Jeremia 18 – Maak julle lewe en julle dade reg
Die volgende drie hoofstukke het met mekaar verband. Hoofstuk 18 en 19 werk met twee verwante metafore van klei – die pottebakker wat die klei kan vorm soos hy dit goed dink en ’n gekoopte kleipot wat maklik gebreek kan word deur sy eienaar – wat albei God se soewereine mag oor die volk illustreer. Hoofstuk 18 en 20 bevat die laaste drie “Konfessies” van Jeremia – 18:18-23; 20:7-10; 20:14-18. Al drie hoofstukke word ook opgebou as ’n voortgaande en wederkerige gesprek tussen God, Jeremia en die volk.
Hoofstuk 18 bestaan uit drie dele:
- Die metafoor van die pottebakker wat die klei kan vorm soos Hy dit wil – 18:1-12
- God se klag oor die volk wat Hom vergeet het – 18:13-17
- Jeremia wat bid dat sy vyande tot ’n val sal kom omdat hulle nie op sy woord reageer nie – Jer. 18:18-23
18:1-12 – Die pottebakker kan die klei vorm soos Hy dit wil
Die volgende woord van die Here kom tot Jeremia in die pottebakker se huis waar die Here sy boodskap aan hom bekend maak deur iets wat op die skyf van die pottebakkerswiel misluk en toe iets anders van gemaak is soos die pottebakker dit wou hê.
Dit is presies wat die Here ook met nasies en koninkryke maak. Die mislukking van die nasie of koninkryk lê in hulle boosheid, en die sukses in hulle gehoorsaamheid. Straf en seën is voorwaardelik aan hulle verhouding met die Here verbonde.
Die Here gee daarom opdrag aan Jeremia om die volk voor te berei vir die ramp wat oor hulle sal kom. Hy sou graag wou hê dat hulle hulle van hul verkeerde lewe bekeer, dat hulle hul lewe en hulle dade sal regmaak, maar hulle wil nie, selfs sien hulle die gevolge van hulle dade raak: “Dit help nie. Ons wil lewe soos ons wil, elkeen wil sy eie koppige, slegte lewe lei.”
18:13-17 – God kla oor die volk wat Hom vergeet het
Die volk se afvalligheid is egter nie net vir hulleself ‘n probleem nie. Dit is, anders as met die pottebakker, vir die Here eintlik onverstaanbaar sleg, dat die volk Hom vergeet en op die ompaaie en ongebaande weë van afgodediens – “gode wat nie bestaan nie”! – begin loop het. Dit gebeur nie in die natuur dat sulke afstootlike dinge gebeur nie. Hoekom dan tussen God en sy mense?!
Dit is waarom die Here nie anders kan as om die volk te verlaat en uit sy land te verwerp nie. Soos die volk vir God nie wou erken nie, so sal Hy dit nie meer met hulle doen nie. Hy sal sy “rug na hulle toe draai en hulle nie raaksien nie”.
Jer. 18:18-23 – Jeremia bid dat sy vyande tot ’n val sal kom omdat hulle nie op sy woord reageer nie
Jeremia bid dan in sy vyfde “Konfessie” dat sy vyande tot ’n val sal kom omdat hulle nie op sy woord reageer nie. Dit in reaksie op die skinderveldtog van sommige van die Jode teen Jeremia wat sê: “Daar sal altyd priesters wees om ons die wil van die Here te leer en wyse manne wat vir ons raad kan gee en profete by wie ons die boodskappe van die Here kan hoor.”
Hy vra dat die Here hom sal help en nie sal toelaat dat goed met kwaad vergeld word nie. Hy bid dat die gat wat hulle vir hom grawe eerder hulleself tot ’n val sal bring. Hy doen dit onder andere omdat hy juis vir hulle ingetree het voor die Here, maar hulle dit nie na waarde geskat het nie, trouens nie na die boodskap van die Here soos hy dit vir hulle gebring het, geluister het nie.
Daarom vervloek hy hulle en vra dat die Here hulle nie sal vergewe nie en dat hulle sondes nie ongestraf sal bly nie. Hy sê selfs: “Tree teen hulle op terwyl U nog toornig is,” so ontsteld is hy oor die verwerping wat hy van hulle ervaar.
Boodskap
Die Here se soewereiniteit staan uit in dié hoofstuk. Hy kan met nasies en koninkryke maak soos Hy wil, hoewel dit uiteraard regverdig en billik is. Dit wentel om hulle verhouding met Hom al dan nie. Dit is ook waarop Jeremia staatmaak in sy gebed, dat die Here nie goed met kwaad sal laat vergeld nie. Hoofstuk 19 is ’n deel van God se antwoord aan Jeremia – dat hy Israel soos ’n kleipot sal breek – maar ook net ’n gedeelte. Ná die oordeel sal daar weer ’n tyd kom van genesing, en uiteindelik sal die gebed om vergelding vervang word deur die gebed van Jesus om vergifnis: “Vader, vergeef hulle, want hulle weet nie wat hulle doen nie.” (Luk. 23:34) Dit is in dié tradisie waarin ons staan.
Tags: Jeremia
Trackback from your site.
Chris van Wyk
| #
Hi Karin, jy kan kyk by https://bybelskool.com/hebreers-511-620-gaan-voort-na-volwassenheid-en-hou-stewig-vas-aan-die-hoop-wat-voorle/ Daar skryf ek onder andere:
Die begin kwessies van die Christelike geloof kan ’n mens verhinder om geestelik volwasse te word. Hoekom? Nie net omdat hulle só vasgevang kan word daarin dat hulle nie geestelik volwasse word nie, maar omdat dit eintlik onmoontlik is om iemand wat van dié dinge afvallig geword het – nádat hulle die hemelse gawe gesmaak het, deel gekry het aan die Heilige Gees, die goeie woord van God gesmaak het, sowel as die kragte van die komende bedeling – om dié mense weer opnuut tot bekering te bring. Hulle het wat hulleself betref eintlik die Seun van God opnuut gekruisig en openlik tot skande gemaak, sê die skrywer.
Die boodskap het dan nie sy vrug in hulle gedra nie, en deur weereens op die begin kwessies te fokus, gaan nie maklik enige verandering by hulle bring nie. Dit sal net ’n wonder van God wees wat in sulke gevalle mense tot inkeer kan bring.
Ek hou van die manier waarop William Lane dit sê: “If those who have enjoyed a full and authentic Christian experience should then fall away, a renewal to repentance is impossible” (Word kommentaar). Let op die “if” en die “should“, want die skrywer dink nie só iets is regtig moontlik nie.
Hy sê wel: “Dit is immers onmoontlik om hulle wat eenmaal verlig is, wat die hemelse gawe gesmaak, en deel gekry het aan die Heilige Gees, en wat die goeie woord van God gesmaak, en ook die kragte van die komende bedeling, en tog afvallig geword het, weer opnuut tot bekering te bring, aangesien hulle wat hulleself betref, die Seun van God opnuut kruisig en openlik tot skande maak,” (Hebr. 6:4-6 in BDV).
Hoekom sou ons dit só erg wees, as ‘n mens ter wille van die argument sou bedink? Want dit sou beteken dat die lewende God aktief teengestaan word. Dit is egter iets wat eintlik nie kan gebeur nie.
Daarom is die skrywer nie regtig bekommerd oor die geloofsgemeenskap in Rome nie, want hy is oortuig dat hulle die pad met God na volwassenheid sal stap: “Maar selfs wanneer ons só praat, geliefdes, is ons, wat julle betref, oortuig van beter dinge wat betrekking het op verlossing.” (Hebr. 6:9). Die Here is immers nie onregverdig nie, sien raak wat hulle vir Hom en vir die ander “heiliges” doen. Hy wil net baie graag hê dat elkeen van hulle enduit dieselfde ywer sal toon om die wedloop wat vir hulle voorlê te voltooi, soos dié wat hulle voorgegaan het. In hfst. 11-12 sal hy verder daaroor uitbrei.
Karin de Kock
| #
Goeie more Ds Chris,
Dankie dat ek uit Namibië ook ń vraag kan vra.
Hoe moet ń mens Hebreërs 6:4-9 verstaaan?
Baie dankie
Groete
Karin de Kock
Chris van Wyk
| #
Die vroeë kerk het Openbaring 1:10 se verwysing na die dag van die Here op die Sondag betrek, bv die bekende onderrig van die Didage. Jy kan verder lees by https://bybelskool.com/waarom-vier-ons-nie-meer-die-sabbat-soos-dit-in-die-wet-gebied-word-nie/ en https://bybelskool.com/sabbat/
Sonja
| #
Hi Chris
Kan jy moontlik vir my verduidelik hoekom jy die dag van die Here as Sondag uitbeeld. Ek sal ook teksverse wat dit ondersteun waardeer.
Chris van Wyk
| #
Waardeer die terugvoer!
Rudi
| #
Baie dankie die het die stuk in JAKOBUS vir my Baie beter laat verstaan, baie dankie geseend is jy met die uitleg
Chris van Wyk
| #
Hi Willie, nee, ek het nog nie die pad van akkreditasie gestap nie. Dit is net vir privaat verryking.
Chris van Wyk
| #
Spreuke 5:15-21
In Spreuke 5:7-14 borduur die pa voort op die versoeking van die vreemde vrou en waarsku al sy seuns teen die effek wat ontrouheid in die huwelik op jouself kan hê. Ontrouheid in die huwelik is nie speletjies nie! Dit lei tot ’n private hel en publieke skandes, sê Spreuke. Natuurlik is daar genade en vergifnis – so leer ons in die NT. Maar, voorsorg is beter as nasorg.
In Spreuke 5:15-21 keer die pa die situasie om. Sal jy nou graag wil hê iemand anders moet by jou vrou kom slaap? Stellig nie, so, waarom dit aan iemand anders doen? Die punt van die verbod op ontrou is om volle vreugde te vind in die huwelik met die vrou (of man) wat die Here vir jou gegee het. Vers 15: “Drink water uit jou eie opgaarput, en lopende water uit jou eie bron.” Jou vrou moet vir jou alleen wees en nie vir ander saam met jou nie!
Vers 18 herhaal dit: “Mag jou waterbron geseënd wees; verheug jou oor die vrou van jou jeug.”
Let op dat hier in die enkelvoud gepraat word, want dit was altyd die ideaal dat die huwelik monogaam sal wees, soos Jesus helder in Matteus 19 vir ons leer op grond van Genesis 2. Poligamie het via die nageslag van Kain pos gevat, en selfs die Israeliete het die nasies daarin begin navolg. Maar, dit was nooit God se skeppingsdoel met die mens nie. Laat jou vrou (of man) jou dus bedwelm, en niemand anders nie, want God sien en reageer op alles wat jy doen. Hierdie waarskuwing het daarby ook ‘n geestelike kant, want die Here sien dit alles raak. Jou sonde sal jou inhaal, jy sal sterf deur só ‘n gebrek aan selfbeheersing.
Dirk Uys
| #
Spreuke 5 vers 15 en 18a se uiteensetting asb. hoe moet dit toegepas word in vandag se lewe en persoonlike lewe?
Willie
| #
Kan mens n diploma of sertifikaat verdien na voltooiing van die kursus