1 Petrus 2 – Groei geestelik deur Jesus Christus se voorbeeld te volg

In hierdie hoofstuk fokus Petrus op vier sirkels van geestelike groei waarop elkeen wat in Jesus Christus glo, moet fokus:

1. Sorg dat jyself geestelik groei deur die “melk van die woord” – 2:1-3
2. Laat julle as lewende klippe opbou tot ‘n geestelike huis vir die Here – 2:4-10
3. Dien God in die gemeenskap deur goed te doen – 2:11-17
4. Respekteer jou werkgewer en volhard in goeddoen in die navolging van Christus – 2:18-25

Hy sal in die volgende hoofstuk nog verder uitbrei oor geestelike groei in die huwelik (3:1-7) waarna hy ook nog ‘n aantal riglyne vir hulle sal gee wat gebaseer is op die beginsel dat hulle tot ‘n seën vir die geloofsgemeenskap sowel as die breër gemeenskapslewe moet wees (3:8-17).

Dit alles word as ingebed in die navolging van die voorbeeld van die Here Jesus Christus verwoord: “Julle is immers hiertoe geroep … Hy het vir julle ‘n voorbeeld nagelaat sodat julle in sy voetspore kan volg” (2:21).

Dit is belangrik dat ‘n mens hierdie vier sirkels – vyf sirkels as ‘n mens die volgende hoofstuk in gedagte hou – nie só beskou dat jy hulle opeenvolgend moet bemeester nie. Jy begin nie by jou persoonlike lewe, vorder dan na inskakeling in die geloofsgemeenskap, en dan eers werk jy aan jou betrokkenheid in die gemeenskap, jou werksverhoudinge en jou huwelik nie. Wat vir die een sirkel van God se impak in jou lewe geld, geld eintlik ook vir die ander.

Wat ‘n mens wel moet onthou, is dat ‘n gebrek in die een sirkel sal impakteer op die ander. Slegte verhoudinge kan jou persoonlike geestelike lewe omkrap en omgekeerd. Gelukkig, ‘n vordering in die een sirkel sal ook altyd ‘n impak hê op die ander. Waar ek in my persoonlike geestelike lewe gevoed word deur die woord van die Here, sal dit ‘n impak hê op my inskakeling in die geloofsgemeenskap en hoe ek teenoor my werkgewer optree. En inskakeling in die geloofsgemeenskap sal my persoonlike geestelike groei bevorder, omdat ander my sal aanspoor en verantwoordelik hou om dit te doen. Só is dit met al vyf hierdie dimensies van die geestelike lewe. Al vyf dra by tot integrasie en integriteit in my geestelike volwassewording. Ons het al vyf nodig!

2:1-3 – Groei self geestelik deur die “melk van die woord”

Die eerste sirkel van geestelike groei is in jou persoonlike lewe. Petrus roep ons op om aan die een kant die dinge wat ons geestelike groei strem af te lê: “alles wat sleg is en alle bedrog en geveinsdheid en jaloesie en alle geskinder”. Dit is dinge wat jou eie lewe benadeel, sowel as en nog meer belangrik, alles wat ander se lewe kan benadeel – bedrog, geveindsheid, jaloesie en geskinder. Dié dinge maak ware lewensgemeenskap met mekaar onmoontlik. Dit keer dat jy jou plek in die liggaam van Christus vind waar hulle tot ‘n seën vir jou kan wees, en jy tot ‘n seën vir ander kan wees.

Maar die fokus op wat jy moet aflê, kan net werk as jy ook fokus op dít wat jy moet opneem, dít waarop jy moet fokus. Ons groei nie deur wat ons aflê nie. Ons groei deur wat ons inneem. Petrus gebruik dan ‘n beeld van ‘n pasgebore babatjie wat smag na sy ma se melk. Só moet ons aan die ander kant met absolute passievolle vreugde fokus op die “suiwer geestelike melk” – letterlik: “suiwer melk van die woord” – dít wat net die Here deur die Skrif, deur die “ingeplante woord” (Jak. 1:21) en deur die Here Jesus self as die Woord van God vir ons kan gee.

Die woord van die Here is die bron van geestelike krag wat ons verlos van ons geestelike gebreke en ons geestelik sterk maak om met die Here en binne sy liggaam en die gemeenskap daarbuite as sy kinders te kan lewe. En dit sal ons kan doen as ons maar net begin om te proe aan die “goedheid van die Here” soos Hy dit vir ons op soveel maniere aanbied.

2:4-10 – Laat julle as lewende klippe opbou tot ‘n geestelike huis vir die Here

Die tweede sirkel van geestelike groei is die inskaling in die geloofsgemeenskap. Let op hoe die eerste aksie in ons inskakeling binne die liggaam van Christus aan die Here self verbind word: “Kom na Hom toe … en laat julle as lewende klippe opbou tot ‘n geestelike huis … om geestelike offers te bring wat deur Jesus Christus vir God aanneemlik is.” (vers 4-5). Dit gaan nie in die eerste plek in jou gemeenskap met ander oor die inskakeling by ander gelowiges nie, hoe belangrik dit ook al mag wees, maar oor jou gemeenskap met die lewende God.

Hy is die sentrum van alles, die spil waarom die geestelike lewe draai. Dit is dus jou verhouding met Hom wat aan jou jou plek gee in die liggaam van Christus. Dit is Hy wat jou inmessel in die geestelike huis van gelowiges. Die kerk is immers in sy diepste wese die liggaam van Christus op aarde. Dít moet ons baie goed besef.

Dié drie dinge wat ek in my aanhaling uit daardie twee verse uitgelig het – kom na Hom toe, laat julle opbou, bring geestelike offers – is dan vir my ook die kortste beskrywing van wat in die Christelike gemeenskap belangrik is.

1. Dit gaan in die eerste plek oor Jesus. Hy is die sin en betekenis van die liggaam van Christus.
2. Dit gaan in die tweede plek daaroor dat jy jou plek in die liggaam van Christus moet vind. Elkeen het ‘n funksie en ons moet mekaar help om dit nie net te ontdek nie, maar ook te beoefen (vgl. ook wat Paulus hieroor skrywe in Efesiërs 4:12-16).
3. Dit gaan in die derde plek daaroor dat ons die Here God moet dien met ons “geestelike offers” wat uiteraard aanbidding en lofprysing insluit, maar ook ons diens en getuienis in die wêreld.

Petrus haal dan drie gedeeltes uit die Skrif aan wat die punt wat hy maak, bevestig, dat Jesus die spilpunt van alles is. Die eerste aanhaling bevestig die verlossing wat dit bring vir almal wat glo: Jes. 28:16 (vgl. wat ek daaroor geskryf het: Jesaja 28 – ‘n Oor vir God bring voorspoed). Die ander twee aanhalings bevestig die gevaar van struikeling wat Hy vir dié wat aan Hom ongehoorsaam is, inhou: Ps. 118:22; Jes. 8:14 (Vgl. ook my bydrae: Jesaja 8 – Leef met ontsag en oortuiging).

Petrus is egter oortuig dat dié gelowiges deel het aan die verlossing van die Here, dat Jesus vir hulle die hoeksteen is en beskryf vier kenmerke van die “geestelike huis” van die Here. Hulle is ‘n “uitverkore geslag”, ‘n “koninklike priesterdom”, ‘n “heilige nasie”, en ‘n “volk wat aan God behoort”. Dit spel God se voorkeur vir hulle uit, sowel as wat Hy van hulle binne hierdie wêreld maak. Hulle leef op ‘n sekere manier – heilig – en hulle bedien God en die wêreld as rigtinggewende – konings – tussengangers – priesters. Hulle staan dus in ‘n baie besondere verhouding met God, en tree, soos Jesus, in en vir hierdie wêreld op.

Perus spel hierdie taak nog verder uit deur te sê dat God hulle gekies het om sy ontferming te ontvang: “’sodat julle die deugde kan verkondig’ van Hom wat julle uit die duisternis geroep het na sy wonderlike lig.” Die wêreld moet hoor dat God hulle lief het en dit met hulle goed bedoel. Só kan hulle Jesus as hoeksteen van hulle eie lewe ontvang, en nie die gevaar loop om oor Hom te struikel nie. Só breek die lig deur in ‘n wêreld wat in duisternis gehul is.

2:11-17 – Dien God in die gemeenskap deur goed te doen

Die derde sirkel van geestelike groei is die wyse waarop jy in die gemeenskap optree. Petrus herinner hulle daaraan dat hulle burgers van God se koninkryk is wat hier as bywoners en vreemdelinge lewe. Daarom moet hulle getrou bly aan dit wat pas by mense wat aan sy koninkryk behoort.

Hy spel tien riglyne uit wat as ‘n soort tien gebooie vir ons alledaagse lewe kan dien:

1. Weerhou jou van liggaamlike begeertes wat stryd voer teen jou siel – jou bewussyn van God – vers 11. Dit sluit enigiets in wat jou gewete kan verswaar of jou fokus van God kan afhaal.
2. Gedra jou goed in die gemeenskap sodat hulle in jou goeie dade God kan raaksien, selfs wanneer hulle jou beswadder – vers 12. Dit is ook wat Jesus in die Bergrede van ons vra: “Net so moet julle julle lig voor die mense laat skyn sodat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemele is, kan verheerlik.” (Matt. 5:16).
3. Wees onderdanig aan elke menslike instelling – dit bring orde in die samelewing – vers 13-14. Dit is wat Paulus ook van gelowiges vra in Romeine 13 – “want daar is geen gesag wat nie van God afkomstig is nie.” (Vgl my bydrae: Romeine 13 – Julle moet mekaar liefhê). Uiteraard kan die owerheid verword en afvallig raak van God se goeie orde, soos Johannes in Openbaring 13 skryf (Vgl. my bydrae: Openbaring 13 – God gee insig in die Bose se planne sodat gelowiges kan volhard in geloof). Dan mag en moet ‘n mens jou vir verandering beywer. Maar die basiese ingesteldheid om die orde binne die samelewing te handhaaf, is belangrik, selfs wanneer ‘n mens jou vir verandering beywer. Dit is deel van die liefdesgebod.
4. Probeer onkunde deur goed doen stopsit, selfs wanneer dwase mense se onkunde wanorde bring – vers 15. Dit is waarskynlik die moeilikste opdrag, maar tegelykertyd ook die belangrikste een. Die versoeking om óók dwaas of nog erger bóós op te tree, moet te alle tye vermy word. ‘n Mens maak nie iets reg deur self kwaad te doen nie.
5. Leef as vry mense wat nie verslaaf is aan enigiets nie – vers 16a.
6. Dien God in alles en moenie julle vryheid gebruik as dekmantel vir die kwaad nie – vers 16b.
7. Respekteer alle mense – vers 17a. Jou bewys van respek aan ander mense, al verskil jy selfs drasties, verdien baie keer vir jou ‘n spreekbeurt, ‘n opening om jou eie bydrae te kan maak.
8. Bejeën die medegelowiges met liefde – vers 17b. Ons kan nie verwag dat die wêreld ons liefde vir mense ernstig sal opneem, as ons nie in die eerste plek ook lief is vir mekaar nie.
9. Leef in ontsag vir God – vers 17c. Dit bly die kern van alles. God is nooit iets of iemand vanselfsprekend nie.
10. Respekteer die keiser – vers 17d. Dit is ook ‘n moeilike een, maar een wat ten minste uit eerbied vir die posisie van leierskap van ons gevra kan word. Dit beteken nie dat ons moet ja en amen sê op wat die keisers van die wêreld aanvang nie.

2:18-25 – Respekteer jou werkgewer en volhard in goeddoen in die navolging van Christus

Die vierde sirkel van geestelike groei is die werknemer-werkgewer verhouding in die arbeidsmark. Hy noem hier spesifiek huisbediendes, maar dit is natuurlik op enige werknemer-werkgewer verhouding van toepassing, ook op die omgekeerde werkgewer-werknemer verhouding. Soos hy ‘n paar keer in die vorige perikoop onderdanigheid, respek en ontsag as riglyne vir hulle gedrag in die gemeenskap uitgespel het, doen Petrus dit nou weer: “wees met groot ontsag aan julle werkgewers onderdanig, nie net aan die goeies en vriendelikes nie, maar ook aan die onredelikes.”

As hulle nie met genade deur werkgewers hanteer word nie, kan hulle hulleself vertroos met die feit dat dit genade is as iemand: “omdat hy met God rekening hou, onregverdige lyding verduur.” Wanneer iemand onder hierdie gelowiges volhard: “terwyl julle goed doen en dan tog ly – dit is genade by God.”

Dit is iets wat ons ook nie so maklik hoor nie, want ons soek regverdigheid en billikheid. Ons wil dit ook in hierdie lewe ervaar, nie eers later nie. Dit gaan egter hier oor meer as maar net die ervaring van regverdigheid en billikheid wat óns wil hê. Dit gaan vir Petrus om die ervaring wat ánder mense van God het in hulle kontak met ons. Dit is waarom onregverdige lyding verkiesliker is as die versoeking om iemand anders in eie munt terug te betaal.

Die enigste voorbeeld wat óns in ons werksverhoudinge, en die Christelike gemeenskap in die breë aan die wêreld kan en mag najaag, is dié van die Here Jesus Christus. Hy het vir ons ‘n voorbeeld nagelaat wat ons moet navolg, ‘n voorbeeld van lyding “ter wille van”. In sy voetspore moet ons volg.

Petrus gebruik hier Jesaja 53 se skets van die Lydende Dienskneg van die Here (vgl. my bydrae: Jesaja 52:13-53:12 – Oor óns oortredings is Hy deurboor) en pas dit op die Here Jesus Christus toe. Hy lig vier kenmerke van Jesus se reaksie op lyding uit en gebruik dit as aansporing van die gemeente dat hulle op dieselfde wyse sal optree:

1. Hy het nie sonde gedoen nie.
2. Hy het nie bedrog gepleeg nie.
3. Hy het nie teruggeskel nie.
4. Hy het nie gedreig nie.

Daarby voeg hy vier kenmerke van die tipe transformasie wat Jesus bewerk het, ook as ‘n aanmoediging dat gelowiges op dieselfde wyse in hulle eie situasies sal optree:

1. Hy het Homself aan God toevertrou wat regverdig oordeel.
2. Hy het ons sondes aan die kruishout gedra, sodat ons vir geregtigheid kan leef.
3. Hy het ons genees deur sy verwonding.
4. Hy het ons na God toe laat terugkeer.

Dit moet ons doel wees in onregverdige lyding, hoe moeilik dit ook al is. Ons het die dure plig om transformerend op te tree, in alles te kyk of ons nie die situasie kan omkeer deur ons gebede, gedrag en goed doen – “walking in the opposite spirit” soos dit ook bekend staan – in die hoop dat ons die onregverdiges vir die Here kan wen nie.

Boodskap

Petrus is tegelykertyd diepsinning in sy verwoording van die Christelike lewe sowel as baie prakties in sy toepassing daarvan in die geloofsgemeenskap se lewe. Hy gebruik die beeld uit Jesaja van die Lydende Dienskneg van die Here om nie net die Here Jesus se lewe in perspektief te plaas nie, maar ook vir ons aan te moedig om soos Hy lyding te verduur ter wille van die transformasie van presies dié mense en sisteme wat dwaas en onkundig optree.

Dié prentjie van die Lydende Kneg stimuleer ons verbeelding om baie prakties gestalte te gee en geestelik te kan groei. Hy spel uit hoe ons geestelik hierin kan groei: persoonlik, binne die geloofsgemeenskap, in die publieke gemeenskap sowel as in arbeidsverhoudinge. In die volgende hoofstuk sal hy ook die huwelikslewe byvoeg. Petrus se tien riglyne is daarby iets wat ‘n mens maklik kan opplak êrens in jou huis, om jou te herinner aan hoe geestelike groei jou hele lewe kan deursuur.