewe - October 13, 2010
- Leesplan
- Galasiërs 1-2 – om met vertroue, verwagting en volharding te leef - October 14, 2010
- Galasiërs 3:1-4:20 – VRYSPRAAK: dié wat glo, is kinders van Abraham - October 15, 2010
- Galasiërs 4:21-5:12 – VERBONDSGEMEENSKAP: geloof wat deur dade tot liefde oorgaan - October 18, 2010
- Galasiërs 5:13-6:17 – VRYHEID: dra die vrug van die Gees in die gemeenskap van gelowiges - October 19, 2010
- Die wet in die 3 Formuliere van Eenheid - October 21, 2010
- Thabiti Anyabwile | Gospel Freedom, Gospel Fruit | Galatians 5 - April 18, 2017
Discover more from Bybelskool
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Vince Aslett
Paulus skryf aan die Galasiers om die te help wat in n wettiese godsdiens vasgevang is, hy wys dat ons nie op eie stoom by God kan uitkom deur al Sy wette te probeer gehoorsaam nie. Hand 13 beskryf dieselfde – dat ons uit genade gered word en nie deur werke nie.
Vinie Furstenberg
Handelinge 13 het vir my weer eens nuwe betekenis gekry! My gedagtes het terug gegaan na ons besoek aan Turkye toe ons op Paulus se voetsprore die eerste sendingreis “beleef” het. Dit was Antiochië wat my die meeste geraak het!Daar met my Bybel oop by Hand:13 het ek my probeer inleef in wat afgespeel het. Voor my het net die ruïnes gelê van `n eens magtige stad . Van wat as susterstad van Rome bestempel was het niks oorgebly nie. Paulus moes nog een van die indrukwekkendste Romeinse tempels wat ter ere van Keiser Augustus gebou was, gesien het! Vandag sien mens net `n oninteressante Turkse dorpie `n endjie daarvandaan waar VYF minarette AL is wat aandag trek! In Hand 13:19 vertel Lukas dat Paulus in sy preek daar, verwys het na die sewe nasies wat God uit Kanaan uitgewis het om Sy volk daar te vestig. Dalk profetiese woorde want hier is vir die eerste keer die fondament gelê vir die vestiging van die NUWE volk van God..die kerk van Christus onder nie-Jode! Maar die wêreld se invloed het net te veel geword..vandaar dan sekerlik die noodsaaklikheid vir briewe van waarskuwing (Gal) en ook bemoediging(1 Petrus). Hoe skuldig staan ons as kinders van God dan nie, wanneer mens sien hoe die “minarette van die lewe” oorgeneem het nie! Is dit dalk omdat daar nie NA Paulus genoeg gedoen is om grense te oorskrei en verder te bou aan God se Koninkryk nie! En wat van vandag!
Chris van Wyk
Wanneer die kerk ophou om grense te oorskry, stagneer die gelowiges, val hulle vas in ‘n gemaksone, verloor hulle hul funksie as sout en lig vir die wêreld en sterf doodgewoon uit. Dit is deur die eeue waar van die kerk. Dit is dus ook waar vir onsself. Daarom is die tema wat ons in die Somerstrand gemeente vir die vierde kwartaal gekies het so belangrik: om gasvry te leef. Want gasvryheid beteken dat daar grensoorskryding plaasvind – ek gaan oor die grens na ander toe EN ek laat ander toe om die grens na my toe oor te steek. Ek word dus die gas in ander se lewe EN die gasheer of -vrou vir ander mense. En dit is hoe die koninkryk gebou word: om gasvry grense te oorskry.
Vince Aslett
Vanaand afgeskop met ons Bybelskool, maar min gewees maar dit gaan nie oor getalle nie – sal optel. Hulle vra my toe vanaand of Abraham n Jood was, ek het dit nog altyd vanselfsprekend aangeneem, van die mense is toe nie so seker nie en sê dat die term Jood eers na die ballingskap ontstaan het?
As dit waar was, was Abraham en Moses seker dan dieselfde etniese groep al is hulle dalk nie Jode genoem nie?
Chris van Wyk
Abraham is die vader van die Jode, maar is nie self ‘n Jood genoem nie. Hy kom van Mesopotamië af en word as ‘n Arameër beskrywe (Deut 26:5). Hy is dus uit die nageslag van Noag, wie se seun Sem ‘n seun met die naam Aram gehad het (Gen 10:22). Dit is waarom Abraham gesorg het dat Rebekka as vrou vir Isak gekies is, en nie ‘n vrou uit die Kanaänitiese volke in Israel nie, omdat sy uit sy Aramese familie gekom het (Gen 25:20). Op sy beurt het Jakob met Rebekka se broerskinders, Laban se dogters Lea en Ragel getrou.
Die Arameërs het ‘n wye gebied beslaan, Sirië (Naäman!), Mesopotamië en dele van die Oos-Jordaan, en was nooit ‘n staatkundige eenheid nie. Daarom het daar met tyd verskille ontstaan en was hulle ook op kolle mekaar se vyande, en hulle teen die Israelitiese stamme geveg met die Intog in Kanaän.
Die term Jood word afgelei van die naam van Juda, die agterkleinseun van Abraham, wat ook die naam van die stam word wat uit hom gebore is, en wat na die skeuring van die ryk na Salomo se dood die voorkeur term geword het vir die Suid-ryk. Eers na die ballingskap word die term Jood vir al die nakomelinge van Abraham gebruik.
In die Nuwe Testament (bv Gal 2:14) word die term Jood by voorkeur gebruik om na die nakomelinge van Abraham te verwys.
Terloops, daar is verskillende etniese groepe in die Jodedom, wat te make het met die geografiese gebiede waar hulle gebly het in die Diaspora, en ook met die mense wat ingetrou het in die Jodedom.