Skip to main content

Tag: wysheid

Prediker 12:9-14 – Rigting en vastigheid kom van God as die één Herder

Written by Chris van Wyk on . Posted in Prediker. 3 Comments on Prediker 12:9-14 – Rigting en vastigheid kom van God as die één Herder

Die Prediker het klaar gepraat.  Die redakteur neem nou oor en gee twee afsluitende perspektiewe in vers 9-11, en 12-14.  Die eerste is sy opsomming van wat die Prediker gesê het.  Die tweede is waarskynlik sy eie onderrig, dié boodskap wat die redakteur aan sy nageslag wil aangee as die geheim van die lewe.

Wysheid gee rigting en vastigheid – 12:9-11

Na hy die uitmuntende werk van die Prediker beskryf het (“raak uitgedruk”, “getrou op te teken”), gebruik die redakteur twee metafore om die funksie van die wysheid te beskryf.

  1. Die woorde van die wyses is soos skerp stokke wat die beeste (ons) aanjaag in die regte rigting.  “The words of the wise prod us to live well,” soos Peterson dit vertaal.
  2. Die versamelde spreuke van die wyses – soos onder andere die Prediker en Spreuke – is soos spykers wat ingeslaan is om alles, gemeenskappe en hulle wêrelde, bymekaar te hou.  “They’re like nails hammered home, holding life together” (Peterson).

Continue reading

Prediker 11:7-12:8 – Leer met God leef in jou jong dae

Written by Chris van Wyk on . Posted in Prediker. 1 Comment on Prediker 11:7-12:8 – Leer met God leef in jou jong dae

Die Prediker verskuif sy aandag na die jeug van sy dag, interessant genoeg aan die einde van sy breë blik oor die sinvolheid van die lewe al dan nie.  Dit is soos ’n jeugdiens aan die einde van die erediens – onthou hy is die Prediker.  Dit is asof alles oploop hierheen!  Daarmee plaas hy, insiggewend genoeg, eintlik sy hoop op die jongmense om meer sin van die lewe te maak as wat hy en ander soos hy in hulle ouderdom daarin kon vind … as hulle dit net kan regkry om dankbaar (11:8), plesierig (11:9), ligvoets en kommervry te leef (11:10) en veral sorg dat hulle leer om in dit alles met God die lewe aan te durf (12:1).

Leef dankbaar

Hy speel met die metafoor van lig en donker om die jeug met die ouderdom te kontrasteer, om jongmense aan te moedig om die geleenthede wat die jeug bied aan te gryp met dankbaarheid, en niks daarvan nutteloos te laat verbygaan nie – 11:7-8.

Leef plesierig, ligvoets en kommervry

Die Prediker moedig jongmense aan om plesier te vind in hulle jong dae as sodanig, om te doen wat hulle goedvind (hart), en waarvan hulle hou (oë), nie wat die ou mense goedvind nie!.  Die enigste grens wat hulle moet stel vir hulle plesier is aan die een kant die goedkeuring van God self, en aan die ander kant dinge wat hulle swaarmoedig (hart) kan maak, of hulle liggame skade kan aandoen – 11:9-10.

Leef met God

Dit beteken vir die Prediker dat hulle eintlik hulle plesier in hulle verhouding met God self moet vind.  Daarom noem hy God Skepper, en nie Almagtig, of ‘n ander term vir God nie – 12:1. Hulle moet doelbewus God se bedoeling met hulle, dít waarvoor Hy hulle gemaak het, uitvind en daarin plesier en betekenis vind … voordat die ouderdom aanbreek, waarin dit nie meer moontlik sal wees nie.

Continue reading

Prediker 10:16-11:6 – Belê en bestee met oorleg

Written by Chris van Wyk on . Posted in Prediker. No Comments on Prediker 10:16-11:6 – Belê en bestee met oorleg

In die laaste deel van hoofstuk 10 kry ‘n mens ‘n paar wyshede oor instandhouding en selfbeheersing, waarvan sommige feite is in verband met jou huishouding, waaraan jy aandag kan en moet gee en die ander onveranderlikhede is in verband met regerings en die burokrasie, waarvan ‘n mens moet kennis neem, hoewel jy min daaraan kan doen.

In hoofstuk 11 sit die Prediker ‘n lewenswyse op die tafel wat met beide voorsorg en werksywer, belegging en besteding werk.  Dit is nogal vir my ‘n baie interessante perspektief, omdat die twee aspekte ‘n strewe na balans beskryf, wat nie in ‘n verheerliking van net voorsorg en belegging of net ywerigheid en besteding bestaan nie, maar juis in die gelyktydigheid daarvan.

Continue reading

Prediker 9:13-10:15 – Wysheid is broos en breekbaar

Written by Chris van Wyk on . Posted in Prediker. 1 Comment on Prediker 9:13-10:15 – Wysheid is broos en breekbaar

Die Prediker is ambivalent oor wysheid

Die Prediker ondersoek verder die waarde van wysheid in terme van die voordele wat dit bring.  Hy doen dit deur die voorbeeld-verhaal te vertel van ’n wyse man wat ’n stad teen ’n magtige koning gered het.  Maar omdat hy arm was, het niemand hom geëer en onthou nie.  Wysheid is dus wel beter as krag, maar dit verhoog nie noodwendig ’n arm persoon se status in die oë van dié rykes van hierdie lewe nie.

Die Prediker is dus baie ambivalent oor wysheid.  Dit is beter as brute krag (9:14).  Dit is beter as ‘n dwase geskree (9:17).  Dit is beter as wapens (9:18).  Maar, dit gee bv geen blywende status nie (9:16), word maklik geminag (9:16), en kan slegs deur een misstap bederf word (9:18).   Wysheid is dus van groot waarde, maar is broos en breekbaar, omdat dit baie keer getroef kan word deur dwaasheid en/of mag.

Continue reading

Prediker 9:1-12 – Ontwikkel jou kapasiteit vir vreugde

Written by Chris van Wyk on . Posted in Prediker. 2 Comments on Prediker 9:1-12 – Ontwikkel jou kapasiteit vir vreugde

Ek het so lekker gewerk aan dié perikoop vir my preek in Somerstrand, dat ek dit vandag net so insluit, eerder as ‘n verkorte weergawe.  Geniet!

Pasop vir selfvoldaanheid en oorgerustheid

Ons het van tyd tot tyd nodig om bestek op te neem van ons vermoë om dinge te laat gebeur.  Ons kan só maklik dink dat ons prestasies aan ons eie talente en vermoëns te danke is, hetsy fisies (vinnigste, sterkste) of intellektueel (wyses, verstandiges, kennisvrate).

Die Prediker herinner ons dat dit nie die vinnigstes wat die reisies wen nie.  Dit is asof ’n mens die verhaal van skilpad en hasie hoor in sy waarskuwing.  Spoed is goed, maar uithouvermoë nog beter.  Oor kort afstande kan spoed jou nog uithelp, maar as die afstand langer is, help spoed jou baie minder.

Dit is ook nie altyd die sterkstes wat die oorlog wen nie.  Hoeveel maal is dit nie al in die geskiedenis bewys nie.  Tegnologie, tegniek, toeval – is baie keer meer deurslaggewend in wié ’n oorlog wen.  Dink aan die Trojaanse perd wat die mag van Troje verbreek het, en aan die Grieke die oorwinning gegee het.  Die perd wat die simbool van Troje was, is op slinkse manier gebruik om ’n mag tot binne die stad te kry vanwaar hulle die oorhand oor die Trojane kon kry.

Dieselfde lot geld ons intellektuele kapasiteit.  Dit is nie noodwendig die wyses of die verstandiges of die kennisvrate wat die beste daaraan toe is nie.  Jou wysheid of verstand, jou kennis of vermoëns kan nie sorg dat tragedie of terreur jou nie tref nie.  Natuurlik is dwaasheid en onkunde nog slegter vir ’n mens, maar bose dinge kan enigiemand tref op hierdie aarde.

Continue reading

Onlangse kommentaar